Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

xColel, ¿yaʼ ba an a ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Jehová?

xColel, ¿yaʼ ba an a ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Jehová?

«Acʼʌ tiʼ wenta lac Yum chuqui a wom a mel. Cheʼ jini mux i jolontesan chuqui maʼ ñaʼtan a mel» (PR. 16:3).

CʼAY: sjj 135, sjj-S 144

1-3. a) ¿Chuqui woliʼ ñusan jiñi xcolelob ili ora, i bajcheʼ miʼ mejlel ti lajintel iliyi? (Qʼuele jiñi dibujo). b) ¿Chuqui miʼ mejlelob i mel jiñi xcolelob chaʼan ili wocol?

ÑAʼTANCU chaʼan mi caj a chaʼlen ñajt bʌ xʌmbal ti autobús come wen ñuc i cʼʌjñibal baqui mi caj a majlel. I cheʼ maʼ cʼotel yaʼ baqui miʼ loqʼuel, cabʌl wiñicob xʼixicob (quixtañujob) i cabʌl jach autobús maʼ taj a qʼuel. Pero maʼ sʌclan jiñi yaʼ bʌ miʼ majlel baqui a wom, come wen a wujilix baqui mi caj a majlel. Tiʼ sujm, maʼañic mi caj a letsel ti jumpʼejl autobús mach bʌ yaʼic mi caj i majlel baqui a wom.

2 Jiñi laj cuxtʌlel lajalʌch bajcheʼ jiñi ñajt bʌ xʌmbal, i jiñi xcolelob cheʼ bajcheʼ jiñi quixtañujob yaʼ bʌ añob baqui miʼ loqʼuel autobús. An i tajol maʼañix miʼ tajob chuqui yom miʼ melob (chaʼleñob), come cabʌl chuqui yom miʼ ñaʼtañob tiʼ cuxtʌlel. Pero mi wen yujilobʌch baqui yomob majlel, mach wen wocolic miʼ mejlelob i ñaʼtan baqui bʌ yom miʼ chʼʌmob.

3 Ili temaj mi caj i coltan jiñi xcolelob chaʼan miʼ yʌcʼob i ñaʼtʌbal tiʼ melol muʼ bʌ i mulan Jehová. Chaʼan miʼ mejlelob, yomʌch miʼ chʼʌmob ti ñuc tiʼ pejtelel chuqui miʼ melob tiʼ cuxtʌlel, bajcheʼ tiʼ chaʼan bʌ qʼueljun, eʼtel (troñel) yicʼot jiñi familia. Yom miʼ chaʼleñob wersa jaʼel chaʼan miʼ ñaʼtañob i mel muʼ bʌ i ñumen lʌcʼtesañob ti Jehová, bajcheʼ jiñi chʼʌmjaʼ o sujtel ti precursor. Jiñi xcolelob muʼ bʌ i yʌcʼob i bʌ tiʼ melol i yeʼtel Jehová, miʼ mejlelob i ñop chaʼan mi caj i yʌqʼuentelob bendición yicʼot chaʼan mi caj i tajob chuqui miʼ ñaʼtañob i mel (pejcan Proverbios 16:3).

¿CHUCOCH YOM MAʼ ÑAʼTAN A MEL MUʼ BΛ I LΛCʼTESAÑET TI JEHOVÁ?

4. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili temaj?

4 Utsʼatʌch cheʼ maʼ wʌcʼ ti a ñaʼtʌbal jiñi i chaʼan bʌ Dios. ¿Chucoch? Ti ili temaj, mi caj laj qʼuel uxpʼejl i sujmlel. Jiñi ñaxam bʌ chaʼpʼejl i sujmlel, mi caj pʌsbeñet chaʼan cheʼ maʼ chaʼlen wersa a taj chuqui a wom tiʼ chaʼan bʌ Jehová, miʼ coltañet ti sujtel ti wem bʌ i yamigo. Jiñi i yuxpʼejlel, mi caj i pʌsbeñet baqui tac bʌ i wenlel cheʼ mucʼʌch a ñaʼtan iliyi cheʼ bʌ xcoleletto.

