Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Laʼ lac lajibeñob i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Noé, Daniel yicʼot Job

Laʼ lac lajibeñob i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Noé, Daniel yicʼot Job

«Noé yicʼot Daniel yicʼot Job [...] i bajñelob jach miʼ colelob [...] chaʼan ti wen bʌ i melbalob» (EZ. 14:14).

CʼAY: 89, 119

1, 2. a) ¿Chucoch miʼ mejlel i pʼʌtʼesañonla jiñi ejemplo i chaʼan Noé, Daniel yicʼot Job? b) ¿Baqui an Ezequiel cheʼ bʌ tiʼ tsʼijbu jiñi texto chaʼan bʌ ili temaj?

¿WOLI baʼ ñusan wocol tiʼ caj cʼamʌjel, taqʼuin, contrajintel o yan tac bʌ? ¿Wocol ba maʼ wubin chaʼan chʌn tijicña maʼ melben i yeʼtel (troñel) Dios? Mi cheʼʌchi, jiñi ejemplo i chaʼan Noé, Daniel yicʼot Job mi caj i wen coltañet. Ili wiñicob tsiʼ ñusayob wocol tac lʌcʼʌ lajal bʌ bajcheʼ mi lac ñusan ili ora. An tsaʼto bʌ tajleyob ti wocol i cuxtʌlel. Pero chʌn xucʼul tsaʼ ajñiyob tiʼ tojlel Jehová. Jin chaʼan, tsaʼ yajcʌntiyob bajcheʼ yom bʌ mi lac tsajcañob chaʼan i ñopoñelob ti Dios yicʼot jacʼ tʼan (pejcan Ezequiel 14:12-14).

2 Jiñi texto chaʼan ili temaj tiʼ tsʼijbu Ezequiel yaʼ ti Babilonia cheʼ ti jabil 612 cheʼ maxto tilemic Cristo (m.t.C.), * cheʼ an jax yom 5 jab chaʼan miʼ jisʌntel Jerusalén, tsaʼ bʌ ujti ti 607 (Ez. 1:1; 8:1). Mach cabʌlobic tsaʼ bʌ i pʌsʌyob wem bʌ i melbal bajcheʼ Noé, Daniel yicʼot Job, i tsiʼ tajayob i marcajlel chaʼan miʼ coltʌntelob (Ez. 9:1-5). Ti jiñi tsaʼ bʌ coltʌntiyob yaʼ ochem Jeremías, Baruc, Ébed-mélec yicʼot jiñi recabob.

3. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili temaj?

3 Cheʼ bʌ ili jontol bʌ pañimil (mulawil) miʼ jisʌntel, cojach mi caj i yʌqʼuentelob i marcajlel chaʼan i coltʌntel jiñi tojoʼ bʌ tiʼ wut Jehová, bajcheʼ Noé, Daniel yicʼot Job (Ap. 7:9, 14). Jin chaʼan, laʼ lac tsajin chucoch tsiʼ yʌcʼʌ Jehová ili wiñicob bajcheʼ yom bʌ mi lac tsajcañob tiʼ melol (chaʼlentel) chuqui toj. Cheʼ mi caj la cʌlob majlel, mi caj laj qʼuel chuqui tac ti wocol tsiʼ ñusayob, i ti wiʼil, bajcheʼ miʼ mejlel lac tsajcʌbeñob i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼañob ti Dios.

ÑUMEN TI NOVECIENTOS JAB TSIʼ PɅSɅ I ÑOPOÑEL NOÉ YICʼOT TSIʼ JACʼɅ TʼAN

4, 5. a) ¿Baqui bʌ tsʌts tac bʌ wocol tsiʼ taja Noé? b) ¿Chucoch wen ñucʌch i cʼʌjñibal mi la cʌl tsaʼ bʌ i cuchu?

