1. ˈWɔn ˗mɛɛn ˈö mɛn ˈˈpɛpɛ dua ˈdhö ˗mü kö ˗wo wo ˗kɔ ˈˈyɛ ˗a kë ˗sü ˗bha?

 PË ˗WƆNGBƖƖSÜ ˈbha ˗yö ˗dhö ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈˈpɛpɛ dua ˈdhö ˗mü ꞊dɛɛ kö ˗wo wo ˗kɔ ˈˈyɛ ˗a kë ˗sü ˗bha. ˗Wo ˗dho ˈˈwɩ ˗a ˗bha ꞊dhɛ Zoova ˈnën ˗tɔ pë ꞊gban ˈˈpɛpɛ ꞊kɔɔnmɛn kö ˗wo bɔ ˗a ˈka ˗ee? Ɛɛnˈˈ ˗wo ˗dho ˈto Sɔtraan ˈö ˗kë ˗Zlan ˈyɔɔ˗ ˈka bhë ˗a ꞊zlöö ˗ee? ˈˈGbɩɩdhɛ ˗mü kö mɛn ˈö ˈdhö ˗yö ö ꞊bɔa ˈsü. Kwa ꞊bɔa ˈkwa dho ˗a ˈsü ˈnën dho ˗a kë kö ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën bhë ˈkwa˗ ꞊slɔɔ ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˈgü, ɛɛnˈˈ ˈkwa ˈkun ˗a ꞊slɔɔ ˗sü ˈka. (Mat. 25:31-33, 46) ‹ˈˈKlʋʋbhɔdhe ˈkpii˗› ˈˈtʋ̈ŋ ˈka, mɛn ˈö dho dha ɛɛnˈˈ ˈö˗ ˈgü dho shiʋ̈ˈˈ, ˗wo ˗dho ˈklëë˗ ˈkpɔ ˗a ˗bha. —˗Dhɛ. 7:14; 14:9-11; Ézéch. 9:4, 6.

2. (1) ˗Mën ˈö Eblö 10:35-39 ˗yö kwa ꞊faanmën ˗a kë ˗sü ˗bha? (2) ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

² ˗Bhö Eblö 10:35-39 ˗wo pö. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˈbha ü ˗kɔ ˈˈyɛ Zoova ˗bha kö ˗yö kë ü ꞊kɔɔnmɛn ˈka, kö ˈbha ˈwɔn ˗së ꞊dede kë. Ü˗ ˈˈpiʋ̈ ˈü mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗takun kö ˗wo ˗da ˈwɔn ˗së ˈö bhë ˗a ˗ʒian ˗ta. ˈWɔn ˗nu ˈwo ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈgü, ü ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈü ˗an ˗takun ˗a ˈka. ˈSëëdhɛ ˗be ˈö bhë, ˗yö pë ˈö dho kë mɛn ˗nu ˈwo ˗gban Zoova ˗gɔ ˗an ˈka, ˗a ˗blɛɛ. ˈˈKɛɛ ˗yö ˗go mü ˈzü ˈö ˈwɔn ˗së ˗nu ˈwo dho kë mɛn ˗nu ˈwo ˗klu ˗Zlan ˗bha ˗an ˗dhɛ, ˗an ˗wɔn ꞊blɛɛ. Kwa dua ˗mü kö gagade ˗wɔngbɩɩsü ꞊dede ˗nu ˈwo bhë ˈkwa ˗an draanˈˈ. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˗klu Zoova ˗dhɔkësü ˗bha. ˗Ya ˈgo ˗a ˈgü, pë ˗nu ˈkwa ˗an ꞊draan bhë kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa bɔ ˗an ˗ta ˈkwa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗takun kö ˗wo ˈˈwɩ Zoova ˗dhɔkësü ˗bha, kö ˗wo ˗klu ˗a ˗bha.

3. ˈMën ˈkwa dho ˗a yö ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü?

³ ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü, kwa ˗dho dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ dɔ: ˈWɔn ˗së ˗mɛɛn ˈö ˗dho kë mɛn ˗nu ˈwo wo ˗kɔ ˗ya ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗gɔ ˗an ˗dhɛ? ˗Mën ˈö dho kë ˈpö mɛn ˗nu ˈwo wo ˗kɔ ˗ya wü ˈˈdhiʋ̈˗ ˗zɔɔndhö ˈwo ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈgü bhë ˗a ˗bha ˗gblüdëdhɛ ˗gɔ, ˗an ˈka?

4. Mɛn kpö ˗mɛɛn ˈö bɔmɛn Zan ˗ya yö Yesu ꞊kee˗ dhaŋ˗ ˈgü?

⁴ Bɔmɛn Zan ˗bha ˈˈɲɛɛn do ˈgü, ˗yö ˗kpan mɛn kpö ꞊plɛ ˈwo ˈwɔn ˗së ˗nu ˈö ˈwaa ɲën ˗an ꞊slɔɔ wo ˗kɔ ˗ya Zoova ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗gɔ ˗sü ˗wɔn ˈgü, ˗an ˗bha. ˗A mɛn kpö ˗blɛɛsü ˗kun mɛn 144.000. (˗Dhɛ. 7:4) ˗Wo ˗an ˗sü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˈwo dho ˗an ˈka dhaŋ˗ ˈgü kö waa Yesu ˗nu ˗wo ˗Gblüdëdhɛ kë mü. ˗Wo ˗dho kpa Yesu ˗bha kö ˗wo ˈˈsɛtadhɛ ꞊kɔɔn. (˗Dhɛ. 5:9, 10; 14:3, 4) ˈˈƝɛɛn ˈö bhë ˈgü, Zan ˗yö ˗kpan ˗an ˗bha kö ˗wo dɔ ˗sü ˈka Siɔn ˗tɔn ˗ta.—˗Dhɛ. 14:1.

5. ˗Mën ˈö˗ ˈˈtʋ̈ŋ ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzüdho kö ˗yö kë ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˈö ˗wa ˈto ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗an ˈka?

⁵ ˈÖ sü bɔmɛn ˗nu ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗bha, ˗Zlan ˗yö ö ˗kɔ ˗yɛ mɛn ˈˈgblü ꞊va ˗bha kö ˗wo kë ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˈka. (Dhu. 12:32; Wlɔ. 8:17) ˈˈKɛɛ Zan ˗ya ˗pö ˗yö dɔ kö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗yö ɲën, kö ˗a mɛn ˗nu ˈwo ꞊kun wo ˈˈɲaan ˈwaa ꞊va. ˗A «mɛn ˈwo to» ˈˈdhʋ̈ bhë, ˗yö dɔ kö ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ zü ˗yö dɔ, Zoova ˗dho «ˈklëë˗» ˗kaanta ˈkpɔ ˗an ˗bha kö ˗ya ˗zɔn ˗an ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗an ˈˈdhia ˗yö ö ˈgü. (˗Dhɛ. 7:2, 3; 12:17) ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü, ˗Zlan ˗dho ˗an ˈsü ˈwo dho dhaŋ˗ ˈgü kö ˗wo kpa ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˈwo to ˗klu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˈwo ga bhë, ˗an ˗bha mü. ˈDhɛ bhë ˗a ˈgü, ˈyö waa Yesu ˗nu ˈwo dho kë ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˈgü. —Mat. 24:31; ˗Dhɛ. 5:9, 10.

6-7. (1) Mɛn kpö ˈˈwɛɛ ˗mɛɛn ˈö Zan ˗yö ˗kpan ˗a ˗bha ˈzü, ˈyö ˈmën ˈkwa˗ dɔ ˈö ˗gban ˗an ˗bha? (2) ˈWɔn ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 7 ˈgü bhë, ˈmën ˗kë ˈö ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˈö ˗wa ˈto waa «mɛ kpö ˗ziisü» ˗nu ˈwo dho wo ˈˈtʋ̈ŋ kë ˗a ˈgü?