5. ¿Baqui bʌ jiñi ñaxam bʌ i sujmlel chaʼan yom maʼ wʌcʼ ti a ñaʼtʌbal i chaʼan bʌ Dios?

5 Jiñi ñaxam bʌ i sujmlel chaʼan chucoch yom maʼ wʌcʼ ti a ñaʼtʌbal i chaʼan bʌ Dios, jiñʌch chaʼan maʼ pʌsben Jehová bajcheʼ cʼamel maʼ qʼuel ti ñuc i cʼuxbiya yicʼot pejtelel chuqui melbil i chaʼan ti a tojlel. Juntiquil i wiñic Dios tsiʼ yʌlʌ: «C Yum, laʼ subentiquet wocolix a wʌlʌ come cheʼʌch yom». I tsiʼ chaʼ alʌ: «C Yum, tsaʼix a ñuqʼuesʌbeyon c pusicʼal chaʼan a melbal. Tijicña jax c pusicʼal mic chaʼlen cʼay come utsʼatax a melbal» (Sal. 92:1, 4). xColel, ñaʼtancu pejtelel chuqui aqʼuebil i chaʼañet Jehová: Jiñi a cuxtʌlel, tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan maʼ mejlel a cʌn yicʼot jiñi i sujmlel, jiñi Biblia, jiñi congregación yicʼot jumpʼejl wen utsʼatax bʌ a pijtaya chaʼan ti talto bʌ qʼuin. Mi mucʼʌch a wʌcʼ ti ñaxan jiñi i chaʼan bʌ Dios, mach cojach mi caj a pʌs chaʼan wolʌch a wʌqʼuen wocolix i yʌlʌ, mi caj a sujtel ti ñumen wem bʌ i yamigo.

6. a) ¿Bajcheʼ miʼ coltañet tiʼ tojlel Jehová cheʼ mucʼʌch a ñaʼtan a mel i chaʼan bʌ? b) ¿Chuqui miʼ mejlel i ñaʼtañob i mel jiñi chutobto bʌ?

6 I chaʼpʼejlel, jin cheʼ mi muqʼuetʌch ti wersa a taj muʼ bʌ a ñaʼtan tiʼ chaʼan bʌ Jehová, mucʼʌch i qʼuel chaʼan woli (choncol) a mel chuqui wen. I ñumen pʼʌtʌl mi caj a wajñel tiʼ tojlel. Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ: «Come mach jontolic Dios. Mach ñajʌyic i chaʼan laʼ melbal yicʼot laʼ cʼuxbiya [...] tiʼ cʼabaʼ» (He. 6:10). Mach cʼʌñʌlic cabʌlix lac jabilel chaʼan mi lac tech lac ñaʼtan tiʼ chaʼan bʌ Dios. Cristina * an jaxto 10 i jabilel cheʼ bʌ tsiʼ ñaʼta i pejcan pejtelel baqui miʼ yʌjlel chuqui ujtem tiʼ tojlel yambʌ hermanojob. Tony an jaxto 12 i jabilel cheʼ bʌ tsiʼ ñaʼta i pejcan ti tsʼʌcʌl jiñi Biblia cheʼ maxto i chʼʌmʌ jaʼ. Miriam tsiʼ chʼʌmʌ jaʼ cheʼ bʌ 11 i jabilel temel yicʼot jiñi i yijtsʼin i cʼabaʼ Noemí 10 bʌ i jabilel. Cheʼ jiñi, tsaʼ cajiyob ti wersa chaʼan miʼ majlelob ti Betel. I chaʼan maʼañic miʼ ñajʌyelob i chaʼan, tsiʼ ñʌpʼʌyob tiʼ bojteʼlel i yotot jumpʼejl solicitud chaʼan Betel. Ixcu jatet, ¿bajcheʼ a wʌlʌ cheʼ muqʼuic a ñaʼtan a mel chuqui ñuc tac bʌ i cʼʌjñibal i maʼ tech a sʌclan? (Pejcan Filipenses 1:10, 11).

