ˈWƆN ˗GƆ 36
ˈˈTAN 89 ˈWɔn ˗man ˗Zlan ˗ta ˗sü ˈdhuëë˗ ˗yö ꞊va
‹˗Kwa ˈˈtasü ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗bha›
‹˗Zlan ˗wʋ bha ˗kaa ˈgü ˗ta ꞊në˗ ˈsü.›—ZAK. 1:22.
˗A ˗GƆ
ˈWɔn ˗gɔ ˈö yö ˗yö ˗dho kwa ˗bha Biblö draanˈˈ ˗sü, ˗zota ˗a ˈgü ˗sü waa ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗an ˗dhɔ ˗dadhiʋ̈.
1-2. ˗Mën ˈö ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dhi? (Zakö 1:22-25)
ZOOVA waa ö Gbö dhɔɔbhaasü, ˗wa ˈˈpiʋ̈ kö kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö dhi. Psaume 119:2 ˗bɛnzëmɛn ˗ya ˗pö: «Mɛn ˗nu ˈwo to ˗a ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˈö ˈwo˗ ꞊mɛɛn wo zuʋ̈ga ꞊gban ˈka, ˗an ˗bha ˗yö ˗së.» Yesu ˗yö kwa ˗zogban ˈzü ˈö˗ pö: «Mɛ ˗zian ˈkö ˈwo wo ˈˈtʋ ˈto [˗Zlan] ˗wʋ ˗bha ˈö ˈwo˗ ˈgü ˗ta sü wo ˗zë ˗a ˗nu ˗bha ˗së.»—Dhu. 11:28.
2 Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö dhi sü ˈka. ˈMën ˗kë? Pë ꞊va ˈnën ˈwo kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dhi, ˈˈkɛɛ ˗a do ˈö˗ ˗wɔn ˈdho ˈˈgbɩɩ˗ ˈyö ˗tɔ kwa Biblö ˗wo ˗pö ˗kplawo, ˈkwa pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü.—Zakö 1:22-25 ˗wo pö.
3. Pë ˗nu ˈö ˈkwa ˗an ˗wo pö ˗Zlan ˈˈDhiwo ˈgü ˈkwa ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü, ꞊trɔɔn ˗mɛɛn ˗nu ˈkwa ˗an ꞊slɔɔ?
3 «ˈKwa ˈˈta ˈsü ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗bha,» kwa ˈwɔn ˗së ꞊va ꞊slɔɔ˗ ˗a ˈgü. ˗A ˗blɛɛsü ˈnën ˗tɔ kwa ˈˈdhiaa ˗yö ˗kë Zoova ˈgü, ˈö˗ ˗wɔn ˈgü kwa zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö ˗dhi. (Eccl. 12:13) Biblö ˗wo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈsü ˗ya ˗kë ˈzü ˈö ˗mlɛɛn ˗së ˗yö ˗kë kwaa kwa ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu waa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo kwa ˗bha ˗zlanwokɔdhi ˈgü kwa ꞊zinŋgü. ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˗yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ka ˈka ˈpö ka ˗bha ˗tosɛta ˈgü. ˗Ya ˈgo mü ˈzü mɛn ˗nu ˈö ˈwaa Zoova ˗bha ˈˈtɔŋ˗ ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü bhë, ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo nu ˗an ˈka wo ˗de ˗ta ˈkwaa ˗an ˗ya kwa ˗de ˗bha. Pë ꞊dede ˈö ˗gblüdë Davi ˗ya pö, ˈyö bhë. ˈDhɛ Zoova ˗bha ˈtɔŋ˗, ˗a ˗bha ˈwɔn ˗nu ˗mɔn ˈˈkwöö ˗sü waa ˗a ˗bha zadɔ ˗sü ˗wɔn ꞊blɛɛ ˈˈtan ˈgü, ˗ya ˗pö: «˗An ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ꞊trɔɔn ˗së ˗yö ˗dhö.»—Ps. 19:7-11.
4. ˈMën ˗kë ˈö ˈˈta ˗sü ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗bha ˗sü ˈyaa kë ˈˈplëëplë kwa ˗kɔa ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka?
