1-2. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ka ˈti ˗mɔn ˗bɔyibhaasü ˗bha ꞊köŋ, ˈmën ˗kë ˈö ka ˈgü dua ˈyaa ˗mü kö ˗yö ga. (Pë ˈˈbin ˈö˗ kwi ˗ta bhë ˗a ˗ga.)

 ꞊YA KË ꞊dhɛ ka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa, kö ˈwɔn ˗së ꞊dede ˈnën ˈka ˗da ˗a ˗ʒian ˗ta bhë. ꞊Dɛɛ, ˈka ˗mɔn ˗bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˗sü ˗bha ˗ee? ꞊Ya kë ꞊dhɛ ka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka˗ kë ˈˈdhʋ̈ ˈˈsuʋ̈ ˈya ˗dho ka kë, ˗kaa blɛɛˈˈ mɛn zii ˗nu ˗dhɛ kö ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ˗wo, ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa. ˈKa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ka ˗dho zuʋ̈dhiidadhe ꞊slɔɔ Zoova ˗bha yökë ˗sü ˈgü.

² Mɛn ˈbha ꞊yaa˗ pö ka ˗dhɛ ka ˗gɛn ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈ ˗së ˈka ꞊köŋ kö ˈka ꞊kun bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˗ee? Ɛɛnˈˈ ka ꞊dede ˈnën ˈka˗ pö ˈˈdhʋ̈ ˗ee? ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ka ˈgü ˈya ˗dho ga. Ka ˗kë wlüünën ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ˈö ˗wa kë zii ˗an ˈka, ka ˗gɛn ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö dho ˈˈdhiʋ̈, ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa.

3. (1) ˈMën Etiopi mi ˗yö Fidhipö dhɛɛˈˈ kpɔ ˗a ˈka? (2) ˗Yö kwa ˗zo ˗da dhɛɛˈˈ ˗mɛɛn ˈˈpiʋ̈? (Këwɔn ˗nu 8:36, 38)

³ ˗Bhö Këwɔn ˗nu 8:36, 38 ˗wo pö. Etiopi mi ˗yö Fidhipö dhɛɛˈˈ ˗kpɔ ˈö˗ pö: ‹˗Më ꞊në ˗wɔn ꞊ya ˈto kö ˈa bɔ ˈˈyi ꞊bhaa?› ˗Bɔyibhaasü ˗dhɔ ˗kun Etiopi mi ˈgü, ˈˈkɛɛ ˗a zuʋ̈ˈˈ ˗kun ˈˈwɩ ˗sü ˈka ˗a ˗bha ꞊dedewo ˗ee?

4. Etiopi mi ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈö ˗Zlan ˈˈDhiwo draanˈˈ ˈö ˈdho ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

⁴ Etiopi mi «[˗yö ˗nu] Zedhizadhɛmö kö ˈö [˗Zlan] ˗dhɔ kë.» (Këw. 8:27) Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ˗ya ˈˈwɩ Zuifö ˗nu ˗bha ˗Zlan ˗dhɔkë ˗kɔ ˗bha ˈsaadhö. ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈwɔn ˈö ˗gban Zoova ˗bha, ꞊yaa˗ man Biblö ˈˈpian ˈö Eblö ˗wo ˈgü bhë ˗a ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗yö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö˗ ˈbha ˈgüman. ˈDhɛ Fidhipö ˗yö  ˗kpan ˗a ˗bha ʒian ˗ta, ˈmën Etiopi mi kun ˗a kë ˗ni ˈgü? ˗Yö ˗kun ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn Izai ˗bha ˈsëëdhɛ ˗wo pö ˗ni ˈgü. (Këw. 8:28) ˗Zuu ˈgü ˗bhöpë ꞊dede ˗mü. Etiopi mi ˈyii ˈto ˗a ˈwɔn ga ga ˗dɛdɛ dɔ ˗sü ˗ta, ˗yö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö˗ draanˈˈ ˈö ˈdho ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈.

5. ˈMën Etiopi mi ˗ya ˗kë pë ˗nu ˈö kun ˗an draanˈˈ ˗ni ˈgü, ˗an ˈka?

