ˈWƆN ˗GƆ 39
Ka ˈtɔ ˗yö ˗bɛnzë ˗sü ˈka «˗këdhösü ˈsëëdhɛ» ˈgü ˗ee?
«ˈYö -zo -buö mɛn ˈka ˈsëëdhɛ ˗be do ˈˈdhiʋ̈ ˗yö ˗pʋ ˗a ˈwëëdhö kö mɛn ˗nu ˈwo ˗suʋ̈ Zoova ˗gɔ [...] ˗an ˈtɔ ˗bɛn ˗yö zë ˗a ˈgü.»—MAL. 3:16.
ˈˈTAN 61 ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu, ˗kwa kwa ꞊faan ˈsü!
ˈPË ˈKWA DHO ˗A YÖ *
ˈÖ ˗bhɔ ˈˈdhʋ̈ ꞊kwɛŋzü, Zoova ˗yö mɛn ˗nu ˈtɔ ˗ya ˗ni ˈgü «˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü.» (Kpɔɔˈˈ ˗wo ˗bhüöö kpö 1-2 ˗bha, ˗an ˈgü.)
1. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga Malachie 3:16 ˈgü, ˈsëëdhɛ ˗be ˗mɛɛn ˈö Zoova kun ˗a ˗bɛnzë ˗ni ˈgü? ˈYö ˈmën ˗ya ˗sü ˈka˗ ˈgü?
˗A ˗KWƐ ˗ya kë ˈˈgblü ꞊va ꞊dɛɛ, ˈö Zoova ˈdhö ˈsëëdhɛ ˗be do ˈö ö ˗de ˗ta ˗a ˗bɛnzë ˗ni ˈgü. ˈˈSëëdhɛ ˗be ˈö ˈˈdhʋ̈, mɛn ˗nu ˈtɔ ˗ya ˈgü. ˈTɔ ˗blɛɛsü ˈö ˗ya ˗sü ˈka mü ˈyö ˗tɔ ˗klu ˗Zlan ˗bha ˗mɛn Abɛdhö ˈtɔ. * (Dhu. 11:50, 51) ˈDhɛ ˗kwɛ ˗nu ˈdhö ʒiö ˗ni ˈgü, Zoova ˗yö ˈtɔ ˈbha ˗nu ˗bɛnzë mü. ꞊Dɛɛ, ˗ya ˗mɔn ˈtɔ ˈˈmliɲɔn ꞊va ˗bha. Biblö ˈgü, ˈsëëdhɛ ˗be ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗wa ˗dhɛ «˗zo ˗buö mɛn ˈka ˈsëëdhɛ ˗be,» «dha ˗sü ˈsëëdhɛ», ɛɛnˈˈ «˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˗be.» ˈˈKɛɛ ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˈgü, kwa ˗dho ˗a ˗dhɛ «˗këdhösü ˈsëëdhɛ.»—Malachie 3:16 ˗wo pö; ˗Dhɛ. 3:5; 17:8, NTBL.
2. De ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü? ˈYö ˈmën ˈkwa dho ˗a kë kö kwa ˈtɔ ˗yö kë mü ˈpö?
2 Mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo Zoova ˗dhɔkë, ˈwo ˗suʋ̈ ˗a ˗gɔ, ˈwo˗ ꞊bhlëë ˗ya, ˈö˗ ˈtɔ ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë, wo ˈnën ˗an ˈtɔ ˈdhö ˈsëëdhɛ ˗be ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü. ˗Wo ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ ˗ʒian ˗ta. ꞊Dɛɛ, ˈkwa˗ pö kwa ˈtɔ ˗yö kë ˈsëëdhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü, kwa dua ˗mü ˈkwa bɔ ˗a Gbö Yesu Klito ˗bha ˗gɔtadhɔpë ˈˈsaa˗ ˗ta kö ˈkwa kwaa Zoova kwa ˗bha ˈˈtɔŋdëdhɛ ˗gɛn ˗gban. (Zan 3:16, 36) ˈKö ˗kë ˗ʒiaanwo ꞊dhɛ kwa ˗dho ˈdho dhaŋ˗ ˈgü ɛɛnˈˈ kwa ˗dho ˈto ˈˈsɛ ˗ta yö, mɛn ˈˈpɛpɛ kwa˗ ˈˈpiʋ̈ kö kwa ˈtɔ ˗yö kë ˈsëëdhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü.
3-4. (1) Kwa ˈtɔ ˗ya kë ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü ꞊dɛɛ, kö ˗a ˗gɛn ˈnën ˗tɔ ꞊dhɛ kwa ˗dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ ˗ee? ˗A ˈgü ˈˈpʋ. (2) ˈMën ˈkwa dho ˗a yö ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö waa˗ ˈdhɛ dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗an ˈgü?