4 Gagade ˈka, ˈˈta ˗sü ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗bha ˗sü ˈyaa kë kwa ˗kɔa ˈˈplëëplë ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ yö ˗nu ˗wo kwa ˗kɔ ˗ta ꞊va, kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈˈtʋ̈ŋ ˈsü ˈkwa Biblö ˗wo pö, ˈkwa˗ draanˈˈ kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˈö Zoova ˈdhö˗ ˈˈpiʋ̈ ˈkwa˗ dɔ. ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, ˗dhioo ˗nu ˈwo dho kwa ˗takun kö ˈkwa Biblö ˗wo pö ˗kplawo, kwa ˗dho ˗an yö. ˈPë dho kwa ˗takun ˈzü kö ˈkwa kwa ˗zota ˈpë ˈkwa˗ ˗wo pö ˗a ˈgü kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa ˗mɔn ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗bha kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü, kwa ˗dho ˗a yö.
˗KWA ˈˈTƲ̈Ŋ ˈSÜ KÖ ˈKWA BIBLÖ ˗WO PÖ
5. Yö suu ˗mɛɛn ˗nu ˈwo dɔ ˗sü ˈka kwa ˗kɔ ˈka ˈö ˈwo ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va sü kwa ˗gɔ?
5 Yö ꞊va ꞊dede ˗yö Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗kɔ ˈka. Kwa ˈˈtʋ̈ŋ ˗sü ˈö yö ˗nu ˈö Biblö ˗ya pö ˈkwa ˗an kë bhë, ˈkwa ˗an ˗kë. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˗tɔ mɛn ꞊vadhɛ ˈwo kwa ꞊zinŋgü bhë ˗an dua ˗mü kö wo yökë, kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗wo wo ˗zokë wo ꞊dede waa wo ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈. (1 Tim. 5:8) Kletiɛn ꞊vadhɛ ˗nu ˗wo wo ˗zokë ˈpö mɛn ˈbha ˈö ˈˈyua ˈdhö˗ ˗bha ɛɛnˈˈ wo ˗mɛn ˗nu ˈö ˗wa kë zii ˗an ˈˈpiʋ̈. Kwa ꞊dede kwa ˗bhawɔn ˗yö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va ˗bha kö ˈkwa kwa ˗de ˈˈdhɛkë. ˗Ya ˈˈkan ˈwɔn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗an ˗bha, yö ˗nu ˗wo dɔ ˗sü ˈka kwa ˗kɔ ˈka ˗zlanwokɔdhi ˈgü. ˗A do ˗wɔngbɩɩsü ˈö ˗dhö, ˈyö ˗tɔ ˗zlanwopösü. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈ ˈˈsa kwa ˗dho ˈˈtʋ̈ŋ ꞊slɔɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ kö ˈkwa Biblö ˗wo pö ˗kplawo, ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü, ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü.
6. ˈMën ˈkwa dho ˗a kë kö ˈkwa Biblö ˗wo pö ˗kplawo? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)
6 Biblö ˗wopösü ˈö bhë «pë ꞊dede ˈö ˗dhi ˗Zlan ˗dhɛ yö ˗mü.» ˈDhɛ ˈˈdhʋ̈, kwa dua ˗mü kö ˈkwa˗ ˗wɔn bɔ ˈˈdhiʋ̈. (Fdh. 1:10) ˈWɔn ˈö ˗gban mɛn ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblu ˈdhö dhi ˗sü ˈka ˗a ˗bha, Psaume ˗blɛɛsü ˗ya ˗pö: «˗A zuʋ̈gblüdhipë ˈnën ˗tɔ Zoova ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗nu. ˈƝënŋ˗ ˈgü waa gbeŋ, ˗yö ˗an ˗wo ˗pö, ˈö ö ˗zota ˗an ˈgü.» (Ps. 1:1, 2) ˗Ya ˗zɔn ˈˈpuu