⁵ Gɔndë ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗kun ꞊lamɛn ˈkpii˗ do ˈka, ‹ˈö kun ˗zʋ ˈto ˗ni ˈgü Etiopi ˗gblüdhe ˈwo˗ ˗dhɛ Kandasö ˗a ˗bha ꞊naɔ› ˈˈpiʋ̈. (Këw. 8:27) Yö ꞊va ˗kun dɔ ˗sü ˈka ˗a ˗kɔ ˈka, ˈö kun yökë ˗ni ˈgü ˗kplawo. ˈˈKɛɛ ˈkö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˗yö ö ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗sü kö ˈö Zoova ˗dhɔkë. ˈYii gagade draanˈˈ dosɛnŋ, pë ˗nu ˈö kun ˗an draanˈˈ ˗ni ˈgü ˗yö ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈpö. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗yö ˈˈta ꞊gblɛɛn ˗sü ˈö go Etiopi ˗sɛ ˈgü ˈö dho Zedhizadhɛmö kö ˈö Zoova ˗dhɔkë. ˈˈTa ˈö ˈˈdhʋ̈, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˈˈtʋ̈ŋ waa ˈwëëga ꞊va ˗sü ˗a gɔ. ˈˈKɛɛ ˈyaa kun ˗a ˈgü pë ˈbha ˈka, ˗yö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ dosɛnŋ kö ˈö Zoova ˗dhɔkë.

6-7. Etiopi mi ˗bha Zoova ˗dhɔ ˗yö ˗dadhiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

⁶ Fidhipö ˗yö gagade ˗wɔngbɩɩsü ˗nu ˈö˗ ˈbha ˗nu ˗gban ˗Zlan ˗bha ˗Yamɛn ˗bha, ˗an ˗zɔn Etiopi mi ˗dhɛ. (Këw. 8:34, 35) ˈDhɛ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ Yesu ˗ya ˈwɔn ˗së kë ö ˗dhɛ, ˗yö ˗pa ˗a zuʋ̈ˈˈ ˈka ꞊dedewo. ˗Mën ˈö˗ ˗kë? ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö to mɛn ꞊bhlëësü ˈka Zuifö ˗nu ˗bha ˗zlanwo ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗yö ˈti˗ kë ˈˈdhʋ̈, pë ˈö˗ ˗kë ꞊ʒiaan ˈyö ˗tɔ Zoova waa ˈö Gbö ˗an ˗dhɔ ˈö˗ ˈgü ˗a ˗dadhiʋ̈ ˗sü. ˗A ˗wɔn ˈgü, pë ˈbha ˈö ˗dho ˗a ˗bha ˗tosɛta bho ˈˈgblʋʋ ˗yö ˗da ˗a ˗ʒian ˗ta. ˗Yö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˈö ˗kë Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˈka. ˈDhɛ Fidhipö ˗ya ˈwɔn dɔ ˈˈdhʋ̈, ˗ya ˗bɔ ˈˈyi ꞊bhaa.

⁷ ˈKa ˈto Etiopi mi ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈, ka ˗dho ˗mɔn ˗bɔyibhaasü ˗bha. Ka ˗de ˈpö, ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka˗ pö ˗zogbandhe ˈka ꞊dhɛ ‹˗më ꞊në ˗wɔn ꞊ya ˈto kö ˈa bɔ ˈˈyi ꞊bhaa?› Pë ˗nu ˈö Etiopi mi ˗yö ˗an ˗kë, ˈwo ꞊nɛn: ˗Yö ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗draan ˗kplawo ˈö˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ˈö go mü ˈö ö ˗bha Zoova ˗dhɔ ˗dadhiʋ̈.

8. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga Zan 17:3 ˈgü, ˈmën kwa dua ˈdhö ˗mü ˈkwa˗ kë?

⁸ ˗Bhö Zan 17:3 ˗wo pö. Yesu ˗wo ˗nu ˈwo bhë, ˗wo ka ˗blü Biblö draanˈˈ ˗sü ˗bha ˗ee? ˗Yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ mɛn ꞊vadhɛ kwa ˈka! ˈˈKɛɛ ˗wo ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, ˈwaa ˈnën ˈwo Biblö draanˈˈ ˗sü ˗dhɔ ˗da kwa ˈgü ˗ee? ꞊Ii, wo ˗mü! Kwa ˈti ˗dho kwa bo ‹˗Zlan doseng ˈö ˈdhö ˗a dɔ› ˗sü draanˈˈ ˗sü ˈka toŋtoŋdhö. (Eccl. 3:11) Kwa ˗dho ˈto pë draanˈˈ ˗sü ˗bha ˗toëpö ˈka. Pë ˈö ˗gban Zoova ˗bha kwa˗ draanˈˈ ˗ni ˈgü ˗kplawo, kwa ˗dho ꞊ɲɔɔn ˗a ˈˈsuee ꞊dedewo.—Ps. 73:28.

