'Dho -a 'gü -wɔn -ta

'Dho -a 'gü -wɔn -nu 'sëëdhɛ -ta

Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa kpɔ

Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa kpɔ

-Ya ˈˈkan manö waa kai ˗an ˗bha, ˗bhöpë ˈˈwɛɛ ˈbha ˈyaa kun Izraɛdhömɛn ˗nu ˗gɔ ˈˈyɛɛta ˗ee?

˗Kwɛ 40 ˈö Izraɛdhömɛn ˗nu ˗wa ˗kë ˈˈyɛɛta bhë, manö ˈnën ˈwo kun ˗a ˗bhö ˗ni ˈgü mü ˈgbɛ. (Ex. 16:35) ˈˈKɛɛ Zoova ˗yö kai ˗nu ˗an ˗dhɛ ˈpö ˗gɛnɲan ˈka ꞊plɛ. (Ex. 16:​12, 13; Nomb. 11:31) ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˗bhöpë ˈˈwɛɛ ꞊va ˈbha ˗kun ˗an ˗gɔ kö ˗wa ˗bhö.

˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka, Zoova ˗yö ˗dho ö ˗bha ˈˈsɛgümɛn ˗nu ˈka «ˈˈteepadhɛ ˗së» ˗nu ˈö ˈˈyi waa ˗bhöpë ˗nu ˈwo kun mü, ˗an ˈgü. (Nomb. 10:33) ˈˈTeepadhɛ ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗a do ˈnën kun Elimö ˗dhɛ ˈka. «ˈˈYigɔ 12 waa yɔdhü [datie] 70 ˗kun mü.» (Ex. 15:27) ˈSëëdhɛ ˗be do ˗ya ˗pö ꞊dhɛ datie ˗nu «˗wo ˗bhɔ ˗dhɛ ꞊va ˈgü. ˗Wo ˈnën ˈwo ꞊va ˈˈyɛɛta. ˗An ˈsaa˗ ˈgü mɛn ˈˈmliɲɔn ꞊va ˗wo ˗bhöpë, ˈˈɲɔn, waa dhɔŋ ꞊slɔɔ ˗an ꞊löö.»

˗A ˈbha ˗ya kë kö Izraɛdhömɛn ˗nu ˗wo ˈduannu ˗a ˗dhɛ ˈwo˗ ˗dhɛ ꞊dɛɛ Feran ˈö ˈˈsɛ ˈwo˗ Wadi Feran ˗kë bhë ˗a ˈgü. a ˈSëëdhɛ ˗be do ˈbha ˗ya ˗pö ˈzü ꞊dhɛ «wadi ɛɛnˈˈ ˈˈyigoogüdhɛ ˈö bhë, ˗a ˗tadhɛ ˗yö ˗mɔn ˈˈkidhʋŋ 130 ˗bha. ˗Yö kun ˗së ꞊dedewo, ˈö mɛn kun ˗a ˗dhɛ dɔ ˗ni ˈgü ˗së ˈka Sinai.» ˈSëëdhɛ ˗be do ˈö bhë ˗ya ˗pö ˈzü « ˈˈYi ˈö bhë waa wee ˈˈyi ˗an ˗gɔ ˗zuö ꞊kwëë ˗dhɛ ˈˈkidhʋŋ 45 ˗naan ꞊taa, ˈˈdhü ꞊dhɛɛdhɛ ˗së ˈbha ˈwo ˗dhɛ Feran ˈö ˗ta ˗yö ˗mɔn ˈˈkidhʋŋ 4 waa mɛtrö 800 ˗bha ˗yö mü. Sinai ˗bha Edɛnö ˗dhɛ ˗mü. ˈÖ ˗bhɔ ˈˈdhʋ̈ ˗kwɛŋzü yɔdhü ˗nu ˈwo mü bhë ˈwo mɛn ˗nu ˗gan ˗a ˗dhɛ ˈgü mü.»

Datie ˗nu ˈwo Feran ˗dhɛ ˈgü.

˗Dhɛ ˈö Izraɛdhönën ˗nu ˈwo kun go ˗ni ˈgü Egitö ˈbluu˗ ˗bi ˗nu, ˈbluu˗ ˗kɔn ˗kë ˗a ˈgü tia ˗nu , pë ga ˗nu waa ˈˈɲɔn ˗nu ˗wo ˗kun ˗an ˗ta. ˈˈKɛɛ pë ˗nu ˈö bhë ˗yö ˈti ˈdho ꞊gwëë ˗an ˗gɔ. «˗Tuëë pë ˗nu ꞊va ˗kë ˗an ˗gɔ ˈpö.» (Ex. 12:​34-39) ˗Dhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ ˗tosɛta ˈö ˈˈyɛɛta yaa ˈˈplëëplë bhë, wü ˗nu ˈwo kun ˗an ˗gɔ ˗a ˗dhɛ ꞊va ˗yö ga. ˗A ˈbha ˗ya ˗kë Izraɛdhönën ˗nu ˗wa ˈbha ˗nu ˗bhö ˈö ˈwo ˈˈsaa˗ ˗bho ˗a ˈbha ˗nu ˈka ꞊sua ˗zlan ˗nu ˗dhɛ. b (Këw. 7:​39-43) ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈ Izraɛdhömɛn ˗nu ˗wo wü ˗nu ˗to. ˈKwa ˗a ˗dhɛ ˗yö pë Zoova ˗ya pö ˗an ˗dhɛ kö ˗wa ˗bha ˈˈtɔŋ˗ ꞊löögü bhë ˗a ˗bha. ˗Ya pö ˗an ˗dhɛ: «Ka gbö ˗nu ˗dho kë ˗tuöö ˗mankëmɛn ˗nu ˈka ˗kwɛ 40 ˈˈpiʋ̈ ˈˈyɛɛta.» (Nomb. 14:33) ˗A ˈbha ˗ya ˗kë kö ˈwo ˈˈnɔnnɔn ˗wa wü ꞊slɔɔ ˈˈkɛɛ ˈyaa kun ꞊va kö ˗yö ˗mɔn ˗mɛn ˈˈmliyɔn ˗yaga ˗bha ˗kwɛ 40 ˈˈpiʋ̈. c