ˈka ꞊dhɛ kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈˈtʋ̈ŋ ˈsü ˈkwa Biblö ˗wo pö. ˈˈTʋ̈ŋ ˗së ˗mɛɛn ˈö ˈkwa dho ˗a kë ˈˈdhʋ̈ ˗a ˈka? ˗Yö ˗sü mɛn ˈö ˗dhö ˗a ˗bha. ˈˈKɛɛ ˗a ˈdhɛ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈyö ˗tɔ ˈˈtʋ̈ŋ ˈkwa dho ˗a ˗wo pö ˗a ˈka ˗kplawo kwa ˗kɔ ˗yɛ ˗a ˗bha ˗sü. Kwa ꞊dhegblü do ˈwo˗ ˗dhɛ Vitɔɔ ˗ya ˗pö: «Biblö ˗wopösü ˈö dhiapiʋ̈ bhë, ˗yö n ˗dhɛ ˗së. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˈmaan ˈgo yiöö ˈˈvaandhö, a˗ ˗yö ꞊dhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈka kö pë ˈbha ˈö dho n ˈˈtʋ bho ˈpë ˈa˗ ˗wo pö ˗a ˈˈpiʋ̈ ˈyaa ˈdhö ꞊köŋ. N ˗gɔ ˈgü ˗yö dɔ ˗sü ˈka dinŋdhö, a ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈa n ˈˈɲan ˗klu ˈpë ˈa˗ ˗wo pö ˗a ˗bha.» Kwa ˗mɔn ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗bha ˈpö. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗kwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈkwa˗ pö: «ˈˈTʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈö ˗së n ˗man ˈka kö ˈa Biblö ˗wo pö?»
˗KWA KWA ˗ZOTA ˈPË ˈKWA˗ ˗WO PÖ ˗A ˈGÜ
7-8. Kwa Biblö ˗wo pö ˗ni ˈgü, ˈmën ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗yö kwa ˗kɔ ˈkun ˗a ꞊trɔɔn ꞊slɔɔ ˗sü ˗bha? ˗A ˈwɔnzuan do ˗zɔn.
7 ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa Biblö ˗wo ˗pö ˗kplawo, pë ˈbha ˗yö ˗dhö ˈö kwa ˗zo dua ˈyaa ˗mü kö ˗yö bhɔ ˗a ˈka. ˗Ya kë ꞊shiöŋ ˈka ka bo pë ˈbha ˗wopösü ˈka, ˗yö ˗to mü ˈö go ka ˗zo ˈˈpiʋ̈ ˗ee? ˗Yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈpö mɛn ꞊gban kwa ˈka Biblö ˗wopösü ˈgü. ˗A ˈbha ˗ya kë kö kwa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈkwa ˗a ˈˈɲan ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ꞊va ˗wo pö ˗dhɛkpaɔyi do ˈgü. ˈWɔn ˗së ˗mü. Kwa dua ˗mü kö ˈkwa ˈwɔn ˗nu kë ˗sü ˗ya kwa ˗zo ˈˈpiʋ̈, ˈkwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈkwa ˗an kë. (1 Ko. 9:26) ˈˈKɛɛ Biblö ˗wopösü dosɛnŋ ˈyaa ˈnën dho ˈwɔn ˗së kë kwa ˗dhɛ, kwa dua ˗mü ˈzü kö ˈkwa pë ˈˈwɛɛ ˈbha kë.
8 ˈWɔnzuan do ˈö yö, ˗kwa kwa ˗zota ˗a ˈgü. ˈˈDhü ˗nu ˗bhawɔn ˗yö ˈˈyi ˗bha kö ˗wo ˈˈgla. ˈˈKɛɛ kö dha ꞊va ˗yö ban ˈˈtʋ̈ŋ ˈdɛdɛ ˈˈpiʋ̈, ˈˈyi ˗dho dɔ ˈˈsɛ ˗ta ꞊va ˈö ˈˈdhü ˗nu ˈti ˗dho ˗a ꞊trɔɔn yö. ˈˈKɛɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˗nu ˗wo ʒiö ˗ni ˈgü, ˈˈyi ˗yö ˗mën ˈˈsɛɛdhö ˈö ˈˈdhü waa blëë ˗nu ˈwo ˗gla. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka ˈkwa Biblö ˗wo pö ˗bia ˗ta, kwa ˈti ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü, ˗yö ˈto kwa ˗zo ˈˈpiʋ̈ kö ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü.—Zak. 1:24.