4 Jiñi wocol tac tsaʼ bʌ i taja. Tiʼ qʼuiñilel Enoc, i papá i tatuch Noé, jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) wen ñajt añob tiʼ tojlel Dios. Tsaʼto i yʌlʌyob «tsʌts bʌ tʼan [...] tiʼ contra lac Yum» Jehová (Jud. 14, 15). Jiñi jontolil ti jujumpʼejl qʼuin miʼ ñumen pʼojlel. Cheʼ tiʼ yorajlel Noé, «cabʌl tsaʼ pʼojli jontolil ti pañimil». An jontol bʌ ángelob tsaʼ bʌ i sujtesayob i bʌ ti quixtañu, tsaʼ ñujpuñiyob yicʼot xʼixicob i tsiʼ yʌcʼʌyob wen jontol bʌ i yalobilob (Gn. 6:2-4, 11, 12). Pero Noé wen qʼuexel i melbal. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan «lac Yum tsiʼ qʼuele Noé ti utsʼat», come «utsʼat tiʼ wut Dios yicʼot tiʼ tojlel winicob xʼixicob» i «utsʼat tsiʼ chaʼle xʌmbal tiʼ bijlel Dios» (Gn. 6:8, 9).

5 Laʼ lac chajpan majlel chuqui i sujmlel ili tʼan tac tiʼ tojlel jiñi xucʼul bʌ wiñic. Laʼ cu lac ñaxan ñaʼtan bajcheʼ jalel tsiʼ melbe i yeʼtel Jehová jiñi Noé cheʼ maxto tilemic jiñi Butʼjaʼ. Lʌcʼʌ 600 jab tsiʼ melbe i yeʼtel Dios, mach cheʼ jach bajcheʼ cʼamel mi lac chumtʌl ili ora, cheʼ jach bʌ 70 u 80 jab (Gn. 7:11). Ti jim bʌ ora, maʼañic jumpʼejl congregación baʼ miʼ mejlel i taj coltʌntel tiʼ chaʼan bʌ Dios bajcheʼ wʌle ora. Cheʼ jaʼel, mi añicto i coltʌntel tiʼ yerañob. *

6. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Noé chaʼ an añʌch i chʼejlel?

6 Noé mach cojach tsiʼ mulaj i mel chuqui wen, tsaʼʌch i subu yicʼot i chʼejlel chuqui ñopol i chaʼan ti Jehová. Jin chaʼan, tsaʼ cʌjñi bajcheʼ jiñi «tsaʼ bʌ i subu i sujmlel [jiñi] tʼan ti toj» (2 P. 2:5). Jiñi apóstol Pablo tiʼ tsʼijbu: «Chaʼan tsiʼ ñopo Dios, Noé tsiʼ tsictesʌbeyob i mul pejtelel añoʼ bʌ ti pañimil» (He. 11:7). Isujm, tsaʼʌch wen wajlenti, tsaʼ contrajinti i tajol tsaʼto chʼʌjqui. Pero maʼañic tsaʼ yajli ti jiñi yac chaʼan «miʼ bʌcʼñan winicob xʼixicob» (Pr. 29:25). Tsiʼ pʌsʌ jiñi chʼejlel muʼ bʌ i yʌqʼuen Jehová jiñi i wiñicob añoʼ bʌ i ñopoñel.

7. ¿Chuqui tac ti wocol tsiʼ taja Noé cheʼ bʌ tsiʼ mele jiñi arca?

7 Cheʼ bʌ Noé ñumenix ti 500 jab i cajel ti xʌmbal yicʼot Dios, tsaʼ subenti i mel (pʌt) jumpʼejl arca baqui miʼ mejlel i taj i coltʌntel jiñi quixtañujob yicʼot añimal tac (Gn. 5:32; 6:14). Tajol wen wocolʌch tsiʼ yubi chaʼan miʼ mel jumpʼejl colem arca. Cheʼ jaʼel, tajol tsaʼʌch i wʌn ñaʼta chaʼan mi caj i wajlentel yicʼot i contrajintel. Pero tsiʼ yʌcʼʌ i ñopoñel ti Dios yicʼot tsiʼ jacʼbe i tʼan. «Tsiʼ chaʼle pejtelel chuqui tsiʼ yʌlʌ Dios» (Gn. 6:22).

8. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Noé chaʼan mucʼʌch i ñop chaʼan Dios mi caj i coltan?

8 Noé tajol wocolʌch tsiʼ yubi jaʼel chaʼan bajcheʼ miʼ mʌcʼlan i yijñam yicʼot i yalobilob. Cheʼ bʌ maxto cʼoti jiñi Butʼjaʼ, jiñi quixtañujob wen tsʌts yom miʼ chaʼleñob eʼtel chaʼan miʼ tajob i bʌl i ñʌcʼ. I cheʼʌch tiʼ tojlel Noé jaʼel (Gn. 5:28, 29). Pero Noé tsiʼ chaʼle wersa i melben i yeʼtel Dios, maʼañic tiʼ sʌcla chuqui bajñel yom. Tiʼ pejtelel jiñi 40 o 50 jab tajol tsaʼ bʌ i ñusa tiʼ melol jiñi arca, tsiʼ chʌn acʼʌ i ñaʼtʌbal tiʼ chaʼan bʌ Dios. Cheʼʌch tsiʼ bej mele ti jiñi 350 jab tsaʼto bʌ chumle cheʼ ñumeñix jiñi Butʼjaʼ (Gn. 9:28). Tiʼ sujm, jiñʌch juntiquil yom bʌ mi lac tsajcan chaʼan i ñopoñel ti Dios yicʼot i jacʼtʼan.

9, 10. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Noé? b) ¿Chuqui mi caj i mel Jehová mi mucʼʌch laj qʼuel ti ñuc chuqui toj?

9 ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i ñopoñel Noé yicʼot i jacʼtʼan? Jiñʌch cheʼ mi laj qʼuel ti ñuc chuqui toj tiʼ wut Jehová, mi la cʌcʼ ti ñaxan i Yumʌntel i maʼañic mi la cotsan lac bʌ tiʼ pañimil Satanás (Mt. 6:33; Jn. 15:19). Tiʼ caj iliyi, jiñi quixtañujob mach utsʼatic miʼ qʼueloñobla. Jumpʼejl ejemplo, an tejclum tac baqui mi lac wajlentel come mi lac jacʼ i mandar Dios muʼ bʌ i yʌl chaʼan jiñi piʼleya yicʼot ñujpuñel (pejcan Malaquías 3:17, 18). Pero cheʼ bajcheʼ Noé, maʼañic mi lac bʌcʼñan quixtañujob, muʼ bʌ lac bʌcʼñan jiñʌch Dios. La cujil chaʼan jin jach miʼ mejlel i yʌqʼueñonla laj cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal (Lc. 12:4, 5).

10 Ti jujuntiquil yom mi laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Muʼ ba caj c chʌn ajñel yicʼot Dios cheʼ ba ora jiñi quixtañujob miʼ wajleñoñob? ¿Muʼ ba c ñop chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼueñon jiñi i cʼʌjñibal bʌ c chaʼan anquese wocol ti tajol?». Mi mucʼʌch a lajiben i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Noé, miʼ mejlel a ñop chaʼan Jehová mi caj i cʌntañet (Fil. 4:6, 7).

DANIEL TSIʼ PɅSɅ I ÑOPOÑEL YICʼOT I JACʼTʼAN BAʼ WEN AN JONTOLIL

11. ¿Chuqui ti wocol tac tsiʼ ñusa Daniel yicʼot uxtiquil i piʼʌlob yaʼ ti Babilonia? (Qʼuele jiñi dibujo am bʌ tiʼ tejchibal).