⁶ ˈDhɛ Zan ˗ya ö bo mɛn kpö ˈwo dho kë dhaŋ˗ ˈgü ˗an yö ˗sü ˈka, ˗yö ˗kpan «mɛ kpö ˗ziisü» ˈö mɛ ˈbha ˈyaa ˗mɔn ˗an dhʋŋˈˈ ˗sü ˗bha, ˗an ˗bha. ˗Wo ꞊va ˈwo ˗ʒiö ˗a ˈka mɛn 144.000 ˗ta. (˗Dhɛ. 7:9, 10) ˈMën ˈwo˗ pö ˈö ˗gban mɛn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bha? Zan ˗ya ˗pö: «ˈMɛ ˈö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊gban suu ˈdo ˈdo ˗yö ˗wɔ ˗nu ˗ta ˗Zlan ˗wɔn ˈgü bha ꞊në ˈwo bha. ˗A ˗nu ˗bha ˗tɔyang bha˗ ˈˈzu ꞊në ˈwo˗ wo ˈˈbhlaanë ꞊yɔɔn ˈka ˈyö ˈˈpuu ˈka bha.» (˗Dhɛ. 7:14) «Mɛ kpö ˗ziisü» ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗wa dha ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ˗gɔ, ˗wo ˗dho ˗tosɛta kë ˈˈkpɔnŋ ꞊taa yö, ˈö ˈwo ˈwɔn ˗së ꞊dede ꞊slɔɔ.—Ps. 37:9-11, 27-29; Prov. 2:21, 22; ˗Dhɛ. 7:16, 17.

⁷ ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa ˗dho ˈdho dhaŋ˗ ˈgü ɛɛnˈˈ kwa ˗dho ˈto ˈˈsɛ ˗ta yö, kwa kwa ˗de ˗yö pë ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈˈɲan ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ 7 ˗ya pö bhë, ˗a ˈgü ˗ee? Kwa dua ˗mü ˈkwa kwa ˗de yö ˗a ˈgü. ˗Yö ˗dho kë ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ꞊dede ˈka ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu kpö ꞊plɛ ˈwo bhë ˗an ˗bha ˈka. ˈˈWɩ ˈö ˈkwa˗ wo Zoova ˗bha mɛnkɔɔnsü ˗bha bhë, kwa ˗dho zuʋ̈niidadhe ꞊va ꞊dede ꞊slɔɔ ˗a ˈgü. ˗Mën ˈbha ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˗ya pö kwa ˗dhɛ ˈö ˗gban ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ˗bha?—Mat. 24:21.

8. (1) ˈˈKlʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ zü ˗dho dɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (2) ˗Yö ˗dho ˈˈyɛ mɛn ꞊vadhɛ ˗bha ˗kɔ kë ꞊dhɛ?

⁸ ˈWɔn ˗gɔ ˈö˗ ˈdhɛ yö ˈö dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˈgü, kwa˗ ˗yö ꞊dhɛ ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzüdho kö ꞊sua ˗zlanwo ˗nu ˗lokotasü ˈwo˗ Babidhɔnö ˗pö ˈkpii˗ ˗kë ˗bhë, ˈˈsɛgɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˗wo ˈdho ˗a ˗gɔ. (˗Dhɛ. 17:16, 17) ˗Yö ˗dho kë ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ zübhodhɛ ˈka. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü, mɛn ꞊vadhɛ ˗dho ˈˈwɩ ˗a ˗bha kö ˈwo kë Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka ˗ee? ˗Abin. ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈˈɲan ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ 6 ˗ya ˗pö ꞊ʒiaan ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈö ˈwaa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka, ˗wo ˗dho ˗takpadhe mɛɛnˈˈ ˈˈsɛkɔɔnmɛn ˗nu waa ꞊nɔɔnmɛn ˗nu ˈwo kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ ˗tɔn ˗nu ˈdhö bhë, ˗an ˈˈpiʋ̈. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ wo ˈti ˗dho ˈˈwɩ ˗a ˗bha kö ˈwo wo ˗kɔ ˗ya ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗gɔ bhë, Zoova ˗dho ˗an ˈsü ꞊dhɛ ˗gban ö ˗gɔ ˗mɛn ˗nu ˈdhö.—Dhu. 11:23; ˗Dhɛ. 6:15-17.

9. ˈˈKlʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ˈˈtʋ̈ŋ ˈka, mɛn ˗nu ˗dho Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu waa mɛn ˗kpɛɛ ˗nu ˗an ˗bhokopiʋ̈dhɛ yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈYö ˈmën ˈwo dho ˗a kë ˗an ˈka?

 ⁹ Gagade ˈgü, ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ˈˈtʋ̈ŋ ˈka mɛn ˗nu ˗dho ˗a ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈwaa ꞊dhɛ mɛn ˗kpɛɛ ˗nu ˈdhö. Wo ˈˈkee dosɛnŋ ˈnën ˈwo dho kë Zoova ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka ˈˈsɛ ˗ta, ˈö ˈwii ˗dho ˈˈwɩ ˗a ˗bha kö ˈwo wo ˗kɔ ˗ya «wü ˈˈdhiʋ̈˗» ˗bha ˗gblüdëdhɛ ˗gɔ. (˗Dhɛ. 13:14-17) ˗An ˗bha ˗klu Zoova ˗bha ˗sü ˗dho ˗shiö ˗an ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗dhɛ. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ ˈˈsɛgɔ ˗nu ˗dho ˈdho wo ˈkwëë˗ ˈwo nu ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗gɔ ˈˈkpɔŋtaadhɛ ˗todhösü ˈgü. ˈKo ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈyö Biblö ˗ya ˗dhɛ Gɔgö ˈö go Magɔgö ˗a ˗bha ˗nu ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗gɔ ˗sü.—Ézéch. 38:14-16.

10. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 19:19-21 ˈgü, ˗wa nu ˗a ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗gɔ, ˈmën Zoova dho ˗a kë?

¹⁰ ˗Wa nu ˗a ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗gɔ, ˈmën Zoova dho ˗a kë? Yö ꞊dede ˗ya ˗blɛɛ ˈö˗ pö: «N ˗man ˗naanzuëdhe ˈˈwo ˗dho ˈsɔn.» (Ézéch. 38:18, 21-23) ˈWɔn ˈö dho kë ˗a ˈˈpiʋ̈ ꞊taabha ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 9 ˗ya ˗blɛɛ. Zoova ˗dho ö Gbö bɔ kö ˗yö ˈko zë ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗bha ˈka, ˗yö ö ˈyɔɔ˗ ˗nu ˈgü shiʋ̈ˈˈ. ˗Zlan ˗bha ‹ˈˈsɔdha ˗nu ˈˈpɛpɛ ˈwo dhaŋ˗ ˈgü,› ˈwo ˗kë ˗a ˗bha ˈˈkiö ˗nu ˈwo to wo ˗wo ˗ta waa ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu 144.000 ˗an ˈka bhë, ˗wo ˗dho kpa Yesu ˗bha ˈwo nu ˗an ˗gɔ. (˗Dhɛ. 17:14; 19:11-15) ˗Gblü ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˗dho ˈto ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˗A ˈˈdhiʋ̈ ˗dho ˈto mɛn ˈˈpɛpɛ waa ˗kɔlokota ˈˈpɛpɛ ˈwo ˗gban Zoova ˗gɔ ˗an ˈgü shiʋ̈ˈˈ ˗sü ˗ta.—˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 19:19-21 ˗wo pö.

11. ˈWɔn ˈkpii˗ ꞊dede ˗mɛɛn ˈö dho kë, ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ?

