1. Beth mae’n rhaid inni ei wneud i aeddfedu’n ysbrydol?

 MAE’N ein synnu ni pa mor gyflym mae plentyn yn troi yn oedolyn. Mae’r newid yn ymweld i ddigwydd ar ei ben ei hun. Ond, mae aeddfedu yn ysbrydol angen ymdrech. b (1 Cor. 13:11; Heb. 6:1) Er mwyn cyrraedd y nod hwnnw, mae’n rhaid inni gael perthynas agos â Jehofa. Rydyn ni hefyd angen ei ysbryd glân wrth inni ddatblygu Ei rinweddau, dysgu sgiliau ymarferol, a pharatoi ar gyfer cyfrifoldebau yn y dyfodol.—Diar. 1:5.

2. Beth rydyn ni’n ei ddysgu o Genesis 1:​27, a beth byddwn ni’n ei drafod yn yr erthygl hon?

² Creodd Jehofa fodau dynol i fod yn wryw a benyw. (Darllen Genesis 1:27.) Mae’n amlwg bod dynion a merched yn wahanol yn gorfforol. Ond, maen nhw’n wahanol mewn ffyrdd eraill hefyd. Er enghraifft, creodd Jehofa ddynion a merched i gyflawni swydd wahanol. Felly maen nhw angen sgiliau a rhinweddau gwahanol i allu gwneud eu haseiniadau. (Gen. 2:18) Yn yr erthygl hon, byddwn yn ystyried beth gall chwaer ifanc ei gwneud er mwyn dod yn Gristion aeddfed. Yn yr erthygl nesaf, byddwn yn trafod beth gall brodyr ifanc eu gwneud.

3-4. Ble gall chwiorydd ifanc ddod o hyd i esiamplau da i’w hefelychu? (Gweler hefyd y llun.)

³ Mae’r Beibl yn sôn am nifer o ferched arbennig a oedd yn caru Jehofa ac yn ei wasanaethu. (Gweler yr  erthygl ar jw.org “Menywod yn y Beibl—Beth Gallwn Ni ei Ddysgu o’u Hesiamplau?”) Roedden nhw, fel mae’r thema’n dweud, yn “ymddwyn mewn ffordd gytbwys” ac “yn ffyddlon ym mhob peth.” Hefyd, gall chwiorydd weld esiamplau o sut i fod yn Gristnogion aeddfed yn eu cynulleidfaoedd eu hunain.

⁴ Os wyt ti’n chwaer ifanc, ceisia efelychu chwiorydd aeddfed ysbrydol. Sylwa ar eu rhinweddau deniadol; yna, meddylia sut gelli di ddysgu o’u hesiampl. Yn y paragraffau canlynol, byddwn yn ystyried tair rhinwedd bwysig dylai chwiorydd eu cael.

5. Pam mae gostyngeiddrwydd yn hanfodol er mwyn i chwaer aeddfedu’n ysbrydol?

⁵ Mae gostyngeiddrwydd yn rhan bwysig o fod yn aeddfed yn ysbrydol. Os ydy dynes yn ostyngedig, bydd hi’n gallu mwynhau perthynas agos â Jehofa ac eraill. (Iago 4:6) Er enghraifft, bydd dynes sy’n caru Jehofa yn dewis dilyn yr hyn sydd wedi ei ysgrifennu yn 1 Corinthiaid 11:​3, lle mae Jehofa yn esbonio pwy sydd gan y cyfrifoldeb o arwain y gynulleidfa ac arwain y teulu. c

6. Beth gall chwiorydd ifanc ei ddysgu am fod yn ostyngedig o esiampl Rebeca?

⁶ Ystyria esiampl Rebeca. Roedd hi’n ddynes alluog a oedd yn barod i wneud penderfyniadau drosti hi ei hun, pan oedd yn addas, drwy gydol ei bywyd. (Gen. 24:58; 27:​5-17) Ond, roedd hi’n barchus ac yn barod i ildio. (Gen. 24:​17, 18, 65) Os wyt ti’n barod i gefnogi trefniadau Jehofa fel gwnaeth Rebeca, byddi di’n ddylanwad da ar y gynulleidfa ac ar dy deulu.

