Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

Chaʼtiquil traductorob tsaʼ bʌ i chaʼ otsʌbeyob i cʼabaʼ Dios yaʼ ti Nuevo Testamento

Chaʼtiquil traductorob tsaʼ bʌ i chaʼ otsʌbeyob i cʼabaʼ Dios yaʼ ti Nuevo Testamento

 Jiñi ñaxam bʌ oración muʼ bʌ i cʌñob cabʌl lac piʼʌlob i tsaʼ bʌ i pʌsbe Jesús jiñi xcʌntʼañob i chaʼan jiñʌch jiñi Padrenuestro muʼ bʌ i tilel ti Nuevo Testamento i tech bajcheʼ ili: «C Tat lojon añet bʌ ti panchan, laʼ sʌqʼuesʌntic a cʼabaʼ [o ‹laʼ aqʼuentic i ñuclel jiñi chʼujul bʌ a cʼabaʼ›]» (Mateo 6:9). Ti jiñi Biblia tac am bʌ ti inglés chaʼan jiñi Nuevo Testamento maʼañic miʼ tilel i cʼabaʼ Dios, muʼ bʌ i chaʼlentel ti traducir ti inglés bajcheʼ «Jehovah», i an i tajol «Yahweh» (ti chʼol «Jehová», i an ti tajol «Yahvé»). Pero mucʼʌch i chʼʌm tilel i cʼabaʼ jiñi mach tac bʌ i sujmic Dios, cheʼ bajcheʼ Zeus, Hermes yicʼot Ártemis. Jin chaʼan, i wentʌlel yomʌch miʼ cʌybeñob i cʼabaʼ jiñi i sujm bʌ Dios, jiñi tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ ti tsʼijbuntel jiñi Biblia (Hechos 14:12; 19:35; 2 Timoteo 3:16).

Ti Nuevo Testamento miʼ tilel i cʼabaʼ cabʌl mach tac bʌ i sujmic Dios, ¿mach ba yomic miʼ tilel i cʼabaʼ jiñi i sujm bʌ Dios jaʼel?

 Lancelot Shadwell yicʼot Frederick Parker, chaʼtiquil traductorob chaʼan bʌ Biblia chʼoyoloʼ bʌ ti Inglaterra, tsiʼ ñopoyob chaʼan i cʼabaʼ Dios yom miʼ chaʼ otsʌntel yaʼ ti Nuevo Testamento. Tsaʼ cʼoti i ñaʼtañob chaʼan i cʼabaʼ Dios mucʼʌch i tilel ti jiñi ñaxam bʌ tsʼijbujel pero ti wiʼil tsaʼ locʼsʌnti. ¿Chucoch tsiʼ ñaʼtayob bajcheʼ jiñi?

 Lancelot yicʼot Frederick yujilob chaʼan an copia tac chaʼan jiñi Antiguo Testamento tsaʼ bʌ tsʼijbunti ti hebreo baqui mach junsujtelic jach miʼ tilel i cʼabaʼ Dios, pero tsiʼ qʼueleyob chaʼan ti jiñi copia tac chaʼan jiñi Nuevo Testamento tsaʼix locʼsʌbenti jiñi i cʼabaʼ Dios. a Jin chaʼan, tsiʼ cʼajtibeyob i bʌ chucoch tsaʼ mejli bajcheʼ jiñi. Cheʼ jaʼel, Lancelot tsiʼ qʼuele chaʼan ti jiñi Nuevo Testamento miʼ cʼʌjñel tʼan tac am bʌ ti jiñi Antiguo Testamento. Jumpʼejl ejemplo jiñʌch cheʼ bʌ miʼ tilel «i yángel Jehová», pero maʼañic miʼ tilel i cʼabaʼ Dios. Tsiquil chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i melbeyob i copiajlel jiñi Nuevo Testamento ti griego tsiʼ locʼsʌbeyob i cʼabaʼ Dios i tsiʼ cʌyʌyob bajcheʼ Kýrios, yom bʌ i yʌl «Yum» (2 Reyes 1:3, 15; Hechos 12:23).

I cʼabaʼ Dios ti hebreo.

 Anquese Lancelot yicʼot Frederick tsiʼ locʼsayob Biblia tac chaʼan jiñi Nuevo Testamento ti inglés, añix yambʌ traductorob tsaʼix bʌ i chaʼ otsʌbeyob i cʼabaʼ Dios ti jiñi Nuevo Testamento ti inglés, pero maʼañic tsiʼ yotsayob tiʼ pejtelel baqui yom miʼ majlel. b Maʼañic yambʌ traductor tsaʼ bʌ i ñumen chaʼ otsʌbe i cʼabaʼ Dios cheʼ bajcheʼ Frederick, come ti 1863 tsiʼ locʼsa A Literal Translation of the New Testament (Una traducción literal del Nuevo Testamento). ¿Pero majquiyob Lancelot Shadwell yicʼot Frederick Parker?

