Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

¿Qʼuextʌbilix ba chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia?

¿Qʼuextʌbilix ba chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia?

 Maʼañic. An lajinti ñoxix tac bʌ tsʼijbujel chaʼan bʌ jiñi Biblia i qʼuelbil chaʼan maʼañic chuqui qʼuextʌyem, anquese tsaʼ melbenti cabʌl i copiajlel ti jun tac yujil bʌ jilel.

¿Yom ba i yʌl iliyi chaʼan maʼañic chuqui tsaʼ ñijcʌnti ti jiñi copia tac?

 An tajbil cabʌl ñoxix tac bʌ tsʼijbujel chaʼan jiñi Biblia. An tsaʼʌch bʌ tsʼitaʼ qʼuextʌyi tac chuqui miʼ yʌl, i jiñi miʼ pʌs chaʼan añʌch chuqui tac tsaʼ ñijcʌnti cheʼ bʌ tsaʼ mejli jiñi copia tac. Cabʌl jiñi tsaʼ tac bʌ qʼuextʌyi mach wen ñuquic i cʼʌjñibal yicʼot maʼañic chuqui miʼ qʼuextʌben i sujmlel. Pero an tajlem tsaʼʌch bʌ ñoj qʼuextʌyi chuqui miʼ yʌl. An yilo jach bʌ tsiʼ ñijcayob chaʼan yomob i qʼuextan chuqui miʼ yʌjlel. Laʼ laj qʼuel chaʼpʼejl ejemplo.

  1.   Ti yan tac bʌ Biblia 1 Juan 5:7 miʼ yʌl: «Jiñʌch i tʼan Dios lac Tyat, yicʼot jeʼel Jesucristo muʼ bʌ i pejcʌntyel ti Tʼan yicʼot jeʼel Chʼujul bʌ i Chʼujlel. Uxchajp i pʼʌtyʌlel pero juntiquil jach Dios». Pero an yan tac bʌ tsʼijbujel muʼ bʌ i pʌs chaʼan jiñi tʼan tac maʼañic miʼ chʼʌm tilel jiñi ñaxam bʌ tsʼijbujel. Tsaʼto wiʼil otsʌnti. a Jin chaʼan, an traducción tac ili ora maʼañic bʌ miʼ chʼʌm tilel.

  2.   Jiñi i cʼabaʼ Dios miʼ wen tilel ti jiñi ñoxix tac bʌ tsʼijbujel chaʼan Biblia, pero an cabʌl Biblia mucʼ jax bʌ i yʌl bajcheʼ lac «Yum» o «Dios».

¿I bajcheʼ la cujil chaʼan maʼañic yan tac bʌ chuqui tsaʼ qʼuextʌyi?

 Come ili ora cʌlʌxix tsʼijbujel tac, mach wocolic miʼ mejlel ti qʼuejlel chuqui tac tsaʼ qʼuextʌnti ti jiñi Biblia. b Cheʼ an lajinti ili tsʼijbujel tac, ¿chuqui an tajle? ¿Mejl ba lac ñop chaʼan i sujmʌch chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia am bʌ lac chaʼan ili ora?

  •   Jiñi erudito William Henry Green tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi Tsʼijbujel Hebreo (muʼ bʌ i subentel jaʼel bajcheʼ jiñi Antiguo Testamento): «Miʼ mejlel la cʌl chaʼan maʼañic yambʌ libro wen toj bʌ chuqui miʼ yʌl anquese wajalix tsaʼ tsʼijbunti».

  •   Jiñi yujil bʌ chaʼan Biblia Frederick Bruce tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi Tsʼijbujel Griego, o Nuevo Testamento, jiñʌch jiñi ñumen am bʌ i copiajlel bajcheʼ yan tac bʌ libro muʼ bʌ i pʌs chaʼan tojʌch chuqui miʼ yʌl, i chaʼan maʼañic majqui miʼ tilel tiʼ pusicʼal chaʼan miʼ contrajin chuqui miʼ yʌl.