7. Sut gall chwiorydd ifanc efelychu Esther a bod yn wylaidd?

⁷ Mae bod yn wylaidd hefyd yn bwysig i Gristnogion aeddfed. Mae’r Beibl yn dweud mai “pobl wylaidd ydy’r rhai doeth.” (Diar. 11:2) Roedd Esther yn  ddynes wylaidd a duwiol. Roedd ei gwyleidd-dra yn ei stopio hi rhag cymryd cyfrifoldeb nad oedd yn perthyn iddi hi. Gwrandawodd hi ar gyngor ei chefnder hŷn Mordecai a’i dilyn. (Esth. 2:​10, 20, 22) Gelli di fod yn wylaidd fel Esther drwy chwilio am gyngor da a’i ddilyn.—Titus 2:​3-5.

8. Beth gall chwaer ei ddysgu o 1 Timotheus 2:​9, 10 am fod yn wylaidd a gwneud penderfyniadau doeth ynglŷn â’i gwisg a’i thrwsiad?

⁸ Roedd Esther yn wylaidd mewn ffordd arall. “Roedd hi wedi tyfu’n ferch ifanc siapus a hynod o ddeniadol,” ond, doedd hi ddim yn tynnu sylw ati hi ei hun. (Esth. 2:​7, 15) Beth all chwaer yn y gynulleidfa ddysgu o’r esiampl hon? Mae un ffordd yn cael ei amlygu yn 1 Timotheus 2:​9, 10. (Darllen.) Dywedodd yr apostol Paul wrth ferched am iddyn nhw wisgo’n weddus a bod yn wylaidd ac yn synhwyrol. Mae’r geiriau Groeg sy’n cael eu defnyddio fan hyn yn rhoi’r syniad y dylai gwisg fod yn barchus a dylen ni ystyried teimladau ac agweddau pobl eraill. Rydyn ni’n ddiolchgar i’r chwiorydd aeddfed sy’n gwisgo’n weddus!

9. Beth gallwn ni ei ddysgu o esiampl Abigail?

⁹ Mae doethineb yn rhinwedd arall mae chwiorydd aeddfed yn eu dangos. Beth mae’n ei olygu i fod yn ddoeth? Mae’n golygu i fod yn gall—dweud y gwahaniaeth rhwng da a drwg ac yna dewis gwneud y peth iawn. Ystyria esiampl Abigail. Gwnaeth ei gŵr wneud penderfyniad annoeth a oedd am achosi canlyniadau drwg i’r teulu a phawb a oedd o dan ei ofal. Gweithredodd Abigail yn syth. Gwnaeth ei dewis doeth hi achub bywydau. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Mae doethineb hefyd yn ein helpu ni i wybod pryd i siarad a phryd i aros yn ddistaw. Hefyd, mae’n ein helpu ni i gadw cydbwysedd wrth ddangos diddordeb mewn eraill.—1 Thes. 4:11.

10-11. Sut gall dysgu i ddarllen ac ysgrifennu’n dda dy helpu di ac eraill? (Gweler hefyd y llun.)

¹⁰ Mae rhaid i chwaer aeddfed ddysgu sgiliau ymarferol. Mae ’na rai sgiliau y mae merch yn dysgu yn ei phlentyndod bydd yn ei helpu hi drwy weddill ei bywyd. Ystyria rai esiamplau.

¹¹ Dysga i ddarllen ac ysgrifennu yn dda. Mewn rhai diwylliannau dydy hi ddim yn bwysig i ferched ddysgu sut i ddarllen ac ysgrifennu. Ond, maen nhw’n sgiliau hanfodol i bob Cristion. d (1 Tim. 4: 13) Felly, paid â gadael i unrhyw rwystr dy stopio di rhag dysgu i ysgrifennu a darllen yn dda. Sut gall hyn dy helpu di? Bydd y sgiliau hyn yn dy helpu di i gael gwaith. Byddi di’n astudio’r Beibl ac yn dysgu eraill yn well. A’r peth gorau ydy, byddi di’n agosáu at Jehofa wrth iti ddarllen ei Air a meddwl yn ddwfn amdano.—Jos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Yn ôl Diarhebion 31:​26, sut gelli di ddysgu i gyfathrebu’n well?