Lancelot Shadwell

 Lancelot Shadwell (1808-1861), i yalobil Lancelot Shadwell, am bʌ i yeʼtel tsaʼ ajñi yaʼ ti Inglaterra. Lancelot abogado i ochem yaʼ ti Iglesia anglicana. Anquese miʼ ñop jiñi Trinidad, tsaʼʌch i qʼuele ti ñuc jiñi i cʼabaʼ Dios i tsiʼ yʌlʌ chaʼan «añʌch i ñuclel i cʼabaʼ JEHOVÁ». Tsiʼ locʼsa jiñi Biblia i cʼabaʼ The Gospels of Matthew, and of Mark (Los Evangelios de Mateo y de Marcos) baqui tsiʼ cʼʌñʌ i cʼabaʼ Jehová 28 veces yaʼ ti texto tac, i 465 ti jiñi nota tac.

 Lancelot tajol tsiʼ cʌñʌ i cʼabaʼ Dios cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele yaʼ ti Antiguo Testamento am bʌ ti hebreo. Tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi traductorob tsaʼ bʌ i locʼsʌbeyob i cʼabaʼ Dios i tsaʼ jach i cʌyʌyob bajcheʼ Kýrios yaʼ ti Antiguo Testamento am bʌ ti griego «mach weñic tsiʼ meleyob i yeʼtel».

The Gospel according to Matthew rendered into English with notes, by L. Shadwell (1859), provided by the Bodleian Libraries. Licensed under CC BY-NC-SA 2.0 UK. Modified: Text highlighted

Mateo 1:20 ti jiñi Biblia tsaʼ bʌ i chaʼle ti traducir Lancelot.

 Ti jiñi Biblia tsaʼ bʌ i locʼsa Lancelot tsiʼ ñaxan cʼʌmbe i cʼabaʼ Jehová yaʼ ti Mateo 1:20. Jiñi nota chaʼan ili versículo miʼ yʌl: «Ilayi yicʼot ti yan tac bʌ versículo chaʼan jiñi Nuevo Testamento miʼ cʼʌjñel jiñi tʼan [Kýrios] i mach jiñic JEHOVÁ, jiñi i cʼabaʼ Dios, i wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ miʼ chaʼ otsʌbentel i cʼabaʼ Dios ti jiñi Biblia tac ti inglés». Cheʼ jaʼel, tsiʼ yʌlʌ: «Yom mi lac mel ili chaʼan mi la cʌqʼuen i ñuclel Dios. Añix i subeyonla chaʼan i cʼabaʼ jiñʌch JEHOVÁ, jin chaʼan yom mi laj cʼʌmben i cʼabaʼ». Cheʼ bʌ tsiʼ taja ti tʼan jiñi Biblia King James Version o Authorized Version (Versión Autorizada), Lancelot tsiʼ yʌlʌ: «Maʼañic miʼ wen tilel jiñi cʼabaʼ JEHOVÁ [...]. Cojach miʼ tilel ‹Yum›». Tiʼ tojlel Lancelot, jiñi tʼan ‹Yum› mach yomic miʼ cʼʌmbentel tiʼ qʼuexol i cʼabaʼ Dios, come jiñi añoʼ bʌ tiʼ yotot miʼ pejcañob ti ‹Yum› jaʼel.

«[Dios] añix i subeyonla chaʼan i cʼabaʼ jiñʌch JEHOVÁ, jin chaʼan yom mi laj cʼʌmben i cʼabaʼ» (Lancelot Shadwell)

 Lancelot tsiʼ locʼsa jiñi libro chaʼan Mateo cheʼ ti 1859, i cheʼ ti 1861 Mateo yicʼot Marcos. Tsaʼ chʌmi cheʼ ti 11 de enero chaʼan 1861, i 52 i jabilel. Pejtelel i yeʼtel tsaʼʌch wen cʼʌjñibʌyi.

