Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla chaʼan mi lac taj jiñi lac majtan

Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla chaʼan mi lac taj jiñi lac majtan

«Jini muʼ bʌ caj laʼ wʌqʼuentel mach mi laʼ wʌcʼ ti chijlel» (COL. 2:18).

CʼAY: 122, 139

1, 2. a) ¿Baqui bʌ majtañʌl woliʼ pijtan jiñi i wiñicob Jehová chaʼan miʼ yʌqʼuentelob? b) ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan maʼañic mi lac sʌt lac majtan? (Qʼuele jiñi dibujo).

JIÑI xñoptʼañob bombiloʼ bʌ ili ora, lajalob bajcheʼ jiñi apóstol Pablo, mi caj i tajob «cʼax utsʼat bʌ» i majtañob, jiñʌch i pʌjyelob majlel ti panchan (Fil. 3:14). Wen yomobʌch ajñel yicʼot Jesús tiʼ Yumʌntel ti panchan i miʼ chaʼleñob coltaya chaʼan miʼ sujtelob ti toj jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) (Ap. 20:6). ¡Wen utsʼatax bʌ pijtaya tsaʼ aqʼuentiyob ti Jehová! Jiñi yambʌ tiñʌmeʼob mach lajalic chuqui woli (choncol) i pijtañob. Woliʼ pijtañob chumtʌl wʌʼ ti Pañimil tiʼ pejtelel ora, i jiñʌch muʼ bʌ i wen aqʼueñob i tijicñʌyel (2 P. 3:13).

2 Chaʼan xucʼul miʼ yajñel jiñi bombiloʼ bʌ yicʼot miʼ tajob jiñi i majtan, Pablo tiʼ subeyob: «Chʌn ñaʼtanla chuqui an ti chan» (Col. 3:2). Mach yomic miʼ ñajʌyel i chaʼañob jiñi utsʼatax bʌ majtañʌl muʼ bʌ caj i yʌqʼuentelob ti panchan (Col. 1:4, 5). Mi woli (yʌquel) lac pijtan chumtʌl ti panchan o wʌʼ ti Pañimil, mucʼʌch i coltañonla chaʼan maʼañic mi lac sʌt lac majtan cheʼ mi lac wen ñaʼtan muʼ bʌ caj i yʌqʼueñonla Jehová (1 Co. 9:24).

3. ¿Baqui bʌ wocol tsiʼ yʌlʌ Pablo muʼ bʌ i mejlel i mʌctan jiñi xñoptʼañob?

3 Pablo tiʼ sube i yermañojob chuqui bʌ wocol miʼ mejlel i mʌctañob tiʼ tajol jiñi majtañʌl. Jumpʼejl ejemplo, tiʼ tsʼijbube jiñi congregación am bʌ ti Colosas chaʼan jiñi mach bʌ isujmic xñoptʼañob tsiʼ poj pʌsʌyob chaʼan mucʼʌch i jacʼob jiñi Mandar chaʼan jach wen miʼ qʼuejlelob ti Dios, pero maʼañic miʼ yʌcʼob i ñopoñel ti Cristo (Col. 2:16-18). Cheʼ jaʼel, tiʼ subeyob chaʼan jiñi wocol tac bajcheʼ i mulʌntel chaʼan bʌ tsʼiʼlel, wocol yicʼot yambʌ hermanojob yicʼot ti lac familia. Cʼʌlʌl ili ora an jiñi wocol, i jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Pablo mucʼʌch i bej coltañonla jaʼel ili ora. Jin chaʼan, mi caj laj qʼuel jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i tsʼijbu yaʼ ti carta tsaʼ bʌ i yʌqʼue jiñi añoʼ bʌ ti Colosas.

LAʼ LAC CHAʼLEN WERSA CHAʼAN MAʼAÑIC MI LAC YAJLEL TIʼ MULΛNTEL TSʼIʼLEL

4. ¿Chucoch miʼ mejlel i mʌctañonla chaʼan maʼañic mi lac taj lac majtan jiñi i mulʌntel chaʼan bʌ tsʼiʼlel?