9. ˈKwa˗ yö ꞊dhɛ kwa Biblö ˗wo ˗pö ˗bia ˗ta, ˈmën ˈkwa dho ˗a kë?
9 ˈˈTʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈka, kwa˗ ˗yö ꞊dhɛ kwa Biblö ˗wo ˗pö ˗bia ˗ta ˗ee? ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈, ˈmën kwa dua ˈdhö ˗mü kö ˈkwa˗ kë? ˗Kwaa ˗wo pö ˗tɛitɛidhö kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa kwa ˗zota pë ˈkwa˗ ˗wo pö ˗ni ˈgü ɛɛnˈˈ ˗a ˈdhɛ ˈkwa˗ ˗wo pö ˈsaadhö ˗a ˈgü. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈyaa ˈˈgbɩɩ˗. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈkwa ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va kë Biblö draansü ˈgü kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü. Ɛɛnˈˈ ˈzü kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˈkwa Biblö ˈˈɲan ˈdɛdɛ ˗wo pö kö ˈˈtʋ̈ŋ ˈö to ˈkwa˗ ˈsü ˈkwa kwa ˗zota ˗a ˈgü. Vitɔɔ ˈkwa˗ ˗wɔn ꞊blɛɛ ꞊klöö˗ yö, ˗ya ˗pö: «ˈMaan Biblö ˗wo pö pinŋdhö. ˗A ˈbha ˗ya kë n ˈˈdhiʋ̈ ˗yö ˗to ˗a ˈˈɲan ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ do ˗ta. A ˗soo dhiapiʋ̈ ˈa˗ ˗wo pö kö ˗dhɛkpaɔyi ˈö bhë ˈa˗ ˈsü ˈa n ˗zota.» ˈKö ˗kë ꞊dhɛ kwa Biblö ˈˈɲan ꞊va ɛɛnˈˈ ˈdɛdɛ ˗wo ˗pö, ˗a ˈdhɛ ˗wɔn ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈyö ˗tɔ kwa dua ˗mü ˈkwa˗ ˗wo pö ˗tɛitɛidhö kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈkwa ˗mɔn kwa ˗zota ˗a ˈgü ˗sü ˗bha.—Ps. 119:97; kpɔɔˈˈ ˈkɔnën « Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈkwa dho kwa ˗zota ˗an ˈgü» ˗bha.
10. ˗Kɔ ˈö ˈkwa dho ˈpë ˈkwa˗ ꞊draan ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗a ˈka, ˗a ˈwɔnzuan do ˗zɔn. (1 Tesadhonikö 5:17, 18)
10 ˈKwa Biblö ˈˈɲan ˈbha ˗nu ˗wo po, ˗kwa kwa ˗zota ˗kɔ ˈö ˈkwa dho ˗an ˗ya ˗a ˈka ꞊bhlëë ˈgü, ˗a ˈgü. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˈkwa kwa ˗de dhɛɛˈˈ kpɔ ˈkwa˗ pö: «ˈTɔŋ˗ ˈö yö, a ˗dho ˗a ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ꞊dɛɛ ɛɛnˈˈ ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?» ˗A ˈwɔnzuan do ꞊nɛn: ˗Kwa kwa ˗zota kö kwa 1 Tesadhonikö 5:17, 18 ˗wo po ˗ni ˈgü. (˗A ˗wo po.) ˈKwa kwa bo, ˗kwa ˈduannu kö ˈkwa kwa ˗zota kwa ˗bha bhɛɛˈˈ ˗kɔ ˈgü. Kwa ˗bhɛɛ zoodhö zoodhö kwa zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka ˗ee? Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa kwa ˗zota pë ˗nu ˈö ˈkwa dho Zoova ˈˈnuɛ bho ˗an ˗wɔn ˈgü bhë, ˗an ˈgü ˈpö. ˗A ˈbha ˗ya kë kö pë ˗yaaga ˈö ˈkwa˗ ˈˈpiʋ̈ kwa Zoova ˈˈnuɛ bho ˗an ˗wɔn ˈgü, kwa ˗yö ˗an ˈtɔ ˗bha. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ minitö ˈdɛdɛ ˈnën ˈkwa˗ sü ˈö ˈkwa kwa ˗zota ˗gleŋ ˗nu ˈkwa ˗an sü Biblö ˈgü bhë ˗an ˈgü ˗yö ˗dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˗Zlan ˈˈDhiwo ˈgüman, ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. ˈKwa˗ kë ˈˈdhʋ̈ yi ˈˈpɛpɛ ˈka, ˈwɔn ˗së ˗nu ˈkwa dho ˗an ꞊slɔɔ ˗kwa kwa ˗zota ˗an ˈgü. ˈˈTʋ̈ŋ ˗nu ˗wo ʒiö ˗ni ˈgü, kwa ˗dho kë Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗së ꞊dede ˈka. ˈˈKɛɛ ˈkwa˗ yö ˈpö ꞊dhɛ ˈwɔn ꞊va ˈbha ˗nu ˗wo ˗dhö ˈö kwa ˗gɛn dua ˈdhö ˗mü kö ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈ ˗an ˈgü ꞊wɛ?