9. ˈWɔn ga ga ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˈkwa kwa bo ˗an dɔ ˗sü ˈka, ˗mën ˈbha ˈkwa ˗dho ˗a kë?

⁹ Kwa Zoova dɔ ˗sü zübho ˈwɔn ga ga ˗nu ˈwo  Biblö ˈgü ˗an draanˈˈ ˗sü ˗ta. ˈSëëdhɛ ˈö˗ bɔ Eblö ˗nu ˗dhɛ ˗a ˈgü, bɔmɛn Pɔdhö ˗yö ˈwɔn ga ga ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an ˗zɔn ‹pë ˗nu ˈwo ˈmɛ ꞊wa ˗da ˗Zlan ˗bha zian ˗ta ˗dee ˈgü ˗an ꞊draan ˗a ˈka,› ˗an ˈka. ˈYaa kun ˗a pö ˗ni ˈgü ꞊dhɛ ‹˗Zlan ˗wʋ zü ˗bho ˗ta ˗wɔn ˗nu› ꞊bhlëë ˈyaa ˈdhö. ˗Yö ˗an ˗zɔn ꞊ʒiaan ˈɲɔnyi ˈwo˗ nu ˈnën ˈˈpuu ˗dhɛ ˗a ˈka. (Eblö 5:12; 6:1) ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗yö kletiɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ꞊faanmën kö ˗wo ˈwɔn ga ga ˗nu ˈwo ˗Zlan ˈˈDhiwo ˈgü ˗an ˗draanˈˈ, ˗ya ˈgo mü kö gagade ˗nu ˈwo˗ ˈgü ˗wo ˗an ˈˈpiʋ̈ ˈpɔn. Gagade ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˈˈdhʋ̈, ˗an ˈˈpiʋ̈ ˈpɔn ˗dhɔ ka ˈgü ˈpö ˗ee? Ka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ka ˗gɛn ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈ Zoova waa ö dhɔɔbhaawɔn ˗nu dɔ ˗sü ˈgü ˗ee?

10. ˈMën ˗kë ˈö pë draansü ˈdhö mɛn ꞊vadhɛ ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗?

¹⁰ Pë draansü ˗yö mɛn ꞊vadhɛ ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗. ˈYö ka ˗zë ꞊wɛ? Ka pë ˗wopösü waa˗ draansü ˗wɔn ˗kun ˈˈgbɩɩ˗ ꞊klaŋkɔɔdhö ˗ee? Ɛɛnˈˈ kö ka ꞊kun ꞊klaŋdhiʋ̈, ka˗ ˗yö ꞊ʒiaan ꞊dhɛ ˈkaa ˗mɔn pë ˗nu ˈwo bhë ˗an kë ˗sü ˗bha ˗ee? ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˗yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ka ˈka, kö ˗kaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈpö mɛn ꞊vadhɛ ˈka. Zoova ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ka ˗takun, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗yö ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˈö ꞊Klaŋgɔmɛn ˈkpii˗ ꞊dede ˈka.

