Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

¿Chucoch jiñi i testigojob Jehová mach cheʼic miʼ cʼajtesañob i chʌmel Jesús cheʼ bajcheʼ yan tac bʌ ñopbalʌl?

¿Chucoch jiñi i testigojob Jehová mach cheʼic miʼ cʼajtesañob i chʌmel Jesús cheʼ bajcheʼ yan tac bʌ ñopbalʌl?

 Joñon lojon mic jacʼ lojon muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia chaʼan bajcheʼ yom miʼ cʼajtesʌntel jiñi i chʌmel Cristo, cʌmbil bʌ jaʼel bajcheʼ «i Cena lac Yum» o jiñi cojix bʌ cena (1 Corintios 11:20). Pero jiñi i cʌntesa tac yicʼot i costumbre tac jiñi yambʌ ñopbalʌl chaʼan bajcheʼ yom miʼ mejlel iliyi mach chuculic ti Biblia.

¿Chucoch miʼ mejlel?

 Mi lon c mel jiñi i Cena lac Yum chaʼan mij cʼajtesan lojon tsaʼ bʌ i mele Jesús ti lac tojlel yicʼot chaʼan mic pʌs lojon chaʼan mucʼʌch j qʼueleʼ lon ti ñuc (Mateo 20:28; 1 Corintios 11:24). Iliyi mach jumpʼejlic sacramento o yambʌ muʼ bʌ i mejlel chaʼan an chuqui mi lac taj bajcheʼ jiñi i ñusʌntel lac mul. a Jiñi Biblia miʼ pʌs chaʼan Dios jin jach miʼ ñusan lac mul mi mucʼʌch la cʌcʼ lac ñopoñel ti Jesús, i mach tiʼ cajic mi lac mel junchajp ñʌmʌl bʌ i melob ti ñopbalʌl tac (Romanos 3:25; 1 Juan 2:1, 2).

¿Jajayajl miʼ mejlel?

 Jesús tiʼ sube jiñi xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan miʼ melob jiñi i Cena lac Yum, pero maʼañic tsiʼ yʌlʌ jajayajl yom miʼ mejlel (Lucas 22:19). An muʼ bʌ i ñaʼtañob chaʼan yom miʼ mejlel ti jujumpʼejl uw, ti jujumpʼejl semana ti jujumpʼejl qʼuin, chaʼyaj uxyajl ti jumpʼejl o jiñʌch jayajl yom i mel jujuntiquil lac piʼʌl. Pero an yan tac bʌ yom bʌ miʼ chʼʌjmel ti ñuc.

 Jesús tsiʼ mele jiñi i Cena lac Yum ti jimbʌ qʼuin cheʼ bʌ miʼ mejlel jiñi Pascua, i ti jin jach bʌ qʼuin tsaʼ chʌmi (Mateo 26:1, 2). Mach toʼol cheʼ jach tsaʼ ujti jiñi. Jiñi Tsʼijbujel miʼ laj jiñi i cuxtʌlel tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Jesús bajcheʼ jiñi tʌñʌmeʼ chaʼan bʌ Pascua (1 Corintios 5:7, 8). Junyajl ti jumpʼejl jab miʼ mejlel jiñi Pascua (Éxodo 12:1-6; Levítico 23:5). Jiñi xñoptʼañob ti wajali ti jujumpʼejl jab tsiʼ meleyob jaʼel jiñi i Cʼajtesʌntel i chʌmel Jesús, i jiñi i testigojonbʌlon Jehová cheʼʌch mi lon c mel jaʼel, come mic jacʼ lojon cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi Biblia. b

Jala yicʼot bajcheʼ hora

 Jiñi tsaʼ bʌ i mele Jesús miʼ coltañonla lac ñaʼtan jajayajl yom miʼ mejlel, chuqui ti qʼuin yicʼot bajcheʼ hora. Jesús tsiʼ mele cheʼ ti 14 chaʼan nisán ti jabil 33 cheʼ bʌ bʌjlemix jiñi Qʼuin (Mateo 26:18-20, 26). Jiñi Testigojonbʌlon mic meleʼ lon jaʼel jiñi i Cʼajtesʌntel i chʌmel Jesús ti jimbʌ qʼuin, cheʼ bajcheʼ tsiʼ meleyob jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob.

