ZANNOO YƐLƐ 32
YIELOŊ 44 A Prayer of the Lowly One
Jehoova Boɔbo La Ka Neɛzaa E Kaŋdabaŋkalɛ A Leɛre O Eebo
“[Jehoova] . . . ba boɔrɔ ka neɛzaa wɛ, kyɛ O boɔrɔ la ka neɛzaa leɛ o eebo.”—2 PIT. 3:9.
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE
Te na wa zanne nyɛɛ yɛlɛ neɛ naŋ seŋ ka o e a toɔ̃ leɛre yi yelfaare eŋɛŋ, ananso a naŋ seŋ ka te leɛre yi yelfaare eŋɛŋ, ane lɛ Jehoova naŋ da soŋ noba mine baŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi ba yelfaare eŋɛŋ.
1. Ka neɛŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre o eebo, wala ka lɛ wuli?
KA TENEEŊ wa e yelfaa kaŋa naŋ e nimizeɛ, aseŋ ka te e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaa eŋɛŋ. A Baabole yeleeŋ ka, ka neɛŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ a leɛ yi yelfaa eŋɛŋ, a wuleeŋ ka o soba maŋ wa kyiiree yelfaa na oŋ da erɛ na, a bare a yelfaa eebo, a e siri meŋ ka o daŋ koŋ lɛ e a lɛ yelfaa na zaa.—Mat. 3:8; Tom. 3:19; 2 Pit. 3:9.
2. Ananso la wala aŋ seŋ ka te zaa zanne kaŋdabaŋkalɛ eebo yɛlɛ? (Niihemaiya 8:9-11)
2 Nensaalaa zaa naŋ voorɔ seŋ ka o zanne kaŋdabaŋkalɛ eebo yɛlɛ. Ananso la wala? Bonso bebiri zaa te zaa maŋ eɛ yelfaare. Te naŋ e Adama ane Hawaa bibiiri na zuŋ, te taa la faaloŋ ane kũũ te eŋɛŋ. (Uro. 3:23; 5:12) Te kaŋa la kaŋa zaa ba pɛgeyi, aŋ maŋ fɛre ka te e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaare poɔŋ. Noba gba naŋ da taa sagediibu naŋ e kpeɛŋaa yaga zaa na, a da ba maŋ e mɔlɔ ko ba ka ba zagre yelfaare eebo, ba kaŋa la a bitontona Pɔɔl. (Uro. 7:21-24) Kyɛ lɛ wuleeŋ ka te maŋ taa posaanaa wagre zaa te yelfaare zuŋ bee? Ai, Jehoova eɛ nimibaaloŋ soba, o boɔrɔŋ ka te taa popeɛloŋ. Te nyɛ a Gyuumine naŋ da bebe Niihemaiya saŋa na yɛlɛ. (Kanne Niihemaiya 8:9-11.) Jehoova da ba boɔrɔ ka ba taa posaanaa yaga zaa yelfaare baŋ da e saŋa kaŋa naŋ pare zuŋ, kyɛ o da boɔrɔŋ ka ba taa popeɛloŋ. Jehoova baŋɛɛŋ ka ka teneeŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaare eŋɛŋ, te na taa la popeɛloŋ. Azuŋ o maŋ wulo teŋ ka te erɛ lɛ. Ka teneeŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaare eŋɛŋ, te na baŋ taa la sagediibu ka te Saa naŋ e nimibaaloŋ soba na na di la suuri ko te.
3. Boŋ teŋ na zanne a zannoo ŋa poɔŋ?
3 A zannoo ŋa poɔŋ, te na zannɛɛ yɛlɛ yaga a kyaare kaŋdabaŋkalɛ eebo. Te na zannɛɛ yɛlɛ ata mine. A dɛndɛŋ soba, te na zannɛɛ yɛlɛ na Jehoova naŋ da wuli a Izerayɛl biiri a kyaare kaŋdabaŋkalɛ yɛlɛ. A lɛ zanne nyɛ lɛ Jehoova naŋ soŋ noba baŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi ba yelfaare poɔŋ. A baaraa zaa, te na zanne nyɛɛ yɛlɛ na Yezu naŋ da wuli o potuuribo a kyaare kaŋdabaŋkalɛ eebo.