7, 8. a) ¿Chucoch mi la cʌl chaʼan mach wen wocolic miʼ mejlel a ñaʼtan yom bʌ melol cheʼ bʌ a wujilʌch chuqui a wom a mel? b) ¿Chucoch maʼañic tsaʼ majli ti universidad juntiquil hermana?

7 Laʼ laj qʼuel jiñi i yuxchajplel chucoch yom maʼ ñaʼtan i chaʼan bʌ Jehová. Cheʼ xcoleletto yom maʼ ñaʼtan chaʼan jiñi qʼueljun, baqui mi caj a chaʼlen eʼtel o yan tac bʌ. Iliyi lajalʌch bajcheʼ i yajcʌntel baqui bʌ bij mi caj a majlel cheʼ maʼ cʼotel baqui cabʌl i xʌcʼ. Mi wen a wujilʌch baqui a wom majlel, mach wen wocolic mi caj a wubin chaʼan maʼ yajcan baqui mi caj a xʌn. Cheʼʌch jaʼel cheʼ wen a wujilʌch chuqui a wom a mel ti a cuxtʌlel, mach wen wocolic mi caj a ñaʼtan chuqui yom maʼ mel. Proverbios 21:5 miʼ yʌl: «Jini bʌx bʌ ti eʼtel muʼ bʌ i ñaʼtan chuqui yom i mel miʼ yʌcʼ ti pʼojlel i chubʌʼan». Mi mucʼʌch a chajpan ti ora chuqui tac a wom a taj tiʼ chaʼan bʌ Jehová, orajach mi caj a qʼuelben i wenlel tac. Jiñʌch tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel Damaris cheʼ bʌ an chuqui wen ñuc bʌ i cʼʌjñibal tsiʼ yajca.

8 Cheʼ bʌ Damaris tsaʼ loqʼui ti escuela, tsaʼ subenti chaʼan miʼ yʌqʼuentel jumpʼejl beca i miʼ yochel ti universidad chaʼan miʼ chajpan i bʌ bajcheʼ abogada. Pero maʼañic tsiʼ jacʼʌ, i tiʼ sʌcla jumpʼejl eʼtel mach bʌ tsʼuyulic jumpʼejl qʼuin. ¿Chucoch? Miʼ yʌl: «Wen cujil chaʼan comʌch ochel bajcheʼ precursora. Jin chaʼan, tsaʼ c sʌcla jumpʼejl eʼtel mach bʌ tsʼuyulic jumpʼejl qʼuin. Tajol tsaʼʌch mejli c taj cabʌl taqʼuin cheʼ tsaʼic bej caji c chajpan c bʌ chaʼan abogada, pero mi cʌl maʼañic jumpʼejl queʼtel pʼisbil jach bʌ bajcheʼ yom mi cʌqʼuen i yorajlel». Damaris añix 20 jab i cajel bajcheʼ precursora. ¿Muʼto ba i chaʼ ñaʼtan i bʌ chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i teche i mel cheʼ xcolelto? Miʼ yʌl: «An cabʌl abogadojob yaʼ baqui mucʼon ti eʼtel, i maʼañic miʼ wen cʼʌjñibʌyel i chaʼañob cheʼ bajcheʼ tsiʼ lon chajpayob i bʌ. Pero cabʌlob mach bʌ tijicñayobic tiʼ yeʼtel. Joñon maʼañic mic wen cʼojoʼtan queʼtel, i tijicña wolic melben tilel i yeʼtel Jehová come coltʌbil i chaʼañon cheʼ tsaʼ ochiyon bajcheʼ precursora».

9. ¿Chucoch yom mi la cʌqʼueñob i yubin i tijicñʌyel jiñi xcolelob?

