'Dho -a 'gü -wɔn -ta

'Dho -a 'gü -wɔn -nu 'sëëdhɛ -ta

YURI LASHOV/AFP via Getty Images

˗KA ˗YA KA ˈˈYAAN!

Kletiɛn waa ˗gblü ˗nu: ˈMën Biblö ˗ya pö?

Kletiɛn waa ˗gblü ˗nu: ˈMën Biblö ˗ya pö?

 ˗Dhɛ ˗kɔ ˈö ˈkwa˗ yö ˗a ˈka ˗gblü ˈö Üklɛnö bhë ˗a ˈgü ˗a ˈdhö, ˗zlanwo ˈˈdhiʋ̈sümɛn ˗nu ꞊vadhɛ ˗wo mɛn ˗nu ˗blü kö ˗wo wo ˗bɔa ˈsü ˗gblü ˈö bhë ˗a ˈgü. ˗Kɔ ˈö ˗zlanwo ˈˈdhiʋ̈sümɛn ˈbhaa ˗nu ˈwo˗ ˗zɔn ˗a ˈka ꞊dhɛ ˗wo bɔ kanŋ ˈbha ˈka, ˗bhö ˗a ˗ga:

  •   Pë ˈö Metropolitö Epifanö ˈö Kiɛvö ˈö˗ pö, yö ꞊nɛɛn: «Yi yi ˗bha ˗gblügɔnmɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ˈö ˈwo ˗gblü gɔn ˗ni ˈgü ˗an ˈyɔɔ˗ ˗nu ˈka, ˗an ˗bha ˈˈsɛ ˈö ˗kë Üklɛnö ˗dhɛ ˈka bhë ˗a ˗bhaa ˈka, ˗an ˈˈnuɛ ˗bho ꞊dedewo. [...] Yi zuʋ̈ˈˈ ˗yö ka ˈˈpiʋ̈. Yi ˗bhɛɛ ka ˗bhaa, ˈyö yi ˗kɔ ˈdhö ka ˗gɔ ˗kplawo.»—˗kwɛ 2022 Masö 16, The Jerusalem Post.

  •   «Rusimɛn ˗nu ˗bha ˗zlanwo ˈwo˗ Ɔɔtodɔsö ˗kë bhë, ˗a ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˗yö ˗bhɛɛ Rusimɛn ˗nu ˗bha ˈˈsɔdha ˗nu ˗bhaa ˈka ˗Tɛɛdhoowayi ˈka, ˈyö ˗an ꞊faan mën kö ˗wo ˗gblü gɔn ˗an ˗bha ˈˈsɛ ˗bhaa ˈka, ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ‹Rusimɛn ˗nu dosɛnŋ ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo˗ ˗kë ˗a ˈka bhë,› ˗a ˈdhö. ˗A ˈˈtʋ̈ŋ do ˈö bhë ˗a ˈka Mɔsku ˗kun ˈdho ˗ni ˈgü ˗gblü ˈka ˈˈdhiʋ̈ Üklɛnö.»—˗Kwɛ 2022 Avlidhö 3, Reuters.

 Kletiɛn ˗nu dua ˗mü kö ˗wo ˗gblü gɔn ˗ee? ˈMën Biblö ˗ya pö?

Pë ꞊dede ˈö Biblö ˗ya pö

 Biblö ˗ya ˗pö ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˈö ˈwo ˗ʒiö ꞊dedewo Yesu Klito ꞊keŋ˗, ˗an dua ˈyaa ˗mü kö ˗wo wo ˗kɔ ˗da ˗gblü ˗nu ˈgü.

  •   «N ˈˈtaɔngdë, ˗bhö i ˗bha ˗dhaa bha˗ ˗da ˗kpee ˈgü, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ mɛ ˈˈʋʋ mɛ ˈö dho ˗piö ˈsi mɛ ˈˈpiʋ̈, ˗a ˗mɛ ˗dho ˈto ˗piö ꞊në˗ ˗gɔ.»—Matiö 26:52.