YƐLƐ JEHOOVA NAŊ DA WULI A IZERAYƐL BIIRI A KYAARE KAŊDABAŊKALƐ
4. Boŋ ka Jehoova da wuli a Izerayɛl biiri na a kyaare kaŋdabaŋkalɛ?
4 Saŋa na Jehoova naŋ da ko a Izerayɛl biiri o bege na, ba da eŋɛɛ noɔre ka ba na tuuraaŋ. Jehoova meŋ da eŋɛɛ noɔre ka ka ba naŋ tuuro o bege na, o na go baŋ a kyɛ ko ba maaloo. Ŋaa oŋ da yelkyaare bege na oŋ da ko ba na: “A bege ŋa maŋ korɔ bo zenɛ na ba e kpeɛŋaa yaga ko bo, o ba be tɔɔre zaa meŋ ko bo.” (Dut. 30:11, 16) Kyɛ ka ba naŋ zagre ka ba tu o bege bee a te puoro ŋmen-yobo yɛŋ, Jehoova maaloo koŋ lɛ be ba zieŋ. Kyɛ lɛ meŋ ba wuli ka o zagre baŋ bare kpɛlɛŋkpɛlɛŋ. Ba da na baŋ “leɛ wa [la] Jehoova [ba] Naaŋmen seŋ . . . a kyɛllɛ wono o kɔkɔre.” (Dut. 30:1-3, 17-20) Lɛ wuleeŋ ka, ba na baŋ eɛ kaŋdabaŋkalɛ a leɛ yi ba yelfaare poɔŋ. Ka ba naŋ e lɛ, Jehoova na tage peɛle baŋ a lɛ ko ba maaloo.
5. Sobuo ka Jehoova da maŋ wuli ka o eŋɛ ba kyoɔre o noba na yɛlɛ ka ba naŋ wa zagre o noɔre? (2 Namine 17:13, 14)
5 Gbɛɛ yaga Jehoova noba na da maŋ zagrɛɛ o nɔɛ zaa bare. Ba da maŋ te puoree baga, a kyɛ erɛ yel-dɛgɛ yaga naŋ ba soma. Azuŋ ba da maŋ di la dɔgɛɛ yaga. Kyɛ Jehoova da naŋ maŋ mɔɔrɔŋ ka o soŋ ba ka ba leɛ wa puoruu. O da maŋ toŋ la daŋyelba gbɛɛ yaga ka ba gaa te yelko ba ka ba leɛ wa o seŋ a wa puoruu neŋ ba sukyie zaa.—Kanne 2 Namine 17:13, 14.
6. Sobuoŋ ka Jehoova da tu o daŋyelba eŋɛŋ kyɛ soŋ o noba baŋ baŋ lɛ aŋ e nimizeɛ ka ba e kaŋdabaŋkalɛ a leɛ yi ba yelfaare poɔŋ? (Kaa a foto meŋ.)
6 Ka Jehoova noba naŋ wa zagre o noɔre, o da maŋ toŋ la daŋyelba baŋ gaa ko ba kawane a kyɛ kpãã ba ka ka ba naŋ ba leɛre ba eebo, ba na di la dɔgɛɛ. Aŋa mannoo poɔŋ, Naaŋmen da yelko la Gyeremaiya ka o yelko a Izerayɛl biiri ka: “Leɛ wa, Oo Izerayɛl naŋ leɛ puori . . . N suuri koŋ la iri yɛ eŋɛŋ, bonso N eɛ yelmeŋɛ soba . . . N suuri koŋ iri a gɛrɛ tegitegilɛ. Sage ho saanaa ka ho sãã la Jehoova ho Naaŋmen bege.” (Jer. 3:12, 13) A tuuro Gyoowɛl eŋɛŋ, Jehoova da yeleeŋ ka: “Yɛ leɛ wa N seŋ ane yɛ sukyie zaa.” (Jool. 2:12, 13) O da vɛŋɛɛŋ ka Aizeeya meŋ moɔle ka: “Yɛ e forifori; yɛ iri yɛ yelfaare na zaa yi N nimitɔɔreŋ; yɛ bare faaloŋ toŋbo.” (Aiz. 1:16-19) Jehoova da tu la Iziikiel eŋɛŋ a soore ka: “Ka lɛ N poɔ maŋ pɛleŋ ka neŋfaa kpi bee? . . . Ka lɛ N boɔbo naane ka o leɛ yi o soeŋ, a nyɛ nyɔvore bee? N poɔ ba pɛle ka neɛzaa kpi, . . . azuŋ yɛ leɛre yɛ eebo a nyɛ nyɔvore.” (Izik. 18:23, 32) Jehoova poɔ maŋ pɛleŋ yaga zaa ka o naŋ wa nyɛ noba naŋ leɛre yi ba faaloŋ poɔŋ, bonso o boɔbo la ka ba nyɛ nyɔvore naŋ ba taa baaraa! Kyɛ Jehoova ba maŋ zeŋ kyɛnlɛ ka o soba leɛre o eebo sɛre kyɛ ka o somoo. Te nyɛ noba mine zemmo yɛlɛ naŋ wulo a yɛlɛ ŋa.
