Ail Brenhinoedd 14:1-29
14 Yn yr ail flwyddyn o deyrnasiad Jehoas fab Jehoahas brenin Israel, daeth Amaseia fab Jehoas brenin Jwda yn frenin.
2 Roedd yn 25 mlwydd oed pan ddaeth yn frenin a theyrnasodd am 29 mlynedd yn Jerwsalem. Enw ei fam oedd Jehoadin o Jerwsalem.
3 Parhaodd i wneud beth oedd yn iawn yng ngolwg Jehofa, ond nid fel gwnaeth ei gyndad Dafydd. Gwnaeth bopeth fel roedd ei dad Jehoas wedi gwneud.
4 Ond roedd yr uchelfannau yn dal i fod yno, ac roedd y bobl yn dal i aberthu ac yn gwneud i fwg godi oddi ar eu haberthau ar yr uchelfannau.
5 Unwaith iddo sicrhau ei afael ar y deyrnas, gwnaeth ef ladd ei weision a oedd wedi lladd ei dad y brenin.
6 Ond ni wnaeth ef ladd meibion y llofruddion, yn ôl gorchymyn Jehofa a oedd wedi ei ysgrifennu yn llyfr Cyfraith Moses: “Ni ddylai tadau gael eu lladd am bechodau eu meibion, ac ni ddylai meibion gael eu lladd am bechodau eu tadau; ond dylai pob un gael ei ladd am ei bechod ei hun.”
7 Tarodd yr Edomiaid i lawr yn Nyffryn yr Halen, 10,000 o ddynion, a chipiodd Sela yn y rhyfel, cafodd Sela ei galw’n Joctheel, a dyna yw ei henw hyd heddiw.
8 Yna anfonodd Amaseia negeswyr at Jehoas, mab Jehoahas, mab Jehu brenin Israel, yn dweud: “Tyrd, gad inni wynebu ein gilydd mewn brwydr.”
9 Anfonodd Jehoas brenin Israel y neges hon at Amaseia brenin Jwda: “Anfonodd y chwynnyn pigog yn Lebanon neges at y gedrwydden yn Lebanon, ‘Rho dy ferch yn wraig i fy mab.’ Ond daeth anifail gwyllt o Lebanon heibio a sathru ar y chwynnyn pigog.
10 Mae’n wir, rwyt ti wedi taro Edom i lawr, felly mae dy galon wedi troi’n falch. Mwynha dy ogoniant, ond arhosa yn dy dŷ* dy hun. Pam dylet ti achosi dinistr a chwympo gan ddod â Jwda i lawr gyda ti?”
11 Ond wnaeth Amaseia ddim gwrando.
Felly aeth Jehoas brenin Israel i fyny, a dyma ef ac Amaseia brenin Jwda yn wynebu ei gilydd mewn brwydr yn Beth-semes, sy’n perthyn i Jwda.
12 Cafodd Jwda ei threchu gan Israel, felly dyma bob un yn ffoi i’w gartref.
13 Gwnaeth Jehoas brenin Israel gipio Amaseia brenin Jwda, mab Jehoas, mab Ahaseia, yn Beth-semes. Yna aethon nhw i Jerwsalem, a thynnodd ran o wal Jerwsalem i lawr, o Borth Effraim i Borth y Gornel, 400 cufydd.*
14 Cymerodd yr aur a’r arian i gyd, a’r holl bethau gwerthfawr a oedd wedi cael eu darganfod yn nhŷ Jehofa ac yn nhrysordai tŷ y brenin,* yn ogystal â chaethion.* Yna aeth yn ôl i Samaria.
15 Ynglŷn â gweddill hanes Jehoas, beth wnaeth ef, ei weithredoedd nerthol, a sut brwydrodd ef yn erbyn Amaseia brenin Jwda, onid ydy hynny wedi ei ysgrifennu yn llyfr hanes brenhinoedd Israel?
