ZEMMO YƐLƐ
N Bambaaloŋ Vɛŋɛɛŋ Maŋ Nyɛ Naaŋmen Kpeɛ̃o
SAŊA na N neŋ N pɔge naŋ da wa ta Colombia paaloŋ yuoni 1985 na, zɔɔzɔɔ yɛlɛ yaga da bebeŋ. A gɔmenante da mɔɔrɛɛ ba moɔbo zaa ka ba iri kurekpagre mine naŋ da maŋ koɔrɔ tĩĩ faare yaga zaa ane zɔɔzɔɔreba mine baŋ da boɔlɔ guerrilla soldiers bare a paaloŋ. Medellín teŋɛ na teŋ da leɛ te be na, bipɔlɔ da maŋ paalɛɛ a sori zaa a pɔnni marefare. Ba da maŋ koɔrɛɛ tĩĩ faare, a da maŋ vɛŋ ka noba ko ba libie kyɛ ka ba ta e ba yelfaa zaa, a da maŋ ko noba kyɛ na nyɛ libie. A noba ŋa kaŋa zaa daŋ ba zeŋ kɔɔre kyɛ kpi. A da waa ŋa teŋ be donɛɛ kaŋa naŋ e o yoŋ poɔŋ.
Wala aŋ ta teŋ yi Finland paaloŋ naŋ be a donɛɛ samun-gɔɔ seŋ, a wa be South America paaloŋ? Ka bo yɛlɛ maŋ zanne a yuomo ŋa zaa poɔŋ?
N BAAPAALOŊ SAŊA FINLAND PAALOŊ
Yuoni 1955 baŋ da dɔge ma, N da taa la beɛre mine bayi. Finland samun-duri seŋ mane noɔreŋ maŋ baa, be la teŋkpɛŋ na baŋ boɔlɔ pampana ka Vantaa na.
N ma da de la suobu wa leɛ Jehoova Sieree Deme kaŋa yuomo awala mine puoriŋ baŋ dɔge ma. Kyɛ N saa da ba nɔŋ a yelmeŋɛ yɛlɛ, a da ba tere sori ka N ma neŋ te maŋ zanna a Baabole bee a de te gɛrɛ a lantaapuoruu lammore. Ka N saa ba wa kyebe zaa o da maŋ wulo teŋ Baabole poɔ yelmenne.
A yi N biiloŋ saŋa zaa N da maŋ mɔɔrɔŋ ka N erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. Aŋa mannoo poɔŋ, saŋa na maŋ da wa nyɛ yuomo ayɔpoi na, N sakuu wulwulo kaŋa suuri da ireeŋ yaga zaa saŋa na maŋ da zagre ka N di bondirii mine ba naŋ boɔlɔ verilättyjä (A Finnish deme bondirii mine baŋ maŋ de zĩĩ maale neŋ). O da de la o nu kaŋa a ti N dageɛŋ ka N noɔre yuo kyɛ de o nu kaŋa ŋmaa a bondirii waana ka o eŋ N noɔreŋ. Kyɛ maŋ da de N nu va neŋ a bondirii lɔɔ.
N da nyɛ la yuomo 12 kyɛ ka N saa kpi. A lɛ puoriŋ N da piili gɛrɛɛ a lantaapuoruu lammore. Te yɔɔdɔbɔ na da wuleeŋ ka ba teɛrɛɛ N yɛlɛ, lɛ da soŋ maŋ maŋ toɔ̃ tage peɛle Jehoova. N da piileeŋ a kanna a Baabole bebiri zaa a zanna te gama na meŋ yaga zaa. Lɛ na maŋ da zanna boma yaga zaa na da soŋ maŋ maŋ de suobu saŋa na maŋ da nyɛ yuomo 14, August 8, yuoni 1969.
Saŋa na maŋ wa baare sakuu na maŋ da piili a regular paaneɛ toma. Daare awala kpakyagaŋ, N da gaa la Pielavesi teŋɛ naŋ be Finland paaloŋ seŋsooreŋ seŋ baŋ da boɔrɔ naaŋ moɔleba yaga ka N te soŋ.
