ˈö Matiö ˗ya ˗bɛnzë 26:1-75

  • ˈˈSaabhomɛn ˗nu ˗wo Yesu zë ˗wɔn ˗yökodhiʋ̈ ˗kë (1-5)

  • ˈˈƝɔn ꞊fii ˗së ˗sü ˗wɛnŋ Yesu ˗ta ˗sü (6-13)

  • Yesu ˗bha Pakö ˗totaabhasü waa˗ ˈˈdhoodɔ ˗sü (14-25)

  • Dëmɛn ˗bha ˗bhöpë ˈwlaan˗ ˗blɛɛsü (26-30)

  • Yesu ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö Piɛɛ ˗dho ˗a pö ˈyaa ö dɔ (31-35)

  • Yesu ˗yö ˗bhɛɛ Zɛsemani (36-46)

  • Yesu ˈkun ˗sü (47-56)

  • Zakanmɛn ˗nu ˗bha za ˗dɔ Yesu ˗bha ˗sü (57-68)

  • Piɛɛ ˗ya ˗pö ˈyaa Yesu dɔ (69-75)

26  ˈDhɛ ˈö Yesu ˗yö ö bo ˈwɔn ˗nu ˈwo bhë ˗an blɛɛˈˈ ˗sü ˈka, ˈyö˗ pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ:  «Ka˗ ˈwɔn ˗dɔ ꞊dhɛ ˗dhɛkpaɔyi ˗ya ˈto ꞊plɛ kö Pakö ˈwlaan˗ yi ˗yö ˗wo, ˈö yi ˈö bhë ˗a ˈka ˈwo ˗dho mɛn Gbö ˈˈdhoodɔ mɛn ˗nu ˗gɔ kö ˗wa zë ˈˈdhü ˗bha.»  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu waa mɛn zii ˗nu ˈwo dho wo ˈkwëëdhö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˈwo˗ ˗dhɛ Kaifö bhë ˗a ˗bha ˈˈkwɛnŋdhö,  ˈyö ˗kɔ ˈö ˈwo ˗dho ꞊döŋ ˗dhiö ˗a ˈka Yesu ˗gɔ* kö ˈwo˗ ˈkun ˈwo˗ zë bhë, ˈwo˗ ˗yökodhiʋ̈ ˗kë.  ˈˈKɛɛ ˈyö ˈwo˗ pö ˈwo ˈko ˗nu ˗dhɛ: «Yö ˈti ˗dho kë ˗së kö ˈkwa˗ ˈkun ˈwlaan˗ yi ꞊dede ˈka, ˈyaa ˈˈdhʋ̈ ˗bhluubhluudhe ˗dho ˗da.»  ˈDhɛ ˈö Yesu kun Betani, Simɔn ˈö kun ꞊weeyuamɛn ˈka ˗be bhë ˗a ˗gɔ ˈkɔɔ,  ˈyö dhebɔnën do ˗yö ꞊ɲɔɔn ˗a ˈˈsuee. ˗Sanŋdhe do ˈö ˈˈɲɔn ꞊fii ˗së ˗sü ˈö˗ ꞊sɔnŋ ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ˈö kun ˗a ˈgü, ˗yö ˗kë ˗a ˗gɔ. ˗Yö Yesu ˗to pë ˗bhö ˗sü ˗bha* ˈö ˈˈɲɔn ˈö bhë ˗a ꞊wɛnŋ ˗a ꞊troo.  ˈDhɛ ˈö Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗wa yö ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˗shiö ˗an ˗dhɛ ˈö ˈwo˗ pö: «Pë shiʋ̈ˈˈ ˗kɔ ꞊suu ˗mɛɛn ˈö ꞊ni?  ˈˈƝɔn ˈö yö kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ ˈˈdhoodɔ ˈwëë˗ ꞊va ˗bha ˗be, ˈö ˈkwa˗ ˈwëëga ˗gblü ˈˈfleemɛn ˗nu ˗ta.» 10  ˈDhɛ ˈö Yesu ˗ya ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˈwɔn ˈö˗ ˗kë bhë ˈyö ˈwo˗ ˗wɔn blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü bhë, ˈyö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «ˈMën ˗kë ˈö ˈka ˈwɔn ꞊blɛɛ ˈˈdhʋ̈ dhebɔnën ˈö bhë ˗a ˗bha? ˈWɔn ˗së ˈnën ˈö˗ ˗kë n ˗dhɛ bhë. 11  ˈPë ˗kë ˈa˗ pö ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˗tɔ ˈˈfleemɛn ˗nu ˗wo ka ˈˈpiʋ̈ yö ˗kplawo, ˈˈkɛɛ man ˗zë n ˈti ˗dho kë ka ˈˈpiʋ̈ yi ꞊gban ˈka. 12  ˈˈƝɔn ꞊fii ˗së ˗sü ꞊wɛnŋ ˈö˗ wo n kwi ˗bha bhë ˗ya n bun baaˈˈ n ˗wɛɛbhosü ˗bha. 13  A˗ ˗pö ka ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ, ˗dhɛ ˈˈpɛpɛ ˈö ˈwo ˗dho nɔɔn˗ ˗së pö ˗a ˗bha ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗wo ˗dho ˈwɔn ˗së ˈö dhebɔnën ˈö yö ˈö˗ ˗kë bhë ˗a ˗wɔn blɛɛˈˈ mü ˈpö, kö mɛn ˗nu ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ˗a ˈka.» 14  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈyö Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ ˈwo bhë ˗a ˈmɛn ˈwo˗ ˗dhɛ Zuda Isikadhiɔtö bhë ˈö dho ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈, 15  ˈyö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «ˈMan Yesu ˈˈdhiʋ̈ dɔ ka ˗gɔ, ˈmën ˈö ˈka ˗dho ˗a nu n ˗dhɛ?» ˈYö ˗an ˗wo ˗yö ˗mɔn ˈwëë˗ ˈˈtamanga* ˗kɔŋ ˗yaaga (30) ˗bha. 16  ˈÖ sü yi ˈö bhë ˗a ˗bha, Zuda ˗yö ˗ya ˗kɔ ˈö ˗dho Yesu ˈˈdhiʋ̈ dɔ ˗a ˈka ˗an ˗gɔ ˗a mɛɛnˈˈ ˗sü ˗bha. 17  ˈDhɛ ˈö ˈbluu˗ ˈö ˈˈsɛkɛ ˈyaa˗ ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˗bhö ˈwlaan˗ ˗dhɛkpaɔyi ˗blɛɛsü ˗yö ˗wo, ˈyö Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗wo nu ˈwo˗ dhɛɛˈˈ kpɔ ˈö ˈwo˗ pö: «Ü˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈyi ü ˗bha Pakö ˗bhöpë ˗kpa ˈˈmɛn?» 18  ˈYö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «˗Ka ˈdho ˈplöö gɔndënën do ˈbha ˈö ꞊ni bhë ˗a ˈˈpiʋ̈, ˈka˗ pö ˗a ˗dhɛ, ‹Dëmɛn ˗ya ˗pö: «N ga ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya yö ꞊klöö˗, ˈˈkɛɛ ˈdhɛ ˈö ü ˗gɔ ˈkɔɔ ˈyö yaa n ˗man gwëëˈˈ ˗nu ˈyi ˗dho yi ˗bha Pakö ˈwlaan˗ kë ˗a ˗bha.»›» 19  ˗A ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗wa ˗kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö˗ pö ˗a ˈka bhë ˗a ˈdhö, ˈyö ˈwo Pakö ˈwlaan˗ ˗bhöpë ˗yö ˗kë. 20  ˈDhɛ ˈö ˈˈdoo ˗yö ˗da, ˈyö Yesu waa ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ (12) ˈwo bhë ˈwo dho ˈtaablö ˈˈdhiʋ̈ kö ˗wo pë ˗bhö. 21  ˈDhɛ ˈwo kun pë ˗bhö ˗ni ˈgü, ˈyö Yesu ˗ya pö ˗an ˗dhɛ: «A˗ ˗pö ka ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ ka kpö ˈgü, mɛn do ˗dho n ˈˈdhiʋ̈ dɔ n ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗gɔ.» 22  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˗wëë ˗yö kpɔ ˗a ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗ta ꞊dedewo, ˈyö˗ mɛn ˈö ˈdhö ˈö ˗ya ˗a pö ˗sü ˗bha ˗a ˗dhɛ: «Dëmɛn, man ˗mü ˗ee?» 23  ˈYö˗ ˗yɔ bɔ ˗an ˗gɔ ˈö˗ pö: «ˈMɛn ˈö ö ˗kɔ ˗da ˗ni ˈgü ˈtia˗ do ˈgü n ˈˈpiʋ̈ bhë, yö ˈnën ˈö ˗dho n ˈˈdhiʋ̈ dɔ n ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗gɔ. 24  ˗Yö ˈˈdhʋ̈ ꞊dhɛ mɛn Gbö ˗dho ga ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗a ˈka ˗Zlan ˗Wo ˈsëëdhɛ ˈgü ˗a ˈdhö. ˈˈKɛɛ mɛn ˈö ˗dho mɛn Gbö ˈˈdhiʋ̈ dɔ bhë, yö ˈnën ˈö˗ ˗bha ˈdhö ˗wëësü. ˗Ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗mɛn yö ˈti bhɔ ˗be kö ˗a ˗bha ˗yö ˗së.» 25  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö Zuda ˈö ˗dho ˗a ˈˈdhiʋ̈ dɔ ˗a ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗gɔ bhë ˈö˗ pö ˗a ˗dhɛ: «N Dëmɛn, man ˗mü ˗aa?» ˈYö Yesu ˗ya ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ ˈö˗ pö: «ˈYö ˈnën ˈö bhi ꞊dede ˈü˗ pö bhë.» 26  ˗Wo ˗to pë ˗bhö ˗sü ˗bha ˈyö Yesu ˗yö ˈbluu˗ sü, ˈyö ꞊bhɛɛ ˗a ˗ta ˈö ˗Zlan ˈˈnuɛ bho. ˈDhɛ ˈö ö bo, ˈyö˗ ˈˈkluklu bho ˈö˗ nu ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ ˈyö˗ pö: «˗Kaa ˈkun ˈka˗ ˗bhö. N kwi ꞊zuaan ˈnën ˈö bhë.» 27  ˈDhɛ ˈö go mü ˈzü ˈyö we ˗kɔɔ do sü ˈö ꞊bhɛɛ ˗a ˗ta ˈö ˗Zlan ˈˈnuɛ bho, ˈyö˗ nu ˗an ˗dhɛ ˈö˗ pö: «Mɛn ꞊gban ˗kaa mü, 28  ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ n ‹꞊ɲɔɔn ˈö ˗mlɛɛn ˈö ˗Zlan waa mɛn ˗nu ˈö ö ˗kɔ ˗yɛ ˗an ˗bha ˗an ꞊zinŋgü ˗a zübhotapë ˈka,› ꞊ɲɔɔn ˈö ˗dho ꞊wɛnŋ kö ˗yö kë mɛn ꞊vadhɛ ˗bha ˈwɔn yaa ˗bhawɔn ˈto ˗gɛn ˈka bhë, ˗a ꞊zuaan ˈnën ˈö bhë. 29  A˗ ˗pö ka ˗dhɛ ꞊dhɛ n ˈti ˗dho ˗drɔɔn ˈˈyi mü ˈzüdho ˈö to ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈö yö ˗a ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ˈö kwaa˗ ˗nu ˈkwa ˗dho ˗a mü ˗a ˈka kwa ˈkwëë˗ ˈzü ˗dɛɛwo n Dë ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˈgü bhë ˗a ˗bha.» 30  ˈDhɛ ˈwo wo bo ˈyö ˈwo ˗Zlan ˈtɔ bhɔ ˈˈtan bho, ˈö ˈwo yö ˈˈkpɛnŋ ˈwo ˗ya ˈdho ˗sü ˗bha Olivie ˗tɔn ˗ta. 31  ˈYö Yesu ˗ya pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ: «Mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ka ˗dho n ˈto ˈö ˈka ꞊duëë gbeŋ ˈö yö ˗a ˈgü ˈwɔn ˈö ˗dho kë n ˈka bhë ˗a ˗wɔn ˈgü, ˈyö ˗tɔ ˗yö ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˈsëëdhɛ ˈgü ꞊dhɛ: ‹A ˗dho ˗tuë ˗maankëmɛn ˗man, ˈö ˗tuë ˗nu ˗wo ˗pɛn.