7. Bo yɛlɛ ka Jehoova da de daŋyele Hozeeya ane o pɔge zemmo yɛlɛ na wuli o noba na?
7 Te nyɛ lɛ Jehoova naŋ da tu daŋyele Hozeeya ane o pɔge Gooma zemmo yɛlɛ eŋɛŋ a kyɛ wuli a Izerayɛl biiri yelnimizeɛ kaŋa. Hozeeya pɔge na da sãã la kultaa a baroo kyɛ leɛ te tuuro dɔɔ yobo puoriŋ. Kyɛ lɛ wuleeŋ ka o daŋ koŋ baŋ leɛre o eebo bee? Jehoova naŋ nyɛrɛ nensaalaa sukyiri na da yelko la Hozeeya ka: “Lɛ gaa, a te nɔŋ a pɔge na dɔɔ zaala naŋ nɔŋ na, onaŋ sããna kultaa na, aŋa lɛ na Jehoova naŋ nɔŋ a Izerayɛl noba kyɛ baŋ maŋ leɛ te puoro ŋmen-yobo na.” (Hoz. 3:1; Yeng. 16:2) Ka hooŋ nyɛ, Hozeeya pɔge na da naŋ tonɛɛ peɛ̃mo toma. Kyɛ Jehoova da yeleeŋ ka Hozeeya di suuri koo a leɛ de o. a Jehoova da de la a yɛlɛ ŋa wulo ka o naŋ ba gyɛ o noba naŋ zagre o noɔre na bare. Aneazaa ka ba da naŋ erɛɛ yelfaare, kyɛ o da naŋ nɔŋɛɛ ba yɛlɛ. O da naŋ tonɛɛ daŋyelba ka ba gaa te soŋ ba ka ba e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre ba eebo. A yelmannaa ŋa soŋ teŋ teŋ nyɛ ka Jehoova maŋ nyɛrɛɛ neɛ la neɛzaa sukyiri, a maŋ mɔɔrɔ o moɔbo zaa meŋ ka o soŋ neɛ gba naŋ naŋ be o yelfaare poɔŋ ka o e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre o eebo. (Yeng. 17:3) Yɛ vɛŋ ka te zanne yɛlɛ yaga kyaare a yɛlɛ ŋa.
LƐ JEHOOVA NAŊ MAŊ SOŊ YELFA-EREBA KA BA E KAŊDABAŊKALƐ A LEƐRE BA EEBO
8. Boŋ ka Jehoova da e a mɔɔrɔ ka o soŋ Keein ka o e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi faaloŋ poɔŋ? (Munpiilee 4:3-7) (Kaa a foto meŋ.)
8 Keein da la Adama ane Hawaa bi-dɛndɛŋ. O dɔgreba da dɔgooŋ ka faaloŋ be o eŋɛŋ. A Baabole meŋ la yeleeŋ ka: “O meŋɛ yel-erre . . . da waa [la] faa.” (1 Gyn. 3:12) Aminekaŋaŋ, lɛŋ vɛŋ ka Jehoova “poɔ da ba pɛle neŋ Keein ane o sareka na” saŋa na oŋ da wa iri a sareka koo na. Aŋ da seŋ ka o leɛre o eebo na, o da ba e lɛ, kyɛ o “suuri da ireeŋ yaga zaa oŋ da sãã o niŋe.” Boŋ ka Jehoova da e? O da yelee yɛlɛ ko Keein. (Kanne Munpiilee 4:3-7.) Jehoova da yi la nimimaaroŋ poɔŋ a yel yɛlɛ koo, a vɛŋ oŋ baŋ ka ka o naŋ erɛ soŋ, o na kooŋ maaloo. Kyɛ Jehoova da lɛ kpãã oŋ ka ka o naŋ ba kaa soŋ, o suuri na na baŋ vɛŋeŋ ka o e yɛlɛ naŋ ba soma. A posaanaa la ka, Keein da ba kyɛlle woŋ. O da ba vɛŋ ka Jehoova somoo ka o e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o faaloŋ poɔŋ. Jehoova naŋ da mɔɔrɔ ka o soŋ Keein kyɛ oŋ zagre na zuŋ, o da de la gbɛre ka o koŋ lɛ soŋ neɛzaa naŋ erɛ yelfaare ka o e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ bee? Ai, o daŋ koŋ sage e lɛ zaa!