PË ˗NU ˈKWA ˗MƆN ˗AN ˗BHA, ˗KWA ˗AN ˗WƆN ˗YA KWA ˗ZO ˈˈPIƲ̈
11. ˈMën ˗kë ˈö pë ˗nu ˈö kwa dua ˈdhö mü kö ˈkwa ˗an bho ˈˈgblʋʋ kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü bhë ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo kë ꞊va? ˗A ˈwɔnzuan ˗zɔn.
11 Kwa Biblö ˗wo pö ˗ni ˈgü, ˈkwa ˗kpan pë ꞊va ˈö kwa dua ˈdhö ˗mü kö ˈkwa ˗an kë ˗an ˗bha, kwa ˈgü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ga. ˗A ˈwɔnzuan ꞊nɛn: ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, kwa˗ ˗yö Biblö ˈgü ꞊dhɛ mɛn ˗zë ˈgü ˗sü ˈyaa ˗së. (Zak. 2:1-8) Kwa˗ ˗yö ꞊dhɛ kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗bha mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈsü ˗kɔ bho ˈˈgblʋʋ. ˈWɔn ˗së ˗mü! ˗Dhɛkpaɔyi ˈö dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈgü, kwa˗ ˗yö Biblö ˈgü ˈzü ꞊dhɛ mɛn ˗bha ö ˗zokë ö ˈˈdhiwo ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˗wɔn ˗yö ˈˈgbɩɩ˗. (Zak. 3:1-12) Kwa˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗nu ˈgü, ˈkwaa ˗dhiaŋ ˗së zë mɛn ˗nu ˗dhɛ. ˗A ˗wɔn ˈgü, kwa˗ ˗pö ꞊dhɛ kwa ˗dho baaˈˈ kwa ˈˈdhiwo ˗nu ˗bha ˈö ˈkwa mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ꞊faanmën. ˗A ˗dhɛkpaɔyi ˗yaaga ˗bha ˗naan ˈka, kwa Biblö ˗wo ˗pö ˈö ˈkwa˗ yö mü ꞊dhɛ ˈyaa ˗së kö ˈkwa ꞊nënŋ ˈˈkpɔntaamɛn ˗nu ˗bha. (Zak. 4:4-12) ˈDhɛ ˈkwa kwa ˗de ˗ga, kwa˗ ˗yö ꞊dhɛ kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗kɔ ˈˈyɛ kwa ˗bha ˈˈtrʋʋ ˗nu ˗bha ˗së ˈka. ˗A ˗dhɛkpaɔyi ˗yiishiö ˗bha ˗naan ˈka, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë kwa ˈgü ꞊dhɛ pë ˗nu ˈkwa dho kwa ˈˈtakɔ ˗nu bho ˈˈgblʋʋ ˗a ˈgü ˗wo ꞊va.
12. ˈKwa˗ yö Biblö ˈgü ꞊dhɛ ˈwɔn ꞊va ˗yö ˗dhö ˈö kwa dua ˈdhö ˗mü kö ˈkwa˗ bho ˈˈgblʋʋ, ˈmën ˗kë ˈö kwa ˈgü dua ˈyaa ˗mü kö ˗yö ga? (Kpɔɔˈˈ ˈzü ˗zoto ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗wɔn ˗bha.)