3 ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, kö mɛn ˈˈpɛpɛ ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, ˗wo ˗dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ ˗ee? Dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˗a ˗yɔ ˗yö dhiaŋ ˈö Zoova ˗ya zë Moizö ˗dhɛ, ˈö ˗bɛnzë ˗sü ˈka Exode 32:33 ˈgü bhë, ˗a ˈgü. Zoova ˗ya ˗pö: «Mɛn ˈˈoo ˗mɛn ˈö ˗ya ˈwɔn yaa kë n ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈, a ˗dho ˗a ˈtɔ bho n ˗man ˈsëëdhɛ ˈgü.» ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈtɔ ˗nu ˈwo ˗ya ˗sü ˈka ˈsëëdhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü ꞊dɛɛ, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö˗ ˈbha ˗nu bho mü. ˗Yö kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ ˈpë Zoova ˗yö ˈtɔ ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bɛnzë ꞊köŋ klɛyɔn ga ˈka, ˗a ˈdhö. (˗Dhɛ. 3:5) ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˗kwa pë ˈˈpɛpɛ kë kö kwa ˈtɔ ˈö˗ ˗bha ˈsëëdhɛ ˈgü ˗yö ˈto mü ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka, kö ˈya ˗dho ˗a shiʋ̈ˈˈ ˈö˗ bho mü.
4 ˗A ˈbha ˗ya kë kö kwa dhɛɛˈˈ ˈbha ˗nu ˈkpɔ ˗ni ˈgü kwa ˗de ˗gɔ. ˗Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö: ˗Mën ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban mɛn ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗ya ˗sü ˈka ɛɛnˈˈ ˈö ˈyaa ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, ˗an ˗bha? Mɛn ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö mü, ˈˈtʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈö ˈwo dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ ˗a ˈka? Mɛn ˗nu ˈö wo ˈti Zoova dɔ ˈö ˈwo ga, ˗an ˗bha ˗dho kë mü ꞊dhɛ? ˗Wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗an ˈtɔ ˗ya ˈsëëdhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü ˗ee? Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo bhë kwa ˗dho ˗an ˗yɔ ꞊slɔɔ ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö waa˗ ˗dhɛ ˈö dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗an ˈgü.
DE ˗NU ˈÖ ˗AN ˈTƆ ˈDHÖ ˗KËDHÖSÜ ˈSËËDHƐ ˈGÜ?
5-6. (1) ˈKwa ˗dhɛ ˗ga Fidhipö 4:3 ˈgü, de ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü? (2) ˗An ˈtɔ ˗dho ˈto mü ˗tokpa ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈka?
5 De ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü? Kö dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˈkwa˗ ˗yɔ dɔ, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa mɛn kpö ˈˈsoodhu ˗wɔn blɛɛˈˈ. Mɛn kpö ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˈtɔ ˗ya ˗sü ˈka ˈsëëdhɛ bhë ˗a ˈgü, ˈˈkɛɛ ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗zë ˗an ˈtɔ ˈyaa mü.
6 ˗A mɛn kpö ˗blɛɛsü ˈnën ˗tɔ mɛn ˗nu ˈö ˗Zlan ö ˗kɔ ˗yɛ ˗an ˗bha kö waa Yesu ˗nu ˗wo kë dhaŋ˗ ˈgü. ˗An ˈtɔ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˈsëëdhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü ꞊dɛɛ ˗ee? ꞊Ii. Pë ˈö bɔmɛn Pɔdhö ˗ya pö ö «ˈˈtɛado» ˗nu ˈwo kun Fidhipö ˗pö ˈgü ˗an ˗dhɛ ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˈö waa Yesu ˗nu ˈwo dho ˗gblüdëdhɛ kë bhë, ˗an ˈtɔ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˈsaadhö ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. (Fidhipö 4:3, ˗wo pö.) ˈˈKɛɛ ꞊waa˗ pö wo ˈtɔ ˗yö ˈto ˈsëëdhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü, ˗an dua ˗mü kö ˗wo ˈto ˗klu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˗kplawo. ˗Wa wo bo ˈklëë˗ ˗kaanta ˈkpɔ ˗sü ˈka ˗an ˗bha, ˗an ˈtɔ ˈti ˗dho ˈgo ˈsëëdhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü ˈzü. ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗an ga ˗yi ˈˈdhiʋ̈ ɛɛnˈˈ kö ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈkpii˗ ꞊kun nu.—˗Dhɛ. 7:3.
7. ˈMën ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 7:16, 17 ˗ya ˗zɔn kwa ˗dhɛ ˈö ˗gban ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˗tuëë ˈˈwɛɛ ˗nu ˈtɔ dho ˈto ˗a ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü ˗tokpa ˈka, ˗a ˗bha?