Pielavesi poɔŋ maŋ da te pɔge pɔgsaraa kaŋa naŋ na wa leɛ N pɔge nɔnaa, o yuori la Sirkka. N da nɔŋ la o yɛlɛ yaga zaa bonso o da taa la sigrimennoŋ yaga zaa a kyɛ nɔŋ Jehoova meŋ. O da ba boɔrɔ yuori korɔ o meŋɛ bee bondaaŋ boma. Te bayi zaa da boɔrɔŋ ka te toŋ ko Jehoova lɛ zaa teŋ na toɔ̃, a da e siri meŋ ka te toŋ tone zaa baŋ na de ko te. Te da kulee taa March 23, yuoni 1974. Teŋ da wa kultaa baare na, te da ba gaa te honeymoon, kyɛ te da gaa la Karttula teŋɛ na, ba da boɔrɛɛ Naaŋ moɔleba yaga be ka ba soŋ a naaŋ moɔloo toma.
JEHOOVA DA KAA LA TE ZU SOŊ ZAA
A yi te kultaa na piilee zaa, Jehoova da wuli teŋ ka ka teneeŋ daŋ bɔ o Naaloŋ na o meŋ na kaa la te yelfɛree zaa zieŋ. (Mat. 6:33) Aŋa mannoo poɔŋ, saŋa na teŋ da be Karttula, te da ba taa lɔɔre. A piilee saŋa na sakere teŋ da maŋ zɔŋ. Kyɛ ɔɔre saŋa a zie da maŋ mãã yaga zaa. Ka teneeŋ na toɔ̃ moɔle a duorisoŋ ziiri na zaa a naŋ seŋ ka te gaa na, a na fɛreŋ ka te taa lɔɔre. Kyɛ te da ba taa libie a na da lɔɔre.
Te da ba kaara soriŋ kyɛ ka N beɛre na kaŋa da wa ka o puore te. O da de la o lɔɔre ko te. O da yɔɔ la a lɔɔre insurance meŋ ko te. Pɛtoro yoŋ teŋ da maŋ da. Azuŋ te da nyɛɛ lɔɔre naŋ na baŋ soŋ te a naaŋ moɔloo toma poɔŋ.
Jehoova da wuli teŋ ka o sereŋ eɛ siri ka o kaa te zu. Yɛlɛ yoŋ aŋ da seŋ ka te e la ka te de o Naaloŋ yɛlɛ de weɛ te zemmo poɔŋ.
GILEAD SAKUU
Saŋa na teŋ da gaa Paaneɛ Sakuu yuoni 1978 na, Raimo Kuokkanen a naŋ e te wulwulo na kaŋa da yeleeŋ ka te fiili Gilead Sakuu fɔɔm. Azuŋ te da piileeŋ a zanna Nansaalee kɔkɔre, ka lɛ na vɛŋ ka te meŋ toɔ̃ gaa a sakuu. Kyɛ yuoni 1980 poɔŋ, te da naŋ ba fiili a fɔɔm sɛre kyɛ baŋ toŋ boɔle te ka te wa Finland Bɛɛtil. A lɛ saŋa na, noba naŋ tonɔ Bɛɛtil da koŋ baŋ fiili Gilead Sakuu fɔɔm. Kyɛ te da boɔrɔŋ ka te gaa zie zaa Jehoova naŋ boɔrɔ ka te gaa, kyɛ zie tenee naŋ boɔrɔ naane. Azuŋ te da sagɛɛŋ a gaa Bɛɛtil. Kyɛ te da naŋ moɔ̃ la nimiri a zanna a Nansaalee kɔkɔre, ka nendaare kaŋa ka teneeŋ wa nyɛ a vuo ka te fiili a Gilead Sakuu fɔɔm ka te toɔ̃ e lɛ.
