Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Jehová mi caj i coltañet

Jehová mi caj i coltañet

«Lac yum [Jehová] mi caj i cʌntan cheʼ cʼam.» (SALMO 41:3)

CʼAY: 23, 138

1, 2. a) ¿Chuqui tsiʼ mele Jehová ti wajali? b) ¿Chuqui miʼ cʼajtibeñob i bʌ jiñi quixtañujob ti ili ora?

I TILELΛCH cheʼ cʼocʼ la com ajñel ti lac pejtelel. Mi an a taja tsʌts bʌ cʼamʌjel, tajol an cʼajtibe a bʌ mi muʼto caj a lajmel (cʼocʼan). O tajol maʼ cʼajtiben a bʌ mi an wen cʼam bʌ a wamigo o juntiquil ti a familia. Jiñi Biblia miʼ taj ti tʼan cabʌl wiñicob xʼixicob (quixtañujob) tsaʼ bʌ i cʼajtibeyob i bʌ mi mucʼʌch caj i tajob i cʼocʼlel. Juntiquil jiñʌch jiñi rey Ocozías, i yalobil bʌ Acab yicʼot Jezabel. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin tsaʼ yajli, i maʼañic tsiʼ ñaʼta mi muʼto caj i lajmel i lojweñal. Ti wiʼil, jiñi rey bʌ ti Siria i cʼabaʼ Benadad (Ben-hadad) tsiʼ cʼajtibe i bʌ jeʼel mi muʼto caj i cʼocʼan (2 Reyes 1:2; 8:7, 8).

2 Ti wajali, Jehová tsiʼ cʼʌñʌ i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ cʼoqʼuesan jiñi quixtañujob. Tsiʼ yʌqʼue i pʼʌtʌlel jaʼel jiñi xʼaltʼañob chaʼan miʼ chaʼ tejchesañob jiñi chʌmeñoʼ bʌ (1 Reyes 17:17-24; 2 Reyes 4:17-20, 32-35). Jin chaʼan, jiñi cʼamoʼ bʌ ili ora miʼ cʼajtibeñob i bʌ mi Dios mi caj i cʼʌn i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ cʼoqʼuesañob.

3-5. a) ¿Chuqui miʼ mejlel i mel Jehová yicʼot Jesús? b) ¿Baqui bʌ cʼajtiya mi caj lac jacʼ?

3 Jehová miʼ mejlel i cʼʌn i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ cʼamʼan jiñi quixtañujob. Jumpʼejl ejemplo, tsiʼ cʼamʼesa juntiquil rey bʌ ti Egipto yicʼot jiñi i chich Moisés (Génesis 12:17; Números 12:9, 10; 2 Samuel 24:15). Cheʼ bʌ jiñi israelob tsiʼ ñusayob ti pʼis i tʼan Dios, tsiʼ yʌqʼueyob wocol yicʼot cʼamʌjel chaʼan miʼ tojob i mul (Deuteronomio 28:58-61). Pero Jehová miʼ mejlel i cʼʌn i pʼʌtʌlel jeʼel chaʼan miʼ cʌntan i wiñicob i maʼañic miʼ cʼamʼañob (Éxodo 23:25; Deuteronomio 7:15). An i tajol tiʼ cʼoqʼuesayob. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ Job wen cʼam i tsiʼ ñaʼta chʌmel, Dios tsiʼ lajmesa (Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16).

4 Jesús miʼ mejlel i cʼoqʼuesan jeʼel jiñi quixtañujob, lajal bajcheʼ Jehová. Cheʼ tsajñi wʌʼ ti Pañimil, tsiʼ lajmesa añoʼ bʌ leco bʌ i tsoy, muʼ bʌ i juquin chʌmelob, maʼañic bʌ miʼ mejlelob ti xʌmbal, jiñi xpotsʼob yicʼot yan tac bʌ xcʼamʌjelob (pejcan Mateo 4:23, 24; Juan 9:1-7). Ili milagro tac miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan muʼ bʌ caj i mel Jesús yaʼ ti Paraíso. Cheʼ bʌ yaʼix chumulonla, maʼañic majqui mi caj i yʌl: «Cʼamon» (Isaías 33:24).

5 Cheʼ jiñi, ¿muʼ ba caj lac pijtan chaʼan Jehová o Jesús miʼ cʼʌñob i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ lajmesañonla mi cʼamonla? Cheʼ mi caj lac chʼʌm tsʼac, ¿chuqui yom mi lac chʼʌm ti ñuc?