11. Zoova ˗ya ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ ö mɛn «꞊Klaŋkëmɛn ˈkpii˗» ˈka?

¹¹ Zoova ˈnën ˗tɔ kwa «꞊Klaŋkëmɛn ˈˈkpii˗.» (Is. 30:20, 21) -A zuʋ̈ˈˈ ˗yö ˗saa, ˈö˗ ˈˈgblü ˈdhö ˗së, ˈgo mü ˈö ˈwɔn ˈgüman kwa ˗gɔ. Pë ˗sɛŋbɔ ˗nu ˈwo˗ ˗bha ꞊klaŋnën ˗nu ˈgü ˈnën ö ˈˈtʋ̈ŋ ˗kë ˗an ˈgü. (Ps. 130:3) ˈPë kwa ˗kɔ ˈyaa ˗mɔn ˗a kë ˗sü ˗bha, ˈyaa ˗dhɛ kwa ˗gɔ. Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ gbɔɔdhe ˗së ˈö ˗kë kwa ˗tëŋ ˈka bhë, Zoova ˈnën˗ nu kwa ˗dhɛ. (Ps. 139:14) Pë draansü ˗dhɔ kwa ˈgü ˈkwa bhɔ ˗a ˈka. Kwa ˗Damɛn ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa zuʋ̈gblüdhi ꞊slɔɔ pë draanˈˈ ˗sü ˈgü ˗toëpö ˈka. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, gagade ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an dɔ ˗sü «˗dhɔ» ˗yö kwa kë ꞊dɛɛ. (1 Piɛ. 2:2) Pë ˗nu ˈö ka ˗kɔ ˗mɔn ˗an kë ˗sü ˗bha, ˗ka ˗an ˗wɔn ˗ya ka ˗zo ˈˈpiʋ̈. ˗Ka ˗klu Biblö ˗wopösü waa˗ draansü ˗bha yi ˈˈpɛpɛ ˈka. (Jos. 1:8) Zoova ˗bha ˗takundhe ˈsaa˗ ˈgü, pë ˗nu ˈwo ˗gban ˗a ˗bha, ˗a ˗wopösü waa ˗an draansü ˗dho ka zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü dhi ˗kplawo.

12. ˈMën ˗kë ˈö ˈkwa ˗dho ˈˈtʋ̈ŋ ˈsü kö pë ˈö ˗gban Yesu ˗bha ˗tosɛta kë ˗kɔ waa˗ ˗bha ˗zlanwopösü ˗bha, ˈkwa˗ draanˈˈ?

¹² ˗Ya kë ꞊shiöŋ kwa ˈˈtʋ̈ŋ ˗sü ˈkwa kwa ˗zota Yesu ˗bha ˗tosɛta waa˗ ˗bha ˗zlanwopösü ˈgü. ˈKwa˗ pö ˈkwa Zoova ˗dhɔkë, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa ˈto Yesu ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈ ˈˈtʋ̈ŋ ˈˈgbɩɩ˗ ˈö ˈkwa˗ ˈgü yö ˗a ˈka. (1 Piɛ. 2:21) Yesu ˗ya ˗pö ˈˈpuu ˈka ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗wo ˗dho bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü. (Dhu. 14:27, 28) ˈˈKɛɛ ˗yö ˗kun ga ˗sü ˈka ˗a ˈgü ˈpö ꞊dhɛ ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dho to ˗a ˈˈgbɩɩ˗ ˈka ꞊dhɛ ö ˈdhö. (Zan 16:33) ˈWɔn ˈö ˗gban Yesu ˗bha ˗tosɛta kë ˗kɔ ˗bha, ˗kaa draanˈˈ kö pë ˗nu ˈö ˈka ˗dho ˗an kë kö ˈka ˈto ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈, ˈka˗ ˗wɔn ˗ya ka ˗zo ˈˈpiʋ̈.

13. ˈMën ˈkwa ˗dho ˗a ˗dhɛ Zoova ˗gɔ ˗kplawo? ˈYö ˈmën ˗kë?

¹³ ˈWɔndɔdhe ˗bha ˗kë kwa ˗gɔ ˗sü dosɛnŋ ˈyaa ˗mɔn. ˈˈKɛɛ ˗ya kë kwa ˗gɔ, ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˈwɔn ˈö ˗gban Zoova ˗bha ˈkwa˗ dɔ ˗së ˈka, ˈgo mü kö ˈˈklʋʋsë ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ ˗dhɔ waa ˗zoyö ˗a ˗dhɛ ˗sü ˈdhö bhë ˗wo kë kwa ˗gɔ ˈpö. (1 Ko. 8:1-3) ˈWɔn ˈö ˗gban Zoova ˗bha ka˗ draanˈˈ ˗ni ˈgü, ˗ka ˗takundhe ˗dhɛ ˗a ˗gɔ kö ˗yö ka ˗bha ˗zoyödhe ˗dadhiʋ̈. (Dhu. 17:5) Bhɛɛwo suu ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, ˗yö ˗an ˗daakë ꞊dedewo. ˗Zoyödhe ˈö ˗gban ˗sü ˈka ˗Zlan dɔ ˗sü ꞊dede ˗ta bhë, ˗dho ka ˗takun kö ˈka ˗da ˈwɔn ˗së ˗ʒian ˗ta.—Zak. 2:26.

