'Dho -a 'gü -wɔn -ta

'Dho -a 'gü -wɔn -nu 'sëëdhɛ -ta

˗Mën ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban ˗bhöpë ˗wɔn ˈö ꞊dɛɛ ˗a ˗bha?

˗Mën ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban ˗bhöpë ˗wɔn ˈö ꞊dɛɛ ˗a ˗bha?

 «Din˗ ˈyii ˈdho mɛn ˈbha kë!» ˗Wo ˈö bhë ˗yö pë ˈö ˈˈsɛgɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˈwo ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü ˈwo˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo˗ ˗kë ˈö ˗gban ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈbha ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu sëë bho ˗ni ˈgü ˗a ˗bha, ˗a ˗zɔn. ˗Wa ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo ˗bhöpë nu mɛn ˈˈpɛpɛ ˈö ˈwo ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˗an ˗dhɛ. a ˈˈKɛɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗dho ˗wo ꞊dedewo ˈö din˗ ˈyaa mɛn ˈbha kë ˈzü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˗ee? ˈMën Biblö ˗ya pö?

Biblö ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö ꞊dhɛ din˗ ˗dho ˗da

 Biblö ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö ꞊dhɛ din˗ ˗dho ˗da kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü. ˗A ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˗ya ˗dhɛ «ˈˈkpʋngtaadhɛ yën ˈˈtʋ̈ng.» (2 Timote 3:1) ˗Zlan ˈyaa ˈnën˗ ˗kë ˈö din ˗yö ˗da. Pë ˈö˗ ˗kë ʒian ˈyö ˗tɔ kwa ˗zokpɔɔ ˗sü. (Zakö 1:13) Pë ˈö Biblö ˈö˗ to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ ꞊blɛɛ, ˗bhö ˗a ꞊plɛ ˗ga.

 «ˈÖ ˈˈvʋ̈ʋ̈ ɛɛnˈˈ din˗ ˗yö ˗da [...] ˈˈsɛgɔ ˈbha ˗nu ˈgü.» (Matiö 24:7) Pë ˈö Biblö ˗ya to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ ꞊blɛɛ bhë ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ din˗ ˗dho ˗da ˗dhɛ ꞊va ˈgü. Pë ˈö mɛn ˗nu ˈö ˗an ˗bha yö ˗yö ˗gban ˗bhöpë yökësü waa˗ ˈˈgblü ˗sü ˗nu ˗bha ˈwo˗ pö yö ꞊nɛɛn: «Din˗ ˗bho ˈˈshia˗ ˗sü ˈö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü bhë, ˗yö ʒiö ˗ni ˈgü mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗kɔ ˗ta. ˈWaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈzü kö ˗wo ˗bhöpë ˗së ˈö ˗dho mɛn ˗nu ˗zokun, ˗a nu ˗an ˗dhɛ.» b ˈˈSɛ ˗nu ˈö ˈwo ꞊mɔɔn ˈˈsɛ ˗kɔŋ waa ö ga ˗nu ˗an ˗bha ˗an ˈgü, mɛn ˈˈmliɲɔn këŋ ꞊va ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo ˗bhöpë ˈö ˗an ˗bhawɔn ˈdhö˗ ˗bha, ˗a ꞊slɔɔ mü. ˈYö ˗wëëwɔn ˈö ˈdhö ˈyö ˗tɔ ˗a mɛn ꞊vadhɛ ˗wo ga ˗ni ˈgü din˗ ˗kɔa.