4 Cheʼ bʌ Pablo tsaʼ ujti i suben i yermañojob chaʼan jiñi utsʼatax bʌ pijtaya an i chaʼañob, tiʼ tsʼijbu: «Jin chaʼan, tsʌnsanla am bʌ ti laʼ bʌcʼtal i chaʼan bʌ pañimil, jiñi tsʼiʼlel, bibiʼlel, ñumeñix bʌ ti pʼis i mulʌntel piʼleya, i mulʌntel muʼ bʌ i ticʼlañonla, yicʼot i cʌlʌx mulʌntel chuqui tac jach» (Col. 3:5, TNM). Jiñi i mulʌntel i chaʼan bʌ tsʼiʼlel miʼ mejlel ti ñumen colel ti lac pusicʼal yicʼot miʼ mejlel i jem bajcheʼ añonla la quicʼot Jehová i maʼañic mi lac taj jiñi lac majtan. Juntiquil hermano maʼañic bʌ tsaʼ mejli i ticʼ i bʌ chaʼan jiñi tsʼiʼlel tsiʼ yʌlʌ chaʼan wen pʼʌtʌlʌch tsiʼ yubi tiʼ bʌcʼtal i jinto tsiʼ ñaʼta i bʌ cheʼ bʌ tsaʼix i yajli, pero wʌle chaʼ sujtemix ti congregación.

5. ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan mi laj cʌntan lac bʌ baqui ora miʼ mejlel lac yajlel ti wocol?

5 Yom wen yʌxʌl laj co cheʼ ba ora mi laj qʼuel chaʼan miʼ mejlel lac ñusʌben i mandar Jehová. Jumpʼejl ejemplo, jiñi noviojoʼ bʌ i bʌ yom miʼ wʌn alob baqui jaxʌl yom miʼ cʼotelob cheʼ miʼ chucob i bʌ, miʼ tsʼujtsʼuñob i bʌ o cheʼ i bajñelob jach (Pr. 22:3). Cheʼ jaʼel, jiñi xñoptʼañob miʼ mejlelob ti yajlel ti wocol cheʼ ñajt baqui miʼ yajñelob ti eʼtel (troñel) o cheʼ jiñi i piʼʌl ti eʼtel juntiquilʌch wiñic o xʼixic (Pr. 2:10-12, 16). Mi ti jumpʼejl bʌ qʼuin mi laj qʼuel chaʼan añonla ti jumpʼejl wocol bajcheʼ jiñi, yom mi lac sub chaʼan i testigojonla Jehová, wen jach chuqui mi lac mel yicʼot yom mi laj cʼajtesan chaʼan añʌch i wocolel cheʼ mi lac pʌsben yambʌ quixtañu chaʼan mi lac mulan. Yomʌch mi lac wen cʌntan lac bʌ mi chʼijiyemonla o cʼun mi la cubin lac bʌ. Tajol ti jim bʌ ora, la com chaʼan an majqui miʼ yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel. Tajol mi caj lac wen mulan chaʼan miʼ tijicñesʌntel lac pusicʼal i majqui jach miʼ mejlel lac jacʼben i tʼan. Mi an baqui ora mi la cubin bajcheʼ jiñi, laʼ laj cʼajtiben i coltaya Jehová yicʼot hermanojob chaʼan maʼañic mi lac mel (chaʼlen) muʼ bʌ i mejlel i mʌctañonla chaʼan maʼañic mi lac taj jiñi lac majtan (pejcan Salmo 34:18; Proverbios 13:20).

6. ¿Chuqui yom mi lac wen ñaʼtan cheʼ woli lac sʌclan jumpʼejl lac ñusaqʼuin?

6 Cheʼ jaʼel, chaʼan mi lac locʼsan ti lac pusicʼal tiʼ melol jiñi i chaʼan bʌ tsʼiʼlel, mach yomic mi laj qʼuel bibiʼ tac bʌ ñusaqʼuin muʼ bʌ i loqʼuel ti película o ti yan tac bʌ. Yonlel ñusaqʼuin am bʌ ili ora miʼ yʌqʼueñonla laj cʼajtesan bajcheʼ yilal jiñi Sodoma yicʼot Gomorra (Jud. 7). Jiñi muʼ bʌ i chajpañob ñusaqʼuin tac bajcheʼ iliyi, miʼ pʌsob chaʼan maʼañic i wocolel cheʼ bʌ miʼ mejlel jiñi bibiʼ jax bʌ come cheʼʌch miʼ ñaʼtañob. Yom mi lac chʌn cʌntan lac bʌ i mach lac ñaʼtan chaʼan maʼañic i wocolel cheʼ mi laj qʼuel jiñi ñusaqʼuin tac. Mi maʼañic mi lac wen tsajin chuqui mi laj qʼuel, miʼ mejlel lac sʌt jiñi lac majtan, jiñʌch laj cuxtʌlel (Pr. 4:23).