14. ˈMën bɔmɛn Piɛdhö ˗ya pö ˈö ˗gban pë ˗nu ˈö ˈkwa ˗an ˗draan ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗bha? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)

¹⁴ ˈPë ˗kë ˈö Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu dua ˈdhö ˗mü kö ˈpë ˈwo˗ ꞊draan ˗wa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü wo ˗bha ˗tosɛta ˈgü, bɔmɛn Piɛdhö ˗ya ˗blɛɛ.  ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗yö ˈwɔnzuan ˗sü Noe ˗bha. Zoova ˗ya ˗pö Noe ˗dhɛ ö ˗dho ˈˈyi pa ˈˈsɛ ˗ta kö ˈwɔnyaakëmɛn ˗nu ˈwo kun ˗a ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü bhë, ˗an ˗gban ˈgü ˗yö shiʋ̈ˈˈ. ˗A ˈwɔn ˗dɔ ˗sü dosɛnŋ ˈyaa ˈnën ˗dho Noe waa ö ˗bha ˈkɔɔmɛn ˗nu dha. ˗Kwaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ Piɛdhö ˗yö ˗wɩ ‹ˈˈyitagɔ ˈˈkpii˗ ˗pë kë tʋ̈ŋ ˈka,› kö ˈˈyi ˈti pa ꞊köŋ. (1 Piɛ. 3:20) Noe waa ö ˗bha ˈkɔɔmɛn ˗nu, pë ꞊dede ˈö ˗Zlan ˗ya pö ˗an ˗dhɛ bhë ˗wa ˗kë. ˗Wo ˈˈyitagɔ ˈkpii˗ ˗pëkë. (Ebl. 11:7) Yö ˈö Noe ˗ya ˗kë ˈˈdhʋ̈, Piɛdhö ˗ya ˗zɔn ˗bɔyibhaasü ˈka, ˈö˗ pö: ‹˗Bɔyibhaasü ˗yö ka ˗dha.› (1 Piɛ. 3:21) ˗A ˗pö ˗kɔ ˈˈwɛɛ ˈgü ˗sü ˈka, yö ˈˈgbɩɩ˗ ˈö ˈka˗ kë ˗ni ˈgü kö ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa bhë, ˗yö kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ Noe waa ö ˗bha ˈkɔɔmɛn ˗nu ˗an ˗bha ˈˈyitagɔ ˈkpii˗ ˗pëkë ˗sü ˈö ˗kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈, ˗a ˈdhö. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˈmën ka dua ˈdhö ˗mü ˈka˗ kë kö ˈka ˗mɔn ˗bɔyibhaasü ˗bha?

15. Kwa ˗dho ˗a ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ ˈkwa ˈgo kwa ˗bha ꞊sɔŋyaa ˈgü ꞊dedewo ˗ee?

¹⁵ Pë ˗blɛɛsü ˈö kwa dua ˈdhö ˗mü kö ˈkwa˗ kë ˈyö ˗tɔ ˗go kwa ˗bha ꞊sɔŋyaa ˈgü ˗sü. (Këw. 2:37, 38) ˈKwa ˈgo kwa ˗bha ꞊sɔŋyaa ˈgü ꞊dedewo, kwa ˗bha ˗tosɛta ˗dho kë ˗së. Pë ˗nu ˈö ˈwaa Zoova ˗dhɛ ˗së, ˈö˗ ˈbha ˗nu ˗kë ˈˈɲangüyaa kë ˗sü, ˈtaakpɛɛ mü ˗sü, ˈˈdhiwo yaa pö ˗sü waa ˈˈsi bho ˗sü ˗nu ˈka bhë, ˈka ˈˈkan ˗an ˗bha ˗ee? (1 Ko. 6:9, 10; 2 Ko. 7:1; Efɛ. 4:29) Ka ˈti ka bo ˗an ˈka ꞊köŋ, ˗ka pë ˈˈpɛpɛ kë kö ˈka ˈˈkan ˗an ˗bha. ˗Kaa blɛɛˈˈ mɛn ˈö ka ꞊klaŋkë ˗ni ˈgü Biblö ˈka ɛɛnˈˈ mɛn zii ˗nu ˗dhɛ kö ˗wo ka ˗takun, ˗wo ˈˈdhiʋ̈sü ka ˈka. ꞊Ya ˗kë ꞊dhɛ ka ꞊kun ˈnën ˈˈtɩtɩ ˈka ˈö ˈka ka ˗mɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˗kaa pö ˗an ˗dhɛ ˗wo ka ˗takun kö ˈka ˈˈkan ˈˈtakɔ yaa ˗nu ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗wo ka ˗kɔ ˈkun ˗bɔyibhaasü ˗bha, ˗an ˗bha.