9 Ti jiñi congregación tac am bʌ tiʼ pejtelel pañimil (mulawil), an cabʌl xcolelob yom bʌ mi la cʌqʼueñob i yubin i tijicñʌyel, come ti jumpʼejlob i pusicʼal woli (yʌquel) i melbeñob i yeʼtel Jehová yicʼot añob i ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Dios. Cheʼ jaʼel, miʼ jacʼob bajcheʼ miʼ tojʼesʌntelob majlel ti Jehová cheʼ an chuqui miʼ ñaʼtañob i mel, bajcheʼ ti qʼueljun, eʼtel o ti familia. Jiñi rey Salomón tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom mi lac ñop Jehová tiʼ pejtelel lac pusicʼal. I tsiʼ yʌlʌ jaʼel: «Tiʼ pejtelel chuqui maʼ mel ñaʼtan lac Yum. Cheʼ jini mux caj i chajpʌbeñet a bijlel» (Pr. 3:5, 6) Jehová miʼ wen chʼʌm ti ñuc jiñi xcolelob. Miʼ wen cʼuxbiñob, jin chaʼan miʼ cʌntañob, miʼ tojʼesañob yicʼot miʼ yʌqʼueñob i bendición.

WEN CHAJPAN A BΛ CHAʼAN MAʼ WΛCʼ TI CΛÑOL I CHAʼAN BΛ JEHOVÁ

10. a) ¿Chucoch jiñi subtʼan jiñʌch junchajp yom bʌ maʼ wʌcʼ ti ñuc? b) ¿Chuqui mi caj i coltañet a taj a tijicñʌyel ti subtʼan?

10 Mi juntiquil xcolel yom chaʼan utsʼat miʼ qʼuejlel ti Jehová, yom miʼ wen qʼuel ti ñuc jiñi subtʼan. Jesucristo tsiʼ pʌsʌ chaʼan ili eʼtel wen añʌch i cʼʌjñibal cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ: «Wersa miʼ ñaxan subentelob jini wen tʼan tiʼ pejtelel lum» (Mr. 13:10). Cheʼ bajcheʼ maʼ qʼuel, jiñi subtʼan jiñʌch junchajp yom bʌ maʼ wen acʼ ti ñuc. Jin chaʼan, ¿tsaʼix baʼ ñaʼta a ñumen chaʼlen subtʼan o chaʼan maʼ wochel bajcheʼ precursor? Cheʼ jiñi, ¿chuqui miʼ mejlel a mel mi maʼañic maʼ taj a tijicñʌyel ti subtʼan? ¿I chuqui mi caj i coltañet ti a subtʼan cheʼ maʼ suben yambʌlob i chaʼan bʌ Jehová? An chaʼchajp chuqui: Wen chajpan a bʌ i mach a cʌy a suben yambʌlob chuqui a wujil. Tajol mi caj i toj sajtel a pusicʼal cheʼ maʼ qʼuel chaʼan wolʌch i yʌqʼueñet a tijicñʌyel.

¿Bajcheʼ maʼ chajpan a bʌ chaʼan maʼ subeñob i chaʼan bʌ Jehová jiñi yambʌlob? (Qʼuele jiñi párrafo 11 yicʼot 12).

11, 12. a) ¿Chuqui miʼ mejlel i mel jiñi xcolelob chaʼan miʼ chajpañob i bʌ ti subtʼan? b) ¿Chuqui tsiʼ mele juntiquil xcolel cheʼ bʌ tsiʼ tajbe i yorajlel chaʼan miʼ tsictesan i chaʼan bʌ Jehová?

11 Ñaxam bʌ miʼ mejlel a mel jiñʌch cheʼ maʼ jacʼ jumpʼejl cʼajtiya muʼ bʌ i melbeñetob a piʼʌlob ti clase. Yaʼ ti página chaʼan Internet jw.org yicʼot ti yan tac bʌ lac jun loqʼuem bʌ ti Biblia, miʼ chʼʌm tilel temaj tac muʼ bʌ i coltan jiñi xcolelob chaʼan bajcheʼ miʼ mejlelob i jacʼ jiñi cʼajtiya tac. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ maʼ cʼajtibentel «¿Chucoch maʼ ñop Dios?», ti jiñi temaj «¿Yom ba mic ñop chaʼan jiñi evolución?» am bʌ ti jiñi folleto I jacʼbal 10 cʼajtiya tac i chaʼan xcolelob mi caj i coltañet chaʼan maʼ tajben i jacʼbal (pejcan 1 Pedro 3:15).