LAʼ LAC PΛS CʼUXBIYA YICʼOT I YUTSLEL LAC PUSICʼAL

7. ¿Chuqui ti wocol miʼ mejlel ti tejchel ti congregación?

7 Ti lac pejtelel la cujil chaʼan jiñʌch ñuc bʌ bendición cheʼ añonla tiʼ tejclum Jehová. Cheʼ mi lac pejcan i Tʼan Dios ti tempa bʌ tac yicʼot cheʼ junlajal mi laj cʼuxbin lac bʌ yicʼot mi lac pʌsben lac bʌ la cutslel, miʼ coltañonla chaʼan maʼañic mi lac sʌt jiñi lac majtan. Pero cheʼ an chuqui mach bʌ weñic miʼ ñaʼtʌntel, miʼ mejlel ti tejchel wocol yicʼot yambʌ hermanojob. Mi ili wocol maʼañic miʼ tojʼesʌntel, miʼ mejlel ti tejchel michʼajel (pejcan 1 Pedro 3:8, 9).

8, 9. a) ¿Baqui bʌ melbal tac mi caj i coltañonla chaʼan mi lac taj jiñi lac majtan? b) ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan maʼañic mi lac michʼan ti ora cheʼ juntiquil hermano miʼ lowonla tiʼ tʼan o tiʼ melbal?

8 Chaʼan jiñi michʼajel maʼañic miʼ mʌctañonla lac taj lac majtan, ¿chuqui yom mi lac mel? Pablo tiʼ sube jiñi añoʼ bʌ ti Colosas: «Yajcʌbiletla i chaʼan Dios, chʼujuletla, cʼuxbibiletla. Jini chaʼan lʌpʌla tsijiʼ bʌ laʼ pusicʼal yujil bʌ pʼuntaya yicʼot cʼuxbiya. Qʼuele laʼ bʌ ti pecʼ. Yom uts laʼ pusicʼal. Cuchula wocol. Cuchben laʼ bʌ laʼ sajtemal. Ñusʌben laʼ bʌ laʼ mul mi an laʼ contrajintel. Cheʼ bajcheʼ tsiʼ ñusʌbeyetla laʼ mul Cristo [«Jehová», TNM], cheʼʌch yom mi laʼ mel jatetla. Jini ñumen yom bʌ jiñʌch cʼuxbiya, come miʼ yʌqʼuetla ti tem ajñel ti jumpʼejl laʼ pusicʼal» (Col. 3:12-14).

9 Jiñi cʼuxbiya yicʼot i yutslel lac pusicʼal miʼ cajel i coltañonla chaʼan mi lac ñusʌben lac bʌ lac mul. Jumpʼejl ejemplo, mi cʼux tsaʼ la cubi chuqui tsiʼ yʌlʌ o tsiʼ mele juntiquil hermano, yom mi laj cʼajtesan chaʼan joñonla jaʼel an la cʌlʌ o lac mele maʼañic bʌ tsiʼ mulaj yambʌ quixtañujob. Mi laj qʼuel ti ñuc cheʼ jiñi hermanojob an i pʌsʌyob i cʼuxbiya yicʼot i yutslelob i pusicʼal chaʼan miʼ ñusañob lac mul (pejcan Eclesiastés 7:21, 22, TNM). * Mi laj qʼuel ti ñuc cheʼ Jesús an i pʌsʌ i yutslel i pusicʼal chaʼan juntemel miʼ yʌcʼob jiñi isujm bʌ xchʼujutesayajob (Col. 3:15). Ti lac pejtelel mi laj cʼuxbin Dios, mi lac sub jiñi wen tʼan yicʼot lajalʌch jiñi wocol tac muʼ bʌ lac ñusan. Mi mucʼʌch laj cʼuxbin jiñi hermanojob, mi lac pʌsbeñob la cutslel yicʼot mi lac ñusʌben lac bʌ lac mul, jiñʌch muʼ bʌ i coltañonla chaʼan chʌn temel mi la cajñel yicʼot temel mi lac pijtan jiñi lac majtan, jiñʌch laj cuxtʌlel.

10, 11. a) ¿Chucoch mach weñic jiñi tsʼaʼleya? b) ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan jiñi tsʼaʼleya maʼañic miʼ mʌctañonla lac taj jiñi lac majtan?