Frederick Parker

 Frederick Parker (1804-1888), juntiquil wiñic wen am bʌ i taqʼuin yaʼ ti Londres. Tsiʼ wen mulaj jiñi libro chaʼan Mateo tsaʼ bʌ i locʼsa Lancelot Shadwell. Cheʼ bʌ 20 i jabilel tsaʼ caji i chaʼlen ti traducir jiñi Nuevo Testamento. Frederick maʼañic miʼ ñop jiñi Trinidad i tiʼ tsʼijbu chaʼan pejtelel jiñi xñoptʼañob yom «miʼ jacʼob jiñi i sujmlel tiʼ pejtelel i pusicʼal [...] i miʼ chʼujutesañob Jehová jiñi mach bʌ añic i pʼisol i pʼʌtʌlel». Cheʼ jaʼel, tsiʼ ñaʼta chaʼan tiʼ caj an tac Nuevo Testamento baqui miʼ laja cʼʌjñel jiñi tʼan Kýrios chaʼan miʼ tajtʌl ti tʼan Dios yicʼot Jesús, maʼañic miʼ coltañonla laj qʼuel chaʼan mach lajalobic ili chaʼtiquilob. Jin chaʼan, tsiʼ mulaj cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele chaʼan Lancelot an tac baqui tsiʼ cʌyʌ «Jehová» cheʼ bʌ miʼ tilel jiñi tʼan Kýrios.

 Frederick tsaʼ cʼoti i ñaʼtan bajcheʼ jiñi come tsiʼ cʌñʌ griego i tiʼ tsʼijbu libro tac yicʼot tratado chaʼan jiñi tʼan. Cheʼ jaʼel, ochem ti jiñi Anglo-Biblical Institute, jumpʼejl organización muʼ bʌ i chaʼlen ti investigar jiñi tsʼijbujel tac chaʼan miʼ ñumen weñʼesʌntel jiñi Biblia tac ti inglés. Ti 1842 tsaʼ caji i locʼsan ti cabʌl parte c jiñi Nuevo Testamento ti inglés.

Jiñi Biblia chaʼan Nuevo Testamento tsaʼ bʌ i chaʼle ti traducir Frederick (Herman Heinfetter).

Frederick tsiʼ chaʼle wersa chaʼan miʼ chaʼ otsʌbentel i cʼabaʼ Dios

 Ti cabʌl jab, Frederick tiʼ tsʼijbu chaʼan bʌ ili cʼajtiya tac: Cheʼ bʌ miʼ cʼʌjñel jiñi tʼan Kýrios, ¿bajcheʼ miʼ mejlel lac ñaʼtan mi jin woliʼ taj ti tʼan Jesús o jin woliʼ taj ti tʼan Dios? I ¿chucoch an i tajol miʼ cʼʌjñel jiñi tʼan Kýrios bajcheʼ jumpʼejl cʼabaʼʌl?

 Cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele jiñi libro chaʼan Mateo tsaʼ bʌ i locʼsa Lancelot Shadwell ti 1859 yicʼot tsaʼ tac bʌ i yʌlʌ chaʼan jiñi tʼan Kýrios, tsaʼ cʼoti i qʼuel chaʼan an baqui tac jiñi tʼan Kýrios yom miʼ cʌytʌl bajcheʼ «Jehová». Jin chaʼan, tsiʼ chaʼ wen qʼuele jiñi Nuevo Testamento tsaʼix bʌ i ñaxan locʼsa, i tsiʼ yotsʌbe i cʼabaʼ Dios cheʼ bʌ jamʌ tsiquil chaʼan jiñʌch Jehová woli bʌ i tajtʌl ti tʼan yicʼot jaʼel cheʼ bʌ tsiʼ qʼuele chaʼan jiñi tʼan tac am bʌ ti griego miʼ pʌs chaʼan yomʌch miʼ majlel. Jin chaʼan, ti 1863 Frederick tsiʼ locʼsa jiñi volumen A Literal Translation of the New Testament baqui miʼ tilel i cʼabaʼ Dios 187 veces. Tajol jiñʌch jiñi ñaxam bʌ Biblia tsaʼ bʌ loqʼui ti inglés baqui miʼ wen cʼʌjñel i cʼabaʼ Dios tiʼ pejtelel jiñi Tsʼijbujel Griego. d

Ñaxam bʌ página chaʼan jiñi Nuevo Testamento tsaʼ bʌ i chaʼle ti traducir Frederick ti 1864.