12 Cheʼ maʼ tajben i yorajlel, suben jiñi a piʼʌlob ti clase chaʼan miʼ yochelob yaʼ ti página chaʼan Internet jw.org. Ili jiñʌch tsaʼ bʌ i mele Lucas cheʼ ti jumpʼejl bʌ qʼuin tsaʼ tajle ti tʼan chaʼan bʌ ñopbalʌl tac yaʼ tiʼ clase. Tsiʼ taja i qʼuel chaʼan ti jiñi libro woli bʌ i qʼuelob an chuqui mach wentaquic miʼ yʌjlel tiʼ tojlel i testigojob Jehová. Anquese tsiʼ chaʼle bʌqʼuen, tsiʼ cʼajtibe i maestra chaʼan yom i tsictesan chucoch mach isujmic muʼ bʌ i yʌl jiñi libro. Tiʼ tsictesʌbe i piʼʌlob chuqui ñopol i chaʼan i tsiʼ pʌsbeyob jaʼel jiñi lac página ti Internet. Jiñi maestra tiʼ cʌybeyob ti tarea jiñi xqʼueljuñob chaʼan miʼ qʼuelob jiñi video Coltan a bʌ cheʼ mach yicʼotic jatsʼ. Lucas tsiʼ wen ubi i tijicñʌyel come tsaʼ mejli i tsictesan i chaʼan bʌ Jehová.

13. ¿Chucoch mach yomic maʼ cʼuñʼesan a bʌ cheʼ an wocol?

13 Mach a wubin a chʼijiyemlel mi tsaʼ taja wocol cheʼ a wom a taj jumpʼejl eʼtel tiʼ chaʼan bʌ Dios. Chʌn chaʼlen wersa chaʼan maʼ taj (2 Ti. 4:2). Jiñʌch tsaʼ bʌ i mele Katharina. Cheʼ bʌ 17 i jabilel, tsiʼ ñaʼta i suben wen tʼan pejtelel i piʼʌlob ti eʼtel. An juntiquil tsaʼ bʌ i wen pʼaja, pero Katharina maʼañic tsiʼ cʼuñʼesa i bʌ. Pero an juntiquil i piʼʌl ti eʼtel i cʼabaʼ Hans tsaʼ bʌ i mulaj bajcheʼ yilal i melbal. Jin chaʼan, tsaʼ caji i pejcan jiñi lac jun tac, tsaʼ cʌntesʌnti chaʼan Biblia i tsiʼ chʼʌmʌ jaʼ. Katharina maʼañic tsiʼ yubi iliyi come yambʌyix baqui tsaʼ majli ti chumtʌl. Cheʼ ñumeñix 13 jab, ti jumpʼejl bʌ qʼuin cheʼ bʌ Katharina yaʼix buchul yicʼot i familia tiʼ Yotlel Tempa bʌ toj sajtel i pusicʼal cheʼ tsiʼ qʼuele chaʼan jiñi muʼ bʌ caj i ñusan jiñi discurso jiñʌch Hans. Ili tsaʼ mejli come Katharina maʼañic tsiʼ cʌyʌ i mel jiñi tsaʼ bʌ i ñaʼta.

MACH A WΛCʼ CHAʼAN CHUQUI JACH MIʼ MΛCTAÑET

14, 15. a) ¿Chuqui yom maʼ cʼajtesan cheʼ bʌ an a mʌctʌntel tiʼ tojlel yambʌ xcolelob? b) ¿Chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan maʼañic maʼ tsajcan yambʌ xcolelob?