SΛCLAN A COLTΛNTEL TI JEHOVÁ

6. ¿Chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia chaʼan jiñi milagro tac tsaʼ bʌ i meleyob jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob?

6 Jehová tsiʼ yʌqʼue chʼujul bʌ i yespíritu jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob, an tsaʼ bʌ mejli i melob milagro tac (Hechos 3:2-7; 9:36-42). Jumpʼejl ejemplo, an tsaʼ bʌ i lajmesayob xcʼamʌjelob i yañoʼ bʌ tsaʼ cajiyob ti tʼan ti yan tac bʌ tʼan (1 Corintios 12:4-11). Pero jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan mi caj i jilel jiñi milagro tac, i cheʼʌch tsaʼ ujti (1 Corintios 13:8). Jin chaʼan, ili ora maʼañic mi lac pijtan chaʼan Dios miʼ mel milagro chaʼan miʼ lajmesañonla o miʼ lajmesan juntiquil muʼ bʌ lac wen cʼuxbin.

7. ¿Bajcheʼ miʼ yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel muʼ bʌ i yʌl Salmo 41:3?

7 Pero miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mi caj i tijicñesan lac pusicʼal yicʼot mi caj i coltañonla mi cʼamonla. Cheʼʌch tsiʼ mele tiʼ tojlel i wiñicob ti wajali. Jiñi rey David tiʼ tsʼijbu: «Tijicña jini muʼ bʌ i ñaʼtan jini pʼumʼpʼun bʌ. Lac Yum mi caj i col cheʼ miʼ yubin wocol. Lac Yum mi caj i cʌntan, mi caj i coltan. Tijicña mi caj i yajñel ti pañimil. Maʼanic mi caj i cʌy jini winic tiʼ pʼʌtʌlel i contrajob» (Salmo 41:1, 2). ¿Yom ba i yʌl David chaʼan juntiquil quixtañu maʼañic mi caj i chʌn chʌmel mi tsiʼ colta juntiquil pʼumpʼun bʌ ti jiñi bʌ ora? Maʼañic. Yom bʌ i yʌl jiñʌch chaʼan Dios mi caj i coltan yicʼot i cʌntan jiñi quixtañu cheʼ bʌ miʼ cʼamʼan (Salmo 41:3). Cheʼ la cujil chaʼan Jehová yujil jiñi woli (choncol) bʌ lac ñusan yicʼot maʼañic miʼ ñajʌyel i chaʼañonla, miʼ yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel. Jehová miʼ yʌqʼueñonla lac chʼejlel yicʼot lac ñaʼtʌbal chaʼan miʼ mejlel lac ñusan jumpʼejl cʼamʌjel. Cheʼ jaʼel, tsiʼ mele jiñi lac bʌcʼtal chaʼan miʼ chaʼ bajñel lajmel ti cʼamʌjel tac.

8. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Salmo 41:4, ¿chuqui tsiʼ sube David jiñi Jehová cheʼ ñac wen cʼam?

8 Ti Salmo 41 miʼ yʌl cheʼ bʌ tsaʼ cʼamʼa jiñi rey David. Tajol, tsiʼ wen cʼojoʼta (pensali) cheʼ bʌ jiñi i yalobil Absalón tsiʼ ñopo i chilben i yumʌntel. Pero maʼañic chuqui tsiʼ mele chaʼan miʼ mʌctan come wen cʼam. David yujil chaʼan tiʼ pejtelel jiñi wocol woli (yʌquel) bʌ i ñusan i familia jiñʌch tiʼ caj i mul tsaʼ bʌ i mele yicʼot Betsabé (Bat-seba) (2 Samuel 12:7-14). ¿Chuqui tsiʼ mele cheʼ jiñi? Jehová tiʼ sube: «A wocolic pʌsbeñon i yutslel a pusicʼal. Ñusʌbeñon c mul come tsac chaʼle mulil ti a contra» (Salmo 41:4). David yujil chaʼan Jehová tsaʼix i ñusʌbe i mul i tsiʼ sʌcla i coltʌntel cheʼ bʌ cʼam. Pero ¿woli ba i pijtan chaʼan Jehová mi caj i mel jumpʼejl milagro chaʼan miʼ cʼoqʼuesan?

9. a) ¿Bajcheʼ tsiʼ colta Jehová jiñi rey Ezequías? b) ¿Bajcheʼ tsiʼ pijtʌbe i coltaya Jehová jiñi David?