Yuomo mine puoriŋ, a Lantaa Zukaareba da ko la noba naŋ tonɔ Bɛɛtil vuo ka ba meŋ na baŋ fiilɛɛ a Gilead Sakuu fɔɔm. Te da fiilɛɛ a fɔɔm wieoŋ lɛ, kyɛ lɛ ba wuli ka te da ba taa popeɛloŋ Bɛɛtiliŋ. Te sereŋ da taa la popeɛloŋ yaga zaa te Bɛɛtil toma poɔŋ! Te da boɔrɔŋ ka te de te menne tere a gaa zie zaa ba naŋ boɔrɔ sommo. Ba da toŋ boɔle teŋ ka te wa Gilead Sakuu, te class da la 79th class, te da baarɛɛŋ September 1985 yuoni na poɔŋ. Ba da de teŋ gaa neŋ Colombia paaloŋ.
TE DƐNDƐŊ MISINAARE TOMA
Saŋa na teŋ da wa te ta Colombia paaloŋ na, ba da de teŋ gaa neŋ a Bɛɛtil. N da mɔɔrɛɛ N moɔbo zaa toma na baŋ da ko ma ka N tonɔ Bɛɛtiliŋ na, kyɛ yuoni gbuli puoriŋ, N da nyɛɛŋ ka aseŋ ka te e leɛroo mine te toma na poɔŋ. A saŋa ŋa yoŋ la a dɛndɛŋ saŋa maŋ yelka ba leɛre N toma, a yi lɛ puoriŋ meŋ N daŋ ba lɛ e lɛ zaa. Azuŋ ba da leɛrɛɛ te toma teŋ e misinaarehi naŋ na moɔlɔ a duorisoŋ korɔ noba Neiva teŋkpɛŋ naŋ be Huila gbandige naŋ.
N nɔŋ la a naaŋ moɔloo toma yaga zaa. Saŋa na maŋ da naŋ ba de pɔge a e paaneɛ Finland paaloŋ, saŋa kaŋa N da maŋ gaa la a naaŋ moɔloo a yi beguo lɛɛŋ ka zie te mãã. Saŋa na N neŋ Sirkka naŋ da wa kultaa baare na, te da maŋ gaa la a naaŋ moɔloo ka zie te nyaaŋ te. Saŋa kaŋa ka teneeŋ wa gaa ziiri naŋ e tɔɔre, te da maŋ gaŋ la te lɔɔre poɔŋ ka zie nyaa. Lɛ da maŋ soŋ teŋ ka te sori e ŋmaa lɛ, ka lɛ vɛŋ teŋ toɔ̃ daŋ a naaŋ moɔloo piiluu.
Saŋa na teŋ da wa e misinaarehi na a eŋgyaroŋ ŋa neŋ o zu teŋ da lɛ taa ko a naaŋ moɔloo. Te lantaapuoruu na da baaraŋ, ka te yɔɔmine naŋ be Colombia paaloŋ na meŋ da taa gyeremɛ, nɔmmo ane nimipa.
KPEƐ̃O PUORO NAŊ TAA
Neiva teŋɛ na ba naŋ da de te gaa neŋ na, tenne mine da bebeŋ ka Jehoova Sieree Deme da ba kyebe. N da teɛrɛɛ lɛ a duorisoŋ naŋ na baŋ e ta a lɛ ziiri na meŋ. Zɔɔzɔɔ yɛlɛ naŋ da bebe na zuŋ, a da ba soma ka neɛ naŋ ba yi a lɛ teŋɛ na gaa be. Azuŋ N da puore sɔrɛɛ Jehoova ka o soŋ neɛ kaŋa naŋ be a lɛ teŋɛ na ka o wa leɛ Jehoova Sieree Deme kaŋa. N da teɛrɛŋ ka ka a sobaŋ kpeɛrɛ Neiva kyɛ zanna a yelmeŋɛ lɛ na somaŋ. N da lɛ puoreŋ ka a soba suobu deebo puoriŋ o e neɛ naŋ kyile siiloŋ poɔŋ a leɛ gaa o teŋɛ na a te toŋ a naaŋ moɔloo toma. Kyɛ a da seŋ ka N baŋ ka Jehoova baŋɛɛ yɛlɛ naŋ soma a gaŋ lɛ N naŋ teɛrɛ na.
