Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla tiʼ melol i yeʼtel Jehová

Maʼañic chuqui yom miʼ mʌctañonla tiʼ melol i yeʼtel Jehová

«María tsaʼ buchle tiʼ tojel Jesús. Tsiʼ ñichʼtʌbe i tʼan. Marta tsaʼ caji i mel i pusicʼal, come cabʌl i yeʼtel.» (LUCAS 10:39, 40)

CʼAY: 94, 134

1, 2. a) ¿Chucoch tsiʼ cʼuxbi Marta jiñi Jesús? b) ¿Chuqui mach bʌ weñic tsiʼ mele Marta?

¿BAJCHEʼ yilal i melbal jiñi Marta, i chich Lázaro? Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan Jesús tsiʼ qʼuele ti wem bʌ i yamiga yicʼot tsiʼ wen cʼuxbi. Pero tsaʼʌch i cʼuxbi yicʼot tsiʼ qʼuele ti ñuc yambʌ xʼixicob jaʼel. Tsiʼ cʼuxbi jaʼel jiñi yambʌ i chich Lázaro, i cʼabaʼ María. Yicʼot tsiʼ cʼuxbi i ñaʼ, i cʼabaʼ María (Juan 11:5; 19:25-27). Pero ¿chucoch tsiʼ cʼuxbi Marta?

2 Tsiʼ cʼuxbi Marta come wen uts yicʼot wen yujil eʼtel (troñel), pero ñumen ñuc bʌ tsiʼ qʼuele jin cheʼ wen an i ñopoñel ti Dios. Marta wen yujil chaʼan Jesús jiñʌch jiñi Mesías wʌn albil bʌ yicʼot tsiʼ ñopo tiʼ pejtelel i cʌntesa (Juan 11:21-27). Anquese an i tajol tsiʼ mele mach bʌ weñic. Jumpʼejl ejemplo, ti jumpʼejl bʌ qʼuin Jesús tsiʼ julaʼta Marta yicʼot María, Marta tsaʼ michʼa yicʼot María. Tsiʼ sube Jesús: «C Yum, ¿mach ba anic maʼ qʼuel bajcheʼ miʼ cʌyon quijtsʼin chaʼan mic bajñel chaʼlen eʼtel? Suben chaʼan miʼ coltañon» (pejcan Lucas 10:38-42). ¿Chucoch tsaʼ michʼa Marta? ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ jacʼbal tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jesús?

TSAʼ BΛ I MΛCTA JIÑI MARTA

3, 4. a) ¿Chucoch tsiʼ sube Jesús chaʼan weñʌch tsaʼ bʌ i mele María? b) ¿Bajcheʼ tsiʼ jacʼʌ Marta? (Qʼuele jiñi foto am bʌ tiʼ tejchibal.)

3 Jesús wen tijicña tsiʼ yubi come Marta yicʼot María tsiʼ pʌyʌyob tiʼ yotot, jin chaʼan cabʌl ñuc tac bʌ cʼʌjñibal tsaʼ caji i cʌntesañob. María tsiʼ mulaj i cʌn tiʼ pejtelel chuqui yujil bʌ jiñi Ñuc bʌ xCʌntesa, jin chaʼan ti ora tsaʼ buchle i ñʌchʼtan. Pero ¿chuqui tsiʼ mele Marta? Maʼañic tsiʼ cʌyʌ i mel chuqui choncol i mel chaʼan miʼ ñʌchʼtan Jesús. I Jesús maʼañic tsiʼ mulaj bajcheʼ jiñi.