› 32  ˈˈKɛɛ ˈman ˈgo ga ˈgü, a ˗dho dɔ ka ˈˈdhiʋ̈ ˈa dho Galile.» 33  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö Piɛɛ ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo to ˗wo ˗dho ꞊duëë ˈwɔn ˈö ˗dho kë ü ˈka bhë ˗a ˗wɔn ˈgü, man ˗zë n ˈti ˗dho ü ˈto toŋtoŋdhö.» 34  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «A˗ ˗pö ü ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ gbeŋ ˈö yö ˗a ˈgü, ˈˈsanni ˗tɔ gɔn ˗yö ˈˈwɩ kö ˈbha˗ pö ˗gɛnɲan ˈka ˗yaaga ꞊dhɛ ˈbhaa n dɔ.» 35  ˈYö Piɛɛ ˗ya pö: «ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗wo n ˗kpa ü ˗bha ˈö ˈwo ko zë kö yö ˗mü, ˈˈkɛɛ ˈmaan ꞊mɔɔn˗ ˗bha toŋtoŋdhö kö ˈa˗ pö ꞊dhɛ ˈmaan ü dɔ.» ˈYö gwëëˈˈ ˗nu ˈdhɛ ˈwo to ˈpö ˈwo ˗wo do ˈö bhë ˗a pö. 36  ˈDhɛ ˈö Yesu waa ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈwo ˗lo ˗dhɛ ˈwo˗ ˗dhɛ Zɛsemani bhë ˗a ˈgü, ˈyö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «˗Ka ˈɲaannu ˈyö kö ˈa ˈdho ˗de ˈa bhɛɛˈˈ.» 37  ˈYö Piɛɛ waa Zebede gbö ˗nu ꞊plɛ ˈwo bhë ˗an sü ˈö waa˗ ˗nu ˈwo dho. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈgü kö ˗wëë ˗yö kpɔ ˗ni ˈgü ˗a ˗ta, kö ˗a zuʋ̈ˈˈ ˗ya kaanˈˈ ˈˈkwöö ꞊dedewo. 38  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗an ˗dhɛ: «˗Wëë ˗ziisü ˗yö bɔ ˗ni ˈgü n ˗ta, a ˈdho˗ ga ˗a ꞊kɔa. ˗Ka ˈto yö kö kwaa˗ ˗nu ˈkwa ˈto kwa ˈˈɲaan.» 39  ˈDhɛ ˈö ö bo ˗a ˗pö ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka ˗an ˗dhɛ, ˈyö bhɔ ˗an ˗dhɛ ꞊taa ˈdɛdɛ ˈö yö ö kpɔn ˈgü, ˈö ˈˈgblëënnu ˈˈshia˗ ˈö ˗ya bhɛɛˈˈ ˗sü ˗bha ˈö˗ pö: «N Dë, ˗ya kë ˗mɔn ˈˈkwëë ˗wɔn ˈka, ˗bhö ˗a kë kö ˗kɔɔ ˈö bhë ˗yö ˈdho n ˈka ꞊gblɛɛn. ˈˈKɛɛ pë ˈa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈyö ˗tɔ ˈwɔn ˗nu ˗wo kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈü˗ ˈˈpiʋ̈ ˗wo kë ˈka ˗a ˈdhö, ˈwa ˗dho kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö man ˗zë ˈa˗ ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈdhö.» 40  ˈDhɛ ˈö ö ꞊yɛɛ ˗kë ˈö nu ˈö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˈö ˗kpan ˗an ˗bha kö ˗wo yi zë ˗ni ˈgü, ˈyö˗ pö Piɛɛ ˗dhɛ: «Ka ˈti ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈka ˗ya ka ˈˈɲaan n ˈˈpiʋ̈ ˈˈlɛlɛ dosɛnŋ ˈka ꞊ʒiaanwo ˗ee? 41  ˗Ka ˗ya ka ˈˈɲaan ˈka bhɛɛˈˈ ˗kplawo, ˗yö kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈka ˗dho ˗puö ˈgüdandhe ˈgü. ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˈwɔn ˗së kë ˗sü ˗dhɔ ˗yö mɛn ˈgü, ˈˈkɛɛ ˗a kë ˗sü ꞊faan ˈnën ˈyaa kë ˗a ˗gɔ.» 42  Yesu ˗yö ˗dho ˈzü ꞊plɛ ˗naan wo ˈö ꞊bhɛɛ ˈö˗ pö: «N Dë, ˗ya kë ꞊dhɛ ˗kɔɔ ˈö bhë ˈyaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗yö ˈdho n ˈka ꞊gblɛɛn kö pë ˈö˗ ˈgü n ˈti˗ mü, ü dhɔɔbhaawɔn ˗yö kë.» 43  ˈDhɛ ˈö ö ꞊yɛɛ ˗kë ˈzü ˈö nu ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˗yö ˗kpan ˗an ˗bha kö ˗wo yi zë ˗ni ˈgü, kö yi ꞊yaa ˗an ˈˈɲan kë ˈgbinŋ˗. 44  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö ö ꞊kwaa ˗an ˗zü ˈö bhɔ ˗an ˗dhɛ ꞊taa, ˈyö ꞊bhɛɛ ˗yaaga ˗naan wo, ˈyö ˗wo do ˈö bhë ˗a pö. 45  ˈDhɛ ˈö ö bo, ˗yö ö ꞊yɛɛ ˗kë ˈö nu ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈˈpiʋ̈ ˈzü ˈyö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «ˈˈTʋ̈ŋ ꞊suu ˈö yö ˈyö ka yi zë, ˈö ˈka ka ˈˈtɛɛpa ˗a ˈgü ˗ee? ˗Ka ˗dhɛ ˗ga, ˈˈlɛlɛ ˈö ˈwo ˗dho mɛn Gbö ˈˈdhiʋ̈ dɔ ˗a ˈka ˈwɔnyaakëmɛn ˗nu ˗gɔ bhë ˗ya yö ꞊klöö˗. 46  ˗Ka luuˈˈ ˈkwa ˈdho. Mɛn ˈö ˗dho n ˈˈdhiʋ̈ dɔ bhë ˗yö nu ˗ni ˈgü.» 47  Dhiaŋ ˗yö ˗to ˗a ˈˈdhi ˈyö Zuda ˈö ˗kë ˗a ˗bha bɔmɛn ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ ˈwo bhë ˗a mɛn do ˈka ˈö ˗wo. Mɛn ꞊va ꞊dede ˈö ˗blaan ˗dhaa waa ˈˈdhü ˈˈkpla ˗nu ˗wo kun ˗an ˗gɔ, ˗wo ˗kun ˗a ꞊kee˗. Mɛn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu waa mɛn zii ˗nu ˈnën ˈwo ˗an bɔ. 48  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö Zuda ˈö Yesu ˈˈdhoodɔ bhë ˗ya ˗kɔ ˈwo ˗dho Yesu dɔ ˗a ˈka ˗a ˗zɔn ˗an ˗dhɛ, ꞊yaa˗ pö: «Mɛn ˈö ˈa ˗dho ˈwü ˗a ˗bha ˈa˗ ˈˈkpɛnŋ mü* bhë kö yö ˗mü, ˗kaa ˈkun.» 49  ˈDhɛ ˗wa ˈdho ˗wa ˗lo, ˈyö dho Yesu ˈˈpiʋ̈ vɛɛdhö ˈö˗ pö ˗a ˗dhɛ: «N Dëmɛn, ˈbha ꞊bo!» ˈYö ˗lo ˗a ˗bha ˈö˗ ˈˈkpɛnŋ mü. 50  ˈˈKɛɛ ˈyö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «ˈMën ˈü nu ˗a kë ˗dhɛ ˈö yö ˗a ˈgü?» ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˈwo ꞊ɲɔɔn Yesu ˗bha ˈö ˈwo˗ kun. 51  ˈˈKɛɛ ˈyö mɛn ˗nu ˈö ˈwo kun Yesu ꞊kee˗ bhë ˗a mɛn do ˗yö ö ˗bha ˗blaan ˗dhaa bho ö ˗kpee ˈgü, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗bha yökëmɛn do zë ˗a ˈka ö ˈˈtʋdhɛ ˗bha, ˈö˗ ˈˈdhiʋ̈ bho. 52  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈyö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «Ü ˗bha ˗dhaa ˗da ö ˗kpee ˈgü, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo ˗dhaa sü mɛn ˗gɔ, ˗wo ˗dho ga ˗dhaa ꞊kɔa. 53  Ɛɛnˈˈ ü ˗bha ˈgü ˈmaan ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗a bhɛɛˈˈ n Dë ˗dhɛ kö ˗yö ˈto ˈˈshia˗ mü ˗yö ö ˗bha ˈˈkiö ˈˈgblü ꞊va* bɔ n ˗dhɛ ˗ee? 54  ˈˈKɛɛ ˗ya kë ꞊dhɛ ˈman˗ kë ˈˈdhʋ̈, ˗a ˈto ˈö ˗Zlan ˗Wo ˗ya wo ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö ꞊dhɛ ˈwɔn ˗nu ˗dho kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö yö ˗a ˈdhö bhë, ˗yö ˗dho yökodhiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?» 55  ˈDhɛ ˈö ˗ya ö bo ˗a ˗pö ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈka, ˈyö˗ pö mɛn ˗gbaa ˈwo kun mü bhë ˗an ˗dhɛ: «Ka ˗nu n ˈkun ˗blaan ˗dhaa ˗nu waa ˈˈdhü ˈˈkpla ˗nu ˈka ꞊dhɛ pë ˈö pëyaakëmɛn* ˈdhö ˗mü n ˈka ˗a ˈdhö ˗ee? ˗Dhɛkpaɔyi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka a ˗kun ˈɲaannu ˗sü ˈka ˗Zlan ˗dhɔkë ˗a ˈgü ˗kɔ ˈgü ˈö ˈa mɛn ˗nu ꞊klaŋ ˗kë, ˈyö ka ˈti nu mü kö ˈka n ˈkun. 56  ˈˈKɛɛ ˈwɔn ˗nu ˈwo bhë ˗an ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kë ˈˈdhʋ̈, kö pë ˈö ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn ˗nu ˗wa to ˈˈdhiʋ̈ ˈwo ˗an ˗bɛnzë bhë ˗wo yökodhiʋ̈.» ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˈyö˗ ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kan ˗a ˗zü ˈkwëë˗, ˈö ˈwo ꞊duëë. 57  Mɛn ˗nu ˈwo Yesu kun bhë, ˗wo ˗dho ˗a ˈka ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ Kaifö ˗gɔ ˈˈkwɛnŋdhɛ ˈö ˈtɔŋ˗ ˗gɔmɛn ˗nu waa mɛn zii ˗nu ˈwo kun wo ˈkwëëdhö ˗a ˗bha bhë ˗a ˈgü. 58  Piɛɛ ˗yö ˗ʒiö Yesu ꞊kee˗, ˈˈkɛɛ ˗yö ˗to ˗an ˈka ꞊gblɛɛn ˈö ˈwo dho ˈˈdhʋ̈ ˈwo ˗lo ˗a ˈka ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗gɔ ˈˈkwɛnŋdhö. ˈDhɛ ˈö ˗da ˈˈkwɛnŋdhö, ˈyö dho ˈö ˈɲaannu mɛn ˗nu ˈwo yökë mü ˗an ˈˈpiʋ̈, kö ˗kɔ ˈö ˈwɔn ˗nu dho kë ˗a ˈka ˈö˗ yö. 