9. Wala ka Jehoova da e a toɔ̃ soŋ Deevid oŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ?
9 Jehoova da nɔŋ la Naa Deevid yɛlɛ yaga zaa. O gba da yeleeŋ ka “o waa [la] N yɛŋ neɛ bee neɛ N sukyiri naŋ nɔŋ.” (Tom. 13:22) Kyɛ Deevid da eɛ yelfaare mine naŋ e nimizeɛ yaga zaa, a gba da gaŋneŋ dɔɔ kaŋa pɔge a kyɛ ko a dɔɔ. Aŋa lɛ na a Moosis Bege naŋ wuli na, a da seŋ ka ba ko Deevid. (Liiv. 20:10; Sor. 35:31) Kyɛ Jehoova da boɔrɔŋ ka o soŋ Deevid ka o e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ. b O da toŋ la daŋyele Neetaŋ a naa zie, aneazaa ka o da naŋ ba e kaŋdabaŋkalɛ sɛre. Neetaŋ da de la yelmannee a soŋ Deevid oŋ baŋ ka o e la yelfaare naŋ e nimizeɛ yaga zaa. Deevid da wa nyɛɛŋ ka o sãã la Jehoova poɔ yaga zaa, azuŋ o da eɛ kaŋdabaŋkalɛ a sɔre o yelbebe sudi. (2 Saa. 12:1-14) O da sɛgɛɛ yiele a wuli lɛ o naŋ e kaŋdabaŋkalɛ seŋ a kyaare yelfaare na o naŋ e na. (Yiem. 51, yelbie naŋ be a sɛgre piilee zie na) Noba yaga bebeŋ, ka ba naŋ wa e yelfaare a kyɛ wa kanne a yiele ŋa, a maŋ eŋ baŋ faŋa yaga zaa baŋ meŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi ba yelfaare poɔŋ. Te puoree Jehoova bareka o naŋ da soŋ Deevid oŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ.
10. Bo teɛroŋ hoŋ taa kyaare lɛ na Jehoova naŋ taa kannyiri a ko te, a e siri ka o maŋ dire suuri korɔ te na?
10 Jehoova kyiiree faaloŋ boorɔ zaa. (Yiem. 5:4, 5) Kyɛ Jehoova nɔŋ teŋ, azuŋ ka teneeŋ wa e yelfaa, o maŋ boɔrɔŋ ka o soŋ te. O gba maŋ mɔɔrɛɛ o moɔbo zaa ka o soŋ noba naŋ erɛ yelfaare naŋ ba soma fẽẽ zaa ka ba leɛre yi ba faaloŋ poɔŋ a kyɛ tage peɛloo. A eɛ sukyiridii yaga zaa te naŋ baŋ ka Jehoova eɛ siri ka o di suuri ko te! Ka teneeŋ wa teɛrɛ Jehoova kannyiri ane o sudi yɛlɛ, a maŋ eŋ teŋ faŋa teŋ e siri ka te dire yelmennoŋ koroo a kyɛ e wieoŋ a e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaare poɔŋ ka teneeŋ wa e yelfaa. Te pãã waanaŋ ka te zanne nyɛ yɛlɛ Yezu naŋ da wuli o potuuribo a kyaare kaŋdabaŋkalɛ.
YƐLƐ YEZU POTUURIBO NAŊ ZANNE A KYAARE KAŊDABAŊKALƐ
11-12. Bo yelmannaa kaŋa la ka Yezu da manne wuli a soŋ te teŋ nyɛ ka Jehoova eɛ siri ka o di suuri ko te? (Kaa a foto.)
11 Yuoni 29 Y.W.P. (Yezu Waabo Puoriŋ), wagre da taɛŋ ka a Mɛzaaya wa a donɛɛ zu. Aŋa lɛ teŋ da zanne a zannoo naŋ pare poɔŋ na, Jehoova da tu la Gyɔɔn a Ŋmen Koɔ̃ Suoro ane Yezu Krista eŋɛŋ kyɛ wuli noba lɛ a naŋ e nimizeɛ ka te e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi te yelfaare poɔŋ.—Mat. 3:1, 2; 4:17.