¹¹ ˗Zlan ˗ya ö ˈyɔɔ˗ ˗nu ˈgü shiʋ̈ˈˈ, ˗klu ˗a ˗bha ˗mɛn ˗nu ˈwo dho kë ˈˈsɛ ˗ta ˗kɔ ˈwo dho kë ˗a ˈka wo ˗de ˈgü, ˗ka ka ˗zota ˗a ˈgü! ˗Yö ˗dho kë zuʋ̈gblüdhi ˈˈtʋ̈ŋ ꞊dede ˈka. ˗Ya ˈˈkan zuʋ̈gblüdhi ˈö dho kë dhaŋ˗ ˈgü kö ˗wa wo bo Babidhɔnö ˗pö ˈkpii˗ ˈgü shiʋ̈ˈˈ ˗sü ˈka ˗a ˗bha, zuʋ̈gblüdhi ˈkpii˗ ˈbha ˗dho kë ˈzü. (˗Dhɛ. 19:1-3) ˈWɔn ˈkpii˗ ꞊dede ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ ˈö ˗kë ‹ˈˈbhlaanë ˗bha dhe dɔ ˗sü› ˈka bhë, ˗yö ˗dho kë.—˗Dhɛ. 19:6-9.

12. ꞊Dhɛ ˗kɔ ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 21:1, 2 ˗wa pö˗ ˈka ˗a ˈdhö, ˈˈtʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈö ˈˈbhlaanën dho dhe ˈsü ˗a ˈka?

¹² ˈˈTʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈö ˈˈbhlaanën dho dhe ˈsü ˗a ˈka? ˈˈSanni Aamagedɔn ˗gblü zü ˗yö dɔ, ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu 144.000 ˈwo bhë, ˗an ꞊gban ˗dho kë dhaŋ˗ ˈgü. ˈˈKɛɛ ˈyii ˗dho kë ˈˈbhlaanën ˗bha dhe ˈsü ˈˈtʋ̈ŋ ˈka. (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 21:1, 2 ˗wo pö.) ˈˈBhlaanën ˗bha dhesüsü ˗dho kë kö Aamagedɔn ˗gblü ˗ya ɲën, kö ˗Zlan ˈyɔɔ˗ ˗nu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈgü ˗ya shiʋ̈ˈˈ.—Ps. 45:3, 4, 13-17.

13. ˈMën dho kë ˈˈbhlaanën ˗bha dhe dɔ ˗yi ˈka?

¹³ ˈMën dho kë ˈˈbhlaanën ˗bha dhe dɔ ˗yi ˈka? ˈKosüsü ˗yö dhe waa ö ꞊gɔɔn ˗an ˗kɔ ˗lo ˈkwëë˗. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka, ˈˈbhlaanën ˗bha dhesüsü ˈö dho kë dhaŋ˗ ˈgü bhë, ˗yö ˗dho Yesu Klito ˈö ˗kë ˗Gblüdë ˈka waa ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu 144.000 ˈwo ˗kë ꞊dhɛ ˗a ˗bha dhebɔ ˈdhö bhë, ˗an ˗lo ˈkwëë˗. ˈWɔn ˈkpii˗ ˈö ˈˈdhʋ̈, yö ˈnën dho kë ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗bha ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ꞊kɔɔn ˗sü ˈö dho kë ˗kwɛ 1.000 ˈˈpiʋ̈ ˗a zübhodhɛ ˈka.—˗Dhɛ. 20:6.

14-15. ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 21 ˗yö ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu 144.000 ˈwo bhë ˗an ˗zɔn ˗mën ˈka? (Pë ˈˈbin ˈö˗ kwi ˗ta bhë ˗a ˗ga.)

¹⁴ ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 21 ˗yö ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu 144.000 ˈwo bhë ˗an ˗zɔn ˈzü ˈˈkwipö ˗së ˈka, ˈö˗ pö ˗wa ˗dhɛ «Zedhizadhɛmö ˗pö ˗dee.» (˗Dhɛ. 21:2, 9) ˈˈKwipö ˈö ˈˈdhʋ̈, ˗a ˗gɛn ˗kun ˗gban ˗sü ˈka ˗gwë 12 ˗ta, ‹ˈyö ˈˈbhlaanë ˗bha bɔmɛ ˗nu ˗kaɔng do ga ꞊plɛ bha˗ ˗nu ˈtɔ ˈdhö ˗gwë bha˗ ˗bha do do ˈka.› ˈWɔn ˈdhɛ bhë ˗yö ˗kun ˗gban ˗sü ˈka Zan ˗bha vɛɛdhö. ˈMën ˗kë? ˈYö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗a ˈtɔ ˗kun ˗ya ˗sü ˈka ˗gwë ˗nu ˈwo bhë ˗a do ˗ta. ˗Yö ˗kun ꞊bhlëëwɔn ˈkpii˗ ˈka ˗a ˗bha ˈka. —˗Dhɛ. 21:10-14; Efɛ. 2:20.