9 Ti wajali, Jehová tsiʼ ñaʼta i cʼʌn i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ lajmesʌben i cʼamʌjel quixtañujob. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ colelix i chʌmel jiñi rey Ezequías, Jehová tsiʼ lajmesa yicʼot tsiʼ yʌqʼue yambʌ 15 jab i cuxtʌlel (2 Reyes 20:1-6). ¿Tsaʼ ba i pijta David jaʼel chaʼan miʼ mel jumpʼejl milagro Jehová tiʼ tojlel? Maʼañic. Tsaʼ bʌ i pijta jiñʌch chaʼan Dios miʼ coltan cheʼ bajcheʼ miʼ coltan yañoʼ bʌ muʼ bʌ i coltañob «jini pʼumpʼun bʌ». David tsaʼ mejli i cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ yʌqʼuen i tijicñʌyel yicʼot miʼ cʌntan cheʼ bʌ cʼam come jiñʌch wem bʌ i yamigo. Tsiʼ cʼajtibe i coltaya chaʼan miʼ lajmel. Joñonla miʼ mejlel laj cʼajtin laj coltʌntel jaʼel bajcheʼ David (Salmo 103:3).

10. ¿Chuqui mi laj cʌn chaʼan tsaʼ bʌ i ñusa Trófimo yicʼot Epafrodito?

10 Jiñi apóstol Pablo yicʼot yambʌ xñoptʼañob tsaʼ aqʼuentiyob i pʼʌtʌlel chaʼan miʼ lajmesan cʼamoʼ bʌ (pejcan Hechos 14:8-10). Jumpʼejl ejemplo, Pablo tsiʼ cʼoqʼuesa juntiquil wiñic woli bʌ ti cʼajc yicʼot taʼ. Hechos 28:8 miʼ yʌl chaʼan «tsiʼ pejca Dios, tsiʼ yʌcʼʌ i cʼʌb tiʼ jol. Tsiʼ lajmesa». Pero Pablo maʼañic tsiʼ lajmesa tiʼ pejtelel cʼamoʼ bʌ. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch juntiquil i yamigo i cʼabaʼ Trófimo, tsaʼ bʌ i piʼle majlel ti subtʼan (Hechos 20:3-5, 22; 21:29). Cheʼ añob ti bij, Trófimo tsaʼ cʼamʼa. Pero Pablo maʼañic tsiʼ cʼoqʼuesa, jin chaʼan Trófimo maʼañix tsaʼ bej majli yicʼot (2 Timoteo 4:20). Yambʌ i yamigo Pablo jiñʌch Epafrodito. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan tsaʼ cʼamʼa yicʼot colelix i chʌmel, pero maʼañic miʼ yʌl chaʼan Pablo tsiʼ cʼoqʼuesa (Filipenses 2:25-27, 30). Wen tsiquil chaʼan Pablo yicʼot yambʌ xñoptʼañob maʼañic tsiʼ cʼoqʼuesa tiʼ pejtelel xñoptʼañob ti jiñi bʌ ora.

YOM TSAJILET CHAʼAN CHUQUI MAʼ SUBENTEL

11, 12. a) Mi Lucas tajol tsiʼ colta Pablo, ¿bajcheʼ tsiʼ mele? b) ¿Chuqui la cujil chaʼan Lucas?

11 Lucas jiñʌch juntiquil doctor tsaʼ bʌ i chaʼle subtʼan yicʼot Pablo (Hechos 16:10-12; 20:5, 6; Colosenses 4:14). Tajol jiñʌch tsaʼ bʌ i colta Pablo yicʼot yambʌ xñoptʼañob cheʼ bʌ tsaʼ cʼamʼayob baqui woliyob ti subtʼan ñumel (Gálatas 4:13). Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Jesús, jiñi cʼamoʼ bʌ i cʼʌjñibal i chaʼañob doctor (Lucas 5:31).

12 Lucas jiñʌch juntiquil isujm bʌ doctor, mach cojach miʼ mulan i yʌcʼ ticʼojel chaʼan bajcheʼ yom mi laj cʌntan laj cʼocʼlel. Cheʼ bʌ tiʼ tsʼijbu jiñi libro chaʼan Lucas yicʼot Hechos, tsiʼ cʼʌñʌ tʼan tac cojach bʌ miʼ cʼʌn juntiquil doctor yicʼot tsiʼ taja ti tʼan cʼamʌjel tac tsaʼ bʌ i lajmesa Jesús. ¿Baqui o jalixqui tsiʼ cʌñʌ Lucas jiñi eʼtel? Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl. Pero tajol ti jumpʼejl escuela am bʌ ti Laodicea baqui miʼ yʌjqʼuel cʌntesa chaʼan tsʼac, lʌcʼʌl bʌ an ti tejclum Colosas. Tajol jin chaʼan Pablo tsiʼ taja ti tʼan Lucas yaʼ ti carta tsaʼ bʌ i choco majlel ti Colosas yicʼot tsiʼ chocbe majlel saludo.

13. Cheʼ bʌ an chuqui mi lac subentel chaʼan bʌ laj cʼamʌjel, ¿chuqui yom mi lac ñaʼtan?

13 Ili ora, maʼañic mi juntiquilic hermano muʼ bʌ i mejlel i cʼoqʼuesañonla ti jumpʼejl milagro. Pero añʌch yom bʌ i coltañoñobla yicʼot miʼ subeñoñobla chuqui yom mi lac mel anquese maʼañic mi laj cʼajtibeñob. Tajol añʌch wem bʌ chuqui miʼ subeñoñobla. Jumpʼejl ejemplo, Pablo yujil chaʼan Timoteo an i cʼux ñʌcʼ, tajol tiʼ caj chaʼan tsiʼ japʌ bibiʼ bʌ jaʼ. Jin chaʼan tsiʼ sube i jap tsʼitaʼ vino (pejcan 1 Timoteo 5:23). * (Pejcan jiñi nota.) Pero mach yomic mi lac chʼujbin tiʼ pejtelel chuqui mi lac subentel. Tajol juntiquil hermano miʼ subeñonla chuqui ti tsʼac yom mi lac chʼʌm o miʼ subeñonla baqui tac bʌ bʌlñʌcʼʌl yom mi laj cʼux. Tajol miʼ subeñonla chaʼan jiñʌch tsaʼ bʌ i colta juntiquil tiʼ familia lajal bʌ i cʼamʌjel bajcheʼ lac chaʼan. Pero jiñi mach yom i yʌl chaʼan jiñʌch mi caj i coltañonla jeʼel. An tsʼac tac muʼ bʌ i mejlel i cʼoqʼuesan cabʌl quixtañu, pero miʼ mejlel i ticʼlan yañoʼ bʌ (pejcan Proverbios 27:12).

YOM TSAJILET

14, 15. a) ¿Chucoch yom tsajilonla? b) ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla Proverbios 14:15?

14 Ti lac pejtelel la com laj cʼocʼlel chaʼan tijicña mi lac chumtʌl yicʼot mi lac melben i yeʼtel Jehová. Pero mi laj cʼamʼan come xmulilonla. Joñonla miʼ mejlel lac yajcan baqui bʌ tsʼac la com lac chʼʌm, pero yom tsajilonla. Tajol an quixtañujob o compañia tac muʼ bʌ i subeñoñobla chaʼan an i chaʼañob jiñi tsʼac muʼ bʌ mejlel i lajmesañonla. Pero tajol miʼ melob chaʼan jach miʼ ñumen tajob taqʼuin. Miʼ mejlel i subeñoñobla chaʼan an quixtañujob tsaʼ bʌ i cʼʌñʌyob i tsaʼ lajmiyob. Pero mach yomic mi lac mʌn chuqui jach bʌ tsʼac chaʼan la com mi laj cʼocʼan. Proverbios 14:15 miʼ yʌl chaʼan jiñi quixtañu muʼ bʌ i wen tsajin chuqui miʼ mel maʼañic miʼ ñop tiʼ pejtelel chuqui miʼ subentel, ñaxan miʼ ñaʼtan chuqui mi caj i mel.

15 Mi tsajilonla, maʼañic mi caj lac ñop chuqui jach mi lac subentel, i maʼañic mi caj lac jacʼben i tʼan jiñi mach bʌ wen chajpʌbilic. Yom mi laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Isujm ba chaʼan ili tsʼac añix i colta yambʌ quixtañujob? Mi cheʼʌchi, ¿muʼ ba caj i coltañon jaʼel? ¿Yom ba mic bej sʌclan i sujmlel chaʼan ili tsʼac yicʼot mij cʼajtiben jiñi wen yujilob chaʼan iliyi?» (Deuteronomio 17:6).

16. ¿Chuqui yom maʼ wen ñaʼtan cheʼ bʌ muʼ to caj a chʼʌm jumpʼejl tsʼac?