16 Yna bu farw Jehoas* a chafodd ei gladdu yn Samaria gyda brenhinoedd Israel; a daeth ei fab Jeroboam* yn frenin yn ei le.
17 Gwnaeth Amaseia fab Jehoas brenin Jwda fyw am 15 mlynedd ar ôl marwolaeth Jehoas fab Jehoahas brenin Israel.
18 Ynglŷn â gweddill hanes Amaseia, onid ydy hynny wedi ei ysgrifennu yn llyfr hanes brenhinoedd Jwda?
19 Yn nes ymlaen, dyma nhw’n cynllwynio yn ei erbyn yn Jerwsalem, a gwnaeth ef ffoi i Lachis, ond anfonon nhw ddynion i Lachis ar ei ôl a’i ladd yno.
20 Felly gwnaethon nhw ei gludo yn ôl ar geffylau, a chafodd ei gladdu yn Jerwsalem gyda’i gyndadau yn Ninas Dafydd.
21 Yna dyma holl bobl Jwda yn cymryd Asareia,* a oedd yn 16 mlwydd oed, a’i wneud yn frenin yn lle ei dad Amaseia.
22 Ailadeiladodd Elath a’i hadfer i Jwda ar ôl i’r brenin* farw.*
23 Yn y bymthegfed* flwyddyn o deyrnasiad Amaseia fab Jehoas brenin Jwda, daeth Jeroboam fab Jehoas brenin Israel yn frenin yn Samaria, a theyrnasodd am 41 mlynedd.
24 Parhaodd i wneud beth oedd yn ddrwg yng ngolwg Jehofa. Ni wnaeth ef gefnu ar yr holl bechodau roedd Jeroboam fab Nebat wedi achosi i Israel eu cyflawni.
25 Gwnaeth ef adfer ffin Israel fel ei bod yn mynd o Lebo-hamath* hyd at Fôr yr Araba,* yn ôl beth roedd Jehofa, Duw Israel, wedi ei ddweud drwy ei was Jona fab Amitai, y proffwyd o Gath-heffer.
26 Roedd Jehofa wedi gweld cymaint roedd Israel yn dioddef. Doedd ’na neb ar ôl i helpu Israel, ddim hyd yn oed y rhai mwyaf dibwys.
27 Ond roedd Jehofa wedi addo peidio â chael gwared ar enw Israel oddi ar wyneb y ddaear. Felly gwnaeth ef eu hachub nhw drwy law Jeroboam fab Jehoas.
28 Ynglŷn â gweddill hanes Jeroboam, popeth a wnaeth, ei weithredoedd nerthol, sut gwnaeth ef frwydro, a sut gwnaeth ef adfer Damascus a Hamath i Jwda yn Israel, onid ydy hynny wedi ei ysgrifennu yn llyfr hanes brenhinoedd Israel?
29 Yna bu farw Jeroboam* a chafodd ei gladdu gyda’i gyndadau, gyda brenhinoedd Israel; a daeth ei fab Sechareia yn frenin yn ei le.
Troednodiadau
^ Neu “dy balas.”
^ Tua 178 m (584 tr).
^ Neu “yn nhrysordai palas y brenin.”
^ Llyth., “gwystlon.”
^ Neu “Yna gorweddodd Jehoas i lawr i orffwys gyda’i gyndadau.”
^ Hynny yw, Jeroboam II.
^ Sy’n golygu “Mae Jehofa Wedi Helpu.” Mae’n cael ei alw’n Usseia yn 2Br 15:13; 2Cr 26:1-23; Esei 6:1; a Sech 14:5.
^ Hynny yw, ei dad Amaseia.
^ Neu “ar ôl i’r brenin orwedd i lawr i orffwys gyda’i gyndadau.”
^ Neu “15fed.”
^ Neu “o fynedfa Hamath.”
^ Hynny yw, y Môr Heli, neu y Môr Marw.
^ Neu “Yna gorweddodd Jeroboam i lawr i orffwys gyda’i gyndadau.”