12 Saŋa na Yezu naŋ da be a donɛɛ ŋa zuŋ na, o da wulee noba ka o Saa eɛ siri ka o di te yelbebe suuri ko te ka teneeŋ wa e yelfaa. Yezu da wulee a yelnimizeɛ ŋa saŋa na oŋ da manne a bie naŋ yi o saa yiriŋ yelmannaa na naŋ toɔrɔ sukyiri yaga zaa na. A bidɔɔ bile ŋa da yi la o saa yiriŋ a gaa te be zie kaŋa a erɛ yɛlɛ naŋ ba soma. Kyɛ a puoriŋ, saŋa na o “teɛroŋ naŋ da leɛ wa” yuo na, o da leɛ gaa la o saa yiri. Wala ka o saa da e? Yezu yeleeŋ ka saŋa na a bie “naŋ da naŋ te be tɔɔre zaa waana la ka o saa da nyɛ o, ka o nembaaloŋ da kpɛ o. O da iri tuori nyɔge o la a kori, kyɛ moore o.” A bie da ba teɛrɛ ka o saa naŋ di la suuri koo, azuŋ o da boɔrɔŋ ka o wa leɛ o saa tontonneba na kaŋa, kyɛ o saa da eɛ siri ka o di suuri koo, a da boɔloo ka “N bie” a leɛ sage de o. A saa da yeleeŋ ka: “O da bɔrɛɛ la kyɛ ka te leɛ nyɛ o.” (Luk. 15:11-32) Saŋa na Yezu naŋ da be sazuŋ na, gbɛɛ yaga, o da maŋ nyɛɛ lɛ o Saa naŋ maŋ wuli noba nyonono a kyɛ di suuri ko ba ka ba naŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi ba yelfaare poɔŋ. A yelmannaa ŋa Yezu naŋ da manne na diiree sukyiri yaga zaa, a wulo lɛ te Saa Jehoova naŋ taa nimimaaroŋ seŋ!
13-14. Boŋ ka Piita da zanne kyaare kaŋdabaŋkalɛ, ka bo yɛlɛ oŋ da wuli o taaba mine meŋ a kyaare kaŋdabaŋkalɛ? (Kaa a foto meŋ.)
13 A bitontona Piita da zannɛɛ yelnimizeere yaga a yi Yezu zie a kyaare kaŋdabaŋkalɛ ane sudi yɛlɛ. Gbɛɛ yaga Piita da maŋ eɛ yɛlɛ naŋ ba tori, kyɛ Yezu da maŋ eɛ siri ka o di suuri koo. Aŋa mannoo poɔŋ, Piita da kyiireeŋ gbɛre bota ka o ba baŋ o Daana Yezu, Piita poɔ da sããŋɛŋ yaga zaa neŋ yɛlɛ na o naŋ da e na. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Kyɛ saŋa na baŋ da wa seŋ Yezu yi kũũni poɔŋ na, o da iree o meŋɛ wuli Piita, o da eɛ lɛ saŋa na Piita naŋ da e o yoŋ ka ba na toɔ̃ di dama. (Luk. 24:33, 34; 1 Kor. 15:3-5) Yezu da baŋɛɛŋ ka Piita eɛ kaŋdabaŋkalɛ o yelfaare yɛlɛ, azuŋ o da boɔrɔŋ ka o baŋ ka o di la suuri koo.—Mak. 16:7.
14 Piita da wa nyɛɛ lɛ a naŋ maŋ waa ka neɛ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ a nyɛ o yelbebe sudi, azuŋ o da de la yɛlɛ na oŋ zanne na meŋ wulo o taaba. Pɛnteko tigri na naŋ da wa baare na, Piita da terɛɛ yelyaga kaŋa ko a nembeɛoŋ naŋ e Gyuumine kyɛ ba e sagediribe na, o da yeleeŋ ka ba naŋ ko a Mɛzaaya. O da yelko baŋ ka: “A lɛ zuiŋ, yɛ leɛ yɛ eebo, a leɛ gaa Naaŋmen zie kyɛ yɛ na nyɛ la yelbebe sudi.” (Tom. 3:14, 15, 17, 19) Piita da yeleeŋ ka ka yelfa-erɛŋ wa leɛ o eebo, o eɛ kaŋdabaŋkalɛ. Lɛ wuleeŋ ka o maŋ leɛrɛɛ teɛroŋ faare na oŋ da taa, a bare a yelfaa eebo, a kyɛ leɛ erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Naaŋmen poɔ. O da vɛŋɛɛŋ aŋ pɛle ka Jehoova maŋ di la suuri ko o soba kpɛlɛŋkpɛlɛŋ. Azuŋ, a maŋ waa ŋa o naŋ eɛraa bare aŋ ba lɛ kyebe togitogi. Yuomo pie puoriŋ, Piita da eŋɛɛ a Kristabiiri faŋa ka: “A Daana. . . dire la kannyiri ne yɛ, a ba boɔrɔ ka neɛzaa wɛ, kyɛ O boɔrɔ la ka neɛzaa leɛ o eebo.” (2 Pit. 3:9) A eɛ sukyiridii yaga zaa ka te baŋ ka ka teneeŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ te yelfaare yɛlɛ, ka a naŋ gbaŋ e nimizeɛ, kyɛ Jehoova na di la suuri ko te kpɛlɛŋkpɛlɛŋ!