7 ˗A mɛn kpö ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˈnën ˗tɔ mɛn kpö ˗ziisü ˈgümɛn ˗nu. ˗An ˈtɔ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü ˗ee? ꞊Ii. ˗Wa dha Aamagedɔn ˗gblü ˗gɔ, ˗an ˈtɔ ˗dho kë ˗ya ˗sü ˈka ˈsëëdhɛ ˈgü ˗kplawo ˗ee? ꞊Ii. (˗Dhɛ. 7:14) ˗Tuëë ˈˈwɛɛ ˗nu ˈö Yesu ˗ya pö ˗wo ˗dho ˗da «꞊sii ˈö ˈyaa yën» ˗a kë ˗ʒian ˗ta bhë, ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗mü. (Mat. 25:46) ˈˈKɛɛ ˗wo ˈti ˗dho ˈto ˈˈshia˗ mü kö ˗wo ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ. ˗Yö ˗dho kë ꞊dhɛ ˈpë ˗an ˈtɔ ˈdhö ˗ya ˗sü ˈka klɛyɔn ga ˈka ˗a ˈdhö. Yesu ˗bha ˗kwɛ ˈˈgblü do ˗Gblüdëdhɛ kë ˈˈtʋ̈ŋ ˈka, ˗yö ‹˗dho ˗an ˗maa kë ꞊dhɛ ˗tuʋ̈ ˗maakëmɛ ˈdhö, ˈyö dho˗ ˗nu ˈka ˈˈyigɔ ˗nu ˈö ˈwaa ˈˈbhʋ̈ʋ̈, ˈˈkɛɛ ˈö ꞊sii ˈö ˈyaa yën ˗a nu mɛ ˗dhɛ bha˗ ˗dhɛ ˈgü.› Mɛn ˗nu ˈwo dho ˈwɔnman Klito ˗ta, ˈwo dho ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha, wo ˈnën ˗an ˈtɔ dho ˈto ˈsëëdhɛ ˈgü ˗tokpa ˈka.—˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 7:16, 17 ˗wo pö.
8. De ˗nu ˈö ˗an ˈtɔ ˈyaa ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü? ˈYö ˈmën dho kë ˗an ˈka?
8 ˗A mɛn kpö ˗yaaga ˗bha ˗naan ˈnën ˗tɔ mɛn ˗nu ˈö Biblö ˗yö ˗an ˗dhɛ ˗bho ˗nu, ˈö ˗an ˈgü dho shiʋ̈ˈˈ Aamagedɔn ˗gblü yi ˈka. ˗An ˈtɔ ˈyaa ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. Yesu ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˗an ‹ˈgü ˗dho shiʋ̈ˈˈ ˗toëpö ˈka.› (Mat. 25:46) Pɔdhö ˗ya ˗pö: «ˈWun ˈö dho wɔ ˗an ˗ta bhë, ˗yö ˗dho kë ˈgüsiödhe ˈö ꞊toëpö ˈka, ˗a ˈka.» (2 Tes. 1:9, NTBL; 2 Piɛ. 2:9) Pë do ˈö bhë ˈyö dho kë mɛn ˗nu ˈwo ˗Zlan ˗bha ˗zuu ꞊bhlëë ˗shiö wo ˗bha ˗tosɛta ˈgü, ˈö ˈwo Zoova ˗wo ˗lögü wo ˗de ˈˈɲaan, ˗an ˈka. ˗Wo ˈti ˗dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ, ˗an ˈgü ˗dho shiʋ̈ˈˈ ˗toëpö ˈka. ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈwii ˗dho ˈgo ga ˈgü. (Mat. 12:32; Mak. 3:28, 29; Ebl. 6:4-6) ˗Kwa mɛn kpö ꞊plɛ ˈwo dho ˈgo ga ˈgü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa yö, ˗an ˗wɔn blɛɛˈˈ ˗së ˈka.
MƐN ˗NU ˈWO DHO ˈGO GA ˈGÜ
9. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga Këwɔn ˗nu 24:15 ˈgü, mɛn kpö ꞊plɛ ˗mɛɛn ˈwo dho ˈgo ga ˈgü ˈˈsɛ ˗ta yö? ˈYö ˗an ˗bhokopiʋ̈dhɛ ˈpö ˗tɔ ˗mën?