14 Cʼʌlʌ ilayi, ili temaj woliʼ subeñet chaʼan yom maʼ cʼʌn a cuxtʌlel tiʼ melol muʼ bʌ i mulan Jehová yicʼot maʼ wʌn ñaʼtan chuqui a wom a mel tiʼ tojlel. Ili ora, tajol an xcolelob bajcheʼ jatet cojach bʌ miʼ chʌn ñaʼtañob jiñi ñusaqʼuin tac i miʼ subeñetob chaʼan cheʼʌch yom maʼ mel jaʼel. Pero mi caj i cʼotel i yorajlel chaʼan maʼ pʌs mi isujmʌch a wom a taj jiñi ñaʼtʌbilix bʌ a chaʼan. Mach a wʌcʼ chaʼan miʼ mʌctañet jiñi muʼ bʌ i yʌl yambʌlob. Ñaʼtan jiñi lajiya tsaʼ bʌ la cʌlʌ tiʼ tejchibal. Wen la cujil chaʼan maʼañic majqui mi caj i letsel ti jumpʼejl autobús chaʼan jach wen woliʼ ñusañob miʼ qʼuel jiñi yambʌlob.

15 Cabʌl chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan maʼañic maʼ tsajcan jiñi xcolelob. Jumpʼejl ejemplo, mi a wujil chaʼan an baqui maʼ mejlel ti yajlel ti mulil, tʌtsʼʌ ti a tojlel jiñi (Pr. 22:3). Ñaʼtʌben bajcheʼ cʼamel i wocolel mi tsaʼ mele mach bʌ weñic (Gá. 6:7). Mi caj i coltañet jaʼel cheʼ maʼ ñaʼtan chaʼan i cʼʌjñibalʌch a coltʌntel ti yambʌlob. Mi añʌch a pecʼlel, wen jach mi caj a jacʼben i ticʼojel a tat a ñaʼ yicʼot jiñi hermanojob añobix bʌ cabʌl i ñaʼtʌbal (pejcan 1 Pedro 5:5, 6).

16. Alʌ jumpʼejl experiencia baʼ miʼ pʌs chucoch ñuc i cʼʌjñibal cheʼ an lac pecʼlel.

16 Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel Cristofer, juntiquil xcolelob tsaʼ bʌ i pʌsʌ i pecʼlel yicʼot tsiʼ jacʼʌ i tijqʼuel. Cheʼ bʌ maxto jali i chʼʌmʌ jaʼ tsiʼ teche majlel ti jumpʼejl gimnasio. Jiñi yambʌ xcolelob tiʼ subeyob ochel tiʼ grupo chaʼan bʌ alas. Ili hermano tiʼ sube juntiquil anciano chuqui tsaʼ ujti, i tsaʼ subenti chaʼan miʼ wen ñaʼtan baqui bʌ i wocolel mi tsiʼ yotsa i bʌ, chaʼan junchajp jiñʌch cheʼ miʼ tejchel i contrajiñob i bʌ. Pero Cristofer maʼañic tsiʼ jacʼʌ i tsaʼ ochi ti jiñi equipo. Ti wiʼil, tsaʼ cʼoti i qʼuel chaʼan jiñi woli bʌ i mel mach tojic come miʼ yujtel tac jatsʼ yicʼot an i wocolel tac. Tsiʼ pejca yambʌ ancianojob, i tsaʼ aqʼuenti cabʌl ticʼojel. Miʼ yʌl: «Jehová tsiʼ choco tilel jiñi hermanojob chaʼan miʼ yʌqʼueñoñob ticʼojel. Anquese mach ti orajic tsaʼ c ñopo, tsaʼʌch c jacʼʌ». Ixcu jatet, ¿añʌch ba a pecʼlel chaʼan maʼ jacʼ jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ a wʌqʼuentel?

17, 18. a) ¿Chuqui yom Jehová chaʼan jiñi xcolelob? b) ¿Chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan maʼañic maʼ chaʼ ñaʼtan a bʌ tiʼ caj chuqui maʼ yajcan a mel cheʼ xcoleletto? Alʌ jumpʼejl ejemplo.