 Cheʼ jaʼel, cheʼ ti 1864 Frederick tsiʼ locʼsa A Collation of an English Version of the New Testament […] With the Authorized English Version (Una comparación entre una versión del Nuevo Testamento en inglés [...] y la Versión Autorizada en inglés). Tiʼ sujtesa ti jumpʼejl jach jiñi chaʼpʼejl Nuevo Testamento chaʼan jiñi lac piʼʌlob miʼ mejlel i lajob i miʼ qʼuelob chaʼan mach lajalic. e

 Frederick tsiʼ cʼʌñʌ chaʼpʼej uxpʼejl versículo chaʼan jiñi Versión Autorizada chaʼan miʼ tsictesan chucoch ñuc i cʼʌjñibal cheʼ bʌ miʼ chaʼ otsʌbentel i cʼabaʼ Dios ti jiñi Biblia tac ti inglés, jumpʼejl ejemplo Romanos 10:13 miʼ yʌl: «Come majqui jach miʼ pejcan lac Yum tiʼ cʼabaʼ mi caj i coltʌntel» (tsaʼ lon c chaʼle ti traducir). Frederick tsiʼ yʌlʌ: «Cheʼ bʌ mi lac pejcan ili versículo yaʼ ti Versión Autorizada ti inglés, ¿majqui miʼ mejlel i ñaʼtan mi jin woliʼ tajtʌl ti tʼan Jehová i mach jiñic Jesucristo, jiñi i Yalobil?».

Romanos 10:13 ti jiñi Biblia King James Version (am bʌ ti chan) i jiñi Biblia tsaʼ bʌ i locʼsa Frederick cheʼ ti 1864.

 Frederick tsiʼ jisa cabʌl taqʼuin chaʼan miʼ locʼsan yicʼot miʼ yʌcʼ ti cʌjñel jiñi i yeʼtel. Ti jumpʼejl jabil tsiʼ jisa 132 mil dólar. Cheʼ jaʼel, tsiʼ majtan chocbe majlel copia tac jiñi i cʌñʌyoʼ bʌ yicʼot añoʼ bʌ i yeʼtel ti ñopbalʌl tac chaʼan miʼ qʼuelob.

 An expertojob tsaʼ bʌ i wajleyob jiñi Nuevo Testamento tsaʼ bʌ i chaʼle ti traducir Frederick yicʼot tsaʼ bʌ i tsʼijbu chaʼan jiñi, i cheʼ jaʼel maʼañic tsaʼ wen locʼsʌbenti i copiajlel. Ili wiñicob maʼañic tsiʼ qʼueleyob ti ñuc cheʼ bʌ Frederick, Lancelot yicʼot yañoʼ bʌ tsiʼ chaʼleyob wersa i chaʼ otsʌbeñob i cʼabaʼ Dios ti jiñi Nuevo Testamento ti inglés.

 Mi caj a mulan a qʼuel ili video muʼ bʌ i jalʼan 10 minuto: Visitas a las exposiciones de Warwick: “La Biblia y el nombre divino”.

a Jah, jiñʌch bajcheʼ miʼ cʼʌjñel i cʼabaʼ Dios cheʼ bʌ mach tsʼʌcʌlic miʼ tsʼijbuntel i yaʼ miʼ tilel ti Apocalipsis 19:1, 3, 4, 6 ti jiñi tʼan «Aleluya», yom bʌ i yʌl «¡Aqʼuenla i ñuclel Jah!».

b Lancelot maʼañic tsiʼ chaʼle ti traducir tiʼ tsʼʌcʌl jiñi Nuevo Testamento, jiñi yambʌ traductorob jiñobʌch Philip Doddridge, Edward Harwood, William Newcome, Edgar Taylor yicʼot Gilbert Wakefield.

c Frederick tsiʼ cʼʌñʌ jiñi cʼabaʼ Herman Heinfetter chaʼan jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbu tac yicʼot ti jiñi Biblia tac tsaʼ bʌ i chaʼle ti traducir. Ili cʼabaʼ miʼ wen tilel ti jiñi ápendice tac chaʼan La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo.

d Cheʼ ti 1864, Frederick tsiʼ locʼsa An English Version of the New Testament (Una versión del Nuevo Testamento en inglés), baqui miʼ tilel 186 i cʼabaʼ Dios.

e Cheʼ bʌ Frederick maxto i locʼsa i Biblia, an taquix yambʌ Biblia tac chaʼan jiñi Nuevo Testamento ti hebreo muʼ bʌ i chʼʌm tilel i cʼabaʼ Dios ti cabʌl versículo. Cheʼ jaʼel, ti 1795 Johann Jakob Stolz tsiʼ locʼsa jumpʼejl Biblia ti alemán baqui miʼ tilel i cʼabaʼ Dios ñumen ti 90 veces ti Mateo cʼʌlʌl ti Judas.