4 Come Marta wen choncol ti eʼtel yicʼot ti mel bʌlñʌcʼʌl chaʼan miʼ tijicñesan Jesús, jiñʌch tsiʼ mʌcta chaʼan miʼ ñʌchʼtʌben i cʌntesa. Cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele chaʼan María maʼañic woli (choncol) i coltan, tsaʼ michʼa yicʼot tsiʼ sube Jesús. Pero Jesús yujilix chaʼan Marta cabʌl chuqui woli (yʌquel) i mel. Jin chaʼan, wen jach tsiʼ sube: «Marta, Marta, cabʌl maʼ tsic a pusicʼal, cabʌl maʼ mel a pusicʼal chaʼan a weʼtel». Cheʼ jaʼel, tsiʼ sube chaʼan mach cʼʌñʌlic cabʌl bʌlñʌcʼʌl wen chajpʌbil bʌ. Ti wiʼil, tsiʼ sube María chaʼan weñʌch bajcheʼ tsiʼ mele come tsiʼ ñʌchʼtʌbe i cʌntesa. Tsiʼ yʌlʌ chaʼan ñumen utsʼat tsaʼ bʌ i yajca, i chaʼan maʼañic majqui mi caj i chilben. Tajol tsaʼ ñajʌyi i chaʼan ti wiʼil jiñi tsaʼ bʌ i cʼuxu ti jiñi bʌ qʼuin, pero jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ tac Jesús, maʼañic. Cheʼ bʌ ñumeñix 60 jab, jiñi apóstol Juan tsiʼ yʌlʌ: «Jesús tsiʼ cʼuxbi Marta yicʼot i yijtsʼin» (Juan 11:5). Cheʼʌch mi lac ñaʼtan chaʼan Marta tsiʼ jacʼʌ jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i yʌqʼue Jesús yicʼot xucʼul tsiʼ melbe i yeʼtel Jehová tiʼ pejtelel ora.

5. a) ¿Chucoch wocol tiʼ melol i yeʼtel Jehová ili ora cheʼ maʼañic chuqui miʼ mʌctañonla? b) ¿Baqui bʌ cʼajtiya mi caj lac jacʼ ti ili temaj?

5 Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele, jiñi i wiñicob Jehová ti wajali an chuqui tac tsiʼ mʌctayob. Pero ili ora ñumen cabʌl chuqui miʼ mejlel i mʌctañonla. Jiñi revista La Atalaya 1 i chaʼan abril, 1959 tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom tsajilob jiñi xñoptʼañob chaʼan jiñi chuqui tac tsijiʼ bʌ woliʼ mejlel ili ora maʼan miʼ mʌctañob. Cʼʌlʌl cheʼ jiñi, an chuqui tsijib tac bʌ tsaʼ caji ti loqʼuel, bajcheʼ jiñi revista tac, jiñi radio, cine yicʼot televisión. Jiñi revista La Atalaya tsiʼ yʌlʌ chaʼan cheʼ bʌ miʼ lʌcʼtiyel tilel i jilibal, mi caj i ñumen pʼojlel chuqui tac miʼ mejlel i mʌctañonla. Cheʼʌch ujtem. Ili ora cabʌl chuqui miʼ mʌctañonla. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac tsajcan bajcheʼ tsiʼ mele María yicʼot maʼañic chuqui miʼ mʌctañonla tiʼ melol i yeʼtel Jehová?

MACH LAJ CʼΛN TIʼ PEJTELEL AM BΛ TI PAÑIMIL

6. ¿Bajcheʼ an i cʼʌñʌyob i wiñicob Jehová jiñi tsijib tac bʌ chuqui melbil ili ora?

6 Jiñi i wiñiconbʌla Jehová an laj cʼʌñʌ ti subtʼan chuqui tac tsijib melbil ili ora. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ maxto tejchemic yicʼot cheʼ choncolix jiñi Primera Guerra Mundial tsaʼ laj cʼʌñʌ jumpʼejl programa baqui miʼ pʌs dibujo tac cabʌl bʌ i colorlel, muʼ bʌ i sub i bʌ yicʼot miʼ pʌs video. * Yicʼot ili programa, yonlelob ti cabʌl país tsiʼ cʌñʌyob chaʼan Jesús lʌcʼʌlix mi caj i chʼʌm tilel ñʌchʼtʌlel wʌʼ ti Pañimil. Ti wiʼil, tsaʼ laj cʼʌñʌ jiñi radio chaʼan yonlelob miʼ yubiñob chaʼan bʌ jiñi Yumʌntel. Ili ora, mi laj cʼʌn jiñi Internet chaʼan mi lac subeñob jiñi wen tʼan tiʼ pejtelel wiñicob xʼixicob (quixtañujob), cheʼ to jiñi chumuloʼ bʌ tiʼ ñajtlel pañimil (mulawil).