¹² Dysga i gyfathrebu’n dda. Mae’n rhaid i Gristnogion allu gyfathrebu’n effeithiol. Rhoddodd y disgybl Iago gyngor ymarferol inni yn hyn o beth pan ddywedodd wrthon ni i fod “yn gyflym i wrando, yn araf i siarad.” (Iago 1:19) Pan wyt ti’n gwrando’n astud wrth i eraill siarad, rwyt ti’n “dangos cydymdeimlad” â nhw. (1 Pedr 3:8) Os wyt ti’n cael trafferth deall sut mae rhywun yn teimlo neu’r hyn mae’n ei olygu, gofynna cwestiynau priodol. Yna, cymera eiliad i feddwl cyn siarad. (Diar. 15:28) Gofynna i ti dy hun: ‘A ydy beth rydw i am ei ddweud yn adeiladol, yn wir, yn llawn tact, ac yn garedig?’ Dysga oddi wrth chwiorydd aeddfed sy’n cyfathrebu’n dda. (Darllen Diarhebion 31:26.) Tala sylw i’r ffordd maen nhw’n siarad. Wrth iti ddysgu’r sgil hwn yn fwy, bydd dy berthynas ag eraill yn gwella.

13. Sut gelli di ddysgu i edrych ar ôl y cartref? (Gweler hefyd y llun.)

¹³ Dysga i edrych ar ôl y cartref. Mewn llawer o lefydd, merched sy’n gwneud y rhan fwyaf o’r gwaith tŷ. Efallai bydd dy fam neu chwaer aeddfed arall yn gallu dy helpu di i ddysgu sgiliau angenrheidiol. Mae chwaer o’r enw Cindy yn dweud: “Un o’r pethau gorau dysgodd fy mam imi oedd bod gweithio’n galed yn dod â hapusrwydd. Roedd dysgu sgiliau fel coginio, glanhau, gwnïo, a siopa yn gwneud fy mywyd yn haws ac mae wedi agor y ffordd imi wneud mwy yng ngwasanaeth Jehofa. Gwnaeth mam hefyd fy nysgu i fod yn lletygar, sydd wedi fy helpu i gyfarfod brodyr a chwiorydd annwyl ac rydw i wedi gallu efelychu eu hesiamplau nhw.” (Diar. 31:​15, 21, 22) Mae dynes sy’n gweithio’n galed, sy’n lletygar, ac sy’n gwybod sut i edrych ar ôl y cartref yn gwneud ei theulu a’r gynulleidfa yn gryfach.—Diar. 31:​13, 17, 27; Act. 16:15.

14. Beth rwyt ti’n ei ddysgu o esiampl Crystal, ac ar beth y dylet ti ffocysu?

¹⁴ Dysga i wneud pethau ar dy ben dy hun. Mae’r gallu i wneud pethau ar dy ben dy hun yn nod pwysig i bob Cristion. (Phil. 4:11) Mae chwaer o’r enw Crystal yn dweud: “Gwnaeth mam a dad fy helpu i i ddewis pynciau yn y coleg er mwyn imi ddysgu sgiliau ymarferol. Gwnaeth fy  nhad fy annog i i gymryd cwrs ar sut i wneud cyfrifon sydd wedi bod yn help mawr.” Yn ogystal â dysgu sgiliau i gael gwaith seciwlar, hefyd tria ddysgu sut i wneud cyllideb a chadw ati. (Diar. 31:​16, 18) Cadwa dy ffocws ar bethau ysbrydol drwy osgoi mynd i ddyled a thrwy gadw dy fywyd yn syml.—1 Tim. 6:8.

15-16. Pam mae chwiorydd sengl mor werthfawr i eraill? (Marc 10:​29, 30)

¹⁵ Pan wyt ti’n dysgu rhinweddau ysbrydol a sgiliau ymarferol, byddi di’n barod am fwy o gyfrifoldebau yn y dyfodol. Ystyria rai esiamplau o’r hyn y gelli di ei wneud.

¹⁶ Gelli di aros yn sengl am gyfnod. Yn unol â geiriau Iesu, mae rhai merched yn penderfynu i beidio â phriodi, hyd yn oed petasai hynny’n mynd yn groes i’w diwylliant. (Math. 19:​10-12) Mae eraill yn aros yn sengl oherwydd eu hamgylchiadau. Cofia, dydy Jehofa nac Iesu ddim yn meddwl llai o Gristnogion sengl. O gwmpas y ddaear, mae chwiorydd sengl yn ddylanwad da ar y gynulleidfa. Gan eu bod nhw’n caru ac yn gofalu am eraill, maen nhw fel chwiorydd a mamau ysbrydol i lawer yn y gynulleidfa.—Darllen Marc 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Sut gall chwaer ifanc baratoi nawr i wasanaethu’n llawn amser?

