Pare gaa a poɔ yɛlɛ

Pare gaa a gane poɔ yɛlɛ

ZANNOO YƐLƐ 52

Te Yɔɔpɔgeba Naŋ E Baapaalba—Yɛ Baa A Wa Leɛ Kristabiiri Naŋ Kyile

Te Yɔɔpɔgeba Naŋ E Baapaalba—Yɛ Baa A Wa Leɛ Kristabiiri Naŋ Kyile

“Pɔgeba meŋ seŋ ka ba . . . baŋ ba menne taabo, a e yelmeŋɛ deme yelzaa poɔŋ.”—1 TIM. 3:11.

YIELOŊ 133 Worship Jehovah During Youth

YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE a

1. Ka teneeŋ na baŋ baa a wa leɛ Kristabiiri naŋ kyile, bo yɛlɛ aŋ seŋ ka te e?

 A MAŊ eɛ nɔmãã ane lɛ na bie naŋ maŋ baa wieoŋ lɛ a wa leɛ neŋkpoŋ na. Kyɛ o meŋɛ faŋa bee bammo naane oŋ maŋ de baara. Kyɛ ka neɛŋ na baŋ baa a wa e Kristabie naŋ kyile yɛŋ, aseŋ ka o e yɛlɛ mine sɛre. b (1 Kor. 13:11; Hib. 6:1) Azuŋ ka teneeŋ na toɔ̃ e lɛ, aseŋ ka te neŋ Jehoova taa niiloŋ naŋ e kpeɛŋaa yaga zaa. O vooroŋ soŋ na meŋ na baŋ soŋ teŋ ka te taa gyogri naŋ na pɛlɛ Naaŋmen poɔ, a soŋ te ka te toɔ̃ zanne yɛlɛ mine eebo naŋ na baŋ soŋ te te zemmo poɔŋ, a kyɛ sɛgre te menne ko nendaare kaŋa yɛlɛ meŋ.​—Yeng. 1:5.

2. Boŋ teŋ zanne yi Munpiilee 1:​27, ka boŋ teŋ na zanne a zannoo ŋa poɔŋ?

2 Jehoova maalɛɛ nensaaleba, dɔɔ ane pɔge. (Kanne Munpiilee 1:27.) Nɔkpeɛne zaa kyebe ka dɔɔ ane pɔge eŋdaa waaloŋ ba yitaa, kyɛ yɛlɛ ba kaŋa zaa naŋ na baŋ e ane ba faŋa meŋ ba seŋ taa. Aŋa mannoo poɔŋ, Jehoova maalɛɛ dɔɔ ane pɔge ka ba kaŋa zaa taa toma naŋ seŋ ka o tonɔ, azuŋ aseŋ ka kaŋa zaa taa gyogri mine ane bammo mine naŋ na baŋ soŋ ba ka ba toŋ ba ferebo toma na soŋ. (Mun. 2:18) A zannoo ŋa poɔŋ, te na zannɛɛ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba ka ba baa a wa leɛ Kristabiiri naŋ kyile. A zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ, te na wa zanne nyɛɛ yɛlɛ meŋ naŋ seŋ ka te yɔɔdɔba naŋ e baapaalba na e.

TAA GYOGRI NAŊ PƐLƐ NAAŊMEN POƆ

Ka hooŋ tɔglɔ Rebɛɛka, Eesiter, ane Aabigel naŋ da e pɔgeba naŋ taa sagediibu yaga zaa na, ho na wa leɛ la Kristabi-pɔge naŋ kyile (Kanne o wɛlbo 3-4)

3-4. Yeŋ ka te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba na baŋ nyɛ ewuli sonne baŋ na baŋ tɔgle? (Kaa a foto meŋ.)

3 Pɔgeba yaga naŋ da nɔnɔ Jehoova yaga zaa a da puoroo yɛlɛ be la a Baabole poɔŋ. (Kanne a zannoo yɛlɛ ŋa naŋ be jw.org zuŋ, “Women in the Bible—What Can We Learn From Them?” O be la Nansaalee ane Twi kɔkɔɛ poɔŋ.) Ba da taa la gyogri na a zannoo ŋa yelzu sɛgre naŋ yel a yɛlɛ na, ba da “[baŋɛɛ] ba menne taabo, a e yelmeŋɛ deme yelzaa poɔŋ.” Ane meŋ, te yɔɔpɔgeba naŋ e Kristabiiri naŋ kyile be la a lantaapuoruu poɔŋ zenɛ ŋa ka te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba na baŋ tɔgle ba zemmo yɛlɛ.