15-16. (a) Boŋ da soŋ Pɔɔl oŋ wa zanne yɛlɛ yaga a kyaare sudi? (1 Timoti 1:12-15) (b) Boŋ teŋ na zanne a zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ?
15 Pɔɔl da e la yelfaare yaga aŋ da seŋ ka o e kaŋdabaŋkalɛ a nyɛ o yelbebe sudi. O da de la nimikuonii dɔgrɔ a Krista potuuribo na yaga zaa. A Kristabiiri yaga zie zaa da teɛrɛɛŋ ka o koŋ baŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre o eebo a nyɛ yelbebe sudi. Kyɛ Yezu da baŋɛɛŋ ka o na baŋ eɛ kaŋdabaŋkalɛ a leɛre o eebo. O neŋ o Saa da nyɛɛ gyog-sonne Pɔɔl eŋɛŋ. Yezu da yeleeŋ ka: “A neɛ ŋa e la N tontoŋbon ka N kaa-iri.” (Tom. 9:15) Yezu gba da eɛ yelseɛlee kaŋa aŋ da soŋ Pɔɔl oŋ e kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ. (Tom. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Pɔɔl da eɛ kaŋdabaŋkalɛ a leɛre yi o yelfaare poɔŋ a wa leɛ Kristabie. Yezu da kooŋ toma ka o tonɔ aŋa bitontona. Gbɛɛ yaga Pɔɔl da maŋ yelee lɛ o niŋe naŋ pa yaga zaa ane lɛ na Yezu ane Jehoova naŋ wuluu nimimaaroŋ ane nyonono na. (Kanne 1 Timoti 1:12-15.) Pɔɔl da wulee o yɔɔmine ka: “Naaŋmen nimimaaroŋ bebe la ka ka yɛ leɛ yɛ eebo.”—Uro. 2:4.
16 Saŋa kaŋa, Pɔɔl da woŋeeŋ ka dɔɔ kaŋa naŋ be a Korinti lantaapuoruu na poɔŋ da tonɛɛ peɛ̃mo toma. Boŋ ka Pɔɔl da yelko ba ka ba e? A yi yɛlɛ na o naŋ yel na poɔŋ, te na baŋ zannɛɛ lɛ Jehoova naŋ maŋ wuli nɔmmo ka o naŋ wa korɔ o puorebiiri to-tage, ane lɛ oŋ maŋ wuli nimimaaroŋ ka ba naŋ wa e kaŋdabaŋkalɛ a leɛ yi ba yelfaare poɔŋ. A zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ, te na zanne nyɛɛ yɛlɛ naŋ da e a Korinti lantaapuoruu na poɔŋ.
YIELOŊ 33 Throw Your Burden on Jehovah
a A yɛlɛ ŋa naŋ da e na eɛ o yoŋ. Zenɛ ŋa, Jehoova ba yelka ka neɛ kultatɔŋ wa sãã kultaa, ferebo la ka o naŋ be a kultaa poɔŋ. Jehoova de la sowuli ko o Bidɔɔ oŋ vɛŋ teŋ baŋ ka ka neɛ kultatɔŋ wa sãã kultaa, o na baŋ iriŋ ka o bare a kultaa.—Mat. 5:32; 19:9.
b Kanne a zannoo yɛlɛ ŋa, “What Does Jehovah’s Forgiveness Mean for You?” naŋ be A Kaakaara Ziduoruu November 15, 2012 gane na poɔŋ, gam. 21-23, wɛl. 3-10. [O be la Nansaalee ane Twi kɔkɔɛ poɔŋ.]