9 Biblö ˗yö mɛn kpö ꞊plɛ ˈwo dho ˈgo ga ˈgü kö ˗wo ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ˗kë ˈˈsɛ ˗ta ˗sü ˈˈkwɛɛ ˈˈpʋ ˗an ˗gɔ, ˗an ˗wɔn ˗blɛɛ. ˗Yö ˗an ˗dhɛ ‹mɛn kpɛnŋdhö ˗nu› waa ‹mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö›. (Këwɔn ˗nu 24:15 ˗wo pö.) ‹Mɛn kpɛnŋdhö ˗nu› ˈnën ˈwo ˗tɔ mɛn ˗nu ˈwo Zoova ˗dhɔkë, ˈwo to ˗klu ˗sü ˈka˗ ˗bha ˈö dho ˈö yö˗ ˈka ˗an ga ˗yi ˗bha. ˈˈKɛɛ ‹mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö› wo ˗zë ˗wo ˈti Zoova ˗dhɔkë, ˗wo ˈti ˗klu ˗a ˗bha. ˗A mɛn ꞊vadhɛ ˈˈtakɔ ˗nu ˈwaa kun ˗së. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈwo˗ ˗bha ꞊plɛ ˗wo ˗dho ˈgo ga ˈgü, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ˗an ˈtɔ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü ˗ee? Dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˈkwa˗ pö ˈkwa˗ ˗yɔ bɔ, ˗kwa mɛn kpö ꞊plɛ ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˈsü do do ˈkwa ˗an ˗wɔn blɛɛˈˈ.
10. ˈMën ˗kë ˈwo dho ‹mɛn kpɛnŋdhö ˗nu› bho ga ˈgü? Yö ˗mɛɛn ˈö˗ mɛn ˈbha ˗nu dho ˗a kë? (Kpɔɔˈˈ ˈzü «Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa kpɔ» ˈö ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn ˈö yö ˗a ˈgü, ˈö ˗gban ˗go ga ˈgü ˗sü ˈö ˈˈsɛ ˗ta ˗a ˗bha bhë, ˗a ˗bha.)
10 ‹Mɛn kpɛnŋdhö ˗nu› ˈnën ˈwo ˗tɔ mɛn kpö ˗yiishiö ˗bha ˗naan. ˈˈSanni ˗wo ga, ˗an ˈtɔ ˗kun ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. ˈDhɛ ˈwo ga, ˗wo ˗an ˈtɔ ˗bho ˈsëëdhɛ ˈgü ˗ee? ˗Abin. ˈYö sü ꞊dhɛ Zoova ˗bha ˈgü, ˗wo ˗kun wo ‹ˈˈɲaan› ˗kplawo. Zoova ‹˗yö mɛ ˈbhee˗ ˗nu ˗bha ˗Zlan ˈka, ˈyaa gamɛ ˗nu ˗bha ˗Zlan ˈka, bhii mɛ ˈwo ˈbhee˗ bhë ˗wo ˈbhee˗ ˗a ˗bha ˈka.› (Dhu. 20:38, NTBL) ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˗wa ˈgo ga ˈgü ˈˈsɛ ˗ta, ˗an ˈtɔ ˗dho kë ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü «klɛyɔn ga» ˈka ꞊köŋ. (Dhu. 14:14) ˗A mɛn ˈbha ˗nu ˗dho kë «˗gblüdë gbö ˗nu ˈka ˈˈsɛtadhɛ ˈˈpɛpɛ ˈgü.»—Ps. 45:16.
11. ‹Mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö› bhë, ˈmën ˗an dua ˈdhö ˗mü ˗wa draanˈˈ kö ˗an ˈtɔ ˗yö kë ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü?
11 ˗A mɛn kpö ˈˈsoodhu ˗bha ˗naan, ˈö˗ ˗totaabhasü ˈka, ˈyö ˗tɔ ‹mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö.› ˗A ˈbha ˗ya kë kö ˈwii Zoova ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗nu dɔ. ˗A ˗wɔn ˈgü ˗an ˈˈtakɔ ˈyii kë ˗së, ˈwo to ˗a ˈgü ˈwo ga. ˗An ˈtɔ ˈyaa kun ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. ˈˈKɛɛ ˗Zlan ˗dho ˗an bho ga ˈgü kö ˗an ˈˈtakɔ ˗ya kë ˗së, ˗yö ˗an ˈtɔ ˗ya ˈsëëdhɛ bhë ˗a ˈgü. ‹Mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö› ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bhawɔn ˗dho yö ˗takundhe ꞊dede ˗bha. ˈˈSanni ˗wo ga, ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗kun ˈwɔn yaa ꞊gbɔɔnsü kë ˗ni ˈgü. ˗An ˗bhawɔn ˗dhö yö Zoova ˗bha ˈtɔŋ˗ ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˗nu draanˈˈ ˗sü ˗bha kö ˗wa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü wo ˗bha ˗tosɛta ˈgü. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗dho ˈˈdhiʋ̈sü ˗zlanwopösü ˈkpii˗ ˈö˗ suu ˈti kë do ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˗a ˈka.
12. (1) De ˗nu ˈwo ˗dho mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˗an ꞊klaŋkë? (2) Mɛn ˗nu ˈö ˈwii ˗dho pë ˈwo˗ ꞊draan ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ˈmën dho kë ˗an ˈka?