  •   Sir Frederic Kenyon, juntiquil wen yujil bʌ chaʼan jiñi ñoxix tac bʌ tsʼijbujel chaʼan Biblia, tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ mejlel lac chʼʌm jiñi Biblia i mi la cʌl chaʼan jiñʌch jiñi i Tʼan Dios, i chaʼan anquese añix ora tsaʼ tsʼijbunti luʼ toj chuqui miʼ yʌl.

¿Chuqui tac yambʌ miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan tojʌch muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

  •   Jiñi judíojob yicʼot yambʌ xñoptʼañob tsaʼ bʌ i melbeyob i copiajlel jiñi tsʼijbujel tac maʼañic tsiʼ mucuyob jiñi mach tac bʌ weñic tsiʼ meleyob jiñi i tejclum Dios (Números 20:12; 2 Samuel 11:2-4; Gálatas 2:11-14). c Cheʼ jaʼel, tsiʼ cʌyʌyob jiñi relato tac muʼ bʌ i yʌl chaʼan jiñi judíojob tsiʼ tojoyob i mul yicʼot muʼ bʌ i yʌl jiñi cʌntesa tac mach bʌ i sujmic ti wajali (Oseas 4:2; Malaquías 2:8, 9; Mateo 23:8, 9; 1 Juan 5:21). Cheʼ tsiʼ meleyob bajcheʼ jiñi tsiʼ pʌsʌyob chaʼan wem bʌ wiñicob yicʼot chaʼan miʼ qʼuelob ti ñuc i Tʼan Dios.

  •   Tiʼ sujm, miʼ mejlel la cʌl chaʼan jiñi Dios tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ ti tsʼijbuntel jiñi Biblia maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan miʼ qʼuextʌntel chuqui miʼ yʌl (Isaías 40:8; 1 Pedro 1:24, 25). d Dios yom tsiʼ yʌlʌ chaʼan ti lac pejtelel miʼ cʼʌjñibʌyel lac chaʼan jiñi Biblia, mach cojach chaʼan jiñi tsaʼ bʌ chumleyob ti wajali (1 Corintios 10:11). «Pejtelel tsaʼ bʌ tsʼijbunti ti wajali tsaʼ tsʼijbunti chaʼan laj cʌntesʌntel, chaʼan mi lac taj lac pijtaya cheʼ mi laj cuch wocol yicʼot cheʼ miʼ ñuqʼuesʌntel lac pusicʼal ti jiñi Tsʼijbujel» (Romanos 15:4).

  •   Jesús yicʼot jiñi xcʌntʼañob tsiʼ tajayob ti tʼan jiñi Tsʼijbujel Hebreo i maʼañic baʼ ora tsiʼ yʌlʌyob chaʼan mach tojic (Lucas 4:16-21; Hechos 17:1-3).

a Ili tʼan tac maʼañic miʼ tilel yaʼ ti Códice Sinaítico, yaʼ ti Códice Alejandrino, yaʼ ti Manuscrito Vaticano 1209, ti jiñi Vulgata latina original, yaʼ ti versión siríaca Filoxeniana-Harclense mi jiñic yaʼ ti Peshitta siríaca.

b Jumpʼejl ejemplo, an tajli ñumen ti 5 mil tsʼijbujel ti griego chaʼan jiñi Nuevo Testamento, o Tsʼijbujel Griego.

c Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl chaʼan jiñi i wiñicob Dios luʼ tojob, come miʼ yʌl chaʼan ti lac pejtelel xmulilonla (1 Reyes 8:46).

d Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl chaʼan Dios ti jujumpʼejl tʼan tiʼ sube majlel chuqui yom miʼ tsʼijbuñob jiñi wiñicob, tsaʼ jach i coltayob i ñaʼtan chuqui yom bʌ miʼ tsʼijbuñob (2 Timoteo 3:16, 17; 2 Pedro 1:21).