˗Zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo˗ yö ꞊dhɛ ˗a ˗bha ˈkosüsü ˗blɛɛsü ˈö bhë ˗ya ɲën, ˗a ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˈnën ˗dhö ꞊taabha. ˈPë ˗kë ˈkwa˗ pö ˈˈdhʋ̈ ˈkwa˗ pö ˈkwa˗ ˈgüman, ˗wo ˈö Yesu ˗ya pö ˈö ˗gban dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü ɛɛnˈˈ ˗go gwan˗ ˗bha ˗sü ˈwo dhe gbɛ˗ sü ɛɛnˈˈ ˈwo gwan˗ ˗dɛɛ kpɔ ˗a ˗bha bhë, ˗kwa kwa ˈˈtʋ̈ŋ kë ˗a ˈgü.

ˈKwa ˗dhɛ ˗ga Matiö 19:9 ˈgü, pë dosɛnŋ ˈö˗ ˗wɔn ˈgü ˈö mɛn ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗yö dhe bho ˈˈblü ɛɛnˈˈ ˗yö ˈgo gwan˗ ˗bha Yesu ˗ya ˗wɔn ˗blɛɛ. ˗Ya ˗pö: ‹Mɛ ˈˈʋʋ mɛ ˈö ö ˗bha dhebɔ bho ˈˈbü, kö˗ ˗gɛn ˈyii kë˗ ˈˈɲangüyaa ˗zë ˈka, kö ˗yö ˈdho ˗yö dhe ˈˈwɛɛ ˈsü, kö˗ ˗mɛ ˗yö ˗da ꞊në˗ wo mɛ ˗nu ˗bha dhe ˈˈpiʋ̈ bha.› ˗Wo ˈö Yesu ˗ya pö bhë, ˗gleŋ ˗nu ˈö˗ ˗da kwa ˗bha ˗wo ꞊plɛ: (1) Biblö ˗ya ˗pö pë dosɛnŋ ˈö mɛn ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗yö dhe bho ˈˈblü ɛɛnˈˈ ˗yö ˈgo gwan˗ ˗bha ˗a ˗wɔn ˈgü ˈyö ˗tɔ ˈˈɲangüyaa kë ˗sü. (2) ˈMɛn ˗yö ˈti ˗gban Biblö ˗ta ˈö dhe bho ˈˈblü, ˈö˗ ˈˈwɛɛ sü kö ˗ya ˗da dhe ˈˈpiʋ̈. a

Yesu ˗kun ˗a pö ˗ni ˈgü ꞊dhɛ gɔɔn˗ ˈö ˈˈɲangüyaa ˗kë, ˈö go mü ˈö ö ˗bha dhe bho ˈˈblü, ˗Zlan ˗Wo ˗ya ˗pö ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗yö dhe ˈˈwɛɛ ˈsü ˗ee? ˗Abin. ꞊Ya kë ꞊dhɛ gɔɔn˗ ˗ya ˈˈɲangüyaa kë, ˗a ˗bha dhebɔ ˗zë ˈkö ˈyii pë yaa kë bhë ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ö ꞊gɔɔn ˗bhawɔn to ɛɛnˈˈ ˈö go ˗a ˈˈpiʋ̈. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˈyii ˈˈwɩ ˗a ˗bha, ˗wa ˈgo wo ˈko ˗gɔ ˈpapadhö, ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo mɛn ˈˈwɛɛ sü.

˗A ˈbha ˗ya kë ˈzü, dhebɔ ˈö˗ ˈˈpiʋ̈ ˈö ˈto ö ꞊gɔɔn ˗gɔ ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö˗ pö ˈya˗ ˗bhawɔn ˈto. ˈˈKɛɛ ꞊ya kë ꞊dhɛ ˗a ꞊gɔɔn ˈti ˈˈwɩ ˗a ˗bha, ꞊yaa˗ pö ˈˈgbɩɩdhɛ ˈka ˈö˗ bho ˈˈblü ꞊wɛ? ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ dhebɔ ˗yö ˗wɩ ˗a ˗bha kö ˈö ö ꞊gɔɔn ˗bhawɔn ˈto bhë, ˗Zlan ˗Wo ˗ya ˗pö ˗a ꞊gɔɔn dua ˈyaa ˗mü kö ˗yö dhe ˈˈwɛɛ ˈsü. ˈYö ˗tɔ ꞊dhɛ ꞊yaa˗ kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗ya ˈˈɲangüyaa kë ˈzü. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, mɛn zii ˗nu ˈwo ˗zlanwokɔdhi ˈgü ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo wo ˗kɔ ˗yɛ mɛn ˈbha ˗nu ˗bha wo ꞊zinŋgü kö ˈwɔn bhë, ˗wa ˈˈɲan bhɔ.—1 Ko. 5:1, 2; 6:9, 10.