 Jiñi 14 chaʼan nisán cheʼ ti jabil 33 jumpʼejlʌch viernes, pero ti jujumpʼejl jab miʼ mejlel ti qʼuextʌyel jiñi qʼuin. Chaʼan mi lon c ñaʼtan chuqui ti qʼuin miʼ cʼotel jiñi 14 chaʼan nisán, cheʼ mic tsic lon majlel jiñi qʼuin cheʼ bajcheʼ tsiʼ meleyob tiʼ yorajlel Jesús, i mach cheʼic bajcheʼ miʼ melob jiñi judíojob ti ili ora. c

Jiñi pan yicʼot jiñi vino

 Ti ili i Cena lac Yum, Jesús tsiʼ cʼʌñʌ pan mach bʌ añic i levadurajlel yicʼot vino tinto tsaʼ bʌ colobʌyi ti jiñi Pascua (Mateo 26:26-28). Jin chaʼan, joñon lon jaʼel mij cʼʌn lojon pan mach bʌ añic i levadurajlel yicʼot yan tac bʌ i tsʼʌcal, i mij cʼʌn lon vino tinto melbil bʌ tiʼ yaʼlel uva paj bʌ, i maʼañic mi lon j cʼʌn jiñi vino am bʌ i yazúcarlel, yan tac bʌ lembal o yambʌ i tsʼʌcal tac.

 An ñopbalʌl tac muʼ bʌ i cʼʌñob pajix bʌ pan. Pero yaʼ ti Biblia miʼ wen cʼʌjñel jiñi levadura chaʼan miʼ lajintel jiñi mulil yicʼot chuqui tac mach bʌ weñic (Lucas 12:1; 1 Corintios 5:6-8; Gálatas 5:7-9). Jin chaʼan, jiñi pan maʼañic bʌ i levadurajlel yicʼot yan tac bʌ i tsʼʌcal weñʌch chaʼan miʼ cʼʌjñel ti lajintel jiñi toj bʌ i bʌcʼtal Cristo (1 Pedro 2:22). Jiñi yambʌ ñopbalʌl tac miʼ ñusañob ti pʼis chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia come maʼañic miʼ cʼʌñob vino, miʼ cʼʌñob i yaʼlel uva. Miʼ melob iliyi come miʼ toʼol alob chaʼan mach yomic mi lac jap lembal (1 Timoteo 5:23).

Mucʼ jach i cʼʌjñel bajcheʼ lajiya, mach ñoj jiñic i bʌcʼtal o i chʼichʼel Jesús

 Jiñi pan mach bʌ pajic yicʼot jiñi vino tinto muʼ bʌ i cʼʌjñel ti Conmemoración mucʼ jach i cʼʌjñel ti lajintel jiñi i bʌcʼtal yicʼot i chʼichʼel Cristo. Maʼañic miʼ ñoj sujtel tiʼ bʌcʼtal o tiʼ chʼichʼel cheʼ bajcheʼ miʼ ñaʼtañob chaʼtiqui uxtiquilob. Cheʼ jaʼel, maʼañic miʼ xʌb i bʌ yicʼot jiñi i bʌcʼtal yicʼot i chʼichʼel. Laʼ laj qʼuel baqui chucul ili cʌntesa.

  •   Cheʼ Jesús tsaʼic i sube jiñi xcʌntʼañob i chaʼan chaʼan miʼ japbeñob i chʼichʼel, woliʼ subeñob chaʼan miʼ ñusañob jiñi mandar tsaʼ bʌ i yʌcʼʌ Dios chaʼan bʌ jiñi chʼichʼ (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Pero maʼañic i sujmlel iliyi, come Jesús maʼañic baʼ ora mi caj i yʌl chaʼan miʼ ñusʌntel jiñi i mandar tac Dios chaʼan bʌ jiñi chʼichʼ (Juan 8:28, 29).

  •   Jiñi apóstolob maʼañic tsiʼ ñoj japbeyob i chʼichʼel Jesús come ti jimbʌ acʼʌlel Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan miʼ caj ti bejqʼuel i chʼichʼel, ili miʼ pʌs chaʼan muʼto caj i yʌcʼ jiñi i cuxtʌlel (Mateo 26:28).

  •   Jesús «junsujtel jach i chaʼañʌch tiʼ pejtelel ora» tsiʼ yʌcʼʌ jiñi i cuxtʌlel (Hebreos 9:25, 26). Cheʼ jiñi pan yicʼot jiñi vino muqʼuic i sujtel tiʼ bʌcʼtal yicʼot tiʼ chʼichʼel Jesús jajayajl miʼ mejlel jiñi i Cena lac Yum, jiñi muʼ bʌ i cʼuxob yicʼot i japob jiñi lajal bajcheʼ woliʼ chʌn acʼob Jesús bajcheʼ majtañʌl.

  •   Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Chʌn melela iliyi chaʼan mi laʼ cʼajtesañon», maʼañic tsiʼ yʌlʌ: «Chʌn melela iliyi chaʼan mi laʼ chʌn acʼon bajcheʼ majtañʌl» (1 Corintios 11:24).