11 Jiñi wocol tac tsaʼ bʌ i taja. Daniel tsaʼ chumle ti Babilonia, jumpʼejl tejclum baqui butʼul tiʼ chʼujutesʌntel diosteʼ tac yicʼot i chaʼan bʌ xiba. Jiñi babiloniojob miʼ tsʼaʼleñob jiñi judíojob i miʼ wajleñob, yicʼot miʼ wajleñob Jehová (Sal. 137:1, 3). Tiʼ sujm, jiñi xucʼul bʌ judíojob, bajcheʼ Daniel, cʼux miʼ yubiñob. Cheʼ jaʼel, Daniel yicʼot jiñi yambʌ uxtiquilob, Hananías, Misael yicʼot Azarías, tsaʼ cajiyob ti wen qʼuejlel come jiñi babiloniojob woli (choncol) i chajpañob chaʼan miʼ tajob ñuc bʌ eʼtel yaʼ tiʼ yotot rey. Muʼto i subentelob chuqui yom miʼ cʼuxob. Ili tsaʼ sujti ti wocol come Daniel «tsiʼ yʌlʌ tiʼ pusicʼal chaʼan maʼañic miʼ bibʼesan i bʌ yicʼot jiñi sumuc tac bʌ i bʌl i ñʌcʼ jiñi rey» (Dn. 1:5-8, TNM, 14-17).

12. a) ¿Baqui bʌ jiñi wen tac bʌ i melbal Daniel? b) ¿Bajcheʼ yilal tsaʼ qʼuejli Daniel ti Jehová?

12 Daniel tsiʼ taja yambʌ tsʌts bʌ wocol. Tsiʼ taja cabʌl i wenlel come cabʌl chuqui yujil (Dn. 1:19, 20). Jin chaʼan, cheʼic tsiʼ mulaj, tsiʼ chanʼesa i bʌ yicʼot tiʼ wersa xiqʼui ti chʼujbibentel i tʼan. Pero mach cheʼic tsiʼ mele. Tsiʼ chʌn pʌsʌ i pecʼlel yicʼot tsiʼ cʌñʌ chaʼan pʼisbil jach chuqui yujil, i tiʼ pejtelel ora tsiʼ yʌqʼue i ñuclel Jehová chaʼan chuqui tajbil i chaʼan (Dn. 2:30). Daniel xcolelto cheʼ bʌ Jehová tsiʼ yajca bajcheʼ juntiquil yom bʌ mi lac tsajcan tiʼ melol chuqui toj, cheʼ bajcheʼ Noé yicʼot Job. Tiʼ sujm, Jehová tsaʼʌch i ñopo chaʼan bajcheʼ yilal miʼ cajel. I Daniel tsaʼʌch i yʌcʼʌ i ñopoñel ti Dios yicʼot tsiʼ jacʼbe i tʼan tiʼ pejtelel ora. Cheʼ bʌ juntiquil ángel tiʼ sube chaʼan wen cʼuxbibil ti Dios, tajol añix cheʼ bʌ 100 i jabilel (Dn. 10:11).

13. ¿Chucoch tsaʼ mejli i coltan yambʌ judíojob jiñi Daniel?

13 Tiʼ coltaya Dios, Daniel tsaʼ waʼchoconti ti ñuc bʌ i yeʼtel ti Babilonia i ti wiʼil ti Medopersia (Dn. 1:21; 6:1, 2). Tajol cheʼʌch tsiʼ mele Jehová tiʼ tojlel Daniel chaʼan miʼ mejlel i coltan i tejclum, cheʼ bajcheʼ tsiʼ mele tiʼ tojlel José yaʼ ti Egipto yicʼot Ester yicʼot Mardoqueo ti Persia (Dn. 2:48). * Ñaʼtancu bajcheʼ yubil tsiʼ yubi i bʌ Ezequiel yicʼot jiñi yambʌ judíojob cʌchbiloʼ bʌ cheʼ tsiʼ qʼuelbeyob i pʼʌtʌlel Jehová.

Jehová miʼ qʼuel ti ñuc jiñi xucʼul bʌ miʼ yajñelob tiʼ tojlel. (Qʼuele jiñi párrafo 14 yicʼot 15).