A da ba kɔɔre kyɛ ka N neŋ bipɔlee kaŋa yuori naŋ di Fernando González da piili zanna a Baabole. O da kpeɛrɛɛ Algeciras, be meŋ da eɛ a tenne na kaŋa Jehoova Sieree Deme naŋ ba kye na. Fernando da maŋ tu la sori naŋ gaŋ kilomitare 50 (maalihi 30) a gaa Neiva a te toŋ toma. O da maŋ sɛgrɛɛ o meŋɛ soŋ zaa a ko a zannoo a kyɛ da piili gɛrɛ a lammore zaa meŋ. A daa na poɔŋ o naŋ da piili a Baabole zannoo na, Fernando da maŋ boɔlɛɛ o teŋɛ noba na mine lantaa a wulo ba yɛlɛ na zaa o naŋ zanne yi o Baabole zannoo na poɔŋ.
Fernando naŋ da piili a Baabole zannoo kyuuri ayoɔbo puoriŋ o da de la suobu January 1990 poɔŋ. A lɛ puoriŋ o da piilee a paaneɛ toma. Pampana ŋa yɛŋ, Jehoova Sieree Deme kaŋa da be la Algeciras teŋɛ poɔŋ, azuŋ Bɛɛtil da vɛŋɛɛŋ ka te yɔɔmine naŋ e a wagre zaa naaŋ moɔleba gaa a
lɛ teŋɛ na. February 1992 poɔŋ, lantaapuoruu da wa be la a lɛ teŋɛ naŋ.Fernando da maŋ moɔlɛɛ a duorisoŋ o teŋɛ na yoŋ poɔŋ bee? Ai! O pɔge deebo puoriŋ, o neŋ o pɔge da gaa la San Vicente del Caguán, be meŋ da eɛ a tenne na kaŋa Jehoova Sieree Deme naŋ ba kyebe na. Ba da soŋɛɛŋ ka lantaapuoruu wa be a lɛ teŋɛ naŋ. Yuoni 2002 poɔŋ ba da kaa iree Fernando oŋ e gbandige zukaara, ka o neŋ o pɔge Olga da naŋ laŋ tonɔ a gbandige zukaara toma.
A yɛlɛ ŋa vɛŋɛɛŋ maŋ nyɛ lɛ a naŋ e nimizeɛ ka N maŋ puore a yi N sukyiri poɔ a yeli yɛlɛ a kyaare a puoruu toma na te naŋ tonɔ na. Jehoova na baŋ e la yɛlɛ teŋ koŋ baŋ e, bonso a kyeɛbo toma e la o toma te toma naane.—Mat. 9:38.
JEHOOVA LA MAŊ KO TE A “BOƆBO ANE A KPEƐ̃O KA [TE] DE TOŊ NEŊ TOMA”
Yuoni 1990 poɔŋ, ba da vɛŋɛɛŋ teŋ piili a gbandige zukaara toma. A te dɛndɛŋ zie te naŋ da gaa a te toŋ a gbandige zukaara toma da la Bogotá teŋkpɛŋ na. Te da zoree dabeɛ̃ ka te koŋ baŋ toŋ a toma ŋa. N neŋ N pɔge zaa da eɛ noba naŋ ba taa bammo yaga. Te daŋ ba kpɛ zie noba naŋ e yaga zaa lɛ. Kyɛ Jehoova da paalɛɛ o nɔ-eŋ naŋ be Filipae 2:13: “Naaŋmen meŋɛ la a maŋ yi o meŋɛ popɛle poɔŋ kyɛ korɔ yɛ faŋa, o na ko yɛŋ a boɔbo ane a kpeɛ̃o ka yɛ de toŋ neŋ toma.”