16 Cheʼ jaʼel yom mi lac wen ñaʼtan bajcheʼ yilal bʌ estudio mi caj lac yajcan chaʼan mi lac melbentel ti doctor o bajcheʼ yilal jiñi tsʼac muʼ bʌ caj lac chʼʌm (Tito 2:12). Yom wen tsajilonla mi la cujil chaʼan mach wen cʌmbilic jiñi estudio o jiñi tsʼac choncol bʌ lac subentel, ¿muʼ ba mejlel i wen tsictesʌbeñonla bajcheʼ an i sujmlel jiñi estudio muʼ bʌ i mel o jiñi tsʼac? ¿Am ba chuqui mach utsʼatic mi la cubin ti jiñi choncol bʌ i yʌl? ¿I cʌñʌyoʼ ba cabʌl doctor jiñi? (Proverbios 22:29.) Tajol an muʼ bʌ i yʌlob chaʼan jiñi tsʼac tsaʼ tajle ti ñajt bʌ lum i chaʼan maxto i cʌñʌyobic cabʌl doctor. Pero ¿ti isujm ba miʼ tsʼʌcañonla? Tajol miʼ subeñoñobla jumpʼejl tsʼac am bʌ i xajb mach bʌ cʌmbilic o am bʌ i pʼʌtʌlel mach bʌ cʌmbilic baqui tilem. Yom tsajilet. Jehová mach yomic mi laj cʼʌn i chaʼan bʌ magia o i pʼʌtʌlel bʌ xiba (Deuteronomio 18:10-12; Isaías 1:13).

‹AJÑENLA TI LAʼ CʼOCʼLEL›

17. ¿Chuqui la com ti lac pejtelel?

17 Cheʼ tiʼ yorajlel jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob, jiñi añoʼ bʌ tiʼ wenta subtʼan tsiʼ chocoyob majlel jumpʼejl carta chaʼan miʼ suben jiñi hermanojob chuqui tac mach bʌ yomic miʼ melob. Tiʼ yujtibal jiñi carta tsiʼ yʌlʌyob: «Ajñenla ti laʼ wenlel [o cʼocʼlel]» (Hechos 15:29). Anquese iliyi cheʼ jach miʼ cʼʌjñel chaʼan miʼ yujtesʌntel jumpʼejl tʼan, pero miʼ cʼajtesʌbeñonla chaʼan i tilelʌch cheʼ cʼocʼ la com ajñel chaʼan mi lac melben i yeʼtel Jehová.

Ti lac pejtelel la com laj cʼocʼlel, pero mi lac ñumen acʼ lac ñaʼtʌbal tiʼ melol i yeʼtel Jehová (Qʼuele jiñi párrafo 17)

18, 19. ¿Chuqui mi caj i yʌqʼueñonla Jehová yaʼ ti Paraíso?

18 Ti lac pejtelel mi lac mejlel ti cʼamʼan come xmulilonla. Tsaʼix laj qʼuele chaʼan maʼañic miʼ mejlel lac pijtan chaʼan Jehová miʼ cʼoqʼuesañonla ti jumpʼejl milagro. Pero la cujil chaʼan mucʼʌch caj i junyajlel aqʼueñonla laj cʼocʼlel ti talto bʌ qʼuin. Jiñi apóstol Juan tsiʼ yʌlʌ chaʼan jumpʼejl «sʌc bʌ colem jaʼ» yicʼot juntejc «teʼ» muʼ bʌ cajel i lajmesan tiʼ pejtelel quixtañu (Apocalipsis 22:1, 2). Pero jiñi apóstol mach yomic i yʌl chaʼan ti ili ora o yaʼ ti Paraíso mi caj lac taj tsʼac melbil bʌ tiʼ yopol teʼ. Jiñʌch tsiʼ taja ti tʼan tiʼ pejtelel muʼ bʌ cajel i mel Jehová yicʼot Jesús chaʼan mi lac chumtʌl tiʼ pejtelel ora (Isaías 35:5, 6).

19 Wen la comix chumtʌl yaʼ ti Paraíso. Pero cheʼ la cujil chaʼan Jehová miʼ cʼuxbiñonla yicʼot chaʼan yujil bajcheʼ mi la quilan wocol cheʼ cʼamonla ili ora, miʼ yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel. Mi lac ñop bajcheʼ David chaʼan Jehová maʼañic mi caj i bajñel cʌyonla. Mi xucʼulonla, tiʼ pejtelel ora mi caj i cʌntañonla (Salmo 41:12).

^ parr. 13 Jumpʼejl libro miʼ tsictesan chaʼan jiñi ñumen wem bʌ chaʼan miʼ tsʌnsan i chʌñil lac malil jiñʌch jiñi vino.