14, 15. a) ¿Chucoch lajal chumulonla ili ora cheʼ bajcheʼ tsaʼ chumle Daniel? b) ¿Chuqui miʼ mejlelob i cʌn jiñi tatʌlob ili ora tiʼ tojlel i tatob Daniel?

14 ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i ñopoñel Daniel yicʼot i jacʼtʼan? Wʌle chumulonla ti jumpʼejl pañimil baqui jiñi quixtañujob mach weñobix i melbal yicʼot pujchʼemobix tiʼ chaʼan bʌ Dios tiʼ caj jiñi Ñuc bʌ Babilonia, jiñi yumʌl i chaʼan mach bʌ isujmic ñopbalʌl tiʼ pejtelel pañimil, baqui «chumulob xibajob» (Ap. 18:2). Pero joñonla cheʼ bajcheʼ xñumelonjachla. Wen qʼuexelonla, jin chaʼan tsʼaʼ miʼ qʼuelonla ili pañimil (Mr. 13:13). Cheʼ bajcheʼ Daniel, laʼ lac lʌcʼtesan lac bʌ ti Jehová. Mi mucʼʌch lac ñop Jehová, mi lac jacʼben i tʼan yicʼot mi lac pʌs lac pecʼlel, mi caj i wen chʼʌmonla ti ñuc (Hag. 2:7, TNM).

15 Ili ora, jiñi tatʌlob cabʌl chuqui miʼ mejlelob i cʌn tiʼ tojlel i tat i ñaʼ Daniel. ¿Chucoch? Come Daniel tsiʼ wen cʼuxbi Jehová anquese cabʌl jontolil tsiʼ qʼuele ti Judá cheʼ alobto. Ili tsaʼ mejli i mel come jiñi i tat i ñaʼ tsiʼ wen cʌntesayob (Pr. 22:6). Jiñi i cʼabaʼ Daniel, yom bʌ i yʌl «Dios jiñʌch c Juez», miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan jiñi i tat i ñaʼ miʼ cʼuxbiñob Jehová. Jin chaʼan, tatʌlob, cʌntesanla ti wen laʼ walobil tiʼ chaʼan bʌ Jehová. Mach lujbʼaquetla (Ef. 6:4). Chaʼlenla oración laʼ wicʼotob tiʼ tojlelob. Mi mucʼʌch laʼ chaʼlen wersa laʼ wotsʌben tiʼ pusicʼal i sujmlel an tac bʌ ti Biblia, Jehová mi caj yʌqʼueñetla cabʌl bendición (Sal. 37:5).

JOB TSIʼ PɅSɅ I ÑOPOÑEL YICʼOT I JACʼTʼAN ANQUESE CABɅL I CHUBɅʼAN O MAʼAÑIC

16, 17. ¿Chuqui tac tsiʼ ñusa Job ti wajali?

16 Jiñi wocol tac tsaʼ bʌ i taja. Cabʌl chuqui tsaʼ qʼuextʌyi tiʼ tojlel Job. Juntiquilʌch «ñuc bʌ winic» tsaʼ bʌ chumle ti jiñi bʌ ora (Job 1:3). Cabʌl i chubʌʼan, wen cʌmbil yicʼot miʼ wen qʼuejlel ti ñuc (Job 29:7-16). Pero maʼañic tsiʼ ñaʼta chaʼan ñumen ñuc bajcheʼ yambʌlob, mi tsaʼic i yʌlʌ chaʼan mach cʼʌñʌlic i coltaya Dios. Jehová tiʼ sube bajcheʼ «c winic» i tsiʼ yʌlʌ chaʼan Job ‹miʼ wen cʌntan i bʌ chaʼan maʼañic miʼ taj mulil› (Job 1:8).

17 Pero ora chuqui tsaʼ qʼuextʌyi tiʼ tojlel. Tiʼ sʌtʌ pejtel chuqui an i chaʼan i tsiʼ ñaʼta chʌmel come wen chʼijiyem. Pero la cujil chaʼan i mul Satanás, tsaʼ bʌ i yʌlʌ chaʼan mucʼ jach i chʼujutesan Jehová tiʼ caj chuqui tac an i chaʼan (pejcan Job 1:9, 10). Jehová tsaʼʌch i chʼʌmʌ ti ñuc jiñi tʼan. Tsiʼ cʌyʌ chaʼan Job miʼ pʌs i xucʼtʌlel yicʼot miʼ pʌs chaʼan mucʼʌch i melben i yeʼtel Jehová tiʼ cʼuxbiya.

18. a) ¿Chuqui maʼ mulan a cʌn tiʼ tojlel Job cheʼ tsiʼ pʌsʌ i xucʼtʌlel? b) ¿Chuqui miʼ pʌs tiʼ tojlel Jehová cheʼ bajcheʼ tsiʼ mele tiʼ tojlel Job?

18 Satanás tsiʼ yʌqʼue cabʌl wocol jiñi Job i tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtan chaʼan tilem ti Dios (Job 1:13-21). Ti wiʼil, uxtiquil i yamigojob tsaʼ cʼotiyob chaʼan miʼ poj tijicñesʌbeñob i pusicʼal. Pero maʼañic tsiʼ meleyob, tsiʼ yʌlʌyob cʼux bʌ tʼan i tiʼ subeyob chaʼan Dios woli (yʌquel) i yʌqʼuen i toj i mul (Job 2:11; 22:1, 5-10). Pero Job xucʼul tsaʼ ajñi. Isujmʌch, an i tajol mach weñic chuqui tsiʼ yʌlʌ. Pero Jehová tsiʼ chʼʌmbe isujm woli bʌ i ñusan (Job 6:1-3). Yujil chaʼan Job wen chʼijiyemʌch, pero maʼañic tsiʼ wis ñajtʼesa i bʌ tiʼ tojlel Jehová, anquese Satanás tsiʼ choco ti lum mi la cʌl, i tsiʼ jatsʼʌ ti tsʌts tac bʌ tʼan yicʼot lot. Cheʼ bʌ tsaʼ ujti jiñi wocol tac, Jehová chaʼyajlto tsiʼ yʌqʼue i ñumelal bajcheʼ an i chaʼan ti ñaxan, i tsiʼ yʌcʼʌ ti chumtʌl yambʌ 142 jab (Stg. 5:11). Ti jiñi jabil tac, Job tsiʼ melbe i yeʼtel Jehová ti jumpʼejl i pusicʼal. ¿Bajcheʼ la cujil? Come añix cabʌl jab ñumen cheʼ bʌ Ezequiel tiʼ tsʼijbu jiñi texto chaʼan ili temaj.

19, 20. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Job? b) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i pʼuntaya Dios cheʼ añonla la quicʼot yambʌlob?

19 ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajiben i ñopoñel yicʼot i jacʼ tʼan Job? Mach yʌlʌyic bajcheʼ chumulonla, ñaxan yom mi la cʌcʼ Jehová ti laj cuxtʌlel, mi lac ñop tiʼ pejtelel lac pusicʼal yicʼot mi lac jacʼben i tʼan. Joñonla, ñumento mi lac chʼʌmben isujm chaʼan chucoch yom mi lac mel. Laʼ cu lac ñaʼtan. Cabʌlix chuqui la cujilix chaʼan Satanás yicʼot i yac tac (2 Co. 2:11). Tiʼ libro Job mi laj cʌn chucoch miʼ yʌcʼ ti ujtel wocol jiñi Dios. Cheʼ jaʼel, jiñi profecía i chaʼan Daniel miʼ yʌqʼueñonla lac chʼʌmben isujm chaʼan i Yumʌntel Dios tiʼ wenta Jesucristo mi caj i yuman pejtelel pañimil (Dn. 7:13, 14). I cʌmbilix lac chaʼan chaʼan jiñi Yumʌntel lʌcʼʌlix mi caj i jisan jiñi wocol tac.