12 ˈKwa˗ yö ꞊dhɛ kwa ˗bhawɔn ˗yö pë ꞊va ˗bho ˈˈgblʋʋ ˗sü ˗bha kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü, kwa ˈgü ˈya ˗dho ga. Pë ˈö˗ ˗zɔn ꞊dhɛ zuʋ̈puumɛn ˗mü kwa ˈka, ˈyö bhë. ˈKwa kwa ˗de ˈsü ˈˈtɩtɩ, kwa ˗dho Biblö ˗wo pö kö ˈpë ˈkwa dho ˗a kë kö ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈkwa˗ mɛɛnˈˈ. a Kwa ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ˈpö ꞊dhɛ kwa dua ˗mü kö «ˈkwa ˈˈgla ˗kplawo» ˈkwa ˈdho ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈. (Kodh. 3:10) ˈMën dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü?
13. Pë ˗nu ˈkwa ˗an ꞊draan Biblö ˈgü bhë, kwa˗ dho ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗së ˈka ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (Kpɔɔˈˈ ˈzü pë ˈˈbin ˗bha.)
13 ˈˈSanni ˈkwa˗ pö pë ˈˈpɛpɛ ˈkwa˗ yö Biblö ˈgü ˈkwa ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈö ˈˈkwöö, ˗kwaa ˈˈslö mɛɛnˈˈ kö ˈkwa˗ do ɛɛnˈˈ ꞊plɛ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ꞊ʒiaan. (Prov. 11:2) ˈWɔn ˈö yö, ˗kwaa kë: Pë ˗nu ˈö kwa dua ˈdhö ˗mü kö ˈkwa ˗an kë, ˗kwa ˗an bɛnzë ˈsëëdhɛ ˗ta. ˗Ya ˈgo mü, ˗kwa kwa ˗kɔ ˈˈyɛ ˗a do ɛɛnˈˈ ꞊plɛ ˗bha ˈkwa ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗blɛɛsü, kö ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈwo to ˈkwa ˗an kë ꞊taabha. ˗A ˗mɛɛn ˈkwa dho ˗a ˈzüdɔ ˗a ˗ta?
14. ˈWɔn ˗mɛɛn ˗nu ˈö ˈkwa dho ˗an bho ˈˈgblʋʋ ˗blɛɛsü?
14 Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ zübho pë ˗nu ˈö ˗an ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˈyaa ˈˈgbɩɩ˗ ˗an ˗ta. Ɛɛnˈˈ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa kwa ˗kɔ ˗yɛ ˈwɔn ˈbha ˗nu ˈö ˈkwa˗ ˈˈpiʋ̈ kö kwa ˗gɛn ˗yö ˈdho ˈˈdhiʋ̈ ˗an ˈgü ˈgbɛ ˗an ˗ta. ˈKwa kwa bo ˗an dɔ ˗sü ˈka, kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa ˗an ꞊mɛɛn kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu ˈgü. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzü ˈkwa ˗wo Index des publications des Témoins de Jéhovah ɛɛnˈˈ Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah ˈgü. ˗Kwaa pö Zoova ˗dhɛ ˗yö «yë bha˗ kë ˗faan waa˗ kë zuëga ˗da k[w]a ˈˈgblʋ̈ʋ̈˗.» (Fdh. 2:13) ˈKwa kwa bo kö ˈpë ˈkwa˗ ꞊draan ˈˈdhʋ̈ ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. Pë ˗blɛɛsü ˈö ˈkwa˗ ˗ya kwa ˗zo ˈˈpiʋ̈ bhë ˈkwa˗ kë, ˗yö ˗dho kwa ˗blü ˗a ˈdhɛ dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗a kë ˗sü ˗bha. ˈKwa˗ yö ꞊dhɛ kwa ˗kɔ ˗yö ˗mɔn ˈwɔn ˈbha ˗bho ˈˈgblʋʋ ˗sü ˗bha ɛɛnˈˈ kletiɛn ˗bha ˈˈklʋʋsë ˈbha ˗bha ˗kë kwa ˗gɔ ˗sü ˗bha, ˗yö ˗dho kwa ꞊faanmën ˈö kwa ˗gɛn ˗yö dho ˈˈdhiʋ̈. ˗Ya kë ˈˈdhʋ̈, pë ˗nu ˈwo to ˗an ˗bho ˈˈgblʋʋ ˗sü ˗dho kë kwa ˗kɔa ˈˈplëëplë.