4 Te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba, yɛ teɛre nyɛ te yɔɔpɔgeba naŋ kyile a be a lantaapuoruu poɔŋ hoŋ na baŋ tɔgle ba zemmo yɛlɛ. Kaara gyog-sonne ba naŋ taa na, a teɛre nyɛ lɛ hoŋ na baŋ tɔglaa. A zannoo ŋa poɔŋ, te na zanne nyɛɛ gyogri ata mine pɔgeba naŋ kyile naŋ seŋ ka ba taa.

5. Ananso la wala aŋ seŋ ka pɔge naŋ kyile Kristaaloŋ poɔŋ taa sigrimennoŋ?

5 Ka teneeŋ na baŋ e Kristabiiri naŋ kyile, aseŋ ka te taa sigrimennoŋ. Ka pɔgeŋ taa sigrimennoŋ, o neŋ Jehoova niiloŋ ane o taaba niiloŋ na somaŋ yaga zaa. (Gyi. 4:6) Aŋa mannoo poɔŋ, pɔge naŋ nɔnɔ Jehoova maŋ yi la sigrimennoŋ poɔŋ a tuuro yɛlɛ na Jehoova naŋ yel aŋ be 1 Korinti 11:3 poɔŋ na. Beŋ ka Jehoova wuli neɛ naŋ seŋ ka o derɛ weɛ a lantaapuoruu poɔŋ ane neɛ naŋ seŋ ka o e a booree zusoba. Te deɛ a sowuli ŋa tonɔ toma a booree poɔŋ ane a lantaapuoruu poɔŋ. c

6. Boŋ ka te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba na baŋ zanne yi Rebɛɛka zie a kyaare sigrimennoŋ?

6 Te nyɛ Rebɛɛka zemmo yɛlɛ. O da eɛ pɔge naŋ baŋ yɛŋ a da maŋ de nyaa meŋ a de gbɛɛ o zemmo zaa poɔŋ, a da maŋ baŋ saŋa ane lɛ aŋ seŋ ka o e o yɛlɛ. (Mun. 24:58; 27:​5-17) Kyɛ o da taa la sigrimennoŋ a maŋ tuuro sowuli meŋ. (Mun. 24:​17, 18, 65) Ka hooŋ sigri ho meŋɛ aŋa Rebɛɛka, a maŋ tuuro bana na Jehoova naŋ iri ka ba deɛrɛ weɛ na sowuli, ho na eɛ ewuli soŋ a ko neɛ zaa naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ ane ho booree poɔŋ meŋ.

7. Lɛ na Eesiter naŋ da maŋ erɛ o yɛlɛ a wuli ka o baŋɛɛ o e ta zie na, sobuo ka te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba na baŋ tɔgloo?

7 Kristabiiri zaa naŋ kyile seŋ ka ba baŋ ba e ta zie. A Baabole yeleeŋ ka, “noba naŋ baŋ ba e ta zie sereŋ eɛ yɛmbaŋneba.” (Yeng. 11:2) Eesiter da eɛ pɔge naŋ baŋ o e ta zie, a da puoro Naaŋmen yelmennoŋ poɔŋ. O da ba piili zɛgrɛ o meŋɛ saŋa na oŋ wa leɛ pɔgenaa na. O da kyɛlle woŋee o dɔgrɔ Mɔɔdekai sowuli a de toŋ neŋ toma. (Ees. 2:​10, 20, 22) O da la wuleeŋ ka o baŋ la o e ta zie, a yi oŋ da maŋ peɛre bɔ kawane yi noba mine zie a de toŋ neŋ toma meŋ na.​—Tit. 2:​3-5.

8. Aŋa lɛ na 1 Timoti 2:​9, 10 naŋ yel na, wala ka te yɔɔpɔgeba na baŋ de yɛŋ toŋ ne toma a maŋ su boma naŋ soma a seŋ neŋ?