10 Jiñi i tsʌytsʌyñiyel lac pusicʼal o tsʼaʼleya miʼ mejlel i mʌctañonla chaʼan maʼañic mi lac taj lac majtan. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan iliyi mach weñic. Jumpʼejl ejemplo, Caín tiʼ tsʼaʼle Abel, jiñi i yijtsʼin, i tiʼ tsʌnsa. Coré, Datán yicʼot Abiram tiʼ tsʼaʼleyob Moisés i maʼañic tsiʼ jacʼbeyob i tʼan. Jiñi rey Saúl tiʼ tsʼaʼle David chaʼan chuqui tsiʼ taja majlel, tiʼ caj jiñi tsiʼ ñopo i tsʌnsan. Jin chaʼan, mach lolom jach cheʼ miʼ yʌl jiñi Biblia: «Yaʼ baʼ tsʌytsʌyñayob i pusicʼal winicob, baʼ ñijcʌbilob i chaʼan i tsʼiʼlel i wut, yaʼ miʼ tʼoxob i bʌ ti leto yicʼot jujunchajp jontolil» (Stg. 3:16).

11 Mi añʌch laj cʼuxbiya yicʼot i yutslel lac pusicʼal maʼañic mi caj lac tsʼaʼlen yañoʼ bʌ. Jiñi i Tʼan Dios miʼ yʌl: «Jini yujil bʌ cʼuxbiya jal miʼ cuchben i mul yañoʼ bʌ, wen uts i pusicʼal. [...] Mach tsʌytsʌyñayic i pusicʼal cheʼ miʼ qʼuel i wenlel i piʼʌlob» (1 Co. 13:4). Chaʼan maʼañic miʼ colel jiñi tsʼaʼleya ti lac pusicʼal, yom mi lac chaʼlen wersa laj qʼuel chuqui tac miʼ yujtel cheʼ bajcheʼ miʼ qʼuel Jehová. Yom cʼajal lac chaʼan chaʼan juntemel an laj cʼʌjñibal yaʼ ti congregación. Jiñʌch muʼ bʌ caj i coltañonla la cubin bajcheʼ miʼ yubiñob i bʌ jiñi yañoʼ bʌ, cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl ili tʼan: «Mi tsiʼ taja i ñuclel, tijicña mi la cubin ti pejtelel lac bʌcʼtal» (1 Co. 12:16-18, 26). Cheʼ bʌ juntiquil hermano miʼ yʌqʼuentel tsijiʼ bʌ eʼtel tijicña mi la cubin jaʼel, i maʼañic mi lac tsʼaʼlen. Laʼcu lac ñaʼtan tiʼ tojlel Jonatán, i yalobil jiñi rey Saúl. Maʼañic tsaʼ michʼa cheʼ bʌ Jehová tsiʼ yajca David bajcheʼ rey, i mach jiñic. Jonatán tsiʼ pʌsbe i cʼuxbiya David yicʼot i yutslel, tsiʼ colta cheʼ bʌ an ti wocol (1 S. 23:16-18). ¿Muʼ ba i mejlel lac lajiben i melbal?

LAʼ LAJ COLTAN I TAJ I MAJTAN JIÑI LAC FAMILIA

12. ¿Baqui tac bʌ ticʼojel am bʌ ti Biblia mi caj i coltan lac familia chaʼan miʼ taj jiñi majtañʌl?

12 Mi yaʼ ti lac familia mi lac chaʼlen wersa chaʼan mi la cʌcʼ ti ñuc jiñi principio tac, mi caj lac taj ñʌchʼtʌlel yicʼot tijicñʌyel, i miʼ coltañonla lac taj jiñi majtañʌl. ¿Baqui bʌ ticʼojel tsiʼ yʌcʼʌ Pablo yaʼ ti carta tsaʼ bʌ i tsʼijbu chaʼan jiñi familia tac ti Colosas? Tsiʼ yʌlʌ: «Xʼixicob acʼʌ laʼ bʌ ti utsʼat tiʼ wenta laʼ ñoxiʼal, come cheʼʌch yom lac Yum. Winicob cʼuxbin laʼ wijñam. Mach tsʌtsic yom mi laʼ pejcan. Alobob, jacʼbenla laʼ tat laʼ ñaʼ ti pejtelel chuqui miʼ subeñetla, come cheʼʌch miʼ mulan lac Yum. Tatʌlob, mach mi laʼ lon techben i michʼajel laʼ walobilob ame lijicña miʼ melob i bʌ» (Col. 3:18-21). Mi cʌl mucʼʌch a ñop jaʼel chaʼan ili ticʼojel woliyʌch i bej coltan jiñi ñoxiʼalob, ijñamʌlob yicʼot alobob ili ora.