 «ˈYö ˈa ꞊soo tii do yö kö ˗yö nu sië. Kö ˈmɛ ˈö˗ ˗ta bha pë ˗dan ˈka ˗tɛa do ˗ya ꞊kwɛɛ˗.» (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 6:5) ˗Wo ˈö bhë ˗a ˈgü, ꞊soo waa mɛn ˈö˗ ˗ta bhë ˈnën ˈwo ˗tɔ din˗ ˈö ˈˈtʋ̈ŋ ˗totaabhasü ˈö yö ˗a ˈgü. c Pë ˗dan ˗a ˈka ˗tɛɛ ˗yö ꞊sootamɛn ˈö bhë ˗a ꞊kwɛɛ˗ kö ˗yö ˗bhöpë ˗dan ˗a ˈka kö mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wa ˈdɔɔni ꞊slɔɔ. ˗Dhɛ ˈö ꞊sootamɛn ˈö bhë ˈö ˗wo, ˈyö ˗wo do ˈbha ˗ya pö ꞊dhɛ ˗wo ˗bhöpë ˈˈdhɔɔ ꞊shiö, ˈgo mü ˈzü mɛn ˗nu ˈwa ˈdho ˗bhöpë ˈgü shiʋ̈ˈˈ. (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 6:6) ˗Bhöpë ˗wɔn ˈö kwa ˈˈɲan ˈdhö˗ ˈgü ꞊dɛɛ yö bhë, ˗yö ˈnën ˈö Biblö ˈˈɲan bhë ˗ya ˗zɔn ˈˈpuu ˈka bhë! Mɛn ˈˈmliya ꞊va ꞊dede ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo ˗bhöpë ˗tiaandhö ꞊slɔɔ ꞊dɛɛ.

Din˗ ˗dho ɲën ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

 ꞊Klaŋ ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ˗nu ˗wa ˗pö ꞊dhɛ ˗bhöpë ˈö ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗zokun ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗yö ꞊va ꞊dedewo. ˗Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, ˈmën ˗kë ˈsa ˈö ˗bhöpë ˗wɔn ˗yö ˗kë? ˈYö ˗mën ˈö Biblö ˈö˗ pö ˈö ˗gban ˗kɔ ˈö Zoova, d kwa ˗Damɛn ˈö ˗dho ˗a kë ˗a ˈka kö ˗yö ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈö bhë ˗a ˈˈɲan bhɔ, ˗a ˗bha?

 ˈWɔn ˈö mü: ˈˈSɛgɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗wo ˈˈflɛɛdhɛ waa ˈwëëga ˗wɔn ˗nu ˈö ˈwo nu din˗ ˈka, ˗an bho ˈˈshia˗.

 ˗A ˈˈɲan bhɔ ˗kɔ ˈˈslö: ˗Zlan ˗bha mɛnkɔɔnsü ˈö ˗kë ˗a ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˈka, ˈö pö ˈyaa˗ ˗bha bhë, ˗dho yö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗bha mɛnkɔɔnsü ˗nu ˈˈgblʋʋ ˈgü. (Daniel 2:44; Matiö 6:10) ꞊Dɛɛ, saanˈˈ ꞊nën ˈö mɛn ꞊va ꞊dede ˈwo˗ sü kö ˗wo ꞊tun ˗bhöpë ꞊slɔɔ ˗ni ˈgü. ˈˈKɛɛ ˈyii ˈdho kë ˈˈdhʋ̈ ˈzü ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗kɔ ꞊wlöö. Pë ˈö Biblö ˗ya pö ˈö ˗gban Yesu Klito ˈö ˗kë ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗Gɔdhiʋ̈mɛn ˈka ˗a ˗bha, yö ꞊nɛɛn: «˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˈˈflɛɛmɛn ˈö ˗takundhe ˗dhɛ ˗ni ˈgü ˈˈgbʋ ˈka, ˗wëëmɛn waa ˈmɛn ˈö˗ ˗takunmɛn ˈyaa ˈdhö, ˗yö ˗dho ˗an dha. [...] ˗Bhöpë ga ˗nu ˗dho kë ꞊va ˗dhɛ ꞊gban ˈgü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗tɔn ˗tadhɛ ˗nu ˈgü pë ˗dho dhi mü ꞊dedewo.»—Psaume 72:12, 16.

 ˈWɔn ˈö mü: ˗Gblü ˗nu ˗wo pë ˗shiö. ꞊Ya ˈgo mü ˈzü ˈwëëga ˗wɔn ˗ya ˗kë ˈö mɛn ˗nu ˈwaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˗bhöpë ˈö ˗an ˗bhawɔn ˈdhö˗ ˗bha, ˗wa ꞊slɔɔ.