     Mɛn ˈö˗ pö ꞊dhɛ ˗gblü gɔn ˗sü ˗yö ˗së ɛɛnˈˈ ˈö ö ˗kɔ ˗da ˗gblü ˈgü, kö ˗a ˗mɛn ˗yö ʒiö ˗ni ˈgü ꞊dedewo pë ˈö Yesu ˗ya pö bhë, ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗naan bhë ˗ee?

  •   «˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˈgü, ma ˗zë ma ˗dhio ˗dee ˈa dho˗ dɔ ka ˗ta ˈyö ˗mü ꞊dhɛ kö ka ˈko ˗nu ˗dhɔ ˗yö ka ˈko kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ka ˗dhɔ ˗yö n ˗kë ˈka ya˗ ˈdhö. ꞊Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈, ka ˗dhɔ ˗yö ka ˈko kë. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ka ˗dhɔ ꞊në ꞊ya ka ˈko kë ꞊dhɛ ˗kɔ bha˗ ˈdhö, ˈyö mɛ ꞊gban˗ dho˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ma ꞊klang ˗nu ˗mü ka ˈka.»—Zan 13:34, 35.

     Mɛn ˈö bɔ ꞊kanŋ ˈbha ˈka ˗gblü ˈgü, kö ˗a ˗mɛn ˗yö ˗dhɔ ꞊dede ˈö Yesu ˈö˗ pö ꞊dhɛ wo ˗dho ˗a ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ɛɛnˈˈ ˗a ˗bha ꞊klaŋ ˗nu dɔ ˗a ˗bha bhë, ˗a ˗zɔn ˗ni ˈgü ˗naan bhë ˗ee?

 ˈÜ˗ ˈˈpiʋ̈ ˈü˗ ˈbha ˈgüman, ˗bhö ˈwɔn ˗gɔ « Peut-on concilier guerre et christianisme ? » ˗wo pö.

Kletiɛn waa ˗gblü ˗nu ˈwo ꞊dɛɛ

 ˗A ˗dhɛ ˗mü kö ˈkwa˗ pö ꞊dhɛ kletiɛn ˗nu dua ˈyaa ˗mü kö ˗wo wo ˗kɔ ˗da ˗gblü ˗nu ˈwo gɔn ˗ni ˈgü ꞊dɛɛ ˈˈkpɔnŋ ꞊taa yö, ˗an ˈgü ˗ee? ꞊Ii, ˗a ˗dhɛ ˗mü. Biblö ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö ꞊dhɛ kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˗kë «ˈˈtʋ̈ŋ ˗totaabhasü» ˈka bhë ˗a ˈgü, mɛn ˈbhaa ˗nu ˈwo go ˈˈsɛ ˈˈpɛpɛ ꞊gban ˈgü «wo ˈti ˗dho ˗gblü gɔn ˗sü draanˈˈ» ˗dhɛ ˗kɔ ˈö Yesu ˗ya pö ˗a ˈka bhë, ˗a ˈdhö.—Isaïe 2:2, 4.

  •   ˗Bhö ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn ˗bha ˈwɔn ˗gɔ ˗bhüöö ˗nu ˈö ˗an ˗gɔ ˗yö ˗kë « La guerre : qu’en pense Dieu ? » ˈka bhë, ˗wo pö ˈkö ˈü˗ ˈbha ˈgüman.

 ˗A ˈˈtʋ̈ŋ ˈyaa ꞊gblɛɛn ˈzü kö Zoova, a ˈö ˗kë «˗Zlan ˈö mɛ zuëˈˈ ˈwaanu» bhë ˗a ˈka, ˗yö bɔ ö ˗bha mɛnkɔɔnsü ˈö dhaŋ˗ ˈgü bhë ˗a ˗ta kö ˗yö mɛn ˗nu «dha ˈˈklʋʋbhɔdhe waa ˈˈvaanvandhɛ ˗an ˗gɔ.»—Fidhipö 4:9; Psaume 72:14.

a Zoova ˈnën ˗tɔ ˗Zlan ˈtɔ ꞊dede.—Psaume 83:18.