A puoriŋ ba da de teŋ gaa neŋ Medellín teŋkpɛŋ ka te te toŋ a gbandige zukaara toma beŋ. Kpaŋkpaŋkpeɛ̃o toma da bebeŋ yaga, azuŋ a da vɛŋɛɛŋ ka noba naŋ da kpeɛrɛ beŋ da ba la zoro dabeɛ̃. Aŋa mannoo poɔŋ, bebiri kaŋa N neŋ N Baabole zannezanna kaŋa da zannɛɛ boma o dieŋ, beŋ la teŋ da woŋ noba mine naŋ ŋmeɛrɛ taa neŋ marefare a yeŋeŋ. A da kyɛrɛɛ fẽẽ maŋ da naŋ le teŋɛŋ, kyɛ ka N Baabole zannezanna na yɛŋ da naŋ e bɔin kyɛ kanna. Saŋa na oŋ da kanne baare na, o da sɔrɛɛ sori a iri yi yeŋe. O da leɛ kpɛ wa la a die poɔ neŋ bidɔɔ-bilii bayi a da de kɔkɔbaaloŋ a yelka, “Sɔrebo la vɛŋ ko ma, N biiri la maŋ yi ka N te nyɔge.”
Wagre mineŋ gba te da na baŋ kɔŋ la te nyɔvoɛ. Bebiri kaŋa te naŋ da be a die ne die naaŋ moɔloo poɔŋ, N pɔge da zo wa la N zie ka zĩĩ da yire o eŋɛŋ. O da yeleeŋ ka neɛ kaŋa ŋmɛ oŋ ne marefa. Dabeɛ̃ da kpɛ maŋ. Kyɛ a puoriŋ te da wa nyɛɛŋ ka Sirkka naane ka a dɔɔ da boɔrɔ ka o ŋmɛ, kyɛ dɔɔ kaŋa naŋ kyɛnɛ wa para o lomboriŋ la oŋ da boɔrɔ ka o ŋmɛ.
Wagre naŋ gɛrɛ poɔŋ, te da ba lɛ zoro ba kpaŋkpaŋkpeɛ̃o na yɛlɛ dabeɛ̃. Te yɔɔmine naŋ kpeɛrɛ a lɛ zie ŋa da tuoree a yɛlɛ ŋa mine taa ane yɛlɛ naŋ gaŋ lɛ, a kyɛ toɔ̃ are a noɔreŋ, azuŋ ba ewuli soŋ na da eŋ teŋ faŋa yaga zaa. Te da nyɛɛŋ ka ka Jehoova la sonnɔ ba yɛŋ, o na soŋɛɛ te meŋ. Te da maŋ de la a lantaapuoruu nembɛrɛ naŋ bebe na kawane tonɔ neŋ toma, a kyɛ bare a kyɛlɛɛ na ko Jehoova.
A yɛlɛ mine da ba maŋ e dabeɛ̃ aŋa lɛ te naŋ da maŋ teɛrɛ na. Bebiri kaŋa, N da woŋ la gɔmɔ aŋa pɔgeba bayi mine naŋ toorɔ taa a die na N naŋ gɛrɛ na. N da ba nɔŋ ka N kaara noba naŋ ŋmeɛrɛ nɔkpeɛne, kyɛ a die daana da yeleeŋ ka N kpeɛrɛ waana a valenda poɔ. A gɔmɔ na N naŋ da woŋ a teɛrɛ ka “nɔkpeɛne” la na, da e la dakyiiri naŋ da tɔglɔ lɛ noba naŋ maŋ zɔɔrɔ taa.
TE DA LƐ NYƐƐ APOƆSORI MINE NAŊ E A YOŊ ANE YELKPEƐNE MINE TEŊ DA TUORE
Yuoni 1997 poɔŋ, ba da kaa iri maŋ ka N e a Ministerial Training School wulwulo na kaŋa. b N poɔ maŋ pɛleŋ ka N gaa a laŋnoɔre puoruu sakue na ba naŋ maŋ sɛgre na. Kyɛ N daŋ ba teɛre ka N na nyɛɛ apoɔsori a wa e a wulwulo kaŋa.
A puoriŋ N da wa leɛ la district overseer. Saŋa na leɛroo naŋ da wa baŋ yelka district overseer koŋ lɛ bebe na, N da leɛ gaa te tonɛɛ a gbandige zukaara toma. Yuomo naŋ pare 30 la maŋ de toŋ a gbandige zukaara toma ane a wulibo toma. N nyɛɛ maaloo yaga zaa a yi ana toma ŋa poɔŋ. Kyɛ a ba maŋ e mɔlɔ. Vɛŋ ka N wuli a muni.