 Jiñi muʼ bʌ i ñopob chaʼan jiñi pan yicʼot vino miʼ sujtel tiʼ chʼichʼel Jesús, miʼ chucob i bʌ tiʼ caj bajcheʼ miʼ chaʼlentel ti traducir jiñi texto tac. Jumpʼejl ejemplo, cabʌl Biblia miʼ chaʼlen ti traducir tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús cheʼ bajcheʼ iliyi: «Jiñʌch c chʼichʼel» (Mateo 26:28). Pero jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús miʼ mejlel ti chaʼlentel ti traducir bajcheʼ iliyi: «Ili yom i yʌl jiñi c chʼichʼel» o «ili i wentʌlelʌch c chʼichʼel». d Jesús woliʼ cʼʌn jumpʼejl lajiya cheʼ bajcheʼ ñʌmʌl i mel (Mateo 13:34, 35).

¿Majqui miʼ cʼuxob jiñi pan i miʼ japob jiñi vino?

 Cheʼ bʌ jiñi i testigojob Jehová miʼ melob jiñi i Cena lac Yum, mach cabʌlobic muʼ bʌ i cʼuxob jiñi pan yicʼot muʼ bʌ i japob jiñi vino. ¿Chucoch?

 Cheʼ bʌ Jesús tsiʼ beqʼue i chʼichʼel ti lac tojlel, tsaʼ mejli «jumpʼejl tsijiʼ bʌ trato» tsaʼ bʌ ochi tiʼ qʼuexol jiñi trato tsaʼ bʌ i mele Jehová yicʼot jiñi tejclum Israel (Hebreos 8:10-13). Jiñi ochemoʼ bʌ ti jiñi tsijiʼ bʌ trato jiñobʌch muʼ bʌ i cʼuxob jiñi pan yicʼot miʼ japob jiñi vino. Mach tiʼ pejtelelobic xñoptʼañob miʼ melob iliyi, jin jach «jiñi pʌybiloʼ bʌ» ti Dios (Hebreos 9:15; Lucas 22:20). Ili xñoptʼañob mi caj i chaʼleñob yumʌntel yicʼot Cristo yaʼ ti panchan. Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan 144 mil yajcʌbilob chaʼan iliyi (Lucas 22:28-30; Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3).

 Jiñi «alʌ junmojt tiñʌmeʼ» mi caj i chaʼlen yumʌntel yicʼot Cristo, pero yonlelonla an lac pijtaya chaʼan mi la cochel ti jiñi «yonlel lac piʼʌlob» muʼ bʌ caj i chumtʌlob ila ti Lum tiʼ pejtelel ora (Lucas 12:32; Apocalipsis 7:9, 10). Anquese joñonla muʼ bʌ caj lac chumtʌl ila ti Lum maʼañic mi laj cʼux jiñi pan yicʼot mi lac jap jiñi vino, mucʼʌch la cajñel ti Conmemoración chaʼan mi lac pʌs chaʼan mucʼʌch laj qʼuel ti ñuc tsaʼ bʌ i mele Jesús ti lac tojlel (1 Juan 2:2).

a Q’uele The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, volumen IV, página  43-44, yicʼot McClintock and Strong’s Cyclopedia, volumen VIII, página 836.

b Q’uele The New Cambridge History of the Bible, volumen 1, página 841.

c Anquese jiñi calendario judío chaʼan bʌ ili ora miʼ pʌs chaʼan jiñi ñaxam bʌ qʼuin chaʼan bʌ jiñi mes chaʼan nisán miʼ tejchel cheʼ bʌ añix jiñi tsijiʼ bʌ luna, iliyi mach jiñic muʼ bʌ i cʼʌñob cheʼ ti ñaxam bʌ siglo. Jiñi judíojob ti wajali yujilob chaʼan jiñi mes chaʼan bʌ nisán miʼ tejchel cheʼ bʌ jiñi tsijiʼ bʌ luna miʼ tech i pʌs i bʌ yaʼ ti Jerusalén, i an i tajol iliyi miʼ yujtel cheʼ bʌ añix chaʼpʼejl o uxpʼejl qʼuin i cajel jiñi tsijiʼ bʌ luna. Ili jiñʌch junchajp chucoch jiñi i testigojob Jehová an i tajol mach lajalic i yorajlel bajcheʼ miʼ melob jiñi i Cʼajtesʌntel i chʌmel Jesús cheʼ bajcheʼ miʼ melob i Pascua jiñi judíojob ti ili ora.

d Q’uele jiñi Biblia tac: A New Translation of the Bible, de James Moffatt; The New Testament​-A Translation in the Language of the People, de Charles B. Williams; yicʼot The Original New Testament, de Hugh J. Schonfield.