17 Jehová miʼ subeñet: «Cheʼ chʼitoñet to, laʼ ñucʼac a pusicʼal. Yom belel ora tijicñayet» (Ec. 11:9). Jehová yom chaʼan tijicñayet. Ti ili temaj tsaʼ laj qʼuele chaʼan junchajp bajcheʼ maʼ mejlel a taj jiñʌch cheʼ maʼ wʌcʼ a bʌ tiʼ melol chuqui yom Jehová, i chaʼan tiʼ pejtelel ora maʼ chʼʌm ti ñuc ti chuqui maʼ ñaʼtan a mel. Mi maʼañic maʼ jaletesan a bʌ ti melol iliyi, mach jalic mi caj a qʼuel bajcheʼ miʼ tojʼesañet majlel Jehová, miʼ cʌntañet i miʼ yʌqʼueñet bendición. Ñaʼtan pejtelel jiñi ticʼojel muʼ bʌ i yʌcʼ yaʼ ti Biblia yicʼot jacʼʌ ili tʼan: «Ñaʼtan Dios cheʼ chʼitoñet to» (Ec. 12:1).

18 Mach tiʼ pejtelelic ora chʌn chʼiton mi caj la cajñel. Come mi caj lac ñoxʼan. An muʼto bʌ i chaʼ ñaʼtañob i bʌ ti wiʼil tiʼ caj tsaʼ bʌ i ñaʼtayob i mel o chaʼan maʼañic chuquito tsiʼ ñaʼtayob i mel tiʼ cuxtʌlel. Pero jiñi xcolelob añoʼ bʌ i ñaʼtʌbal tiʼ melol i chaʼan bʌ Dios, tijicña mi caj i yubiñob i bʌ cheʼ añobix i jabilel. Cheʼʌch tsaʼ ujti tiʼ tojlel Mariana. Wen yujil alas cheʼ bʌ xchʼocto, i tsaʼ subenti ochel ti jumpʼejl ñuc bʌ alas muʼ bʌ i mejlel chaʼan cabʌl país. Pero tsiʼ ñaʼta i melben i yeʼtel Dios tiʼ pejtelel ora. Anquese ñumeñix 30 jab, Mariana woliʼ chʌn melben i yeʼtel Jehová tiʼ pejtelel ora yicʼot i ñoxiʼal. Miʼ yʌl: «Cheʼ mi laj cʼotel ti wen cʌjñel, mi laj qʼuejlel ti ñuc yicʼot cabʌl lac taqʼuin, jin tacʌch mach bʌ muqʼuic i jalijel yicʼot mach bʌ ñuquic i cʼʌjñibal. Jiñi ñuc bʌ i cʼʌjñibal jin cheʼ mi lac melben i yeʼtel Jehová yicʼot mi laj coltan yambʌlob chaʼan miʼ cʌñob jaʼel».

19. ¿Baqui tac bʌ i wenlel cheʼ maʼ ñaʼtan i chaʼan bʌ Jehová?

19 Jiñi xcolelob woli bʌ i melbeñob i yeʼtel Dios yom mi la cʌqʼueñob i yubin i tijicñʌyel cheʼ woliʼ yʌqʼueñob i cuxtʌlel Jehová anquese an tacʌch wocol. Miʼ chaʼleñob wersa tiʼ melol chuqui ñaʼtʌbil i chaʼañob tiʼ tojlel Jehová cheʼ miʼ yʌcʼob ti ñuc jiñi subtʼan i maʼañic chuqui miʼ cʌyob chaʼan miʼ mʌctañob. xColel, miʼ mejlel a ñaʼtan chaʼan mach lolomic jach jiñi muʼ bʌ a mel, i chaʼan jiñi hermanojob mucʼʌch i cʼuxbiñetob yicʼot miʼ coltañetob. Mi mucʼʌch a wʌcʼ ti ñuc Jehová ti chuqui maʼ ñaʼtan a mel, utsʼat mi caj a ñusan.

^ parr. 6 Jiñi cʼabaʼʌl tac tsaʼ qʼuextʌyi.