Mach laj cʌcʼ chaʼan chuqui jach miʼ mʌctañonla tiʼ melol i yeʼtel Jehová (Qʼuele jiñi párrafo 7)

7. a) ¿Chucoch mach yomic mi laj cʼʌn ti tsʼʌcʌl chuqui am bʌ ti pañimil? b) ¿Baqui yom mi laj cʌntan lac bʌ? (Qʼuele jiñi nota.)

7 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan mach yomic mi laj cʼʌn ti tsʼʌcʌl chuqui am bʌ ti pañimil (pejcan 1 Corintios 7:29-31). Jin chaʼan, yom tsajilonla chaʼan maʼañic mi lac wen aqʼuen i yorajlel chuqui am bʌ ti pañimil. Ili mach yom i yʌl chaʼan mach luʼ weñic. Pero mi maʼañic mi lac jacʼ i ticʼojel Pablo, jiñi am bʌ ti pañimil miʼ mejlel i yʌqʼueñonla lac sʌt ora. Cheʼ jiñi, miʼ mejlel laj cʌy lac melben i yeʼtel Jehová, jiñi ñumen i cʼʌjñibal bʌ (pejcan Efesios 5:15-17). ¿Baqui miʼ mejlel lac sʌt cabʌl ora? Ti ñusaqʼuin tac, pejcaya libro, qʼuel televisión, majlel ti xʌmbal ti ñajt, ti mʌñoñel, ti tsʼijbuntel mensaje, ti qʼuel noticia o xʼalas, o tiʼ sʌclʌntel chuqui wen utsʼatax bʌ an ti chojñel. An sujtemix bʌ ti jumpʼejl vicio i chaʼañob ili tac (Eclesiastés 3:1, 6). *

8. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi laj cʼuxbin Jehová i mach jiñic mi laj cʼuxbin am bʌ ila ti pañimil?

8 Satanás woliʼ ñop chaʼan jiñi am bʌ ila ti pañimil miʼ mʌctañonla yicʼot mi laj cʌy lac melben i yeʼtel Jehová. Cheʼʌch tsiʼ mele ti jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob, i cheʼ mi caj i mel ti lac tojlel jaʼel (2 Timoteo 4:10). Pero jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan yom mi laj cʼuxbin Jehová, i mach jiñic am bʌ ila ti pañimil. ¿Chucoch? Come cheʼʌch mi caj lac jacʼben i tʼan yicʼot mi caj lac sujtel tiʼ yamigo (1 Juan 2:15-17). Jin chaʼan, yom mi lac chʌcʌ qʼuel mi maʼañic choncol lac mulan am bʌ ila ti pañimil. Mi cheʼʌchi, laʼ laj qʼuextan lac bʌ.

LAʼ LAJ CΛCʼ LAC PUSICʼAL TI ÑUMEN I CʼΛJÑIBAL BΛ

9. a) ¿Chuqui yom bʌ miʼ ñaʼtañob jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús? b) ¿Chuqui wem bʌ tsiʼ pʌsbeyob?

9 Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj cʌñʌ, Jesús tsiʼ cʌntesa Marta chaʼan maʼañic miʼ mʌctan i bʌ ti jiñi mach bʌ wen i cʼʌjñibalic. Cheʼ lʌcʼʌ lajal tsiʼ cʌntesa jiñi xcʌntʼañob i chaʼan. Tsiʼ subeyob chaʼan cojach yom miʼ yʌcʼob ti ñuc jiñi Yumʌntel yicʼot tiʼ melol i yeʼtel Jehová (pejcan Mateo 6:22, 33). Yicʼot tsiʼ pʌsbeyob bajcheʼ yom miʼ yajñelob come maʼañic cabʌl i chubʌʼan tsaʼ ajñi. Maʼañic i yotot mi añic i lum (Lucas 9:58; 19:33-35).

10. ¿Chuqui tsiʼ pʌsbeyonla cʌytʌl Jesús?