 ¹⁵ ˈˈKwipö ˈˈwɛɛ ˈbha ˈö dho kë ꞊dhɛ ˗a ˈdhɛ bhë ˗a ˈdhö, ˈyaa ˈdhö. ˗Kpinŋga ˈö kun ˈpö˗ bhë ˗a ˈgü ˗yö ˗kun ˈˈsënŋ ꞊dede ˈka, ˈö˗ ˈkpoŋ˗ 12 kun ˗zlɔɔ ꞊bhlëësü ˈka. ˗A ˗gɛn ˗dɔɔtapë ˗kun ˗gwë suu ꞊bhlëësü ˈka, ˈö ˗a ꞊duaan ˗nu ˗wo ˗mɔn ˈˈkwëë ˗së ˈka. (˗Dhɛ. 21:15-21) ˈˈKɛɛ Zan ˗ya ˈsuan˗ ˗bho ꞊dhɛ pë ˈbha ˗wɔn ˗yö ˈto ˗sü ˈka. ˈPë ˈö˗ pö ˗a ˈˈpiʋ̈ ꞊taabha ˗kwaa ˗ga. ˗Ya ˗pö: «ˈMii ˗Zlan ˗dhɔkëgükɔ ˈbha yö ˈpö˗ bha˗ ˈgü, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ kwa Dëmɛ kwa ˗bha [˗Zlan] ˈö˗ ˗bha ˈgügbɩɩdhɛ ˗dhiang ˈyaa zë bha waa˗ ˗bha ˈˈbhlaanë bha ꞊në ˈwo gun ˈpö˗ bha˗ ˗bha ˗Zlan ˗dhɔkëdhɛ ꞊gban ˈka. ˈPö˗ bha˗ ˗mawɔn ˈyaa gun ˗dhɛpuudhɛ ˗bha, ˗a ˗wɔn ˈgü ˈyënng˗ ˈyaa gun ˗wo sië mü, kö yöö ˈto ˈˈsu ꞊në˗ ˗bha. ˗A ˈklɔɔ˗ ˗mü ꞊dhɛ ˈˈbhlaanë bha ꞊në gun˗ ˗bha ˗dhangbha ˈka, ˈyö [˗Zlan] ˗bha mɛdhɛ ˈbhü ˗yö gun ꞊dhɛ ˗a ˗bha ˈyënng˗ ˈdhö.» (˗Dhɛ. 21:22, 23) Mɛn ˗nu ˈwo Zedhizadhɛmö ˗pö ˗dɛɛ ˈgümɛn ˗nu ˈka ˗wo ˗dho kë Zoova ꞊kee˗. (Ebl. 7:27; ˗Dhɛ. 22:3, 4) Zoova waa Yesu ˈnën ˈwo ˗tɔ ˗Zlan ˗dhɔkëdhɛ ˈö ˈpö˗ bhë ˗a ˈgü.

16. ˈMën dho kë mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dhɛ ˗kwɛ ˈˈgblü do ˈö ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ dho mɛn ꞊kɔɔn ˗a ˈka bhë, ˗a ˈˈpiʋ̈?