16. ˈMën kwa dua ˈdhö ˗mü ˈkwa˗ kë kö ˈkwa Zoova ˗dhɔkë yi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka?

¹⁶ ˈWɔn ˗së ˗nu ˈkwa ˗dho ˗an kë ˗kplawo ˗a ˈbha ˗nu ˈnën ˈwo ˗tɔ ˗nu ˗bhɔkwëë ˗nu ˗ta ˗sü waa ˈwɔn ˗daakë ˗sü. (Ebl. 10:24, 25) ˈKa ˗zlanwopösü züdɔ, ˗ka pë ˈˈpɛpɛ kë kö ˈka ˈdho ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈. Ka ˗zlanwopö ˗ni ˈgü ˗kplawo, ˗a pö ˗dhɔ ˗dho ˗da ka ˈgü. (2 Tim. 4:5) ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˈka ꞊kun ˈnën ˈˈtɩtɩ ˈka ˈö ˈka ka ˗mɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˗ka ka ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ: «N ˗mɛn ˗nu ˈnën ˈwo˗ pö n ˗dhɛ ˗kplawo ꞊dhɛ ˈa ˈdho ˗bhɔkwëë ˗nu ˗ta, ˈa ˗zlanwopö ˗ee? Ɛɛnˈˈ man ˈnën ˈa˗ sü n ˗de ˈgü ˗ee?» ˈKa ˈwɔn ˗nu ˈsü ka ˗de ˈgü ˈka ˗an kë, kö ˈka˗ ˗zɔn ꞊dhɛ ka ka ˗zoyö Zoova ˗dhɛ.  ˗Ya ˈgo mü, ˗a ˗dhɔ ˗yö ka ˗kë ˈö pë ˈˈpɛpɛ ˈö˗ nu ka dhɛ bhë ˈka˗ ˈˈnuɛ bho ˗a ˗bha. Pë ˈö ˈka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka˗ nu Zoova ˗dhɛ ˈnën ˗tɔ «˗tosiadhe ˈö kpengdhö ˈö ˈ[ka]˗ ˗kë ˗klu ˗Zlan ˗bha ˗sü ˈgü.» (2 Piɛ. 3:11, NTBL; Ebl. 13:15) Gbɔɔdhe ˈˈpɛpɛ ˈö ˈkwa˗ sü kwa ˗de ˈgü ˈkwa˗ ˗kë kwa ˗bha ˗Zlan ˗dhɛ bhë, ˗ya ˗dhɛ ˗së. (2 Ko. 9:7) Pë ˗nu ˈwo ˗gban Zoova ˗dhɔkë ˗sü ˗bha kwa kwa ˗kɔ ˗ya ˗an ˗gɔ, ˈyö sü ꞊dhɛ ˈkwa˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa pë ꞊bhlëësü ˗nu ˈwo kwa ˗gɔ ˗an nu ˗a ˗dhɛ zuʋ̈gblüdhi ˈka.

17-18. ˈˈKlʋʋsë ˗mɛɛn ˈö ˗dho ka ˗blü ˗bɔyibhaasü ˗bha? (Proverbes 3:3-6)