12 De ˗nu ˈwo dho mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö bhë ˗an ꞊klaŋkë? Mɛn kpö ˗ziisü waa mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü wo ˗mü. Mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ꞊waa˗ pö wo ˈtɔ ˗yö kë ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, ˗an dua ˗mü kö ˗mlɛɛn ˈö waa Zoova ˗an ꞊zinŋgü ˗wa ˗gɛn ˗gban, kö ˗wo wo ˗de nu ˗a ˗dhɛ. Yesu waa ˈˈɲɔn ˗a ꞊troo ˗nu ˗wo ˗dho ˗ya dhaŋ˗ ˈgü ˈwo mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗gɛn ˗bha ˗dho ˈˈdhiʋ̈ ˗kɔ ˗ga ˗së ˈka. (˗Dhɛ. 20:4) Mɛn ˈˈoo ˗mɛn ˈö dho ˗kɔ ꞊klaŋwo ˗nu bhë ˗an ˈka, ˈkö ˗kë ˗ʒiaanwo ꞊dhɛ ˗a ˗mɛn ˗kwɛ ˗kë 100, ˗wo ˗dho ˗a ˈgü shiʋ̈ˈˈ. (Is. 65:20) Zoova waa Yesu ˗wo ˗dhɛ ˗yö mɛn ˗nu zuʋ̈ˈˈ ˈˈpiʋ̈, ˈgo mü wo ˈti ˗dho mɛn ˈbha ˈto mü kö ˗yö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ shiʋ̈ˈˈ.—Is. 11:9; 60:18; 65:25; Zan 2:25.
˗GO GA ˈGÜ ˗SÜ KÖ ˗WO ˗TOSƐTA KË ƐƐNˈˈ KÖ ZA ˗YÖ DƆ ˗AN ˗BHA
13-14. (1) ˗Wo ˈö Yesu ˗ya pö Zan 5:29 ˈgü bhë, ˗kɔ ˗mɛɛn ˈkwa˗ ˈgüman ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈ ˗be? (2) ˈMën kwa ˗zo dho ˈto ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗wo ˈö bhë ˗a ˈgü?
13 Mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü kö ˗wo ˗tosɛta kë ˈˈsɛ ˗ta yö, Yesu ˗yö ˗an ˗wɔn ˗blɛɛ ˈpö. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˗ya ˗pö: «˗A yi ˗yö nu ˗na ˈö gamɛ ˗nu ˈplɛ ˈwo ga ˗glu ˗nu ˈgü, ˈwo dho n ˗wo ma, kö ˗waan ˈgo ˗an ˈgü ˗waan yö plaan. Mɛ ˗nu ˈö ˈkpa, ˈö ˗an këwun ˗yö ˗kë ˗së, ˗wo ˗dho go ga ˈgü ˗këdhösü ˈö ꞊toëpö ˈka ˗a ˈgü, ˈkɛɛ mɛ ˗nu ˈö ˗an këwun ˗yö ˗kë ya, ˗wo ˗dho go ga ˈgü kö [˗Zlan ˗yö za dɔ ˗an ˗bha].» (Zan 5:28, 29, NTBL) ˈMën Yesu kun ˗a ˈˈpiʋ̈ ˈö˗ pö?
14 ˈˈDhiʋ̈ ˗be, kwa˗ ˗ga ꞊dhɛ Yesu ˗wo ˈö bhë ˗yö ˗gban ˈwɔn ˗nu ˈö mɛn ˗nu dho ˗an kë ꞊taabha kö ˗wa ˈgo ga ˈgü, ˗an ˗bha. ˗Yö ˗kë kwa ˈgü ˗be ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü ˈˈdhʋ̈ ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗dho ˈwɔn ˗së kë, kö ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗zë ˗wo ˈwɔn yaa kë. ˈˈKɛɛ kwa˗ ˈsuan˗ ˗bho ꞊dhɛ Yesu ˈti˗ pö mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü bhë, ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗dho ˈwɔn ˗së kë, ɛɛnˈˈ ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗dho ˈwɔn yaa kë. ˈWɔn ˗nu ˈwo ˗an ˗kë ˈˈdhiʋ̈ ˗be, yö ˗mü. ˗Yö ˗wɩ mɛn ˗nu ˈö «ˈkpa ˗an këwun ˗yö ˗kë ˗së» waa mɛn ˗nu ˈö ‹ˈkpa ˗an këwun ˗yö ˗kë ya› ˗an ˈka. ˗Ya ˗zɔn ꞊dhɛ ˈwɔn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, ˗wo ˗an ˗kë kö ˗wo ꞊kun ga. ˗A ˗pö ˈˈdhʋ̈ ˗dhɛ ˗mü, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗wo ˈti ˗dho wo ꞊kwaa mɛn ˈbha ˗zü kö ˗yö ˈwɔn yaa kë ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü. Mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˗an ˗bha ˈwɔn yaa ˗nu ˈwo ˗an ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˗wo ˗an ˗kë kö ˈwii ga ꞊köŋ. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö ‹˗go ga ˈgü ˗sü ˈö ˈwo ˗tosɛta ˗kë› waa ‹˗go ga ˈgü ˗sü kö ˗Zlan ˗yö za dɔ mɛn ˗bha› bhë, ˗a ˗gɛn ˈnën ˗tɔ ˗mën?