¹⁶ ˈˈƝɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˗wa wo ˗zota ˈˈkwipö ˈö bhë ˗a ˗wɔn ˈgü, ˗an ꞊nii ˗yö ˗da. ˈˈKɛɛ mɛn ˗nu ˈwo dho ˈto ˈˈsɛ ˗ta ˗an dua mü ˈpö ˗wo wo ˈˈtʋ̈ŋ kë ˈwɔn ˗nu ˈwo ˗gban ˈˈkwipö ˈö bhë ˗a ˗bha, ˗an ˈgü. ˗Kwɛ ˈˈgblü do ˈö ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ dho ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ꞊kɔɔn ˗a ˈka bhë ˗a ˈˈpiʋ̈, ˈdhuëë˗ ꞊va ˗dho ˈgo Zedhizadhɛmö ˗pö ˗dɛɛ ˈgü ˈö yö mɛn ˗nu ˈwo dho kë ˈˈsɛ ˗ta ˗an ˗bha. ˈDhuëë˗ ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, Zan ˗yö ˗an ˗yö kö ˗wo kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ «˗tosɛa ˈö ˈyaa yën ˗a ˗kë ˗bha ˈˈyi» ˈdhö. ˈˈYiga ˈö bhë ˗a ˈˈkpɔnŋ ꞊gban ꞊plɛ ˈˈdhiʋ̈, «˗tosɛa ˈö ˈyaa yën ˗a ˗kë ˗bha ˈˈdhü ˈnën ta ˗sü ˈka mü, ˈyö ˗a ˈˈdhɛ ˗nu ˗kë «ˈˈsɛ ˈˈpɛpɛ ꞊gban ˈgü ˗mɛ ˗nu ˗bha ꞊bɛdhɛ ˈka.» (˗Dhɛ. 22:1, 2) Mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo dho kë ˈˈsɛ ˗ta ˈˈtʋ̈ŋ bhë˗ ˈka, ˈwɔn ˗së ꞊va ꞊dede ˗dho kë ˗an ˗dhɛ. ˈWɔn yaa kë ˗dhii ˗dho ˈgo ˈwɔn ˗man ˗Zlan ˗ta ˗mɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ˗bha ˈdɔɔni ˈdɔɔni ˈka. ˗A ˈˈtʋ̈ŋ bhë˗ ˈka, ˗Zlan ˗dho kwa ˈˈɲanyi ꞊gban bho mü, ˈö ˈˈyua waa pë ˗bha ˗mën mɛn ˈka ˗sü ˗nu ꞊gban ˗wo ɲën.—˗Dhɛ. 21:3-5.

17. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 20:11-13 ˈgü, de ˗nu ˈö ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ dho ˈwɔn ˗së kë ˗an ˗dhɛ?

¹⁷ De ˗nu ˈö ˗Zlan dho ˈwɔn ˗së kë ˗an ˗dhɛ? ˗A mɛn ˗blɛɛsü ˗nu ˈnën ˈwo ˗tɔ mɛn ˗nu ˈwo dho dha Aamagedɔn ˗gblü ˗gɔ waa ˈnën ˗nu ˈˈpɛpɛ ˈö˗ ˈbha ˗ya kë ˈwo dho bhɔ ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 20 ˗ya ˈˈplüün ˗bho ˈö˗ pö ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈö ˗wa ga ˗wo ˗dho ˈgo ga ˈgü. (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 20:11-13 ˗wo pö.)  Mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˈwo to ˗klu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˈwo ga ꞊kwɛŋzü waa ˈwɔnyaakëmɛn ˗nu ˈö ˈwii ˈˈtʋ̈ŋ ꞊slɔɔ kö ˗wo Zoova dɔ ˗sü draanˈˈ ˗së ˈka ˈwo ga bhë, ˗wo ˗dho ˈgo ga ˈgü. (Këw. 24:15; Zan 5:28, 29) ˗A ˗gɛn ˈnën ˗tɔ ꞊dhɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo ga ˗wo ˗dho ˈgo ga ˈgü ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗kwɛ ˈˈgblü do ˈö bhë ˗a ˈgü ˗ee? ˗Abin. Mɛn ˗nu ˈö wo ˈti ˈˈwɩ ˗a ˗bha kö ˗wo Zoova ˗dhɔkë ˈwo to ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈwo ga bhë, ˗wo ˈti ˗dho ˈgo ga ˈgü. Zoova ˗yö ö ˗kɔ ˗kpɔ ˗an ˗gɔ, ˈˈkɛɛ ˈyö ˈwo˗ ˗zɔn wo ˗bha ˗tosɛta kë ˗kɔ ˈgü ꞊dhɛ ˈwaa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈwo kë ꞊bhɔɔ ˈˈsɛ ˗ta.—Mat. 25:46; 2 Tes. 1:9; ˗Dhɛ. 17:8; 20:15.