¹⁷ Ka ka ˈgü dɔ ˗ni ˈgü ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈka bɔ ˈˈyi ꞊bhaa, ˗kaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗dho nu ka ˗ta. Mɛn ˈbha ˗nu ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗wɛɛ dɔ ka ˗bha, ɛɛnˈˈ ˈwo ˗gban ka ˗gɔ ɛɛnˈˈ ˈzü ˈwo ka ˈˈklʋʋbhɔ. (2 Tim. 3:12) ˗A ˈbha ˗ya kë, ˈˈtakɔ yaa ˗nu ˈka ˈˈkan ˗an ˗bha ˈsaadhö bhë, ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka ˗da ˗an kë ˗sü ˈgü ˈzü. Ɛɛnˈˈ ˈwɔn ˈka˗ kë ˗sü ˗ya ka ˗zo ˈˈpiʋ̈ ˈkaa˗ ˗mɔn ˗ni ˈgü ˗a ˗bha, ˗a ˗wɔn ˈgü ˈka kë ka ˗de ˈgü ˈya˗. ˈMën ˗dho ka ˗takun kö ˈka ˈto ˗a ˈˈgbɩɩ˗ ˈka? ˈˈKlʋʋsë ˗wɔngbɩɩsü ˈö ˗kë Zoova ˗dhɔ ˈka bhë, yö ˗mü.

¹⁸ Zoova ˗dhɔ ˈö ka ˈgü bhë ˈnën ˗tɔ ˈˈklʋʋsë ˈkpii˗ ˈö˗ ꞊zuan ˈyaa ˈdhö. (Proverbes 3:3-6 ˗wo pö.) ˗Zlan ˗dhɔ ˗ya kë ka ˈgü ꞊dedewo, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ka ˗takun ˈka bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü. ꞊Ya kë ꞊shiöŋ, Biblö ˗yö ˗dhɔ ꞊dede ˈö Zoova ˗ya ˗kë ö gbamɛn ˗nu ˈka, ˗a ˗wɔn ˗blɛɛ. ˗Dhɔ ꞊dede ˈö ˈˈdhʋ̈, ˗ya ˗kë ˈö Zoova ˈyaa ˈˈkan ˗an ˗bha ɛɛnˈˈ ˈyaa ö bo ˗klu ˗an ˗bha ˗sü ˈka. (Ps. 100:5) ˗Zlan ˗yö ka ˗da ö ˈˈbin bha. (ˈWun. 1:26) ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ka ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka ˗dhɔ ꞊dede ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

19. Ka ˗dho Zoova ˈˈnuɛ bho ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ˈwɔn ˗së ˗nu ˈö ˗an ˗kë ka ˗dhɛ, ˗an ˗wɔn ˈgü? (Gadhatö 2:20)

¹⁹ ˗Kaa züdɔ ˗Zlan ˈˈnuɛ bho ˗sü ˗ta. (1 Tes. 5:18) Yi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka ˗ka ka ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ: «Zoova ˗ya ˗zɔn ˗kɔ kë ꞊dhɛ ꞊dhɛ n ˗dhɔ ˗yö ö ˗kë?» ˗Ya ˈgo mü, ˗ka Zoova ˈˈnuɛ bho ka ˗bha bhɛɛwo ˈgü kö pë ꞊dede ˈö˗ ˗kë ka ˗dhɛ ˈka˗ pö. ˗Yö kë ka ˈˈɲaan ꞊dhɛ Zoova ˗ya ˈwɔn ˗së ꞊va kë ka ˗dhɛ, ˈyö sü ꞊dhɛ ka ˗dhɔ ˗ya ˗kë. ˗Kɔ do ˈö bɔmɛn Pɔdhö ˗ya yö ˗a ˈka, ˈyö bhë. (Gadhatö 2:20 ˗wo pö) ˗Ka ka ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈzü: «A˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈa˗ ˗zɔn Zoova ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗a ˗dhɔ ˗yö n ˗kë ˈpö ˗ee?» Zoova ˗dhɔ ˈö ka ˈgü ˗yö ˗dho ka ˗takun ˗kplawo kö ˈka ˗gban ˈgüdandhe ˗nu ˗gɔ, ˈgo mü ˈka bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü. ˗A kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho ka ˗blü kö ˈka Zoova gba yi ˈˈpɛpɛ ˈka, ˈka˗ ˗zɔn ˈzü ꞊dhɛ ka Dë ˗dhɔ ˗yö ka ˗kë ˗kplawo.

20. (1) ˈMën ˈka ˗dho ˗a kë kö ˈka ka ˗de nu Zoova ˗dhɛ? (2) ˈMën ˗kë ˈö˗ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗?