59  ˈˈSaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu waa zakanmɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kun ꞊suawɔn ˈö mɛn ˗nu dho ˗a blɛɛˈˈ Yesu ˗bha kö ˗yö kë ˗a zë ˗gɛn ˈka ˗a mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü. 60  ˈˈKɛɛ ˈkö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ꞊va ˗wo ˗nu ˈö ˈwo ꞊suawɔn ˗nu ꞊blɛɛ ˗a ˗bha, ˈpë ˗dho kë ˗a zë ˗gɛn ˈka ˈwaa kun ˗a ꞊slɔɔ ˗ni ˈgü. ˈYö ˈwo dho ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈö mɛn ꞊plɛ ˗wo nu ꞊taabha, 61  ˈö ˈwo˗ pö: «˗Gɔndënën ˈö dɔ bhë ˗ya ˗pö: ‹A ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈa ˗Zlan ˗dhɔkë ˗a ˈgü ˗kɔ wü, ˈa˗ dɔ ˈzü ˗dhɛkpaɔyi ˗yaaga ˈˈkpaan ˈka.›» 62  ˈYö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗yö ꞊luu ˈö˗ pö Yesu ˗dhɛ: «Pë ˈbhaa ˈyaa ü ˗gɔ kö ˈü˗ pö ˗ee? ˈWɔn ˈˈpɛpɛ ˈö mɛn ˗nu ˈwo yö ˈwo˗ blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ü ˗bha bhë, ü ü ˗bha ˗pö ˗a ˈgü ꞊dhɛ?» 63  ˈˈKɛɛ Yesu yö ˈti ö ˈˈdhi bho ˈkwëë˗. ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «˗A zë ˗Zlan ˈö ˈˈbhɩɩ˗ ˗a ˗dhɛ kö ˈü gagade pö yi ˗dhɛ. Bhi ˈnën ˈü ˗tɔ Klito ˗Zlan Gbö ˗ee?» 64  ˈYö Yesu ˗ya ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ ˈö˗ pö: «Yö ˈnën ˈö bhi ꞊dede ˈü˗ pö bhë. A˗ ˗pö ka ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈö sü ꞊dɛɛ ˗bha, ka ˗dho ˗kpan mɛn Gbö ˗bha kö ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˗Zlan ˈˈpiigbɩɩsü ˗kɔ ˗së ˈgü, kö ˗yö ˈˈdhuu kpö ˗ta dhaŋ˗ ˈgü ˗yö nu ˗ni ˈgü.» 65  ˈDhɛ ˈö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗yö ˗wo ˈö bhë ˗a man, ˈyö ö ˗bha sɔ ˗nu ꞊pɛɛ, ˈö˗ pö: «˗Ya ˗Zlan ꞊bhlëë ˗shiö! Kwa ꞊kun kwa ˈˈɲan ˈto ˈzü mɛn ˈbhaa ˗gɔ kö ˗yö ˈwɔn blɛɛˈˈ ˗a ˗bha ˗ee? ˗Zlan ꞊bhlëë ˈö˗ ˗shiö bhë ka ꞊dede ka˗ ˗man. 66  ˈDhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈkwa˗ kë ꞊dhɛ?» ˈYö ˈwo˗ ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ ˈwo˗ pö: «˗A dua ˗mü kö ˗yö ga.» 67  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˈwo wo ˈˈdhidhi ˗nu ˗pɛn ˗a ˈwëëdhö, ˈö ˈwo˗ zë ˗kɔ kpö ˗nu ˈka. ˈYö˗ mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wa ˗gɔ ˗man, 68  ˈö ˈwo˗ pö: «Klito, ˗ya kë ꞊dhɛ ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn ˗mü ü ˈka ꞊dedewo, mɛn ˈö ü -man bhë ˗a ˗zɔn.» 69  ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈka, kö Piɛɛ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˈˈkpɛnŋ ˈˈkwɛnŋdhö mü. ˈYö ˈnëndhiëŋnën do ˈö yökë mü ˈö ꞊ɲɔɔn ˗a ˈˈsuee ˈö˗ pö ˗a ˗dhɛ: «Bhi ˗de ˈpö ü ˗kun Yesu ˈö go Galile bhë ˗a ꞊kee˗!» 70  ˈˈKɛɛ ˈyö Piɛɛ ˗yö zɔɔ mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈwëëdhö mü ˈö˗ pö: «Mɛn ˈü ˈˈwɩ ˗ni ˈgü ˗a ˈka bhë, ˈmaan ˗mü.» 71  ˈDhɛ ˈö kun ˈdho ˗ni ˈgü ˈˈkwee ˈkpii˗ ˈö ˈˈkpɛnŋdhö bhë ˗a ˈˈdhiʋ̈, ˈyö dhebɔnën ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗yö ˗kpan ˗a ˗bha ˈö˗ pö ˈmɛn ˈwo kun ˈmü bhë ˗an ˗dhɛ: «Gɔndënën ˈö yö, ˗yö ˗kun Yesu ˈö go Nazadhɛtö bhë ˗a ꞊kee˗.» 72  ˈYö Piɛɛ ˗yö zɔɔ ˈzü ˈö ö ˗wo ˗bhö ˈö˗ pö: «ˈA˗ zë ˗Zlan ˗dhɛ, ˈmaan gɔndënën ˈö bhë ˗a dɔ!» 73  ˈDhɛ ˈö ˈˈtʋ̈ŋ ˈnën ˈbhaa ˗yö ˗ʒiö, ˈyö mɛn ˗nu ˈwo kun ˗dhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü bhë, ˈwo nu ˈwo˗ pö Piɛɛ ˗dhɛ: «Mɛn ˗nu ˈwo kun Yesu ꞊kee˗ bhë, ˗a mɛn do ˗mü ü ˈka, ˗a zɔɔ ˗dhɛ ˈyaa ˈdhö, ü ˗wo ˗de ˈö bhë ˗ya ˗zɔn.» 74  ˈˈKɛɛ ˈyö Piɛɛ ˗yö zɔɔ ˈzü ˈö ö ˗wo ˗bhö ˈö˗ pö: «A˗ ˗pö ka ˗dhɛ ˈmaan mɛn ˈö bhë ˗a dɔ!» ˈYö to mü ˈö ˗tɔ gɔn ˗yö ˗wɩ. 75  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö Piɛɛ ˗zo ˗yö ˗bö pë ˈö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ ˗a ˈka. ˗Ya ˗pö ˗a ˗dhɛ: «ˈˈSanni ˗tɔ gɔn ˗yö ˈˈwɩ, kö ˈbha˗ pö ˗gɛnɲan ˈka ˗yaaga ꞊dhɛ ˈbhaa n dɔ.» ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö yö ˈˈkpɛnŋ ˈö ˈˈgbʋ ˗wëësü bɔ.

-Zoto -a ˈˈpiʋ̈ -wɔn -nu

Ɛɛnˈˈ «ˈwo ˗dho bɔ ˗a ˈka ˈˈkpënŋ˗ ˗ta.»
Ɛɛnˈˈ «ˈtaablö ˈˈdhiʋ̈.»
˗A ˈwëëga ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗wa ˗pë ˗kë zën ˈka.
Mɛn ˈˈkpɛnŋ mü ˗sü ˈö bhë, mɛn ꞊tuaabho ˗kɔ ˈbhaa ˈö kun ˗an ˗bha wɔkɔ ˈgü yö ˗mü.
Glɛkö ˗wo ˈgü ˈyö ˗tɔ «ˈˈsɔdha kpö ˗kɔŋ do ö ˗ga ꞊plɛ (12).» Wlɔmömɛn ˗nu ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü, ˈˈsɔdha kpö ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗a dosɛnŋ ˈgü, ˈˈsɔdha ˗nu ˈö sü ˈˈgblü ˗yiishiö ˗bha ˈö dho ˈö yö ˗a ˈka ˈˈgblü ˈˈsɔɔdo ˗bha ˗wo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo ˗kë mü.
Ɛɛnˈˈ «꞊kwaanmɛn.»