¹⁷ Efallai y byddi di’n gallu gwasanaethu’n llawn amser. Mae merched Cristnogol yn cael effaith fawr ar y gwaith o bregethu ar draws y byd. (Salm 68:11) A wyt ti’n gallu paratoi nawr i bregethu’n llawn amser? Gelli di arloesi, gwirfoddoli i weithio ar brosiectau adeiladu, neu wasanaethu yn y Bethel. Gweddïa am beth rwyt ti eisiau ei wneud. Siarada â’r rhai sydd wedi gwneud pethau tebyg a dysga beth sy’n rhaid iti ei wneud er mwyn bod yn gymwys. Yna, gwna gynllun realistig. Bydd cyrraedd dy nod yn agor y drws i lawer o gyfleoedd eraill i wasanaethu Jehofa.

18. Pam dylai chwaer fod yn ofalus iawn wrth ddewis gŵr? (Gweler hefyd y llun.)

¹⁸ Efallai y byddi di’n dewis priodi. Bydd y sgiliau a’r rhinweddau rydyn ni wedi eu trafod yn dy helpu di i fod yn wraig dda. Wrth gwrs, os wyt ti’n penderfynu priodi, dylet ti ddewis dy gymar yn ofalus iawn. Mae’n un o’r penderfyniadau  mwyaf pwysig y gelli di ei wneud. Cofia, bydd y dyn rwyt ti’n ei briodi yn ben ar y teulu. (Rhuf. 7:2; Eff. 5:​23, 33) Felly, gofynna i ti dy hun: ‘A ydy ef yn Gristion aeddfed? A ydy ef yn rhoi blaenoriaeth i bethau ysbrydol? A ydy ef yn gwneud penderfyniadau doeth? A ydy ef yn cyfaddef pan mae’n gwneud camgymeriadau? A ydy ef yn parchu merched? A oes ganddo’r sgiliau i edrych ar fy ôl i yn ysbrydol, yn emosiynol, ac yn faterol? A ydy ef yn ysgwyddo cyfrifoldebau yn dda? Er enghraifft, pa gyfrifoldebau sydd ganddo yn y gynulleidfa a sut mae ef yn eu cyflawni?’ (Luc 16:10; 1 Tim. 5:8) Wrth gwrs, os wyt ti’n edrych am ŵr da, bydd rhaid iti hefyd fod yn wraig dda.

19. Pam mae rôl “helpwr” yn un urddasol?

¹⁹ Mae’r Beibl yn disgrifio gwraig dda fel “helpwr.” (Gen. 2:18) Ydy’r disgrifiad hwn yn edrych i lawr ar ferched? Nac ydy. Mae rôl y wraig fel “helpwr” yn un urddasol. Mae’r Beibl hyd yn oed yn disgrifio Jehofa fel “helpwr.” (Salm 54:4; Heb. 13:6) Mae gwraig yn “helpwr” drwy gefnogi ei gŵr a’i helpu i roi penderfyniadau ar waith er lles y teulu. Ac oherwydd ei bod hi’n caru Jehofa, bydd hi’n ceisio helpu eraill i weld y da yn ei gŵr. (Diar. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Gelli di baratoi ar gyfer y rôl hon drwy ddysgu i garu Jehofa’n fwy a thrwy helpu eraill yn y teulu a’r gynulleidfa.

20. Sut gall mam gael effaith dda ar y teulu?

²⁰ Efallai y byddi di’n dod yn fam. Ar ôl iti briodi, efallai bydd dy ŵr a tithau yn cael plant. (Salm 127:3) Felly mae’n ddoeth i feddwl am y dyfodol. Bydd y rhinweddau a’r sgiliau rydyn ni wedi eu trafod yn yr erthygl hon yn dy helpu di os wyt ti’n dod yn wraig neu’n fam. Bydd dy gariad, dy garedigrwydd, a dy amynedd yn helpu creu awyrgylch da yn y teulu a bydd dy blant yn teimlo’n saff ac y bydden nhw’n ffynnu.—Diar. 24:3.

21. Sut rydyn ni’n teimlo am ein chwiorydd annwyl, a pham? (Gweler y llun ar y clawr.)

²¹ Rydyn ni’n eich caru chi chwiorydd am bopeth rydych chi’n eu gwneud ar gyfer Jehofa a’i bobl. (Heb. 6:10) Rydych chi’n gweithio’n galed i ddatblygu rhinweddau ysbrydol, i ddysgu sgiliau ymarferol sydd o les i ti a phobl eraill, ac i baratoi ar gyfer cyfrifoldebau eraill a all ddod yn y dyfodol. Rydych chi’n werthfawr iawn yng ngolwg Jehofa!