 ²⁰ ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, Zoova ˗dhɔ ˈö ka ˈgü bhë ˗yö ˗dho ka ˗blü ˈö ˈka ka ˗de nu ˗a ˗dhɛ bhɛɛwo ˈgü. Ka ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ ˈka ka ˗de nu, kö ˈka kë ˗a ˗bha ˈka ˗toëpö ˈka. ˗De nu Zoova ˗dhɛ ˗sü ˈnën ˗tɔ ö ˗wo ˗bhö ˗sü ˈö ꞊dhɛ ka ˗kë ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ɛɛnˈˈ ˈˈtʋ̈ŋ yaa ˈgü, ka ˗dho ˗a ˗dhɔkë ˗kplawo. Kwa kwa ˗de nu Zoova ˗dhɛ ˗gɛnɲan ˈka dosɛnŋ. Gagade ˈka, ˗de ˗nu Zoova ˗dhɛ ˗sü ˈö bhë kwa dua ˈyaa ˗mü kö ˈkwa˗ ˈsü ˗bhaasü. ˗Ka ka ˗zota ˈwɔn ˈö yö ˗a ˈgü: Ka ˗dho ˗da ˈwɔn ꞊va ˗ʒian ˗ta ka ˗bha ˗tosɛta ˈgü. ˗A ˈbha ˗nu ˗dho kë ˗së ꞊dedewo. ˈˈKɛɛ ˗a ˈdhɛ ˗dho kë ˗së kö ˗yö ʒiö ˗a ˈka ˗de ˗nu Zoova ˗dhɛ ˗sü ˗ta, ˈyii ˗dho kë ˗dhö. (Ps. 50:14) Sɔtraan ˗dho pë ˈˈpɛpɛ kë kö Zoova ˗dhɔ ˈö ka ˈgü ˗yö ˈdho ˈˈshia˗, kö ˈka ˈˈkan ˗a ˗bha. ˈKa ˗dho ka ꞊kwaa Sɔtraan ˗zü kö ˗yö ˈto ˗a ˈˈgbɩɩ˗ ˈka. (Job 27:5) Zoova ˗dhɔ ꞊dede ˈö ka ˈgü ˗yö ˗dho ka ˗takun kö ka ˗de ˈka˗ nu ˗a ˗dhɛ bhë, ˈka˗ ˈgüwɔn kë. ˗Ya ˈgo mü ˈzü, ˗yö ˗dho ka ꞊ɲɔɔn ka Dë ˈö dhaŋ˗ ˈgü ˗a ˗bha.

21. ˈMën ˗kë ˈö ˈkwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ˗bɔyibhaasü ˈyaa ˈwɔn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈdhiʋ̈todhɛ ˈka, ˈˈkɛɛ ˗a züdɔdhɛ ˗mü?

²¹ ˈKa ka ˗de nu Zoova ˗dhɛ bhɛɛwo ˈgü, ˗ka ꞊ɲɔɔn mɛn zii ˗nu ˗bha kö ˈpë ˈka ˗dho ˗a kë ˈzü ˗wa pö ka ˗dhɛ. ˗Yö kë ka ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˈwɔn ꞊gban ˈˈdhiʋ̈ ˈyaa ˈto ˗bɔyibhaasü ˗ta. ˗Tosɛta ˈö ˈka ˗dho ˗a kë ˗toëpö ˈka Zoova ˗dhɔkë ˗su ˈgü ˈnën˗ züdɔdhɛ ˈka. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, Zoova ˗dhɔ ˈö ka ˈgü ˗kaa ˗gɛn ˗gban ꞊dɛɛ. Pë ˗nu ˈö ˈka ˗dho ˗an kë kö ˗a ˗dhɔ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗dadhiʋ̈, ˗ka ˗an kë ˗sü ˗ya ka ˗zo ˈˈpiʋ̈. ˈKa˗ kë ˈˈdhʋ̈, ˗yö ˗dho ka ˗blü ˗bɔyibhaasü ˗bha. ˗Yö ˗dho kë ˗dhɛkpaɔyi ˗së ꞊dede ˈka ka ˗bha ˈka. ˈˈKɛɛ, ka ˗bha ˈˈta züdɔdhɛ ˗mü. Kö Zoova waa ö Gbö ˗an ˗dhɔ ˈö ka ˈgü ˗yö ˗dadhiʋ̈ bhë, ˈaa ˗yö kë!