8 Eesiter da lɛ eɛ yɛlɛ mine meŋ a wuli ka o baŋɛɛ o e ta zie. O da “veɛlɛŋ yaga zaa, ka o waaloŋ meŋ da veɛlɛ yaga”; kyɛ o da ba maŋ wulo o meŋɛ a boɔrɔ ka neɛzaa nyɛ o. (Ees. 2:​7, 15) Azuŋ boŋ ka pɔgeba naŋ e Kristabiiri na baŋ zanne yi Eesiter ewuli soŋ ŋa poɔŋ? Sori kaŋa baŋ na baŋ tu kyɛ e lɛ be la 1 Timoti 2:​9, 10. (Kanne.) Bitontona Pɔɔl da yelko la Krista-bipɔgeba ka ba maŋ su boma naŋ soma a wuli ka ba taaɛ teɛroŋ naŋ soma. A Giriki yelbie na ba naŋ de toŋ neŋ toma a sɛgre ŋa poɔŋ wuleeŋ ka pɔgeba maŋ su boma naŋ seŋ neŋ, a kyɛ maŋ teɛre nyɛ teɛroŋ noba naŋ na taa kyaare boma na ba naŋ su na. Te poɔ pɛlɛɛŋ yaga zaa te yɔɔpɔgeba naŋ kyile Kristaaloŋ poɔŋ naŋ maŋ su boma naŋ soma na!

9. Boŋ teŋ na baŋ zanne yi Aabigel zemmo yɛlɛ poɔŋ?

9 Ka Krista-bipɔgebaŋ wa kyile Kristaaloŋ poɔŋ, gyogo kaŋa meŋ aŋ seŋ ka ba taa la ka ba maŋ teɛrɛ yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre. Wala ka lɛ wuli? Lɛ wuleeŋ ka, baŋ na baŋ yɛlɛ naŋ soma ane yɛlɛ naŋ ba soma, a de yɛlɛ naŋ soma na tonɔ neŋ toma ba zemmo poɔŋ. Te nyɛ Aabigel zemmo yɛlɛ. O serɛ da de la gbɛre kaŋa naŋ da naaŋ baŋ de saammo kpoŋ wane o yideme zaa zuŋ. Aabigel eɛ yelkaŋa wieoŋ lɛ. Bonso o da baŋɛɛ yɛlɛ naŋ soma a da e lɛ meŋ. (1 Saa. 25:​14-23, 32-35) Ka teneeŋ maŋ teɛrɛ yɛlɛ meŋ gɛrɛ tɔɔre, a na soŋ teŋ ka te baŋ saŋa naŋ seŋ ka te yel yɛlɛ ane saŋa a naŋ seŋ ka te taŋ te noɔre. A maŋ lɛ soŋ teŋ teŋ teɛrɛ te taaba yɛlɛ soŋ zaa kyɛ ta erɛ lɛ a maaleŋ te gaali.​—1 Tɛs. 4:11.

ZANNE YƐLƐ MINE EEBO NAŊ NA BAŊ SOŊ BO HO ZEMMO POƆŊ

Ho naŋ zanne kannoo ane sɛgebo soŋ na, bo tɔnɔ hoŋ nyɛ yi be? (Kanne o wɛlbo 11)

10-11. Bo tɔnɔ teŋ na nyɛ ka teneeŋ zanne kannoo ane sɛgebo soŋ? (Kaa a foto meŋ.)

10 Kristabi-pɔge seŋ ka o zanne baŋ yɛlɛ mine eebo naŋ na baŋ somoo o zemmo poɔŋ. Ka bipɔgeŋ toɔ̃ zanne yɛlɛ mine eebo o biiloŋ saŋa, a na baŋ somooŋ o zemmo zaa poɔŋ. Te nyɛ ana yɛlɛ ŋa mine.

11 Zanne sɛgebo ane kannoo soŋ. Paalonne mine poɔŋ, sɛgebo ane kannoo ba e yelnimizeere pɔgeba naŋ seŋ ka ba zanne baŋ. Kyɛ Kristabie zaa seŋ ka o baŋ ana yɛlɛ ŋa soŋ. d (1 Tim. 4:13) Azuŋ ta vɛŋ ka yelzaa pigi bo sori ka ho zanne sɛgebo ane kannoo soŋ. Bo tɔnɔ hoŋ na nyɛ yi be? Ana bammo ŋa na baŋ soŋ boŋ ka ho nyɛ toma. A soŋ bo meŋ ka ho maŋ baŋ toɔ̃ zanne Naaŋmen Yelbiri na a baŋ o pare soŋ a na baŋ de wuli noba mine meŋ. Agaŋaazaa ka hooŋ maŋ wa kanna Jehoova Yelbiri na a teɛrɛ a yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre, a na soŋ boŋ ka ho maaleŋ tage peɛloo yaga zaa.—Joos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Sobuo ka yɛlɛ naŋ be Yeng Yelibie 31:26 na, na baŋ soŋ bo ka ho zanne yɛlɛ yelibu soŋ?