Mɛn ˈö ˗yö ˈti ˗gban Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗ta ˗ya dhe bho ˈˈblü ꞊yaa˗ ˈˈwɛɛ ˈsü, ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˗dho ˗a ˗bha ˈkosüsü ˗blɛɛsü waa˗ ꞊plɛ ˗bha ˗naan bhë, ˗an yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈKwa bɔ Biblö ˗ta kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ˗an ˗bha ˈkosüsü ˗blɛɛsü bhë, ˗yö ꞊kun ˗dhö ˗ee? ˗A ˗bha dhebɔ ˈö ˗yö ˈti pë ˈbha kë bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗ya pö ˈzü ꞊dhɛ ˗dho ö ꞊gɔɔn zii ˗bhawɔn ˈto kö ˈwo ˈto wo ˈko ˈˈpiʋ̈ ˗ee? ˗Zlanwokɔdhigümɛn ˗nu dua ˗mü kö ˗wa ˗bha ˈkosüsü ꞊plɛ ˗bha ˗naan bhë ˗a yö ꞊dhɛ ˈˈɲangüyaa kë ˗sü ˈdhö ˗ee?

ˈÖ kun ˈˈdhiʋ̈ ˗be, mɛn ˈbha ˈti ˗gban Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗ta ˗ya ö ˗bha dhebɔ bho ˈˈblü ꞊yaa˗ ˈˈwɛɛ ˈsü, ꞊ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗bha dhebɔ ˗blɛɛsü ˗yö ꞊kun ö ˈˈɲaan, ˈö ˗yö ˈti gwan˗ ˈˈwɛɛ ꞊slɔɔ ɛɛnˈˈ ˗yö ˈti ˈˈɲangüyaa kë, ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˗wa gɔɔn˗ ˗bha dhesüsü ꞊plɛ ˗bha ˗naan bhë ˗a ˗yö ꞊dhɛ ˈˈɲangüyaa kë ˗sü ˈdhö. ˈˈKɛɛ ˗kwaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˈdhɛ Yesu ˗yö dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü waa˗ ˗dɛɛ ˈsü ˗sü ˗wɔn ꞊blɛɛ bhë, ˗yö ˈti dhebɔ ˈö ˗yö ˈti pë  yaa ˈbha kë ˈö˗ ꞊gɔɔn ˗ya bho ˈˈblü bhë, ˗a ˗wɔn blɛɛˈˈ. Pë ˈö˗ pö ꞊ʒiaan ˈyö ˗tɔ ˈmɛn dhe bho ˈˈblü ˈö yö ˈti ˗gban Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗ta, ˗ya dhe ˈˈwɛɛ ˈsü kö ˗ya ˗da dhe ˈˈpiʋ̈. ˗A ˗wɔn ˈgü, kö ˗a ˗bha ˈkosüsü ˗blɛɛsü ˈö bhë ꞊yaa˗ shiʋ̈ˈˈ.

꞊Ya kë ꞊dhɛ dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü waa˗ ˈˈwɛɛ ˈsü ˗sü ˗ya ˈkosüsü ˗blɛɛsü shiʋ̈ˈˈ, kö dhebɔ ˈö yö ˈti pë yaa ˈbha kë ˈwo˗ bho ˈˈblü bhë, ˈyaa ˈnën dho ˗a pö ˈzüdho ꞊dhɛ ˈya ö ꞊gɔɔn zii ˗bhawɔn ˈto, wo ˗dho ˈto wo ˈko ˈˈpiʋ̈. ˗A ˈdhɛ bhë ˈyii ˗dho ˈsü ˗a ˗bha. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, kö ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˗bha ˈkosüsü ˗dɛɛ bhë ˗a yö kɔ ˈyaa ˈsü ˈzüdho dhebɔ ˈö˗ ꞊gɔɔn ˗ya bho ˈˈblü bhë ˗a ˗bha ga ˗sü, ˗a ˗bha gwan˗ ˗dɛɛ ˈkpɔ ˗sü ɛɛnˈˈ ˗a ˗bha ˈˈɲangüyaa kë ˗sü ˗bha. b