15. De ˗nu ˈwo dho ‹ˈgo ga ˈgü kö ˗wo ˗tosɛta kë›? ˈYö ˈmën ˗kë?
15 Mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˈwo ˈwɔn ˗së ˗kë ˈwo ꞊kun ga bhë, ˗wo ˗dho ‹ˈgo ga ˈgü kö ˗wo ˗tosɛta kë,› ˈyö sü ꞊dhɛ ˗an ˈtɔ ˗kë ˗ya ˗sü ˈka ˈsaadhö ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈ kö «ˈmɛ ˈwo ˈwɔn ˗së ˗kë» ˗an ˗bha ˗go ga ˈgü ˗sü ˈö Zan 5:29 ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ bhë, waa ‹mɛn kpɛnŋdhö ˗nu› ˗bha ˗go ˗ga ˈgü ˗sü ˈö Këwɔn ˗nu 24:15 ˈgü bhë, ˗wo do. ˈWɔn ˈgüman ˗kɔ ˈö bhë ˗yö ˗bɛ pë ˈö Wlɔmö 6:7 ˗ya pö, ˗a ˗bha. -Ya ˗pö:«ˈMɛ ꞊ya ga kö ˈwɔn yaa kë ˗sü ˈˈpɔ ꞊ya ˈgo˗ ˗bha.» ˈWɔn yaa ˗nu ˈö mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˗wa ˗kë ˈwo ꞊kun ga, Zoova ꞊yaa˗ ˗an ˗bhawɔn ˈto. ˗An ˗bha ˈwɔn ˗së ˗nu ˈwo ˗an ˗kë kö ˗wo ꞊kun ga, ˈnën ˈwo to ˗a ˈˈɲaan. (Ebl. 6:10) ˈˈKɛɛ mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü ˈˈdhʋ̈, ꞊waa˗ pö wo ˈtɔ ˗yö ˈto ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, ˗an dua ˗mü kö ˗wo ˈto ˗klu ˗sü ˈka Zoova ˗bha.
16. ꞊Waa˗ pö mɛn ˈbha ˗nu ˗dho ‹ˈgo ga ˈgü kö ˗wo za dɔ ˗an ˗bha› ˗a ˗gɛn ˈnën ˗tɔ ˗mën?
16 Mɛn ˗nu ˈwo ˈwɔn yaa ˗nu ˗kë kö ˗wo ˈti ga ꞊köŋ bhë, ˈmën dho kë ˗an ˈka? ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˈdhɛ ˈwo ga, ˗an ˗bha ˈwɔn yaa ˗nu ˈwo ˗an ˗kë ˗be ˗a ˈˈpɔ ˗yö ˗go ˗an ˗bha, ˈˈtʋ̈ŋ ˈwo kun ˗a ˈka wo ˈˈɲaan ˗wo ˈti Zoova ˗dhɔkë. ˗An ˈtɔ ˈyaa ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ ‹mɛn ˗nu ˈwo ˈwɔn yaa ˗kë› ˗an ˗bha ˗go ga ˈgü ˗sü waa ‹mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö› ˗an ˗bha ˗go ga ˈgü ˗sü ˈö Këwɔn ˗nu 24:15 ˗yö ˗wɩ ˗a ˈka bhë, ˗wo do. ˗An ˗bha ˗go ga ˈgü ˗sü ˈnën ˗tɔ ‹˗go ga ˈgü ˗sü kö ˗wo za dɔ ˗an ˗bha.› * ˗A ˗pö ˗kɔ ˈˈwɛɛ ˈgü ˗sü ˈka, Yesu ˗dho ö ˈˈɲan kë ˗an ˗bha, ˈö ˗dhɛ ˗ga ˗an zuʋ̈ˈˈ ˈgü. (Dhu. 22:30) ˈˈTʋ̈ŋ ˈbha ˗ya ʒiö, ꞊ya kë ꞊dhɛ ˗an ˈtɔ ˗dho ˗ya ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü ɛɛnˈˈ ˈyii ˗dho ˗ya mü, Yesu ˗dho ˗a ˈwɔn dɔ. ˗Wa wo ꞊kwaa wo ˈˈtakɔ yaa ˗nu ˈwo ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˗an ˗zü, ˗wa wo ˗bha ˗tosɛta bho ˈˈgblʋʋ ˗wa wo ˗de nu Zoova ˗dhɛ, ˈyö ˗an ˈtɔ dho ˗ya ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü.
