1. Kö bɔmɛn Piɛdhö ga ˗yi ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzü, ˈmën Zoova ˗ya ˗takun ˗a kë ˗sü ˗bha?

 BƆMƐN Piɛdhö ˗kun ˗a ˈwɔn ˗dɔ ˗ni ˈgü ꞊dhɛ ö ga ˗yi ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzü. Zoova ˗bha yö ˈö˗ ˗kë ˗kwɛ ˗kɔŋ ꞊va ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˈka, ˗yö ˗ʒiö Yesu ˈˈpiʋ̈, ˈö kun mɛn ˗blɛɛsü ˈö ˗zlanwopö ˗dhɛ ˗nu ˈgü ˗a ˈka, ˈö go mü ˈö ˗kë kletiɛn ˗nu ˈˈdhiʋ̈ʒiöwomɛn do ˈka. ˈˈKɛɛ, yö ˈbha ˗kun ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan ˗ni ˈgü. ˗Kwɛ 62˗64 ˗naan ꞊taa K.Y., Zoova ˗yö ö ˗bha ˗zuu ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˗nu ˗a ˗dhɛ kö ˗yö Piɛdhö ˈsëëdhɛ ˗be 1 waa 2 ˗bɛnzë. Piɛdhö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈsëëdhe ˗be ˗nu ˈwo bhë ˈkö ˗kë ꞊dhɛ ö ˗ga, ˗wo ö ꞊dhegblü ˗nu ˗takun.—2 Piɛ. 1:​12-15.

2. ˈMën ˗kë ˈö bɔmɛn Piɛdhö ˗yö ö ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu bɔ ö ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ˗bha?

² ˈDhɛ Piɛdhö ˗yö ˈsëëdhɛ ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bɛnzë kö ‹ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ suu ꞊gban do do› ˗yö wɔ ˗ni ˈgü ˗a ꞊dhegblü ˗nu ˗ta. (1 Piɛ. 1:6) ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn ꞊suasü ˗nu ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo ꞊klaŋwo yaa waa ˗dhiiwɔn ˗nu ˗an ˗da ˗zlanwokɔdhi ˈgü. (2 Piɛ. 2:​1, 2, 14) ˗Ya ˈgo mü ˈzü, kletiɛn ˗nu ˈwo kun Zedhizadhɛmö bhë ˗wo ˗kun «ˈwɔn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈto ˈˈtʋ̈ng» ˈka ꞊klöö˗, ˈyö sü ꞊dhɛ Wlɔmö ˈˈsɔdha ˗nu ˗dho nu kö ˗wo Zedhizadhɛmö ˗pö waa ˗Zlan ˗dhɔkëgükɔ shiʋ̈ˈˈ. (1 Piɛ. 4:7) ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈsëëdhɛ ˈö Piɛdhö ˗ya bɔ kletiɛn ˗nu ˗dhɛ ˈˈdhʋ̈, ˗yö ˗an ˗takun kö ˗wo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈkun wo ˗bha, ˗wo wo ˗de baaˈˈ ˈpö ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈwo dho kë ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˈgü ˗an ˗bha. b

3. ˈMën ˗kë ˈkwa dho kwa ˈˈtʋ̈ŋ kë Piɛdhö ˗bha ˈsëëdhɛ ˗be ˗nu ˈgü?

³ Piɛdhö ˗yö ˈsëëdhɛ ˗nu ˈwo bhë ˗an ˗bɔ kletiɛn ˗nu ˈwo kun ˗kwɛ këŋ do ˗blɛɛsü ˈgü ˗an ˗dhɛ. ˈˈKɛɛ Zoova ˗yö pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˗wo kë Biblö ˈgü. ꞊Dɛɛ, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈpö ˈkwa ˈwɔn ˗së ꞊slɔɔ ˗an ˈgü. (Wlɔ. 15:4) ꞊Dhɛ kletiɛn ˗blɛɛsü ˗nu ˈdhö, kwa ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˈö pa ˗sü ˈka ˗dhiiwɔn ˗nu ˈka ˗a ˈgü. ˗A ˗wɔn ˈgü, Zoova ˗dhɔkë ˗sü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë kwa ˗kɔa  ˈˈgbɩɩ˗. ˗Ya ˈgo mü, ˗a yi ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzü kö ˈˈklʋʋbhɔdhe ˈö ˗ʒiö Zuifö ˗nu ˗bha ˗ta ˗yö nu kwa ˗ta. ˗Gleŋ ˗sɛŋbɔ ˗nu ˗wo Piɛdhö ˗bha ˈsëëdhɛ ˗be ꞊plɛ ˈwo bhë ˗an ˈgü. ˗Wo ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa Zoova ˗bha ˗dhɛkpaɔyi ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka, ˈkwa ˈˈkan ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˗sü ˗bha kö ˈkwa ˗dhɔ ˗zɔn kwa ˈko ˗dhɛ. ˗Wo ˗dho mɛn zii ˗nu ˗takun ˈpö kö ˗wo wo ꞊dhegblü ˗nu ˗zogban.

4. ˈKwa ˗dhɛ ˗ga 2 Piɛdhö 3:​3, 4 ˈgü, ˈmën ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗yö kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗gɔ ꞊zɔɔ˗?

⁴ Mɛn ˗nu ˈwo kwa ˗züzü ˈwaa ˈdhaŋ˗ bho ˈpë Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˗bha, ˗a ˈˈdhiʋ̈. ˗A mɛn ˈbha ˗nu ˗wo ˗wɛɛ ˗dɔ kwa ˗bha, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗a ˗kwɛ ˗ya kë ꞊va ˈö ˈkwa˗ pö ˗ni ˈgü ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ɲën ˗sü ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzü, ˈˈkɛɛ kö wo ˗zë ˗wa ˗pö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˈti ˗dho ɲën toŋtoŋdhö. (2 Piɛdhö 3:​3, 4 ˗wo pö.) ˈKwa˗ man ˈˈdhʋ̈ mɛn ˈbha ˈkwa ˗zlanwopö ˗a ˗dhɛ, kwa yökëyɔɔ ɛɛnˈˈ kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˈbha ˈˈdhi, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗gɔ ꞊zɔɔ. ˗A ˗wɔn ˈgü, pë ˈö dho kwa ˗zogban, Piɛdhö ˗ya ˗zɔn.

5. ˈMën dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ɲën ˗sü ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan zuʋ̈saadhɛ ˈka? (2 Piɛdhö 3:​8, 9)

⁵ ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë mɛn ˈbha ˗nu ˈgü ꞊dhɛ Zoova ˈyaa ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˈgü ˈˈshiʋ̈ ˗ni ˈgü ˈˈvaandhö. ˈˈKɛɛ Piɛdhö ˗bha dhiaŋ ˗dho kwa ˗takun kö ˈwɔn yö ˗kɔ ˗së ˗yö kë kwa ˗gɔ. ˗Yö kwa ˗zo ˗bo ꞊dhɛ kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ yö ˗kɔ waa Zoova ˗bha ˈwaa do toŋtoŋdhö. (2 Piɛdhö 3:​8, 9 ˗wo pö.) Zoova ˗bha ˈgü, ˗kwɛ ˈˈgblü do ˗yö ˗kë ꞊dhɛ ˗dhɛkpaɔyi do ˈdhö. ˗Ya ˈgo mü, ˗a zuʋ̈ˈˈ ˗yö ˗saa ˈö ˈyaa ˈˈpiʋ̈ kö mɛn gbɛ˗ ˈgü ˗yö shiʋ̈ˈˈ. ˈˈKɛɛ ˗a ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ˗lo, ˈˈkpɔnŋtaadhɛ yaa ˈö yö ˗yö ˗dho ɲën. ˈˈSanni ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗lo, ꞊bhlëëwɔn ˈö ˗kë ˗zlanwopö mɛn ˈˈpɛpɛ ˗dhɛ ˗sü ˈka bhë Zoova ꞊yaa˗ dɔ kwa ˗kɔ ˈka.

6. Kwa ˗dho kwa «ˈˈɲan ˈto ˗kplawo» Zoova ˗bha yi ˗gɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (2 Piɛdhö 3:​11, 12, NWT)

⁶ Piɛdhö ˗ya ˗pö ˈkwa kwa «ˈˈɲan ˈto ˗kplawo» Zoova ˗bha yi ˈkpii˗ bhë ˗a ˗gɔ. (2 Piɛdhö 3:​11, 12, NWT ˗wo pö.) ˗Kɔ ˗kë ꞊dhɛ? Yi ˈˈpɛpɛ ˈka, ˗yö ˗dho kë ˗së kö ˈkwa kwa ˗zota ˗tosɛta ˈö ˈkwa dho ˗a kë ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü bhë, ˗a ˈgü. ˗Kwa kwa ˗zota ˈˈtee ˗saa ˗së, ˗bhöpë ˗sɛŋbɔ waa kwa dhɔɔbhaamɛn ˗nu ɛɛnˈˈ kwa ˈˈtɔŋdë ˗nu ˈwo dho ˈgo ga ˈgü kö ˗wo kë mü, ˗an ˈgü. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzü ˈkwa kwa ˗zota ˗kɔ ˈö ˈkwa dho mɛn ˗nu ˈwo kun ꞊kwɛŋzü ˗an ꞊klaŋkë Biblö ˗wo ˗bha ˗yö ˈko ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈka, ˗a ˈgü. ˗Zotakɔ suu ˈö bhë ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈˈgan ˗zogbandhe ˈka, kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˗nu ˈwo˗ ˗zɔn ꞊dhɛ kwa ˈˈtʋ̈ŋ ˗totaabhasü ˈgü bhë kwa ˗zo ˈya ˗dho ˈgo ˗an ˈˈpiʋ̈. ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ ˗wa kwa ‹ˈpaan bho ˈsaadhö› bhë, ‹kwa ˈti ˗dho ˗da› mɛn ꞊klaŋkë ꞊sua ˈka ˗mɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈.—2 Piɛ. 3:​17, NTBL.

7. ˗Suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˗sü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗kë ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

⁷ ˈDhɛ ˗kë ꞊dhɛ kwa kwa ˈˈɲan ˗yö Zoova ˗bha ˗dhɛkpaɔyi ˗gɔ bhë, kwa ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa pë ˈˈpɛpɛ kë ˈkwa nɔɔn˗ ˗së pö mɛn ˗nu ˗dhɛ. ˈˈKɛɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka, ˗a kë ˗sü ˈˈsuʋ̈ ˗yö kwa ˗kë. ˈMën ˗kë? ˈYö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗ya kë ꞊shiöŋ kwa ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ. ˗Yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈpö Piɛdhö ˈka. Gbeŋyi ˈwo za dɔ ˗a ˈka Yesu ˗bha bhë, Piɛdhö ˗yö ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˈö˗ pö ˗gɛnɲan ˈka ꞊va ꞊dhɛ ˈyaa Yesu dɔ. (Mat. 26:​69-75) ˈˈKɛɛ ꞊taabha, ˗yö ˈˈsuʋ̈ ˗bho ö ˗ta ˈö˗ pö ˗zogbandhe ˈka: «ˈˈSika ˈya ˈdho kë ka ˈgü ˈö ˈka ˗suʋ̈ mɛ ˈbha ˗gɔ.» (1 Piɛ. 3:14) ˈPë Piɛdhö ˗ya pö bhë, ˗yö kwa ˗zogban ˈpö ꞊dhɛ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kwa ˗kan ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˗sü ˗bha.

8. ˈMën dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˈˈkan ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗gɔ ˗sü ˗bha? (1 Piɛdhö 3:15)

 ⁸ ˈMën dho kwa ˗takun kö kwa ˈˈkan ˗suʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ ˗sü ˗bha? Piɛdhö ˗ya ˗pö: «˗Ka Klisi ꞊në˗ ꞊bhlëë ˗ya ka zuëˈˈ ˈˈpiʋ̈ doseng ꞊dhɛ ka Dëmɛ ˈdhö.» (1 Piɛdhö 3:15 ˗wo pö.) ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈnën ˗tɔ ö ˗zota Yesu Klito ˈö ˗kë kwa Dëmɛn waa kwa ˗bha ˗Gblüdë ˈka bhë, ˗a ˗duɛɛ waa˗ ˗bha ˈˈpiigbɩɩdhɛ ˈgü ˗sü. Nɔɔn˗ ˗së pö ˗sü ˈˈsuʋ̈ ˗ya kwa kë, kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ kwa ˗bha ˗Gblüdë ˈö ˈˈkiö ˈˈmliɲɔn ꞊va ˈdhö ꞊klënŋ ˗sü ˗a ˗zü dhaŋ˗ ˈgü bhë, ˗a ˈka. ˗Kwaa ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ «˗kɔ ˗ziö ˈˈsɛ waa˗ dhang˗ ˗nu ˈgü ˗pë ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗gɔ [˗sü] ˗faan» ˗ya ˗gɔ, ˈö dho kë kwa «ˈˈpiʋ̈ yi ꞊gban ˈka ˈö to˗ ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈö zun˗ ˈka ˈˈsɛ ˈˈdhiʋ̈toyi ˗bha.» (Mat. 28:​18-20) Piɛdhö ˗ya ˗pö ˈkwa kë ‹baasü ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka› kö ˈkwa kwa ˗bha ˗zoyödhe ˗wɔn blɛɛˈˈ. Ka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka ˗zlanwopö ka ˗bha yö ˈˈdhiʋ̈, ꞊klaŋplöö ɛɛnˈˈ ˗dhɛ ˈˈwɛɛ ˈbha ˈgü ˗ee? ˗Kaa ˈˈtʋ̈ŋ ˈto ˈˈdhiʋ̈ ˈka ka ˗zota yi ˈö ˈka dho ˗a kë ˗a ˈka waa ˈpë ˈka ˗dho ˗a pö ˗an ˈgü. -Ka ꞊faan ˗dhɛ Zoova ˗gɔ kö ˗yö ga ka ˈgü ꞊dhɛ ˗yö ˗dho ka ˗takun kö ˈka ˗dho ˈˈsuʋ̈ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ.—Këw. 4:29.

9. Piɛdhö ˈti ˗dhɔ ˗zɔn ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ yi do ˈka? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)

⁹ Piɛdhö ˗yö ˗dhɔ ˗zɔn ˗sü ˗draan. ˈDhɛ Yesu ˗yö ˗wo ö yö ˗a pö, kö Piɛdhö ˗yö ˗mü. ˗Ya ˗pö:  «˗Dhio ˗dee ˈa dho˗ dɔ ka ˗ta ˈyö ˗mü ꞊dhɛ kö ka ˈko ˗nu ˗dhɔ ˗yö ka ˈko kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ka ˗dhɔ ˗yö n ˗kë ˈka ya˗ ˈdhö. ꞊Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, ka ˗dhɔ ˗yö ka ˈko kë.» (Zan 13:34) ˈKö kë ˈˈdhʋ̈, ꞊taabha Piɛdhö ˗yö ˗suʋ̈ kletiɛn ˗nu ˈwo kun Zuifö ˈka bhë ˗an ˗gɔ ˈö ˗kɔ ˗bhöpë ˗bhö ˗sü ˈka ˗a mɛn ˗nu ˈö ˈwaa Zuifö ˈka ˗an ˈˈpiʋ̈. ˗A ˗wɔn ˈgü, bɔmɛn Pɔdhö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˗ya «꞊flü» ˗wɔn ɛɛnˈˈ ꞊suawɔn kë. (Ga. 2:​11-14) Piɛdhö ˗yö ˗wɩ ˗dhioo ˗bha ˈö ˗glëŋ sü ˗a ˈgü. ˈSëëdhɛ ꞊plɛ ˈö ˗an bɔ bhë ˗an ˈgü, ˗ya ˗pö ꞊dhɛ kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɔ dua ˗mü kö ˗yö kë kwa zuʋ̈ˈˈ ˈgü, ˗ya ˈgo ˗mü kö ˈkwa˗ ˗zɔn ˗an ˗dhɛ.

10. ˈWɔn ˗së ˗mɛɛn ˗nu ˈwo go ‹dhɔ ꞊dede ˗zɔn kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ ˗sü ˈgü›? ˗A ˈgü ˈˈpʋ̈ (1 Piɛdhö 1:22)

¹⁰ Piɛdhö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˗kwa dua ˗mü kö kwa ‹dheebhang ˗nu ˗dhɔ ˗yö ka kë ˈkpakpadhö.› (1 Piɛdhö 1:22 ˗wo pö.) ˗Dhɔ suu ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈkwa˗ pö ˗yö kë kwa ˗gɔ, kwa dua ˗mü kö ˈkwa ‹tɛanwɔn ˗ya ꞊bhlëë ˈgü.› ˗A do ˈnën ˈtɔ «˗Zlan ˈyaa mɛ ˗zë ˈgü kë.» (Këw. 10:​34, 35) ˈKwa mɛn ˗nu zë ˈgü ˗zlanwokɔdhi ˈgü ˈkwa ˗dhɔ ˗zɔn ˗an ˗dhɛ, kö Yesu ˗bha ˈtɔŋ ˈö ˗gban ˗dhɔ ˗bha bhë ˈkwaa ˗ya ˗ni ˈgü ꞊bhlëë ˈgü. Gagade ˈka, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ꞊nënŋ mɛn ˈbha ˗nu ˗bha kö ˗yö ʒiö ˗a ˈka mɛn ˈwo to ˗an ˗ta. Yesu ˗ya ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈpö. (Zan 13:23; 20:2) Piɛdhö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˈkwa pë ˈˈpɛpɛ kë kö kwa «dheebhang ˗nu [ . . . ] ˗dhɔ ˗yö kwa kë» ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈwo go ˈkɔdhi do ˈgü ˗an ˈdhö.—1 Piɛ. 2:17.

11. ˈMën ˗tɔ ˗dhɔ ‹꞊dede ˗kë ö zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka ˗sü›?

¹¹ Piɛdhö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ kwa ˗dhɔ ˗yö kwa ˈko kë ‹꞊dedewo kwa zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka.› ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗dhɔ ꞊dede ˗kë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈka ˗sü ˈyaa ˈˈplëëplë, kwa dua ˗mü ˈkwa˗ kë ˈˈdhʋ̈. ˗A ˈwɔnzuan ꞊nɛn: Kwa ꞊dhegblü do ˗ya pë ˈˈdhiʋ̈˗ kë kwa ˈka, ˈmën ˈkwa dho ˗a kë? ˈˈSanni ˈkwa ˗dhɔ ˗zɔn ˗a ˗dhɛ, pë ˗blɛɛsü ˈö nu kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈpiʋ̈ ˈyö ˗tɔ ˈkwa kwa ˗bha ˈˈyoo bho ˗a ˗gɔ. ˈˈKɛɛ Piɛdhö ˗yö ˗bɔ Yesu ˗ta ˈö˗ yö ꞊dhɛ ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈyaa ˗Zlan ˗dhɛ ˗së. (Zan 18:​10, 11) Piɛdhö ˗ya ˗pö: «ˈKa ˈdho ˈwɔn yaa ˈˈyɔɔ bho ˈwɔn yaa ˈka, ˈˈɛɛn ˈka ˈdho ˈˈsi ˈˈyɔɔ bho ˈˈsi ˈka, ˗ka ˈdhuë˗ kë˗ ˗mɛ ˗bha.» (1 Piɛ. 3:9) Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɔ ˗ya kwa kë ꞊dedewo, ˈkö ˗kë ꞊dhɛ ˗wo pë ˈˈdhiʋ̈˗ ˗kë kwa ˈka, kwa ˈˈgblu ˗dho kë ˗së ˗an ˈka ˈö ˈkwa ˗an ꞊bhlëë ˗ya.

12. (1) ˗Dhɔ ꞊dede ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa ˗blü ˗mën kë ˗sü ˗bha ˈzü? (2)꞊Dhɛ ˗kɔ ˈkwa˗ yö ˗a ˈka video Préservons l’unité, un cadeau précieux ˈgü bhë ˗a ˈdhö, ˈmën ˈka dho ka ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈka˗ kë?

¹² Piɛdhö ˗ya ˗pö ö ˗bha ˈsëëdhɛ ˗blɛɛsü ˈgü ꞊dhɛ ‹ka ˗dhɔ ˗yö ka ˈko kë ꞊dedewo.› ˗Dhɔ suu ˈö bhë ˈwɔn yaa ˈdɛdɛ ˈyaa ˈnën ˗bhawɔn to, ˈˈkɛɛ «ˈwɔn yaa ˈgbɛ ꞊dede» ˗mü. (1 Piɛ. 4:8) ˗A ˈbha ˗ya kë kö Piɛdhö ˗zo ˗yö ˗bo mɛn ˗bhawɔn ˈto ˗sü ˗gleŋ ˈö Yesu ˗ya ˗da ˗a ˗bha ˈö˗ ˗kwɛ ˗ya kë ꞊va, ˗a ˈka. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka, Piɛdhö ˗ya ˗ga ˗be ꞊dhɛ mɛn ˗bhawɔn ˈto ˗sü ˈö «˗gɛnyan ˈka ˈˈsɔɔplɛ» bhë, ˈnën ˗tɔ ˈwɔn ˗së ꞊dede. ˈˈKɛɛ, Yesu ˗ya ˗pö ˗a ˗dhɛ ꞊dhɛ ˗a dua ˗mü kö ˗yö mɛn ˗nu ˗bhawɔn ˈto «˗gɛnyan ˗kaɔng ˈˈsaɔplɛ ˗gaɔˈˈsaɔplɛ.» ˗Yö ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈö˗ pö ꞊dhɛ ˗yö mɛn ˗nu ˗bhawɔn ˈto ꞊kplawo. ˗Wo ˈö bhë ˗yö ˗gban kwa ˗bha ˈpö. (Mat. 18:​21, 22) ˗A kë ˗sü ˗ya kë ka ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗, ka ˈgü ˈya ˗dho ga. ˈWɔn yaa kë ˗dhii ˗yö mɛn ˈˈpɛpɛ kwa ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, mɛn ˗bhawɔn ˈto ˗sü ˈyaa ˈˈplëëplë. ˗A ˗dhɛ ˈö ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dɛɛ ˈyö ˗tɔ kwa dua ˗mü ˈkwa pë ˈˈpɛpɛ kë kö ˈkwa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bhawɔn ˈto, ˈkwa dhi kwa ˈko ˗dhɛ. c

13. ˈMën ˗kë ö ˗zokë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗sü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë mɛn zii ˗nu ˗kɔa ˈˈgbɩɩ˗?

¹³ ˗Wo ˈö Yesu ˗ya pö kö ˗ya ˈgo ga ˈgü bhë Piɛdhö ˗zo ˈti bhɔ ˗a ˈka. ˗Ya ˗pö Piɛdhö ˗dhɛ: ‹˗Bhö i ˗zʋ ˈto ma ˗tuʋ̈ ˗nu ˈˈpiʋ.› (Zan 21:16)  ꞊Ya kë ꞊dhɛ ka mɛn zii ˗nu ˈka, kö ka˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˗wo ˈö bhë ˗yö ˗gban ka ˗bha. ˗A ˈbha ˗ya kë kö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊slɔɔ ˗sü kö yö ˗wɔngbɩɩsü ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗ya kë bhë, ˗yö mɛn zii do ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗. Pë ˗blɛɛsü ˈö mɛn zii ˗nu dua ˈdhö ˗mü kö ˗wa kë ˈyö ˗tɔ wo ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗bhawɔnyëëpë ˗nu ˈˈɲan bhɔ ˗sü, ˈwo ˗dhɔ ˗zɔn ˗an ˗dhɛ, ˈwo ˗an ˗takun kö ˗wo ꞊ɲɔɔn Zoova ˈˈsuee. ˗An dua ˗mü ˈzü kö ˗wo ˈˈdhiʋ̈sü ˗zlanwopösü ˈka ˗wo ˗bha ˈkɔdhi ˈgü, ˗wo wo ˗de baaˈˈ ˗bhɔkwëë ɛɛnˈˈ ˗bhɔkwëë ˈkpii ˗nu ˗bha, kö ˗wo ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗nu zë ˗a ˗ta. Mɛn zii ˈbha ˗nu ˗de ˈpö ˗wo mɛn ˈˈdhɛkësü ˈwɔnyëë˗ ˗nu ˈka ɛɛnˈˈ ˗zlanwo ˈkɔ dɔsü ꞊bidhoŋ ˗nu ˈwo Betɛdhö ˗an ˈgü. Gagade ˈka, yö ꞊va ˗yö mɛn zii ˗nu ˗kɔ ˗ta!

14. ˈMën dho mɛn zii ˗nu ˗blü ˗zokë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗bha? (1 Piɛdhö 5:​1-4)

¹⁴ Piɛdhö ˗ya ˗pö mɛn zii ˗nu ˗dhɛ: ‹˗Ka ka ˗zʋ kë ˗Zlan ˗bha ˈnën ˗nu ˈgü ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ˗tuʋ̈ ˗maakëmɛ ˗yö ö ˗zʋ ˗kë ˈka ˗tuʋ̈ ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈdhö.› (1 Piɛdhö 5:​1-4 ˗wo pö.) ꞊Ya kë ꞊dhɛ ka mɛn zii ˈka, kö yi˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ka ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɔ ˗yö ka ˗kë ˈö ˈka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka ka ˗zokë ˗an ˈˈpiʋ̈. ˈˈKɛɛ ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ka ˈgü ꞊shiöŋ ꞊dhɛ yö ka ˗kɔ ˗ta ꞊va ɛɛnˈˈ ka sëë ˗ya bho ˈgbɛ, ˈkaa ˗mɔn ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗bha. ˗Ya kë ka ˈka ˈˈdhʋ̈, ˈmën ˈka dho ˗a kë? ˗Ka ka zuʋ̈ˈˈ ˈˈpʋ̈ Zoova ˗dhɛ. Piɛdhö ˗ya ˗pö: «ˈMɛ ˈö [˗Zlan] ˗bha dhiangzëmɛ ˈka ˗ya kë ö kë ˗kɔ ˗ta, [ . . . ] ˗ya kë faan ˈö˗ nu˗ ˗dhɛ bha˗ ˈka.» (1 Piɛ. 4:11) Ka ꞊dhegblü ˗nu ˗wo bɔ ˗ni ˈgü ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈö ˈwaa ˗mɔn ˗an ˈˈɲan bhɔ ˗sü ˗bha ˈˈkpɔnŋtaadhɛ yaa ˈö yö ˗a ˈgü bhë, ˗an gü. Ka ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ꞊dhɛ ‹˗tuʋ̈ ˗maakëmɛ ˈkpii˗› ˈö ˗kë Yesu ˈka bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗an ˗takun ꞊dedewo ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ka ˗ta. ˗Yö ˗dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈ ꞊dɛɛ, ˈö˗ ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈzü ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü. ˗Zlan ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö mɛn zii ˗nu ˗wo ˗dhɔ ˗zɔn wo ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ, ˗wo wo ˗zokë ˗an ˈˈpiʋ kö ˗wo kë ‹ˈwɔnzuan ˈka› ˗an ˗bha ˈka.

15. Mɛn zii do ˗yö ö ˗zokë ö ꞊dhegblü ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)

¹⁵ Wiliamö ˈö mɛn zii ˈka ˗a ˗kwɛ ˗ya kë ꞊va bhë, ˗ya ˗yö ꞊dhɛ ˗wo kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗dhɛ ˗sü ˗wɔn ˗yö ˈˈgbɩɩ˗. ˈDhɛ Kolona virisö ˗yö ˗pɛn, waa mɛn zii ˗nu ˈwo to ˗wo pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˈwo dhiaŋzë kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo kun ˗zlanwopömɛn ˗nu kpö ˈgü ˗an ˈˈpiʋ̈ do do ˈka, ˈˈdhoogɔ ˈˈpɛpɛ ˈgü. ˗Ya ˗pö: «Kwa ꞊dhegblü ꞊vadhɛ ˗nu ˗wo ˗kun wo do ˈka wo ˗gɔ ˈkɔɔ. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗zotakɔ yaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ˗an ˗gɔ ˈˈvaandhö.» Kwa ꞊dhegblü do ˗yö ˈwɔn blɛɛˈˈ ˗ni  ˈgü ˗a ˗dhɛ, Wiliamö ˗yö ö ˈˈtʋ̈ ˗to ˗a ˗bha ˗së ˈka kö ˈö˗ ˗bhawɔnyëëpë waa˗ ˗bha zuʋ̈dhiʋ̈tɛ ˗nu dɔ. ꞊Ya kë ˈˈdhʋ̈, ˗kɔ ˈö dho ˗a ˗takun ˗a ˈka, ˗ya ˗dɔ. ˗Ya kë ꞊shiöŋ ˗yö ˗bɔ video ˗nu ˈwo kwa ˗bha ɛntɛnɛtö ˗ta bhë, ˗an ˗ta ˈö ˗an ˗takun. ˗Ya ˗pö ˈzü: «꞊Dɛɛ, kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bhawɔn ˗yö ˗zokë ˗an ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗bha ꞊dedewo. Kwa pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö mɛn ˗nu ˈö ˈwaa Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈka ˈkwa ˗an ˗takun kö ˗wa dɔ. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka, kwa dua ˗mü ˈkwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈkwa kwa ˗zokë Zoova ˗bha ˗tuëë ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˈkwa ˗an ˗takun kö ˗wo ˈto gagade ˈgü.»

16. ˗Gleŋ ˗nu ˈkwa ˗an sü bɔmɛn Piɛdhö ˗bha ˈsëëdhɛ ˈgü bhë, kwa ˗dho ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

¹⁶ ˈKwa ˗gleŋ ˈdɛdɛ ˈsü Piɛdhö ˗bha ˈsëëdhɛ ꞊plɛ ˈö˗ bɔ ˗an ˈgü. ˈWɔn ˈbha ˈö ˈkwa˗ ˈˈpiʋ̈ kö kwa ˗gɛn ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈ ˗a ˈgü, ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü ˗ee? ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˈwɔn ˗së ˗nu ˈkwa dho ˗an ꞊slɔɔ ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü bhë, kwa kwa ˗zota ˗an ˈgü ꞊shiöŋ ˗ee? ˗Zlanwopö kwa ˗bha yö ˈˈdhiʋ̈ ˗sü, ꞊klaŋplöö ɛɛnˈˈ ˗dhɛ ˈˈwɛɛ ˗sü ˈgü ˈö bhë, kwa˗ ˗wɔn ˗ya kwa ˗zo ˈˈpiʋ̈ ˗ee? ˗Kɔ ˈkwa dho ˗a ˗zɔn ˗a ˈka ꞊dedewo kwa ꞊dhegblü ˗dhɛ, kwa kwa ˗zota ˗a ˈgü ˗ee? Mɛn zii ˗nu, ka˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka pë ˈˈpɛpɛ kë ˈka ka ˗zokë Zoova ˗bha ˗tuëë ˗nu ˈˈpiʋ̈ ka zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka ˗ee? ˈWɔn ˗nu ˈwo bhë ˈka ka ˗zota ˗an ˈgü, ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈö ˈkaa ˗an kë ka ˗dho ˗an dɔ. ˈˈKɛɛ ka ˈgü ˈya ˗dho ga. ‹Kwa Dëmɛ ˈˈklʋʋ ˗yö ˗së,› ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö kwa ˗gɛn ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈. (1 Piɛ. 2:3) Piɛdhö ˗ya ˗pö: ‹˗Zlan yöö ꞊dede ꞊në dho ka ˈˈgla ˗kɔ ˗dee kë, ˈö ka ˗gɛn ˗gban, ˈö ka gba faan ˈka kö pë ˈbha ˈya ˗dho vin ka ˗bha.›—1 Piɛ. 5:10.

17. ˈKwa Zoova ˗dhɔkë ˗kplawo, ˈkwa kwa ꞊kwaa ˗a ˗zü kö ˗yö kwa ꞊klaŋkë, ˈwɔn ˗së ˗mɛɛn ˗nu ˈkwa dho ˗an ꞊slɔɔ?

¹⁷ ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, Piɛdhö ˗ya ˗pö ö ˗de ˗dhɛ ꞊dhɛ a ˗dhɛ ˈyaa ˗bha kö ˈö kë ˗Zlan Gbö ˈˈpiʋ̈. (Dhu. 5:8) ˈˈKɛɛ Zoova waa Yesu ˗wa ˗takun ˗dhɔ ˈgü ˈö to Yesu ˈˈpiʋ̈ ˗kplawo. ˗A ˗wɔn ˈgü, Piɛdhö ˗yö da «kwa Dëmɛ [ . . . ] Yesu Klisi ˗bha ˗gblüdëdhɛpö ˈgü.» (2 Piɛ. 1:11) ˗Yö ˗kun ˈwɔn ˗së ꞊dede ˈka! ˈKa ka ˗kɔ ˗klu Zoova dhɔɔbhaawɔn kë ˗sü ˗bha ꞊dhɛ Piɛdhö ˈdhö, ˈka ka ꞊kwaa Zoova ˗zü kö ˗yö ka ꞊klaŋkë, ka ˗de ˈpö ka ˗dho ˗tosɛta ˈö ˈyaa ɲën ˗a ꞊slɔɔ. Ka ˗dho ‹ka ˗bha ˗zoyödhe ꞊saa ˈö ˗kë dha ˗sü ˈka bha ˗a ꞊slɔɔ.›—1 Piɛ. 1:9.