 ˗A ˈˈɲan bhɔ ˗kɔ ˈˈslö: «[Zoova] ˗gblü ˗ɲën ˈˈsɛ ˗todhʋ̈sü ˗ta. ˗Yö ˈˈseega waa ˈdünënga ˗nu yɛɛˈˈ ˗ni ˈgü, ˈö ˗gblü ˗gɔn ˗a ˈka ˗gɔ ˗nu ˈˈgʋ̈ ˗ni ˈgü ˈˈwo ˈgü.» (Psaume 46:9) ˗Zlan ˗dho ˗gblü ˗gɔn ˗a ˈka ˗pë ˗nu ꞊gban shiʋ̈ˈˈ, ˈö mɛn ˗nu ˈö ˈwo nu ˗gblü ˈka ˗an ꞊gban zë. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho ˗a kë ˈö mɛn ꞊gban ˗wo ˗bhöpë ꞊slɔɔ wo ˈflëë˗ ˈgü. Biblö ˗ya ˗pö: «Mɛn kpɛnŋdhö ˗nu ˗dho wo ˈˈbin ˗ya, ˈö ˗yadeflëëgüsü ˗gɛn ˗yö ˗gban ˈö dho ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈö yö ˗a ˈka ˗gbɔdë ˗bha ˗go ˈˈshia˗ ˗sü ˗bha.»—Psaume 72:7.

 ˈWɔn ˈö mü: ˈˈWo ꞊dede ˗bha dɔ ˗sü waa ˈˈyi ˗bha pa ˗sü ɛɛnˈˈ ˈˈtɛɛ ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗wo tapë ˗nu ˗shiö, ˈwo wü ˗nu zë.

 ˗A ˈˈɲan bhɔ ˗kɔ ˈˈslö: ˗Zlan ˗dho ˗a kë ˈö ˈˈyi ˗nu ˈwaa pa ˈzü ɛɛnˈˈ ˈö ˈˈtɛɛ ˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo pë ꞊shiö ˈwaa kë ˈzü. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho ˗a kë ˈö pë ˗nu ˗wo bhɔ ˗së ˈka. Biblö ˗ya ˗pö: «[Zoova] ˗yö ˈˈtɛɛ ˈˈgbɩɩ˗ ˈduannu. ˗Dhɛ ˗ta ˗yö ˗dɔ ꞊weeyi kpökpö ˗nu ˗ta. [...] ˗Yö ˈˈyɛɛtadhɛ ˗kë ˈˈyiga ˗nu ˈö ˗kaa ˗nu ˈwo ˗an ˗ta ˗an ˈka, ˈö ˗dhɛkpɛɛdhɛ ˗kë ˈˈyi ˗gɔgodhɛ ˗nu ˈka. ˗Ya ˗dhɛ ˗kë mɛn ˗nu ˈö din ˈdhö ˗an ˗bha, ˗an ˗yɛɛbhaadhɛ ˈka. [...] ˗Wo ˈbhlaa˗ ˗nu ˗kpɔ ˈö ˈwo ꞊drɔɔndhü ˗nu ta.—Psaume 107:29, 35-37.

 ˈWɔn ˈö mü: Zuʋ̈yaamɛn ˗nu waa ꞊flübhömɛn ˗nu ˗wo ˗bhöpë yaa ˗kë ˈö ˈwo˗ ˗kë ˈö mɛn ˗nu ˗kɔ ˈyaa ꞊mɔɔn˗ ˗bhöpë ˈö ˗an ˗bhawɔn ˈdhö˗ ˗bha ˗a ꞊slɔɔ ˗sü ˗bha.