17-18. Mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü kö ˗wo ˗tosɛta kë ˗bhë, ˈmën ˗an dua ˈdhö ˗mü kö ˗wa kë, ˈö ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 20:12, 13 ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ?
17 ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü ˗wo ˗kë mɛn kpɛnŋdhö ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˗an ˈka, ˗an dua ˗mü kö ˈtɔŋ˗ ˗nu ˈwo dho ˈgo ˈsëëdhɛ ˗be ˗dɛɛ ˗nu ˈgü ˗kwɛ 1.000 ˈˈpiʋ̈, ˗wo ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. Bɔmɛn Zan ˗yö pë ˈö˗ yö ˈˈɲɛɛn ˈgü ˗a ˗blɛɛ ˈö˗ pö: «꞊Dhɛ ꞊ya kë ˈpö, ˈa gamɛ ˗nu, mɛ ꞊vava ˗nu, mɛ ˈsɛɛn˗ ˗nu ˗an yö kö ˗wo dɔ ˗sü ˈka ˈgɔ ˗gbloo ˈdhiö. ˈÖ mɛ do ˗yö ˈsëëdhɛ ˗be ˗nu ˈdhi ˗po. ˈSëëdhɛ ˗be do ˈbhaa ˗yö ˗kë mü ˈö ˈwo˗ ˈdhi po ˈpö. Yö ꞊nɛ ˈö tɔɔ ˗kë ˗a ˈgü ˗sü ˈsëëdhɛ ˗be. ˈÖ gamɛ ˗nu ˗bha za ˗yö ˗kan pë ˗nu ˈwo˗ ˗kë, ˈö ˗ya ˗sü ˈka ˈsëëdhɛ ˗be ˗nu bhë ˗an ˈgü bhë, ˗a ˗wun ˈgü.»—˗Dhɛ. 20:12, 13, NTBL.
18 Mɛn ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü, ˗an «këwun ˗nu» ˗mɛɛn ˈwo dho ˗gban ˗an ˗ta kö ˗wo za dɔ ˗an ˗bha? ˈWɔn ˗nu ˈwo kun ˗an kë ˗ni ˈgü ˈˈdhiʋ̈ ˗be kö ˈwii ga ꞊köŋ bhë, wo ˗mü ˗ee? ˗Abin. Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ ˈdhɛ ˈwo ga ˈyö ˗an ˗bha ˈwɔn yaa ˈˈpɔ ˗yö go ˗an ˗bha. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈ «pë ˗nu ˈwo˗ ˗kë» ˈwo ˗wɩ ˗an ˈka bhë, ˈyaa ˈnën ˗tɔ ˈwɔn ˗nu ˈwo˗ ˗kë ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˈö ˈwo ꞊kun ga. ˗A ˈdhɛ ˈwo ˗wɩ ˗a ˈka ˈyö ˗tɔ ˗an ꞊klaŋ ˈwo˗ ˗kë ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü bhë, ˗kɔ ˈwo˗ sü ˗a ˈka. ˗Klu ˗Zlan ˗bha ˗mɛn ˗nu ˈwo ˗kë ꞊dhɛ Noe, Samiɛ, Davi, waa Daniɛdhö ˗nu ˈdhö bhë ˗wo ˗dho ˈwɔn ˈö ˗gban Yesu ˗bha ˗a draanˈˈ, kö ˗wo wo ˗zo yö ˗a ˗bha ˗gɔtadhɔpë ˈˈsaa˗ ˗dhɛ. ˗Dhɛ ˈkö mɛn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an dua ˈdhö ˗mü ˗wo ꞊klaŋkë, kö mɛn ˗nu ˗zë ˈkö ˈwaa kpɛnŋdhö ꞊wɛ?
19. Mɛn ˗nu ˈö ˈwii ˗dho ˈˈwɩ˗ ˗bha kö wo ˈtɔ ˗yö kë ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, ˗mën ˈö dho kë ˗an ˈka?
19 Mɛn ˗nu ˈwo dho ˗kɔ ˈwɔn ˗së suu ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka, ˈmën dho kë ˗an ˈka? ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 20:15 ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ‹mɛ ˈˈpɛpɛ ˈdhɛ ˈkö˗ ˗nu ˈtɔ ˈyii ꞊slɔɔ ˗tosɛa ˗kë ˗bha ˈsëëdhɛ bha˗ ˈgü, ˗wo ˗an ꞊gban ˗zuö pɛng ˈˈyi ꞊gblü ꞊bhaa.» ˗An ˈgü ˗dho shiʋ̈ˈˈ ˈpapadhö. ˗Yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa pë ˈˈpɛpɛ kë kwa ˈtɔ ˗yö kë ˗ya ˗sü ˈka ˗këdhösü ˈsëëdhɛ ˈgü, kö ˗yö ˈto ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˗kplawo.