10 Jesús maʼañic tsiʼ cʌyʌ chaʼan chuqui jach miʼ mʌctan ti subtʼan. Jumpʼejl ejemplo, ti jumpʼejl bʌ qʼuin tsiʼ chaʼle subtʼan yaʼ ti Capernaum. Cheʼ bʌ tsaʼ ujti, cabʌl tsiʼ subeyob chaʼan muʼto i bej cʌytʌl yicʼotob. Pero ¿chuqui tsiʼ mele? Tiʼ tsictesʌbeyob chaʼan yom miʼ majlel i bej sub chaʼan jiñi Yumʌntel ti yambʌ tejclum tac (Lucas 4:42-44). Cheʼʌch tsiʼ mele. Jesús tsiʼ chaʼle ñajt bʌ xʌmbal chaʼan miʼ sub jiñi wen tʼan jiñʌch bajcheʼ cʼamel miʼ mejlel. Anquese mach xmulilic, tsiʼ chaʼle tsʌts bʌ subtʼan jinto an i tajol lujbeñix miʼ yujtel (Lucas 8:23; Juan 4:6).

11. a) ¿Chuqui tsiʼ mele Jesús cheʼ bʌ juntiquil wiñic tsiʼ sube chaʼan miʼ coltan i tojʼesan i wocol? b) ¿Chuqui tsiʼ cʌntesa Jesús jiñi xcʌntʼañob i chaʼan?

11 Jumpʼejl bʌ qʼuin, cheʼ bʌ Jesús woliʼ cʌntesan xcʌntʼañob i chaʼan wen ñuc bʌ i cʼʌjñibal, tsaʼ tili juntiquil wiñic, i tsiʼ sube chaʼan miʼ coltan i tojʼesan i wocol. Tsiʼ yʌlʌ: «Maestro, suben jini cʌscun chaʼan miʼ tʼoxbeñon i chubʌʼan c tat». Pero Jesús maʼañic tsiʼ colta. ¿Chucoch? Come woliʼ cʌntesan jiñi xcʌntʼañob i chaʼan, i mach yomic chaʼan chuqui jach miʼ mʌctan. Tsiʼ chaʼle wersa i cʌntesañob chaʼan cheʼ bʌ miʼ wen cʼojoʼtañob chuqui yomob, miʼ mejlel i mʌctañob tiʼ melol i yeʼtel Dios (Lucas 12:13-15).

12, 13. a) ¿Chuqui tsiʼ mele Jesús ti jiñi templo yaʼ ti Jerusalén? b) ¿Chuqui tsiʼ yʌlʌ Jesús cheʼ bʌ Felipe tsiʼ sube chaʼan an quixtañu yom bʌ i cʌñob?

12 Cheʼ bʌ mach jalix wʌʼan Jesús wʌʼ ti Pañimil, wen wocol tsiʼ ñusa (Mateo 26:38; Juan 12:27). Yujil chaʼan mi caj i wen ilan wocol yicʼot chaʼan mi caj i chʌmel. Pero cheʼ maxto i tsʌnsayob, yujil chaʼan anto cabʌl chuqui yom miʼ mel. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ joʼpʼejl to qʼuin yom chaʼan miʼ chʌmel, cʼʌchʌl ti juncojt burro tsaʼ ochi ti Jerusalén. Yonlel tsaʼ bʌ i qʼueleyob bajcheʼ i rey (Lucas 19:38). Tiʼ yijcʼʌlel, Jesús tsiʼ chocoyob loqʼuel jiñi xchoñoñelob woli bʌ i lotiñob quixtañu chaʼan miʼ ñumen tajob taqʼuin (Lucas 19:45, 46).

13 An griegojob tsaʼ bʌ cʼotiyob ti Jerusalén chaʼan miʼ melob jiñi qʼuiñijel chaʼan Pascua yicʼot jiñi judíojob. Toj sajtelob i pusicʼal cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob tsaʼ bʌ i mele Jesús yaʼ ti templo. Jin chaʼan, tsiʼ cʼajtibeyob jiñi apóstol Felipe mi mejl i pejcañob Jesús. Pero Jesús maʼañic tsiʼ jacʼʌ. Maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ ti ñuc mi an yomoʼ bʌ i coltan tiʼ wocol. Ñumen i cʼʌjñibal bʌ tsiʼ qʼuele jiñʌch miʼ mel tsaʼ bʌ subenti ti Jehová, miʼ yʌcʼ i cuxtʌlel ti laj caj. Cheʼ jiñi, tsiʼ cʼajtesʌbe jiñi xcʌntʼañob chaʼan mach jalix mi caj i chʌmel yicʼot chaʼan jiñi woli bʌ i tsajcañob yom miʼ yʌcʼob i cuxtʌlel jaʼel. Tsiʼ subeyob chaʼan mi mucʼʌch i yʌcʼob i cuxtʌlel, Jehová mi caj i yʌqʼueñob i ñuclel yicʼot i cuxtʌlel. Cheʼʌch tsiʼ sube Felipe jiñi griegojob (Juan 12:20-26).