˗An ˗bha ˗tuöpë ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗wo ˗go ˗bhöpë waa ˈˈyi ˗nu ˈka ˗mɛɛn? d ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈka kö dha ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ˗nu ˗kun ˗ban ˗ni ˈgü ˈˈyɛɛta ˈö ꞊blëë ˗nu ˗wo bhɔ. Étude perspicace des Écritures Volume 1 ˗ya ˗pö ꞊dhɛ «ˈˈyi ˈö kun Arabi ˈˈsɛ ˈgü kö 3500 ˈˈyii ˗ʒiö ˗kun bhë ˗yö kun ꞊va ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ˗a ˗dhɛ ˈö mü ꞊dɛɛ ˗a ˗ta. Kwa ˈwɔn dɔ ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˗sü ꞊dhɛ «˗googüdhɛ ꞊gblɛɛn ˗nu waa ˈˈyi glü ˗zii ˗nu ˈö˗ ˗wa ˗kë ˈˈkpɛɛ ˗wo mü. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈˈyɛɛta ˗dhɛ ˗kun ˗dhɛ ˈya ˈö ˈˈsuʋ̈ ˗da mɛn ˈgü ˗a ˈka.» (Deut. 8:​14-16) ꞊Ya ˗kë ꞊dhɛ Zoova yö ˈti ˗dhidhaa ˗kë ˗be kö ˗yö ˈˈyi ˗nu Izraɛdhönën ˗nu ˗dhɛ ˗be ˈya˗ ˗za ˈgü ꞊dhɛ waa ˗wö ˗bha ˗tuöpë ˗nu ˗an ꞊gban ˗dho ga.—Ex. 15:​22-25; 17:​1-6; Nomb. 20:​2, 11.

Moizö ˗ya ˗pö Izraɛdhömɛn ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ Zoova ˗ya manö ˗nu ˗an ˗dhɛ «˗Kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wa ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ mɛnbhɩɩdhɛ ˗bha ˗tosɛta ˗kë ˗a ˗ta pë ˈyaa ˈnën ˗tɔ ˗bhöpë dosɛnŋ, ˈˈkɛɛ ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗tosɛta ˗kë ˗wo ˈˈpɛpɛ ˈö ˈgo Zoova ˈˈDhi ˗a ˗bha.»—Deut. 8:3.

a Kpɔɔˈˈ ˗kwɛ 1992 ˈMɛn 1 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn, ˈˈpian. 24-25 ˈgü.

b Biblö ˗yö wu ˈˈsaa˗ ˗bho ˗sü ˈö ˈˈyɛɛta bhë ˗a ꞊plɛ ˗wɔn ˗blɛɛ. ˗A ˗blɛɛsü ˗yö ˗kë yi ˈö ˈwo ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗ya ˈka bhe, ˗a ˈka. Ö ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˗kë pakö yi ˈka. ˈWɔn ꞊plɛ ˈwo bhë ˗wo ˗kë ˗kwɛ 1512 K.Y.B. Kö Izraɛdhönën ˗nu ˗wa ˈgo Egitö ˗a ˗kwɛ ˗ya kë ꞊plɛ—Lév. 8:14–9:24; Nomb. 9:​1-5.

c ˗An ˗bha ˗kwɛ 40 ˈwo˗ ˗kë ˈˈyɛɛta bhë ˗dhɛ ˈö˗ ɲën yi ˗to ˈˈtɩtɩ Izraɛdhömɛn ˗nu ˗wo ˗tuöpë ˈˈgblü ꞊va ˗kun ˗gblü ˈˈpiʋ̈. (Nomb. 31:​32-34) ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗wo ˗kun manö ˗bhö ˗ni ˈgü ˗kplawo ˈwo ˈdho ˈwo ˗yö ˗a ˈka ˈˈsɛ ꞊dɛɛ ˈö Zoova ˗ya ˈˈplüüm ˗bho ˗a ˈgü.—Jos. 5:​10-12.

d ˗Kwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ wü ˗nu ˈwaa ˗kun manö ˗bho ˗ni ˈgü ˈyö ˗sü ꞊dhɛ Zoova ˗ya ˗pö Izraɛdhönën ˗nu ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗wo manö ˈö ˗mɔn mɛn ˈö ˈdhö ˗a ˗bha ˈnën ˈsü. ˈYii wü ˗nu ˗wɔn ˗blɛɛ ˗mü.—Ex. 16:​15, 16.