ˈWɔnzuan ˈkwa˗ yö bhë ˗a ˈgü, gɔɔn˗ ˈnën ˈˈɲangüyaa ˗kë, ˈö nu dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü ˈka. ˈˈKɛɛ ˗ya kë ꞊dhɛ gɔɔn˗ ˈti ˈˈɲangüyaa kë, ˗ya ö ˗bha dhebɔ bho ˈˈblü, ꞊yaa˗ ˗dɛɛ ˈsü ꞊wɛ? Ɛɛnˈˈ ˗ya kë ˈzü ꞊dhɛ ˗yö ˈti ˈˈɲangüyaa kë ˗ya ö ˗bha dhebɔ -bho ˈˈblü ˈsëëdhɛ kë, ˗ya ˈdho ꞊taabha ˗ya ˈˈɲangüyaa kë, ˗ya dhe ˈˈwɛɛ ˈsü, ˗a ˗bha dhebɔ zii ꞊yaa˗ pö ˈö˗ ˗bhawɔn ˈto, ˗wo ˗dho ˗a kë mü ꞊dhɛ? ˈKö ˗kë ˗kɔ ꞊gban ˈgü, ˗a ˗bha dhebɔ ˗bho ˈˈblü ˗sü ˈö˗ ˈˈwɛɛ sü bhë, ꞊yaa˗ ˗an ˗bha ˈkosüsü ˗blɛɛsü ˈˈshiʋ̈. ˈKosüsü ˗dɛɛ bhë ˈnën˗ ˗bha ˗ya ˈto ˗a ˗bha. ꞊Dhɛ ˗kɔ ˈö ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗Tɔn ˈö ˗kë ˗kwɛ 1980, Fevlie 15 ˈgü ˗a ˈˈpian 31 waa˗ 32 ˗wa pö˗ ˈka ˗a ˈdhö, «ˈdhɛ ˗kë ꞊dhɛ ˗ya dhe ˗dɛɛ ˈsü, ˗a ˗kɔ ˈyaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzüdho ˗ya ˈˈkan kö ˗yö ˈˈyɛ ˈzü ˗yö ˈdho ö ˗bha dhebɔ zii ˈˈpiʋ̈. ˈKosüsü zii ˈö bhë ˗ya ˈˈkan dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü, ˈˈɲangüyaa kë ˗sü waa dhe ˈˈwɛɛ ˈsü ˗sü ˗ta.»

Kwa ˗bha ˈwɔn ˈgüman ˗kɔ ˗dɛɛ ˈö bhë, ˗a ˗gɛn ˈyaa ˈnën ˗tɔ ꞊dhɛ kletiɛn ˗nu ˈwaa ˈkosüsü yö ꞊dhɛ pë ꞊bhlëësü ˈdhö ɛɛnˈˈ ˈwaa ˈˈɲangüyaa ˈsü ꞊dhɛ ˈwɔn yaa ꞊gbɔɔnsü ˈdhö. Gɔɔn˗ ˈyii ˗gban Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗ta ˗ya ö ˗bha dhebɔ bho ˈˈblü ꞊yaa˗ ˈˈwɛɛ ˈsü, kö ˗ya ˈˈɲangüyaa kë. Mɛn zii ˗nu dua ˗mü kö ˗wo za dɔ ˗a ˗bha. (꞊Ya kë ꞊dhɛ dhebɔ ˈö˗ sü ˈˈdhʋ̈ ˗yö kletiɛn ˈka, mɛn zii ˗nu ˗dho za dɔ ˗a ˗bha ˈyö sü ꞊dhɛ ˗ya ˗da mɛn ˗nu ˗bha gɔn ˈˈpiʋ̈.) ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗an ˗bha ˈkosüsü ˈö bhë kwa dua ˈyaa ˗mü ˈkwa˗ ˈsü ꞊dhɛ ˈˈɲangüyaakësü ˈdhö, ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo yö ˈbha ˗nu dɔ ˗a ꞊gɔɔn ˗kɔ ˈka ˗kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈ ˗zlanwokɔdhi ˈgü kö ˗yö ˈdho ˗yö yö ˗a ˈka ˗zlanwokɔdhigümɛn ˗nu ˗bha ˈdhaŋ˗ ˗bho ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˗bha ˈzü ˗dɛɛwo. ˗Yö dɔ kö mɛn zii ˗nu ˗wo ˗Zlan ˗bha yö ˈbha dɔ ˗a ˗kɔ ˈka, ˗an dua ˗mü kö ˗wo wo ˗zota ˗së ˈka ˗a ˗bha dhebɔ zii ɛɛnˈˈ ˗a ˗bha ˈnën ˗nu ˈö ˗an to ˈˈshia˗ bhë ˗an ˗wɔn ˈgü.—Mal. 2:14-16.

Kletiɛn ˗nu ˗wa wo ˗zota ˗së ˈka ˈwɔn yaa ˗nu ˈwo ˗dho ˈgo dhe ˗bho ˈˈblü ˗sü waa˗ ˈˈwɛɛ ˈsü ˗sü ˈö ˈyaa ˗gban ˗sü ˈka Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗ta ˗an ˈgü, ˗wo ˈwɔn ˗nu ˗kë ꞊kpɔɔdhɛ ˗bha ꞊dhɛ Zoova ˈdhö, ˈö ˈwo ˈkosüsü yö ꞊dhɛ pë ꞊bhlëësü ˈdhö.—Eccl. 5:4, 5; Ebl. 13:4.