14. Anquese Jesús tsiʼ wen acʼʌ i bʌ ti subtʼan, ¿chuqui yambʌ tac tsiʼ mele?

14 Cheʼ bʌ wʌʼan Jesús ti Pañimil, tsiʼ wen acʼʌ i bʌ ti subtʼan. Tsiʼ locʼsʌbe i yorajlel jaʼel chaʼan miʼ mel chuqui tac yambʌ. Jumpʼejl ejemplo, la cujil chaʼan tsajñi ti jumpʼejl ñujpuñel baqui tsiʼ sujtesa (pʌntesa) ti ñumen wem bʌ vino jiñi jaʼ (Juan 2:2, 6-10). Cheʼ jaʼel tsiʼ jacʼʌ majlel ti uchʼel tiʼ yotot i yamigojob yicʼot tiʼ yotot jiñi yomoʼ bʌ i yubiben i cʌntesa (Lucas 5:29; Juan 12:2). Pero tsiʼ yʌqʼue i yorajlel jaʼel chaʼan miʼ mel oración, chaʼan miʼ wen ñaʼtan tiʼ chaʼan bʌ Dios yicʼot chaʼan miʼ cʼaj i yo (Mateo 14:23; Marcos 1:35; 6:31, 32).

MACH LAJ CΛY CHAʼAN CHUQUI JACH MIʼ MΛCTAÑONLA

15. a) Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Pablo, ¿chuqui yom mi lac mel? b) ¿Chuqui tsiʼ pʌsbeyonla Pablo yom bʌ mi lac mel?

15 Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan lajalonla bajcheʼ xʼajñelob. Mi com lac mʌl (jot) jiñi ajñel, yom mi lac locʼsan muʼ bʌ mejlel i jaletesañonla o miʼ mʌctañonla (pejcan Hebreos 12:1). Pablo tsiʼ pʌsʌ bajcheʼ yom mi lac mel. Cheʼic yom, tsaʼ mejli ti ochel bajcheʼ ñaxam bʌ miʼ yʌcʼ i bʌ ti ñopbalʌl wen am bʌ i taqʼuin yicʼot wen cʌmbil bʌ. Pero mach cheʼic tsiʼ mele, cojach tsiʼ yʌcʼʌ i bʌ ti melol «chuqui ñumen wen». Tsiʼ yʌcʼʌ i bʌ ti subtʼan yicʼot cabʌl baqui tsajñi, bajcheʼ Siria, Asia Menor, Macedonia yicʼot Judea. Wen yom i taj jiñi i majtan chaʼan miʼ chumtʌl tiʼ pejtelel ora yaʼ ti panchan. Jin chaʼan tsiʼ yʌlʌ: «Wolic ñajʌtesan jini am bʌ tic pat. Wolic chaʼlen wersa chaʼan mic taj jini am bʌ tiʼ tojel c wut. Wolic chaʼlen wersa [...] chaʼan mic taj jini cʼax utsʼat bʌ» (Filipenses 1:10; 3:8, 13, 14). Maʼañic chuqui tsiʼ mʌcta chaʼan miʼ melben i yeʼtel Dios come maʼañic i yijñam (1 Corintios 7:32-35).

16, 17. a) Mi ñujpuñemonla o maʼañic, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac tsajcan bajcheʼ tsiʼ mele Pablo? b) ¿Bajcheʼ tiʼ tsajcayob Pablo jumpʼejl xñujpuñel?