18. ˗Kwɛ 1.000 ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈgü, mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dho kë ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ˈˈkpɔnŋ ꞊taa?

¹⁸ ˗Kwɛ 1.000 ˗ya bo ʒiö ˗sü ˈka, mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo to ˈˈsɛ ˗ta ˗wo ˗dho kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈. ˈWɔn yaa kë ˗dhii ˈö go Adan ˈˈpiʋ̈, ˈyii ˗dho kë mɛn ˈbha ˗bha ˈzü, ɛɛnˈˈ ˗a ˈgü ˗wɔn yaa ˗nu ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗an ꞊slɔɔ ˗wo ˗dho ˈgo ˗an ˗bha ˈpapadhö. (Wlɔ. 5:12) ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ ˗kwɛ 1.000 bhë ˗a ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈgü, mɛn ˗nu ˈwo dho kë ˈˈsɛ ˗ta ‹˗wo ˗dho bö,› ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˗wo ˗dho kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈.—˗Dhɛ. 20:5.

19. ˈMën ˗kë ˈö ˈgüdandhe ˗totaabhasü dho nu mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗ta?

¹⁹ Kwa˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˈdhɛ Sɔtraan ˗yö pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˈö Yesu ˈˈkan ˗Zlan ˗bha, Yesu ˗yö ˗gban ˗a ˗gɔ ˈö to ˗klu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha. ˈˈKɛɛ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈˈpɛpɛ ˗wa kë ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈, ˗wo ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗gban Sɔtraan ˗gɔ ˈpö ˗ee? ˗Kwɛ 1.000 bhë ˗a ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈgü ˗wa Sɔtraan bho ˗kasho ˈgü, ˈyö mɛn ˈö ˈdhö ˈö dho ö ˗bha ˗klu Zoova ˗bha ˗sü ˗zɔn. (˗Dhɛ. 20:7) Mɛn ˗nu ˈwo dho ˈto ˗klu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˈgüdandhe ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü, wo ˈnën ˈwo dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën waa ˗potaadhe ꞊dede ꞊slɔɔ zuʋ̈gblüdhi ˈgü. (Wlɔ. 8:21) Mɛn ˗nu ˈwo ˗gban Zoova ˗gɔ, ˗wo ˗dho ˗an kpa Sɔtraan waa ö ˗bha ˗zuu yaa ˗nu ˗an ˗bha, ˈwo ˗an ˈgü ꞊shiʋ̈ ˈpapadhö.—˗Dhɛ. 20:8-10.

20. ˈWɔn ˗sɛŋbɔ ˗nu ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˗yö ˗an to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ ꞊blɛɛ bhë, ˈka˗ man ka ˗kë ka ˗de ˈgü ꞊dhɛ?

²⁰ ˈWɔn ˗nu ˈwo ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈgü ˗a ˈdɛdɛ ˈkwa˗ yö bhë, kwa ˗kë kwa ˗de ˈgü ꞊dhɛ? ˈKwa kwa ˗de yö pë ˗nu ˈwo ˗dho kë ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˈgü ˗an ˈgü, ˈyaa kë kwa ˗dhɛ ˗së ˗ee? ˗Yö kwa ꞊faanmën ꞊dedewo kö ˈkwa mɛn ˗nu ˗dhɛ kö kwaa˗ ˗nu ˈkwa ˗Zlan ˗dhɔkë ˗kɔ ˗së kë. (˗Dhɛ. 22:17) ˈWɔn ˗së ˗nu ˈwo dho kë kwa ˗dhɛ ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˈgü ˈö ˈkwa ˈgo ˗ni ˈgü ˗an man bhë ˈkwa kwa ˗zota ˗an ˈgü, ˗a pö ˈö Zan ˗ya wo: «ˈAa ˗yö kë! N Dëmɛ Yesu, ˗bhö nu!» bhë, ˗a pö ˗dhɔ ˗da kwa ˈgü ˈpö.—˗Dhɛ. 22:20.