12 Zanne baŋ lɛ ho neŋ noba naŋ na toɔ̃ yel yɛlɛ soŋ. A eɛ nimizeɛ ka Kristabie zaa baŋ lɛ eebo soŋ. Gyimisi ko teŋ kawane kaŋa naŋ soma yaga zaa ka: “Yɛ kaŋa zaa maŋ e tuloŋ yɛlɛ kyɛlle wommu eŋɛŋ, a kyɛ e maaroŋ yɛlɛ yeluu . . . eŋɛŋ.” (Gyi. 1:19) Ka teneeŋ maŋ kyɛllɛ wono te taaba yɛlɛ soŋ, a na soŋ teŋ ka te “maŋ de [te] menne eŋ [te] taaba gbɛbɔgriŋ.” (1 Pit. 3:8) Ka hooŋ ba baŋ yɛlɛ na neɛ kaŋa naŋ yele tɛgɛ soŋ, soore o soba soorebie naŋ seŋ neŋ a toɔ̃ woŋ a muni soŋ. A mãã ho meŋɛ, a teɛre yɛlɛ soŋ, kyɛ yele yɛlɛ. (Yeng. 15:28) Soore ho meŋɛ ka: ‘Yɛlɛ na maŋ waana ka N yel na na eŋɛɛ a soba faŋa bee? A wulee gyeremɛ ane nimimaaroŋ bee?’ Tɔglɔ Krista-bipɔgeba naŋ kyile a baŋ yɛlɛ yelibu na. (Kanne Yeng Yelibie 31:26.) Maŋ kaara lɛ na ba naŋ maŋ yele yɛlɛ na. Ka hooŋ zanne a yɛlɛ ŋa eebo soŋ, a na soŋ boŋ ka ho neŋ ho taaba taa zɔmennoŋ naŋ soma, ka emmaaroŋ meŋ be yɛ kpakyagaŋ.

Ka pɔgeŋ zanne die toma soŋ, a na baŋ soŋeŋ ka popeɛloŋ be o booree ane a lantaapuoruu poɔŋ (Kanne o wɛlbo 13)

13. Wala hoŋ na baŋ e zanne baŋ die toma soŋ? (Kaa a foto meŋ.)

13 Zanne baŋ lɛ hoŋ na baŋ toŋ die toma soŋ. Paalonne yaga poɔŋ, pɔgeba la maŋ tonɔ a die toma yaga zie zaa. Ho ma bee te yɔɔpɔge kaŋa naŋ kyile na baŋ wuli boŋ lɛ hoŋ na toɔ̃ baŋ a toma ŋa tommo soŋ. Te yɔɔpɔge kaŋa yuori naŋ di Cindy yeleeŋ ka: “Yelsoŋ kaŋa maŋ zanne yi N ma zieŋ la ka, N na taa la popeɛloŋ ka maaŋ tonɔ tonkpeɛne. Oŋ da wuli ma bondirii maaloo, zie maaloo, boma seɛbo, ane boma daabo na soŋ maŋ yaga zaa N zemmo poɔŋ, kyɛ maŋ toɔ̃ erɛ yɛlɛ yaga Jehoova puoruu meŋ poɔŋ. N ma meŋ da wuli maŋ lɛ maŋ na baŋ wuli saannoŋ, lɛ da soŋ maŋ maŋ nyɛ te yɔɔmine yaga naŋ kyile maŋ na baŋ tɔgle ba ewuli sonne.” (Yeng. 31:​15, 21, 22) Te yɔɔpɔge naŋ tonɔ tonkpeɛne a taa saannoŋ gyogo a zanne die toma soŋ na baŋ soŋeŋ ka popeɛloŋ be o booree ane a lantaapuoruu poɔŋ.​—Yeng. 31:​13, 17, 27; Tom. 16:15.