20 Jiñi tsaʼ bʌ i ñusa Job miʼ pʌsbeñonla jaʼel chaʼan yom mi lac pʼuntan jiñi la quermañojob muʼ bʌ i ñusañob wocol. Tajol miʼ mejlel i yʌlob mach bʌ weñic, bajcheʼ tsaʼ ujti tiʼ tojlel Job (Ec. 7:7). Pero mach yomic mi lac tsʼaʼleñob, yomʌch mi lac chʼʌmben isujm. Jiñʌch bajcheʼ mi lac lajin Jehová, jiñi lac Tat yujil bʌ pʼuntaya yicʼot cʼuxbiya (Sal. 103:8).

JEHOVÁ MI CAJ I PʼɅTʼESAÑONLA

21. ¿Bajcheʼ miʼ taj i bʌ 1 Pedro 5:10 yicʼot tsaʼ bʌ i ñusayob Noé, Daniel yicʼot Job?

21 Anquese Noé, Daniel yicʼot Job wen qʼuexel baqui tsaʼ chumleyob, tsaʼʌch i cuchuyob tsʌts tac bʌ wocol. Jiñi tsaʼ bʌ i ñusayob miʼ yʌqʼueñonla laj cʼajtesan tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi apóstol Pedro, tiʼ tsʼijbu: «Dios am bʌ cabʌl i yutslel i pusicʼal tsiʼ pʌyʌyetla [...]. Cheʼ bʌ tsaʼix laʼ jumucʼ ñusa wocol, mi caj i ñuqʼuesan laʼ pusicʼal yaʼ tiʼ tojlel. Mi caj i xucʼchocoñetla, mi caj i pʼʌtʼesañetla» (1 P. 5:10).

22. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti yambʌ temaj?

22 Muʼ bʌ i yʌl 1 Pedro 5:10 mucʼʌch i tsʼʌctiyel tiʼ tojlel i tejclum Dios ili ora. Jehová miʼ yʌcʼ i tʼan chaʼan mi caj i coltañonla chaʼan chʼejl yicʼot xucʼul mi la cajñel. Ti lac pejtelel la com chaʼan Jehová miʼ yʌqʼueñonla lac pʼʌtʌlel yicʼot xucʼul mi la cajñel. Jin chaʼan, yom mi lac lajibeñob i ñopoñel yicʼot i jacʼtʼan Noé, Daniel yicʼot Job. Cheʼ bajcheʼ mi caj laj cʌn ti yambʌ temaj, xucʼul tsaʼ ajñiyob come tsiʼ cʌñʌyob Jehová tiʼ sujm. Cheʼtoʼ jaʼel, tsiʼ wen chʼʌmbeyob isujm chuqui tsiʼ cʼajti Jehová tiʼ tojlelob (Pr. 28:5). I cheʼʌch yom mi lac mel jaʼel.

^ parr. 2 Ezequiel tsaʼ chujqui majlel ti Babilonia cheʼ ti jabil 617 m.t.C. Jiñʌch tiʼ tsʼijbu muʼ bʌ i yʌjlel yaʼ ti Ezequiel 8:1-19:14 cheʼ tiʼ «wʌcpʼejlel jab» yaʼan ti Babilonia, yom i yʌl, ti jabil 612.

^ parr. 5 Lamec, jiñi i tat Noé, tsaʼʌch i bʌcʼña Dios, pero tsaʼ chʌmi (sajti) cheʼ anto yom joʼpʼejl jab miʼ tilel jiñi Butʼjaʼ. Jiñi i ñaʼ yicʼot i yerañob Noé cuxulobto cheʼ bʌ tsaʼ tejchi jiñi Butʼjaʼ, pero mach cuxulic tsaʼ cʌleyob.

^ parr. 13 Tajol cheʼʌch tsiʼ mele Dios tiʼ tojlel jiñi yambʌ uxtiquil i piʼʌlob Daniel, tsaʼ bʌ waʼchocontiyob ti ñuc bʌ i yeʼtel (Dn. 2:49).