˗KWA KWA ꞊KWAA ˗ZLAN ˈˈDHIWO ˗ZÜ KÖ ˗YÖ «YÖKË KWA ˈGÜ»
15. Zoova ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˈwaa ꞊dhɛ mɛn ꞊vadhɛ ˈwo Biblö ˗wo pö ˗an ˈdhö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? (1 Tesadhonikö 2:13)
15 Mɛn ˈbha ˗nu ˗wa Biblö ˗wo pö ˈko ˗ta ꞊va. ˈˈKɛɛ ˗wo ˈdhaŋ˗ ˗bho ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˗ee? ˗Wo Biblö ˗wo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˈö ˈwo wo ˗bha ˗tosɛta bho ˈˈgblʋʋ ˗ee? ˗Abin. ˗A mɛn ꞊vadhɛ ˈwaa ˈto Biblö ˗bha ˗dhioo ˗nu ˈˈpiʋ̈. Kletiɛn ˗nu ˈwo kun ˗kwɛ ˗kɔŋ do ˗blɛɛsü ˈgü bhë ˗wo Biblö ˗sü ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö˗ ˈka «꞊dedewo tɛan˗ ˈka [˗Zlan] ˗wʋ ˈka bha ꞊në˗ ˈdhö.» Kwa ˗de ˈpö ˗kwa pë ˈˈpɛpɛ kë kö ˈkwa Biblö ˗wo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü.—1 Tesadhonikö 2:13. ˗wo pö.
16. ˈMën dho kwa ˗takun kö ˈkwa ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü?
16 Biblö ˗wopösü ˈwo˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü bhë, ˈyaa ˈˈplëëplë ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka. Kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa kwa ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ kö ˈkwa ˈˈtʋ̈ŋ ꞊slɔɔ ˈkwa˗ ˗wo pö. Ɛɛnˈˈ kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzü ˈkwa˗ ˗wo pö ˗bia ˗ta ˈö ˈkwaa kwa ˗zota ˈpë ˈkwa ˗wo pö ˗a ˈgü. Ɛɛnˈˈ ˈzü pë ˗nu ˈkwa dho ˗an bho ˈˈgblʋʋ kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü ˗wa kë ꞊va, kwa ˈgü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ga. ˈWɔn suu ˈˈoo ˗su ˈkwa ˗kë ˗a ˈgü, ˗a ˈˈwɛɛ ˈbha kö dho kwa ˗kɔ kun Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗nu ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗sü ˗bha, ˈyaa ˈdhö. Zoova ˗bha ˗takundhe ˈsaa˗ ˈgü, kwa ˗dho ˗mɔn ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗bha. ˗Kwa ˈˈwɩ Zoova ˗bha ˗takundhe ˗bha kö kwa ˗bha ˈya ˗dho ˈto kwa ˈˈtʋ̈ ˈto ˗sü ˗bha dosɛnŋ, ˈˈkɛɛ kö ˈkwa kë ˈpö ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗ya ꞊bhlëë ˈgü ˗mɛn ˗nu ˈka. ˈYaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈkwa ˗Zlan ˈˈDhiwo pö, ˈkwa˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü kwa ˗bha zuʋ̈gblüdhi ˗dho ˗dadhiʋ̈.—Zak. 1:25.
ˈˈTAN 94 Zoova, ˈya ü ˈˈnuɛ bho ü ˈˈDhiwo ˗bha
a Kpɔɔˈˈ video ˈö ˗kë Pë ˈö wlüünën ˗nu ˗wa pö, Biblö ˗wo pö ˗sü ˈka ˈö jw.org ˗ta bhë, ˗a ˗bha.