14. Boŋ hoŋ zanne yi Crystal zemmo yɛlɛ na poɔŋ, ka bo yɛlɛ aŋ seŋ ka ho teɛre?

14 Maŋ zanne ka ho erɛ yɛlɛ ho meŋɛŋ. A eɛ nimizeɛ ka Kristabiiri zaa naŋ kyile zanne lɛ eebo. (Fil. 4:11) Te yɔɔpɔge kaŋa yuori naŋ di Crystal yeleeŋ ka: “N dɔgreba da soŋ maŋ maŋ iri yɛlɛ na maŋ na zanne saŋa na maŋ da wa gɛrɛ high school na, ka lɛ na baŋ soŋ ma ka N zanne nuuri toma mine. N saa da ko maŋ kawane ka N zanne lɛ maŋ na baŋ e kaara company libie yɛlɛ zu.” Hoŋ na zanne libie boɔbo yoŋ ba seŋ, kyɛ aseŋ ka ho zanne baŋ lɛ aŋ seŋ ka ho dire ho libie ka lɛ vɛŋ ka ho ta maŋ di gaŋ lɛ na ho naŋ maŋ nyɛ na. (Yeng. 31:​16, 18) Ka hooŋ vɛŋ ka bon fẽẽ ho naŋ taa yɛlɛŋ seŋ bo, ho koŋ daara boma naŋ gaŋ ho faŋa, lɛ meŋ na soŋ boŋ ka ho nyɛ wagre yaga a tonɔ toma korɔ Jehoova.—1 Tim. 6:8.

SƐGRE HO MEŊƐ KO NENDAARE KAŊA YƐLƐ

15-16. Sobuo ka te yɔɔpɔgeba naŋ ba kpɛ kultaa poɔ na taa tɔnɔ ko a lantaapuoruu? (Marko 10:​29, 30)

15 Ka hooŋ mɔɔ kyɛ taa gyogri naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ, a zanne baŋ nuuri toma mine meŋ, a na soŋ boŋ yaga zaa nendaare kaŋa ho gbɛ deree zaa poɔŋ. Te nyɛ yɛlɛ na mine hoŋ na baŋ e.

16 Ka hooŋ boɔrɔ, ho na baŋ toɔ̃ kyɛnleŋ fẽẽ sɛre kyɛ kpeɛrɛ kultaa poɔ. Aŋa lɛ na Yezu naŋ da yel na, te yɔɔpɔgeba mine ireeŋ ka ba koŋ kpɛ kultaa poɔ, aneazaa ka ba paaloŋ sããkom-yɛlɛ ba tere lɛ sori. (Mat. 19:​10-12) Ba mine meŋ maŋ iriŋ ka ba koŋ kpɛ kultaa poɔ yɛlɛ mine zuŋ. Ho taa la tɔnɔ yaga zaa a ko Jehoova ane Yezu aneazaa ka ho ba kpɛ kultaa poɔ. A donɛɛ lombori zaa, te yɔɔpɔgeba naŋ ba kpɛ kultaa poɔ sonnɛɛ a lantaapuoruu yaga zaa. Lɛ ba naŋ taa nɔmmo ane lɛ baŋ teɛrɛ ba taaba yɛlɛ na maŋ vɛŋeŋ baŋ wa leɛ yɔɔpɔgeba ane mamine a ko te yɔɔmine naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ.​—Kanne Marko 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Sobuo ka te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba na baŋ sɛgre ba menne a kpɛ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma na poɔ?

17 Ho na baŋ de la ho meŋɛ eŋ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma poɔŋ. Te yɔɔpɔgeba yaga zie zaa tonɔ la toma yaga zaa a sonnɔ a naaŋ moɔloo toma a donɛɛ lombori zaa. (Yiem. 68:11) Ho na baŋ sɛgrɛɛ ho meŋ pampana a de ho meŋɛ eŋ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma poɔŋ bee? Ho na baŋ eɛ paaneɛ, a gaa soŋ a meɛbo toma, bee a leɛ Bɛɛtil tontona. Puore sɔre Jehoova a kyaare yɛlɛ na hoŋ de biŋ ho nimitɔɔreŋ na. Ho neŋ noba mine naŋ toɔ̃ ta ana yɛlɛ na na baŋ di la dama, ka ho nyɛ yɛlɛ naŋ seŋ ka ho e a toɔ̃ de ho meŋɛ eŋ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma na poɔŋ. A pãã sɛgre ho meŋɛ a kyaare lɛ hoŋ na baŋ tu kyɛ ta ana yɛlɛ na. Ka hooŋ de ho meŋɛ eŋ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma poɔŋ, a na soŋ boŋ ka ho toɔ̃ toŋ toma yaga ko Jehoova.