 ˗A ˈˈɲan bhɔ ˗kɔ ˈˈslö: ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗dho mɛn ˗nu ˈö ˈwaa kpɛnŋdhö waa ꞊flübhömɛn ˗nu ꞊gban bho ˈˈshia ˈpapadhö. (Psaume 37:10, 11; Isaïe 61:8) Biblö ˗ya ˗pö Zoova ˈnën ˗tɔ «ˈMɛn ˈö mɛn ˗nu ˈö ˈwo ˗an ˗ta ˗bhö, ˗an ˗bha za dhi ˗an ˗gɔ. ˈMɛn ˈö ˗bhöpë nu mɛn ˗nu ˈö din˗ ˈdhö ˗an kë ˗ni ˈgü, ˗an ˗dhɛ.»—Psaume 146:7.

 ˈWɔn ˈö mü: ˗Bhöpë ˈö ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ꞊waa˗ ˈˈpɛ˗ ˈgü ˗yaaga, ˗a ˈˈpian do ˗yö ˗dhɛŋ ˗kwɛ ꞊gban ˈka ɛɛnˈˈ mɛn ˗nu ˗wa ˈgüshiʋ̈.

 ˗A ˈˈɲan bhɔ ˗kɔ ˈˈslö: ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗kɔ ꞊wlöö, mɛn ˗nu ˈö ˗bhöpë ˗wɔn ˗dho yö ˗an ˗bha ˗wo ˗dho wo ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka. ˗Dhɛ ˈö Yesu ˈö kun ˈˈsɛ ˗ta ˈyii ˈˈwɩ˗ ˗bha kö ˗bhöpë ˈgü ˗yö shiʋ̈ˈˈ. ˗A ˈwɔnzuan do ˈö ˈdhö ˈyö ˗tɔ ˈˈtʋ̈ŋ do ˈbha ˈka, ˗yö ˗dhidha ˗kë ˈö mɛn ˗nu ˈö ˈwo ˗ʒiö mɛn 5.000 ˗ta ˗an ˈˈdhiʋ̈ gba. ˗Dhɛ ˈö ˈwo wo bo pë ˗bhö ˗sü ˈka, ˗ya ˗pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ: «˗Wa ˈˈkplü ˗kpɛa ˈö to bha˗ ˗wlö kö˗ ˈgü ˈya ˈdho see˗.»Zan 6:5-13.

 ˗Dhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ pë ˈö nu din˗ ˈka, ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗dho ˗a bho ˈˈshia ˈpapadhö bhë, ˗bhöpë ꞊va ˗së ꞊dede ˗dho kë mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗gɔ. (Isaïe 25:6) Pë ˈö ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˗dho ˗a kë, ˈbha˗ pö ˈü˗ ˈbha dɔ, ˗bhö ˈwɔn ˗gɔ « Quand le royaume de Dieu dirigera-t-il la terre ? » ˗wo pö.

a Pë ˈö ˈˈsɛ ˈˈpɛpɛ ˈwo Zeta zuni ˈgü ˈwo wo ˗kɔ ˗yɛ ˗a ˗bha ˗kwɛ 2015 ˈgü ˈö ˗gban ˈwɔn ˗nu ˈˈɲan bhɔ ˗sü ˈö ˗kwɛ 2030 ˈgü, ˗a ˗bha.

b Pë ˈö Organisation des Nations Unies pour l’alimentation et l’agriculture, Fonds international de développement agricole, Fonds des Nations Unies pour l’enfance, Programme alimentaire mondial des Nations Unies waa Organisation mondiale de la santé ˈwo˗ ˈˈklɔɔn bho.

c ˈBha˗ pö ˈü pë ˈö ˗gban ꞊sootamɛn ˗nu ˈö ˈwo ˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ ˈgü bhë ˗an ˗bha ˗a ˈbha dɔ, ˗bhö ˈwɔn ˗gɔ « Les cavaliers de l’Apocalypse : qui sont-ils ? » ˗wo pö.

d Zoova ˈnën ˗tɔ ˗Zlan ˈtɔ ꞊dede. (Psaume 83:18) Kpɔɔˈˈ ˈwɔn ˗gɔ «ˈDe ˈö ˗tɔ Zoova?» ˗bha.