Kwa ꞊dhegblü do ˗kɔ ˗yö mɛn ˗nu klaŋkësü ˈkpii˗ ˈö dho kë ˗kwɛ ˈˈgblü do ˈˈpiʋ̈, ˗a ˈgü. (Kpɔɔˈˈ ˗wo ˗bhüöö kpö 20 ˈgü.)
20. Yesu ˗bha ˗kwɛ ˈˈgblü do ˗Gblüdëdhɛ ˗dho kë ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ꞊dede ˈka ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (Pë ˈˈbin ˈö˗ kwi ˗ta bhë, ˗a ˗ga.)
20 Yesu ˗bha ˗kwɛ ˈˈgblü do ˗Gblüdëdhɛ ˗dho kë ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ꞊dede ˈka. ˗Yö ˗dho kë mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ˈˈtʋ̈ŋ ˈkpii˗ ˈö˗ suu ˈti kë do ˈˈsɛ ˗ta, ˗a ˈka. ˈˈKɛɛ ˗yö ˗dho kë ˈzü mɛn ˗nu ˈwo kpɛnŋdhö waa mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˗an ˈˈtakɔ ˗ga ˈˈtʋ̈ŋ ˈka. (Is. 26:9; Këw. 17:31) Mɛn ˗nu ꞊klaŋkësü ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗dho kë ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? ˈWɔn ˗gɔ ˈö dɔ ˗a ˈdhɛ yö ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˗a ˗yɔ waa ˈpë ˗kë ˈö ˈkwa dho ˗a ˗wɔn ˈsü kwa ꞊sɔbhɛɛ ˈka, ˗an dɔ.
ˈˈTAN 147 ˗Tosɛta ˈö ˈyaa ɲën, ˗Zlan ꞊yaa˗ ˈˈplünŋ bho kwa ˗dhɛ
^ ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˗wo ˈö ˗ya ˗sü ˈka Zan 5:28, 29 ˈgü bhë, ˈkwa kwa ˈˈtʋ̈ŋ kë ˗a ˈgüman ˗kɔ ˗dɛɛ ˈgü. ˗Yö ˗gban mɛn ˗nu ˗bha «˗go ga ˈgü ˗sü kö ˗wo ˗tosɛta kë» waa ˗an ˗bha «˗go ga ˈgü ˗sü kö ˗Zlan ˗yö za dɔ ˗an ˗bha,» ˗a ˗bha. Kwa ˗dho ˗go ga ˈgü ˗sü ꞊plɛ ˈwo bhë waa mɛn ˗nu ˈwo ˗gban ˗an ˗bha, ˗an dɔ.
^ ˗Yö ˗a ˈsëëdhɛ ˗be ˗bɛnzë ˗sü züdɔ «ˈkpongtaadhɛ züdɔyi ˈka.» ˈˈKpɔnŋtaadhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˗tɔ mɛn ˗nu ˈö Yesu ˗bha ˈˈsaa˗ ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗yö ˗an dha. (Mat. 25:34; ˗Dhɛ. 17:8 NTBL) Mɛn ˗blɛblɛsü ˈö˗ ˈtɔ ˈdhö ˈsëëdhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü ˈyö ˗tɔ Abɛdhö ˈö kun mɛn kpɛnŋdhö ˈka.
^ ˈˈDhiʋ̈ ˗be kwa˗ ˗ga ꞊dhɛ ‹za ˗dɔ› mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö ˗an ˗bha ˗sü ˈö Yesu ˗yö ˗wɩ ˗a ˈka bhë, ˈyii ˗dho kë ˈwɔn ˗së ˈka ˗an ˗bha ˈka. ˗Yö ˈˈdhʋ̈ ꞊dhɛ ‹za ˗dɔ› mɛn ˗nu ˗bha ˗sü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ꞊dhɛ ˗kɔ bhë, ˗a ˈdhö. ˈˈKɛɛ ˗yö ˗kë ꞊dhɛ ‹za dɔ› ˗sü ˗dhɛ ˈö Yesu ˗ya ˗wɔn ꞊blɛɛ bhë, ˗a ˗gɛn ˈnën ˗tɔ mɛn ˈbha ˗ga ˗sü ɛɛnˈˈ ˗a ˈgüdan ˗sü. Ɛɛnˈˈ ˈzü Glɛkö ˈsëëdhɛ ˗be do ˗ya ˗pö ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë mɛn ˈbha «ˈˈtakɔ ˗ga ˗sü» ˈka.