Ka hooŋ boɔrɔ ka ho kpɛ kultaa poɔ, kaa soŋ zaa sɛre kyɛ iri ho kulta-tɔ (Kanne o wɛlbo 18)

18. Ananso la wala aŋ seŋ ka pɔgeba maŋ kaa soŋ zaa sɛre kyɛ iri ba kulta-tɔ? (Kaa a foto meŋ.)

18 Ka hooŋ boɔrɔ, ho na baŋ kpɛ la kultaa poɔ. Ka hooŋ toɔ̃ taa gyogri na zaa te naŋ zanne a yɛlɛ na, a toɔ̃ baŋ yɛlɛ na zaa a naŋ seŋ ka ho zanne eebo na, a na soŋ boŋ ka ho wa e pɔge soŋ. Yelmeŋɛ la, ka hooŋ boɔrɔ ka ho kpɛ kultaa poɔ, aseŋ ka ho kaa soŋ zaa sɛre kyɛ iri ho kulta-tɔ. A eɛ gbɛ nimizeɛ hoŋ na baŋ de ho zemmo zaa poɔŋ. Teɛre baŋ ka, ka hooŋ wa kpɛ kultaa poɔ ho serɛ na wa eɛ ho zudaana. (Uro. 7:2; Efe. 5:​23, 33) Azuŋ soore ho meŋɛ ka: ‘O eɛ Kristabie naŋ kyile bee? O de la Jehoova daŋ weɛ o zemmo poɔŋ bee? O maŋ derɛɛ gbɛɛ yɛŋ poɔŋ bee? Ka o naŋ wa ŋmɛ gbɛre, o maŋ sagɛɛ o saammo bee? O taa la gyeremɛ ko pɔgeba bee? O na baŋ soŋ maŋ ka N neŋ Jehoova niiloŋ e kpeɛŋaa, a kaara N yelfɛree zieŋ, a kyɛ e N zɔmeŋɛ bee? O maŋ kaarɛɛ o ferebo toma zieŋ soŋ bee? Aŋa mannoo poɔŋ, bo ferebo toma oŋ taa a lantaapuoruu poɔŋ, ka wala oŋ tonɔ ana toma na seŋ?’ (Luk. 16:10; 1 Tim. 5:8) Kyɛ yelmeŋɛ la, ka hooŋ boɔrɔ ka ho nyɛ sere-soŋ, aseŋ ka ho meŋ e pɔge-soŋ.

19. Ananso la wala ka a pɔge arezie o naŋ taa aŋa “sonnɔ” na e arezi-tegroŋ?

19 A Baabole yeleeŋ ka pɔge soŋ na eɛ o serɛ “sonnɔ naŋ seŋ a koo.” (Mun. 2:18) Lɛ wuleeŋ ka a pɔge yɛŋ ba taa tɔnɔ bee? Ai! O arezie o naŋ taa aŋa sonnɔ na eɛ tegroŋ yaga zaa. Ka hooŋ gbaŋ nyɛ, gbɛɛ yaga a Baabole maŋ yeleŋ ka Jehoova eɛ “sonnɔ.” (Yiem. 54:4; Hib. 13:6) Ka pɔgeŋ maŋ soŋ o serɛ o gbɛ deree zaa poɔŋ ka a toɔ̃ nyɛ eebo, lɛ wuleeŋ ka o sereŋ eɛ o serɛ na sonnɔ. O naŋ nɔnɔ Jehoova zuŋ na, o maŋ mɔɔrɛɛ o mɔɔbo zaa ka o serɛ na taa yosoŋ. (Yeng. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Ho na baŋ toɔ̃ sɛgrɛɛ ho meŋɛ ka ho e pɔge soŋ pampana, ka hooŋ vɛŋ ka nɔmmo na ho naŋ taa ko Jehoova na e kpeɛŋaa a kyɛ maŋ sonnɔ ho booree deme ane a lantaapuoruu noba.

20. Bo yɛlɛ ka bi-ma na baŋ e ko o yideme?

20 Ho na baŋ wa eɛ bi-ma nendaare kaŋa. Ka hooŋ wa kuli serɛ baare, aminekaŋaŋ ho neŋ ho serɛ na baŋ dɔgɛɛ biiri. (Yiem. 127:3) Azuŋ a eɛ nimizeɛ ka ho teɛre lɛ hoŋ na baŋ e bi-ma naŋ soma nendaare kaŋa. A gyogri na zaa te naