A ˗bhɔ ˗kwɛ 1927 ˈgü ˈpödhɛ ˈnën ˈˈtɩtɩ do ˈö Shikago ˗dhɛ ˈˈsuee ˈwo˗ ˗dhɛ Ilinoa Zeta Zuni ˗a ˈgü. ˈNën ˈˈsoodhu ˈnën n dë waa n dhe ˈwo˗ kpɔ: Ʒeta, Dɔn, man Kaadhö waa Ʒɔyë. Yi ˈˈpɛpɛ yi ˗kun ˗a ˈˈpiʋ̈ kö ˈyi Zoova ˗dhɔkë yi zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka. ˗Kwɛ 1943 ˈgü, Ʒeta ˗yö ˗dho Galaadö ꞊klaŋkɔ ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˈgü. ˗Kwɛ 1944 ˈgü ˈö Dɔn ˗yö dho Betɛdhö ˈö kun Bluklinö Nuyɔɔkö ˗a ˈgü. Kaadhö ˗bha ˗yö ˗kë 1947 ˈgü, ˈö Ʒɔyë ˗de ˈpö ˈö dho 1951 ˈgü. Waa yi ˗mɛn ˗nu ˗an ˗bha ˈwɔnzuan ˗së ˈö bhë ˗yö n ꞊faanmën ꞊dedewo kö ˈa Zoova ˗bha yö ꞊va kë.

˗Baaˈˈ waa ˗Maanˈˈ ˗wo ˗kun Biblö ˗wopömɛn ˗nu ˈö ˗Zlan ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë ˗an ˈka, ˈwo yi ꞊draan ˈpö ˗dhɔ suu ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka. ˈˈKɛɛ ˈdhɛ n dë ˗yö ˗kë ˈˈsɔdha ˈka Edhɔpö ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˗gblü ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü, ˗zlanwo ˗nu ꞊bhlëë ˗yö ˗go ˗a ˈgü ˈpapadhö. ˈDhɛ ˗Maanˈˈ ˗ya yö ꞊dhɛ ˗Baaˈˈ ˗ya ö ꞊yɛɛ˗ kë ˗ya nu ˈkɔɔ, ˗yö ˗Zlan ˈˈnuɛ ˗bho ˗a ˗wɔn ˈgü ˈö˗ pö: «Kaadhö ˗ko ˈdho ˗zlanwokɔɔdhö ꞊dhɛ ˗kɔ ˈko˗ ˗kë ˗a ˈka ˗be ˗a ˈdhö.» ˈYö ˗Baaˈˈ ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «A ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈa ü ˗dɔ ʒian mü, ˈˈkɛɛ n ˈti ˗dho ˗da ˈkɔɔ.» ˗Maanˈˈ ˗ya dhɛɛˈˈ ˗kpɔ ˈö˗ pö: «ˈMën ˗kë?» ˈYö˗ pö ˗Maanˈˈ ˗dhɛ: «˗Gblü ˈˈtʋ̈ŋ ˈka, ˗zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˈwo ˗zlanwo do ˈgü bhë, ˗wo ˈdhuëë˗ ˗kpɔ ˈˈsɔdha ˗nu ˈwo nu wo ˈko ˗gɔ ˗an ˗bha. ˗Kɔ ˈwo˗ ˗bha ꞊plɛ ˗Zlan ˗dho ˗an ˗takun ˗ee?»

꞊Taabha kö ˗Maanˈˈ ˗ya ˈdho ˗zlanwokɔɔdhö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ꞊plɛ ˗wo ˗nu yi ˗gɔ ˈkɔɔ, ˈwo ˈsëëdhɛ ˗be ꞊plɛ ˈwo˗ ˗dhɛ Lumière ˈwo ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˗be ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗a ˈgü bhë ˗a nu ˗Baaˈˈ ˗dhɛ. ˗Yö ˗kë ˗Baaˈˈ ˗dhɛ ˗së ˈö ˗we ˗a ˗bha. ˈDhɛ ˗Maanˈˈ ˗yö ˗kpan ˈsëëdhɛ ˗be ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bha, ˗yö ˗ya ˗an ˗wo pö ˗sü ˗bha. ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, ˗ya ˗yö zunalö ˈgü ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈwo˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo bɔ ˈsëëdhɛ be Lumière ˗ta kö ˈwo Biblö draanˈˈ ˗wo nu, ˗yö ˗we ˈdho ˗sü ˗bha. ˈDhɛ ˗lo mü, dhebɔ zii do ˈnën nu ˈö ˈkɔ ˈˈdhi ˗pʋ ˗a ˗gɔ. N dhe ˗yö ˈsëëdhɛ ˗be ˗zɔn dhebɔ ˈˈdhʋ̈ ˗a ˗dhɛ ˈö˗ dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈö˗ pö: «ˈSëëdhɛ ˈö yö ˈnën ˈka˗ draanˈˈ ˗ni ˈgü ˈdhɛ yö ˗a ˈgü ˗ee?» ˈYö dhebɔnën ˗ya pö: «꞊Ii, ˗bhö ˗da ˈkɔɔ.» ˈˈDhoogɔ ‘ö dɔ ˗a ”‏piʋ̈ ˗a ˈgü, yi dhe ˗yö ˗dho ˈnën ˗nu yi ˈka mü. ˈÖ sü yi ˈö bhë ˗a ˗bha, yi ˗dho mü ˗kplawo.

Kö yi ˗bhɔkwëë do ˗ta, ˈˈdhiʋ̈sümɛn ˗ya ˗pö n ˗dhɛ ˈa Psaume 144:15 ˗wo pö. Biblö ˈˈɲan ˈö  bhë ˗a ˈgü, ˗wa pö ꞊dhɛ Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu zuʋ̈ˈˈ gblü ˗yö dhi ˗sü ˈka. ˗Yö ˗kë n ˗dhɛ ˗së ꞊dedewo. ˈÖ 1 Timote 1:11 ˗ya pö ꞊dhɛ Zoova ˗yö «zuʋ̈gblüdhi ˗Zlan ˈka.» Efɛzö 5:1 ˗de ˈpö ˗ya pö ꞊dhɛ ‹ˈkwa kwa ˗bha ˗wɔn kë ˗kɔ ˗nu ˈsü Zoova ˗bha ˗bha.› A˗ ˗yö ꞊dhɛ n dua ˗mü kö ˈa n ˗Damɛn ˗dhɔkë zuʋ̈gblüdhi ˈka, ˈa˗ ˈˈnuɛ bho ꞊bhlëë suu ˈö˗ ˗ya n ˗bha bhë ˗a ˗wɔn ˈgü. ˈWɔn ꞊plɛ ˈa n ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ n ˗bha ˗tosɛta ˈgü ˈa ˗an ˗kë, ˈwo bhë.

˗Zlanwokɔdhi ˈö kun yi ˈka ꞊klöö˗ ˗yö ˗kë ˈˈkidhʋŋ 32 ˗naan ˗ta Shikago. ˈKö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗yi dho ˗bhɔkwëë ˗nu ˗ta, ˈö n ˗man Biblö dɔ ˗sü ˗yö ˗da ˈˈdhiʋ̈. ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, ˗bhɔkwëë ˈˈdhiʋ̈sümɛn ˗ya ˗pö Ʒeta ˗dhɛ ˗yö ˈwɔn ˗daakë. ˈDhɛ ˈa n ˈˈtʋ̈ to ˗a ˗bha ˈa˗ pö n ˗de ˗dhɛ: «Pë ˈö˗ pö yö a ˗dɔ, n dua ˗mü ˗be kö ˈa n ˗kɔ luuˈˈ ˈa˗ pö.» A ˗ya n ˗de baaˈˈ ˗sü ˗bha, ˈa ˈwɔn ˗daa ˗nu ˗kë. ˗A ˈdhɛ kun ˗së ˈgbɛ ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ n ꞊dhegblü ˗nu ˈdhö a ˗ɲɔɔn Zoova ˈˈsuee. A ˗dho ˈa bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˗kwɛ 1941 ˈgü.

N ˗zo ˗yö ꞊kun ˗bhɔkwëë ˈkpii˗ do ˈö ˗kë Klivölandö owayo ˗kwɛ 1942 ˈgü bhë ˗a ˈˈpiʋ̈. ˗Dhɛ ˗nu ˈwo ˗ʒiö 50 ˗ta Zeta Zuni ˗wo ˗kun wo ˈˈtʋ̈ ˈto ˗ni ˗bhɔkwëë ˈö bhë ˗a ˗bha telefɔnö ˈˈdhiʋ̈. Yi ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu waa ˈkɔdhigümɛn ˈˈwɛɛ ˈbha ˗nu yi ˗kun ˗ya ˗sü ˈka «sɔ ˈkɔ» ˈgü ˗bhɔkwëë kë ˗dhɛ ˈˈsuee. ˈˈLüman ˗gblü ˗kun gɔn ˗ni ˈgü ˈö ˈwo kun Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈˈklʋʋ bhɔ ˗ni ˈgü ꞊dedewo. ˈKwa dɔ gbeŋ, a ˗kpan kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha gɔ ˗bha kö ꞊waa˗ ꞊wë bho yi ˗bha sɔ ˈkɔ ˗nu ˈˈpiʋ̈. ˗An ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo mɛn ˗nu ˗ya gɔ ˈgü kö ˗wo wo ˈˈɲan ˈto ˗yi ˗bha gbeŋ ˗todhʋ̈sü ˈgü. ˗Bhluubhludhe ˗ya ˗da, kwa ꞊dhegblü ˗nu dua ˗mü kö ˗wo wo ˗bha gɔ ˈˈwo ˗nu dɔ kö mɛn ˗nu ˈwo nu ˗ni ˈgü yi ˗gɔ ˗wo ˗an ˈˈɲɛɛn ˈtrö, ˗ya ˈgo mü kö ˗wo gɔ ˈˈtruu ˗nu ˗piö kë ˈˈdhʋ̈ mɛn ˗nu ˈwo to ˗wo nu yi ˗takun. A ˗yö ꞊dhɛ ‹Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗wo baaˈˈ ˗sü ˈka ˗kplawo ˈwɔn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗bha.› ˈWɔn yaa gbɛ˗ ˈti kë, ˗a ˗wɔn ˈgü a ˗kë n de ˈgü ˗së ˈa yi zë n ˈflëëgü.

ˈDhɛ ˗kwɛ ˗nu ˗wo ˗ʒiö, a n ˗zota ˗bhɔkwëë ˈkpii˗ ˈö bhë ˗a ˗wɔn ˈgü ˈa˗ yö ꞊dhɛ n dhe zuʋ̈ˈˈ ˈˈdhiʋ̈ ˈti ˈˈtɛ ɛɛnˈˈ ˈˈsuʋ̈ ˈti˗ kë toŋtoŋdhö, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗yö ˈdhaŋ˗ ˗bho Zoova waa ö ˗bha kɔlokota ˗an ˈˈdhiʋ̈. N ˗zo ˈti ˗dho bhɔ ˗a ˗bha ˈwɔnzuan ˗së ˈö bhë ˗a ˈka.

ˈDhɛ ˗bhɔkwëë ˈkpii˗ ˈö bhë ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˗yö to ˈˈtɩtɩ, n dhe ˗yö ˗kë ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü ˗yodhiʋ̈ ˈka. ˗A ˗wɔn ˈgü ˗yö ö ˈˈtʋ̈ ˈto ˗së ˈka ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗nu ˈwo ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü ˗yö ˗nu ˗wɔn ꞊blɛɛ ˗a ˈgü bhë ˗an ˗bha. ˈDhɛ ˈyi kun nu ˗ni ˈgü ˈkɔɔ, ˗ya ˗pö: «A ˗dho kë ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü ˗yodhiʋ̈ ˈka ˗kplawo. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˈmaan ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈa n ˗zokë kwa ˗bha ˈkɔɔdhɛ ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka.» ˗Ya ˗pö yi ˗dhɛ ˈyi ö ˗takun, ˈyi ˗we ˗a ˗bha. ˈDhɛ kë ˈˈdhʋ̈, ˗ya ˗pö yi mɛn ˈö ˗dhö ˗a dua ˗mü kö ˗yö ˈkɔɔdhɛ do ɛɛnˈˈ ꞊plɛ ˗go kö ˈyi ˗kun dhiapiʋ̈ ˗pë ˗bhö. ˈˈSanni ˈyi ˈdho ꞊klaŋkɔɔdhö, ˗yö ˈkɔɔdhɛ ˗nu ˗ga kö ˗ya kë ꞊dhɛ yi ˗a ˗yökë ˗së ˈka ˈö˗ ˈwɔn dɔ. ˗Ya ö bo ˈö ꞊kun ˈdho ˗zlanwopö. Yö ˗kun ˗a ˗kɔ ˗ta ꞊va, ˈˈkɛɛ yö ˈti ˈˈkan ö ˗zokë ˈnën ˗nu yi ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗bha toŋtoŋdhö. ˈYa nu pë ˗bhö ɛɛnˈˈ ˈya yi bo ꞊klaŋ ˈka, ˗yö ˗nu ˈkɔɔ yi ˗wɔn ˈgü. Yi ˈbha ˗nu ˈka ˈya ˈgo ꞊klaŋdhiʋ̈ ˈya nu yi ˗dho ˗zlanwopö. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗ya ˗kë ˈö ˈpë ˈwo˗ ˗dhɛ ˗kë ˗yödhiʋ̈ ˈka ˗sü ˈyi˗ dɔ.

A ˗kë ˗yödhiʋ̈ ˈka kö n ˗kwɛ ˗ya kë 16. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗Baaˈˈ ˈti kë Zoova ˗dhɔkëmɛn ˈka ꞊köŋ, ˗yö ö  ˈˈtʋ̈ŋ ˗kë pë ˗nu ˈa ˗an ˗kë ˗zlanwopödhɛ ˈgü bhë ˗an ˈgü. Gbeŋ do ˈka a˗ ˗pö ˗a ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈkö ˗kë ꞊dhɛ a n ˈgü dɔ ˗ni ˈgü ˈˈgbɩɩ˗, ˈmaan ˗kpan mɛn ˈbha ˈö dho ˈˈwɩ Biblö draansü ˗bha ˗a ˗bha. ˈDhɛ ˈa n ˗foo ˗lo ˈa˗ pö ˗a ˗dhɛ: «Ü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈü Biblö ꞊draan n ˈˈpiʋ̈ ˗ee?» ˗Yö ö ˗zota dɔɔni, ˈö˗ pö n ˗dhɛ: «˗Yö n ˗zokun kö ˈa Biblö draanˈˈ ü ˈˈpiʋ̈.» ꞊Ii, n dë ˈnën kun n ˗man Biblö ꞊klaŋnën ˗blɛɛsü ˈka. ˗Yö ˗kun ꞊bhlëëwɔn ˈkpii˗ ˈka.

A ˗kun ˗a ꞊klaŋkë ˗ni ˈgü ˈsëëdhɛ be « La Vérité vous affranchira » ˈka. ˈDhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈnën ˈbha ˗yö ˗ʒiö, a˗ ˗yö ꞊dhɛ n dë ˗kun n ˗takun ˗ni ˈgü kö ˈa kë Biblö draanˈˈ ˗mɛn waa mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ˗a ˈka ˗mɛn ˗së ˈka. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ gbeŋ do ˈka ˈdhɛ ˈyi ˗wo ˗bhüöö kpö do ˗wo pö, n dë ˗ya ˗pö n ˗dhɛ: «ˈPë ˈsëëdhɛ be ˗ya pö ˈman˗ ˈgüman, ˈˈkɛɛ ü˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ gagade ˗mü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?» Dhɛɛˈˈ ˈö bhë n ˈti kë baaˈˈ sü ˈka ˗a ˗bha, ˗a ˗wɔn ˈgü a˗ ˗pö ˗a ˗dhɛ: «ˈMaan ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗a ˈgü ˈˈpʋ ü ˗dhɛ. ˈˈKɛɛ ko ˗bha ˈsëëdhɛ draansü ˈö dho kë ꞊taabha ˗a ˈgü, a ˗dho ˗a ˗yɔ bɔ ü ˗gɔ.» A ˗dho ˈa˗ ˗kë ˈˈdhʋ̈. ˗A ˗kpan Biblö ˈˈɲan nu ˈwo ˈwɔn ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈgü ˗pʋ mü, ˗an ˗bha. ˈDhɛ ˗kë ˈˈdhʋ̈, a pë mɛɛnˈˈ ˗kɔ ˗draan, ˈa n ˗de ꞊baa ˗së ˈka Biblö ꞊klaŋkë ˗sü ˗bha. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗yö n ˗takun ˈa ˗kë Biblö draanˈˈ ˗mɛn ˗së ˈka ˈö n dë ˗takun ˈpö. ˗Yö ˈpë kun ˗a draanˈˈ ˗ni ˈgü ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈö bɔ ˈˈyi ꞊bhaa ˗kwɛ 1952 ˈgü.

A ˗go n ˗mɛn ˗nu ˗gɔ ˈkɔɔ kö n ˗kwa ˗ya kë 17. Ʒeta ˗yö kë bɔmɛn ˈka, ˈö Dɔn ˗yo yökë Betɛdhö. ˗Kɔ ˈwo˗ ˗bha ꞊plɛ ˗an ˗bha yö ˗dhɔ ˗kun ˗an kë ni ˈgü, ˗a ˗wɔn ˗yö n ꞊faanmën ꞊dedewo ˈa n ˈtɔ ˗ya kö ˈa ˈdho Betɛdhö. A n ˈtɔ ˗ya ˈzü kö ˈa ˈdho Galaadö ꞊klaŋdhiʋ̈. ˗Dhɛ ˈa n bo ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka, a ˈwɔn ꞊gban ˈˈklɔɔnbho Zoova ˗bha. ˈMën ˗kë ꞊taabha? ˗Kwɛ 1946 ˈgü, ˗wo n ˗dhɛ Betɛdhö.

˗Kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈ ˗a yö suu ꞊va ˗kë Betɛdhö, ˈa pë ˗dɛɛ ꞊vadhɛ ˗nu ꞊draan. ˗Kwɛ 75 ˈa˗ ˗kë Betɛdhö ˗a ˈgü, a kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗be ˗nu ˗yökë ˗kɔ ˗draan, ˈa ˗zokë ˈwëë˗ ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ꞊draan, ˈa go mü ˈa ꞊kwɛɛ˗ ˗nu ˈdhɔ ˗sü ˈö Betɛdhö ˗bha ˈka waa ꞊kwɛɛ˗ ˗bɔ ˗dhɛ ˈˈwɛɛ ˈgü ˗sü ꞊draan. ˗A ˈdhɛ ˈwɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo ˈyö ˗tɔ ˗gleŋ ˗nu ˈa ˗an sü Betɛdhö dhiapiʋ̈ ˗bhɔkwëë waa ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗nu ˈgü ˈwo ˗kë n ˗dhɛ ˗së ꞊dedewo.

A ˗gleŋ ˗sü ˈzü n ˈzlaa˗ Kaadhö ˈö nu Betɛdhö ˗kwa 1947 ˈgü bhë ˗a ˗bha. ˗Yö ˗kun Biblö draanˈˈ ˗mɛn waa mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ˗a ˈka ˗mɛn ˗së ˈka. ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, a˗ ˗pö ˗a ˗dhɛ ˗yö n ˗takun n ˗man ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗bha. A˗ ˗pö Kaadhö ˗dhɛ ˈman pë ꞊va mɛɛnˈˈ ˈman ˗an ˗lokota, ˈˈkɛɛ ˗kɔ ˈa dho ˗an ˗ya ˗a ˈka ꞊bhlëë ˈgü ˈmaan˗ dɔ. Dhɛɛˈˈ do ˈö dho n ˗takun ˗ya ˗kpɔ n ˗gɔ ˈö˗ pö: «Ʒoɛdhö, ü ˗bha ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗gɔ ˈnën ˗tɔ ˗mën?» A ˗to mü ˈpë ˈa dho ˗a kë ˈa˗ yö. Pë ˗nu ˈa dho ˗an ˗da n ˗man  ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˈgü a ˗an ˗yö, ˈö˗ dhɛ ˗nu ˈwo to ˗an bho mü. N ˗zo ˈti bhɔ ˗gleŋ ˈö bhë ˗a ˈka toŋtoŋdhö.

ˈYa pö yi zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö dhi Betɛdhö, yi dua ˗mü kö ˈyi pë ˈˈpɛpɛ kë ˈyi ˗zlanwopö. ˈYa˗ kë ˈˈdhʋ̈, yi ˗bɔagüwɔn ˗sɛŋbɔ ˗nu ꞊dede ˗yö. ˗A do ˈö n ˗zo ˗yö to ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka ˈyö ˗tɔ ˈwɔn ˈö ˗kë Nuyɔɔkö dhiapiʋ̈ do ˈka. Yaa kwa ꞊dhegblü do yi ˗dho ˗wo dhebɔnën do ˈbha ˈö ˗ya ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn waa Réveillez˗vous! sü ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˗a ˗dhɛ. Yi yi ˗de ˗zɔn ˗a ˗dhɛ ˈyi˗ pö: «Yi mɛn ˗nu ˗takun ˗ni ˈgü dhiapiʋ̈ yö kö ˗wo ˈwɔn ˗së ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗wa dɔ.» ˗Ya ˗pö yi ˗dhɛ: «꞊Ya ˗kë ꞊dhɛ ka ˗nu Biblö ˗wɔn blɛɛˈˈ kö ˗ka ˗da ˈkɔɔ.» Biblö ˈˈɲan ˗nu ˈwo ˗gban ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ waa ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˗bha, yi ˗an ˗wo ˗pö ˗a ˗dhɛ ˈyi˗ ˈˈdoodɔ. ˗Yö ˗kë ˗a ˗dhɛ ˗së ꞊dedewo ˈö ö ˈˈtɔŋdë ˈbha ˗nu ˗dhɛ ˈˈdhoogɔ ˈö dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈgü. ꞊Taabha, waa ö ꞊gɔɔn ˗wo ˗dho ˈwo ˗kë Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ꞊dede ˈka.

Dhebɔ ˈa dho ˗a ˈsü bhë a˗ ˗mɛɛn ˗kwɛ 10 ˈˈpiʋ̈, ˈa ˗kun ˗kpan ˗a ˗bha. ˈMën n ˗takun ˈa ˗kpan ˗a ˗bha? A ꞊bhɛɛ Zoova ˗dhɛ, ˈö go mü ˈa n ˗zota ˈpö yö ˈö yaa ˗mɛn ˈyi dho kë kö ˈya yi ˈko ˈsü ˗a ˈgü.

ˈDhɛ ˈyi yi bo ˗bhɔkwëë ˈkpii˗ kë ˗sü ˈka Yanki stadiɔmö, a ˗kpan kwa ꞊dhegblüdhe do ˈwo˗ ˗dhɛ Madhi Aniɔdhö ˗a ˗bha. Waa n ˈzlaa˗ Ʒeta ˗wo Galaadö ꞊klaŋkɔ ˈˈdhi ꞊plɛ ˗bha ˗naan ˗ke wo ˈkwëë˗, ˈö waa˗ ˗nu ˈwo ˗kë bɔmɛn ˈka ˗dhɛ do ˈgü. Madhi ˗yö bɔmɛn ˗dhɛ ˗yö ˈö˗ ˗kë Kadhaibö bhë waa mɛn ˗nu ˈö ˗an ˗takun Biblö ˈka ˗kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈ ˗a ꞊blɛɛ n ˗dhɛ ˈˈwowosü ˈka kö yi yi ˈko dɔ ˗ni ˈgü ˗së ˈka. Yi˗ ˗yö ꞊dhɛ ˈwɔn ˗nu ˈyi ˗an ˗kë Zoova ˗bha yö ˈgü wo do. Yi yi ˈkosü ˗kwɛ 1955 Avlidhö ˈˈsu ˈgü. Madhi ˗ya ˗zɔn ˗kɔ ꞊va ˗ta ꞊dhɛ ˈö gbɔɔdhe waa ˈwɔnzuan ˗së ˈö go Zoova ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈka. Yö suu ˈˈpɛpɛ ˈwo˗ dɔ ˗a ˗kɔ ˈka ˗ya ˗kë zuʋ̈gblüdhi ˈka, ö ꞊sɔbhɛɛ ˈka ˈö ö ˗zokë ˗së ˈka mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˈö Zlan ˗bha Gblüdëdhɛ ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈. (Mat. 6:33) Yi ˗kë ˈˈpian do ˈˈpiʋ̈ ˗maankëmɛn ˈka ˗kwɛ ˗yaaga ˈˈpiʋ̈, ˈö ˈdhɛ ˈkwa dɔ ˗kwɛ 1958 ˈgü, ˈwo yi ˗dhɛ kö ˈyi yökë Betɛdhö.

A ˗gleŋ ꞊va ˗sü Madhi ˗bha. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ ˈˈtʋ̈ŋ ˗blɛɛsü ˈyi yi ˈkosü ˗a ˈka, yi Biblö ˗wo ˗pö yi ˈkwëë˗, ˈyi dho ˈyi˗ ˈˈɲan ˈsɛɛn˗ 15 ˗wo pö ˗kplawo. Mɛn do ˗ya ö bo ˗a ˗wo pö ˗sü ˈka, ˈyi˗ ˈˈdoodɔ ˈö ˗kɔ ˈyi dho ˗a ya ˗a ˈka ꞊bhlëë ˈgü yi ˗bha ˗tosɛta ˈgü ˈyi˗ ˗wɔn ꞊blɛɛ ˈpö. ˗Ya kë ꞊shiöŋ pë ˗nu ˈö Madhi ˗ya ꞊draan Galaadö ꞊klaŋdhiʋ̈ waa bɔmɛn ˗dhɛ ˈgü, ˗yö ˗an ˗zɔn n ˗dhɛ. Pë ˗nu ˈa ˗an ꞊draan Madhi ˗bha bhë ˗wo n ˗takun n ˗man ˈˈdhɛɛtadhiaŋ˗ ˗nu ˈgü, ˈwo˗ ˗kë ˈzü ˈa kwa ꞊dhegblüdhe ˗nu ꞊faanmën ˗dhɛ dɔ.—Prov. 25:11.

Man dhebɔ dhɔɔbhaasü ˈö bhë ˗a ˗wɔn ˗yö ˗kë 2013 ˈgü. ˈˈKɛɛ n ˈˈɲan ˗ya ˗gɔ ꞊dedewo kö ˈa ˗kpan ˗a ˗bha, ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü. ˈˈSanni kö ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗yö ˗lo, a pë ˈˈpɛpɛ kë ˗ni ˈgü kö ˈa pë draanˈˈ ˗kplawo, ˈa ˈdhaŋ˗ bho Zoova ˈˈdhiʋ̈ n zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka. (Prov. 3:​5, 6) ˈMan n ˗zota ˈpë Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu dho ˗a kë ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈgü bhë ˗a ˈgü, ˗yö n ˗zogban ˈö n zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü dhi. ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka kwa ꞊Klaŋkëmɛn ˈkpii˗ ˗dho pë ˗dɛɛ ˗nu ˈwo ˗gban ö ˗bha ˗an ˗zɔn kwa ˗dhɛ. ꞊Ii, pë ˗nu ˈö n ꞊klaŋkë ˗a ˈka ˈö dho ˈö yö ˗a ˈka ˗dɛɛ ˗bha waa ˗gasitɛ ꞊va ˈö˗ ˗kë n ˗dhɛ bhë, ˗a ˈˈnuɛ ˗bho ˗an ˗wɔn ˈgü ꞊dedewo.