N eɛ neɛ naŋ taa sukyirikpagu. Azuŋ a soŋ maŋ maŋ toɔ̃ are yelkpeɛne yaga noɔreŋ. Kyɛ saŋa kaŋa, N maŋ de la eŋnyagroŋ gaalii a sɛgrɛ neŋ yɛlɛ a lantaapuoruu poɔŋ. Gbɛɛ yaga N maŋ yelko la te yɔɔmine na ka ba taa nɔmmo ane yɛlɛ muni wommo ko ba taaba. Kyɛ a nɔmãã yɛlɛ la ka, a lɛ saŋa na N ba maŋ wulo a lɛ gyogri ŋa.—Uro. 7:21-23.
Saŋa kaŋa N eŋɛ da maŋ kyoɔreŋ N naŋ da ba toɔnɔ erɛ a yɛlɛ ŋa zuŋ. (Uro. 7:24) A da wa ta la saŋa kaŋa N da puoreŋ a yelko Jehoova ka, ana somaŋ ka N bare a misinaare toma a kyɛ leɛ gaa Finland paaloŋ. A lɛ zimaanee na, N da gaa la a lantaapuoruu lammo. Yɛlɛ na maŋ da woŋ a lammo zieŋ na da eŋ maŋ faŋa yaga zaa, maŋ nyɛ ka aseŋ ka N naŋ tonɔ a misinaare toma kyɛ naŋ mɔɔrɔ ka N erɛ yɛlɛ na N naŋ ba toɔnɔ erɛ na. A wa tɔ zenɛ ŋa, N poɔ maŋ pɛleŋ ane sori na Jehoova naŋ tu kyɛ iri N puoro na noɔre. N puoree Jehoova bareka yaga zaa ane lɛ o naŋ soŋ ma maŋ toɔ̃ are N bambaaloŋ noɔreŋ.
N DE LA NYAA A KAARA NENDAARE KAŊA SORI
N ne Sirkka poɔ pɛlɛɛŋ yaga zaa ane apoɔsori Jehoova naŋ ko te, teŋ de te nyɔvore zaa tonɔ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma. N puoree Jehoova bareka o naŋ ko ma pɔge soŋ naŋ taa yelmennoŋ a yuomo ŋa zaa poɔŋ.
A koŋ kɔɔre N na nyɛɛ yuomo 70, azuŋ N koŋ lɛ tonɔ a wulibo ane a gbandige zukaara toma. Kyɛ lɛ ba wuli ka N poɔ saaŋɛɛŋ. Bonso N baŋɛɛŋ ka yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ la ka, N puoruu yelmennoŋ poɔŋ a kyɛ yi N sukyiri zaa a wulo nɔmmo ane nimipa koroo. (Maik. 6:8; Mak. 12:32-34) Ka teneeŋ na baŋ puore Jehoova soŋ, lɛ ba wuli ka te taa are zikpɛŋ kaŋa sɛre kyɛ na toɔ̃ e lɛ.
Ka maaŋ leɛteɛre apoɔsoe na zaa N naŋ taa na, N ba maŋ nyɛ ka N naŋ seɛ N taaba bee bammo N naŋ taa zuŋ la vɛŋ maŋ nyɛ apoɔsoe ŋa. Kyɛ N maŋ nyɛŋ ka Jehoova nembaalonzoe naŋ gaali zuŋ oŋ ko ma apoɔsoe ŋa zaa. Aneazaa ka N da ba toɔnɔ erɛ yɛlɛ mine, kyɛ Jehoova da ko maŋ apoɔsoe ŋa zaa. N baŋɛɛŋ ka Jehoova la soŋ ma maŋ toɔ̃ toŋ a toma ŋa zaa. Azuŋ, N bambaaloŋ vɛŋɛɛŋ maŋ nyɛ Naaŋmen kpeɛ̃o.—2 Kor. 12:9.
a Raimo Kuokkanen zemmo yɛlɛ, “Determined to Serve Jehovah,” be la April 1, 2006 A Kaakaara Ziduoruu gane poɔ.
b Ba de la a Naaloŋ Duore-Enneba Sakuu na wa leɛre a sakuu ŋa voɔreŋ.