13. Mi mach xñoptʼañic i ñoxiʼal juntiquil hermana, ¿bajcheʼ miʼ mejlel i coltan chaʼan miʼ yochel tiʼ sujmlel?

13 Laʼcu la ñaʼtan chaʼan juntiquil hermana miʼ yʌl chaʼan miʼ wen ticʼlʌntel tiʼ ñoxiʼal mach bʌ Testigojic. ¿Muʼ ba caj i tojʼan jiñi wocol yicʼot i ñoxiʼal mi tsiʼ teche i suben ti tsʌts bʌ tʼan chaʼan bajcheʼ yilal i melbal? Anquese jiñi hermana mucʼʌch i jacʼbentel i tʼan tiʼ ñoxiʼal, ¿jim ba mi caj i ñijcʌben i pusicʼal chaʼan miʼ melben i yeʼtel Jehová? Tajol maʼañic. Pero mi mucʼʌch i qʼuel ti ñuc bajcheʼ i jol jiñi i familia, mucʼʌch i mejlel i qʼuelben i wenlel. Miʼ taj ñʌchʼtʌlel tiʼ yotot, miʼ yʌqʼuen i ñuclel Jehová i jiñi i ñoxiʼal tajol mi caj i mulan i melben i yeʼtel Dios. Cheʼ bajcheʼ jiñi, lajal miʼ mejlel i tajob i majtan (pejcan 1 Pedro 3:1, 2).

14. ¿Chuqui yom miʼ mel jiñi hermano mi maʼañic miʼ qʼuejlel ti ñuc tiʼ yijñam?

14 Wʌle laʼ lac ñaʼtan juntiquil hermano maʼañic bʌ miʼ qʼuejlel ti ñuc tiʼ yijñam mach bʌ Testigojic. ¿Yom ba mi caj i yʌʼlen ti tsʌts bʌ tʼan chaʼan miʼ ñaʼtan majqui mucʼ ti xicʼoñel ti otot? Maʼañic. Jehová yom chaʼan jiñi wiñic miʼ lajin Jesús i miʼ cʼuxbin i yijñam (Ef. 5:23). Cristo miʼ mel i yeʼtel ti congregación yicʼot cʼuxbiya i miʼ pʌs chaʼan yujil pijt (Lc. 9:46-48). Jiñi xñoptʼan muʼ bʌ i lajiben i melbal Jesús tajol jiñi i yijñam mi caj i mulan i melben i yeʼtel Jehová.

15. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i pʌs juntiquil hermano chaʼan mucʼʌch i cʼuxbin i yijñam?

15 Jiñi Biblia miʼ suben jiñi ñoxiʼalob: «Winicob cʼuxbin laʼ wijñam. Mach tsʌtsic yom mi laʼ pejcan» (Col. 3:19). Jiñi xñoptʼan muʼ bʌ i cʼuxbin i yijñam, miʼ ñʌchʼtʌben chuqui miʼ yʌl yicʼot miʼ pʌs chaʼan mucʼʌch i chʼʌm ti ñuc (1 P. 3:7). Anquese mach tiʼ pejtelelic ora mi caj i mel cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl i yijñam, mucʼʌch i cʼajtiben bajcheʼ miʼ ñaʼtan chaʼan wen chuqui miʼ yajcan i mel (Pr. 15:22). Jiñi wiñic muʼ bʌ i cʼuxbin i yijñam mach cʼʌñʌlic miʼ cʼajtin chaʼan miʼ qʼuejlel ti ñuc. Cheʼ bʌ juntiquil hermano miʼ cʼuxbin i yijñam yicʼot i yalobilob, juntemel tijicña miʼ mejlel i melbeñob i yeʼtel Jehová i miʼ mejlel i tajob i cuxtʌlel, jiñi ñuc bʌ majtañʌl.

¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan maʼañic miʼ mʌctañonla la c taj lac majtan jiñi wocol tac ti lac familia? (Qʼuele jiñi párrafo 13 cʼʌlʌl ti 15).