16 Ili ora, an xñoptʼañob maʼañic bʌ ñujpuñemob chaʼan miʼ mejlel i ñumen melbeñob i yeʼtel Jehová (Mateo 19:11, 12). Jiñi maʼañic bʌ ñujpuñemob mach cabʌlobic i troñel bajcheʼ jiñi ñujpuñemobix bʌ. Pero mi ñujpuñemonla o maʼañic, yom mi laj qʼuel chaʼan maʼañic chuqui miʼ mʌctañonla tiʼ melol i yeʼtel Jehová. Jumpʼejl ejemplo, tajol an yom bʌ mi laj cʌy lac mel chaʼan mi lac ñumen melben i yeʼtel Jehová i maʼañic mi lac sʌt cabʌl ora.

17 Laʼ laj qʼuel tsaʼ bʌ i mele Mark yicʼot Claire, chʼoyoloʼ bʌ ti jumpʼejl país i cʼabaʼ Gales (Reino Unido). Cheʼ bʌ tsaʼ ujtiyob ti qʼuel jun, cheʼ i bajñelob jaxto, tsaʼ ochiyob bajcheʼ precursor. I maʼañic tsiʼ cʌyʌyob cheʼ bʌ tsaʼ ñujpuñiyob. Cojach tsiʼ ñaʼtayob i yʌcʼ i ñaʼtʌbal ti Jehová come yom i ñumen melbeñob i yeʼtel. Jin chaʼan, tsiʼ choñoyob i yotot uxpʼejl bʌ i cuartojlel yicʼot tsiʼ cʌyʌyob i troñel. Cheʼʌch tsaʼ mejliyob ti majlel ti eʼtel tiʼ melol i Yotlel Tempa bʌ tac ti yan tac bʌ país. Jiñi 20 jab ñumen bʌ, an i chaʼleyob coltaya tiʼ melol i Yotlel Tempa bʌ tac ti cabʌl país yaʼ ti África. An i tajol maʼañobic i taqʼuin cʌylemob, pero Jehová chʌn cʌntʌbil i chaʼañob. Claire miʼ yʌl chaʼan cojach miʼ ñumen tajob i tijicñʌyel tiʼ melol i yeʼtel Jehová. Ti jiñi jabil tac an i tajayob cabʌl i yamigojob yicʼot chʌn añob i chaʼan jiñi i cʼʌjñibal bʌ. Miʼ yʌl jaʼel chaʼan tsaʼ bʌ i cʌyʌyob, maʼañic miʼ mejlel ti lajintel bajcheʼ jiñi tijicñʌyel tiʼ melol i yeʼtel Dios tiʼ pejtelel ora. Cabʌl woliyoʼ bʌ ti eʼtel jaʼel bajcheʼ jiñi, miʼ yʌlob chaʼan cheʼʌch miʼ yubiñob jaʼel. * (Pejcan jiñi nota.)

18. ¿Chuqui yom mi laj cʼajtiben lac bʌ?

18 Yom mi lac luʼ cʼajtiben lac bʌ: «¿Yom to ba ñumen an c tijicñʌyel tiʼ melol i yeʼtel Jehová? ¿Am ba woli bʌ j cʌy chaʼan miʼ mʌctañon c mel jiñi ñumen i cʼʌjñibal bʌ? Mi cheʼi, ¿chuqui yom mic mel?». Tajol yom to mi lac ñumen tojʼan ti lac pejcaya Biblia yicʼot tiʼ tsajintel. Mi caj laj qʼuel bajcheʼ yom yaʼ ti yambʌ temaj.

^ parr. 6 Ili programa i cʼabaʼ «Foto-Drama de la Creación».

^ parr. 17 Jumpʼejl ejemplo, Hadyn yicʼot Melody Sanderson añob wem bʌ i choñoñel yaʼ ti Australia, pero tsiʼ cʌyʌyob chaʼan miʼ tech i melbeñob i yeʼtel Jehová tiʼ pejtelel ora. Cheʼ bʌ añob bajcheʼ misionero yaʼ ti India, maʼañobic i taqʼuin tsaʼ cʌyle. ¿A wom baʼ ñaʼtan tsaʼ bʌ i meleyob? Pejcan jiñi revista La Atalaya 1 i chaʼan marzo, 2006.