XCOLEL, MACH A CΛY CHAʼAN AN CHUQUI MIʼ MΛCTAÑET A TAJ A MAJTAN

16, 17. Mi xcolelet, ¿chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan maʼañic miʼ yʌqʼueñet a chʼijiyemlel muʼ bʌ i mel a tat a ñaʼ?

16 Mi tsaʼ coliyet tiʼ sujmlel, pero maʼ ñaʼtan chaʼan jiñi a tatob maʼañic miʼ chʼʌmbeñetob isujm i wen tsʌtsob i pusicʼal, jiñi a chʼijiyemlel tajol miʼ yʌqʼueñet a ñaʼtan chaʼan i melbentel i yeʼtel Jehová mach jiñic ñumen wem bʌ chaʼañet. Pero mi tsaʼ cʌyʌ jiñi i sujmlel, mi caj i cʼotel a cʌn chaʼan maʼañic majqui yambʌ miʼ ñumen qʼuelet ti ñuc cheʼ bajcheʼ a tatob yicʼot jiñi hermanojob ti congregación.

17 Jiñi i ticʼojel a tatob ñucʌch i cʼʌjñibal. Mi maʼañic baqui ora miʼ tiqʼuetob, ¿maʼan ba miʼ cajel a cʼajtiben a bʌ mi mucʼʌch i chʼʌmetob ti ñuc? (He. 12:8). Tajol maʼañic bʌ maʼ mulan jin bajcheʼ miʼ tiqʼuetob. Pero mach jiñic yom maʼ qʼuel bajcheʼ miʼ melob, yom bʌ maʼ ñaʼtan jiñʌch chaʼan tajol añʌch chucoch cheʼ miʼ melob bajcheʼ jiñi. Jin chaʼan, mach ti orajic yom maʼ michʼan, chaʼlen wersa a ticʼ a bʌ. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Añʌch i ñaʼtʌbal jini muʼ bʌ i cʌntan i yej. Ñʌchʼʌl i pusicʼal jini muʼ bʌ i wen ñaʼtan bajcheʼ yom miʼ mel» (Pr. 17:27). Chaʼlen wersa chaʼan maʼ taj majlel a colel chaʼan wen jach maʼ jacʼ yicʼot maʼ tajben i wenlel jiñi ticʼojel tac muʼ bʌ a wʌqʼuentel, i mach jiñic maʼ cʼojoʼtan bajcheʼ tsaʼ subentiyet (Pr. 1:8). Miʼ wen coltañet cheʼ xñoptʼañobʌch a tat i mucʼʌch i cʼuxbiñob tiʼ sujm Jehová. Yomob i coltañet a taj jiñi a majtan, jiñi a cuxtʌlel.

18. ¿Chucoch a womʌch a chaʼlen wersa chaʼan maʼañic maʼ sʌt jiñi a majtan?

18 Ti lac pejtelel miʼ mejlel lac taj jiñi wen utsʼatax bʌ majtañʌl: Cuxtʌlel ti panchan o chumtʌl ti jumpʼejl Paraíso wʌʼ ti Pañimil tiʼ pejtelel ora. Ili jiñʌch isujm bʌ lac pijtaya come jiñʌch tsiʼ yʌlʌ jiñi tsaʼ bʌ i Meleyonla. Jehová miʼ yʌl chuqui miʼ cajel yaʼ ti Paraíso: «Mi caj i bujtʼel pañimil ti winicob xʼixicob muʼ bʌ i cʌñob lac Yum» (Is. 11:9). Pejtelel muʼ bʌ caj i chumtʌlob wʌʼ ti Pañimil mi caj i cʌntesʌntelob ti Dios. Ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ mi lac chaʼlen wersa lac taj jiñi lac majtan. Jin chaʼan, laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan maʼañic mi lac sʌt jiñi albil bʌ i chaʼan Jehová. Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla chaʼan mi lac taj jiñi lac majtan.

^ parr. 9 Eclesiastés 7:21, 22 (TNM): «Cheʼ jaʼel, mach a wʌcʼ ti a pusicʼal pejtelel chuqui miʼ yʌl quixtañujob, chaʼan maʼañic maʼ wubin cheʼ bʌ jiñi a wiñic miʼ cʼajtin chaʼan miʼ yujtel mach bʌ weñic ti a tojlel. Come wen a wujil ti a pusicʼal jaʼel chaʼan jatet mach junsujtel jach an a cʼajti chuqui mach weñic miʼ yujtel ti yambʌlob».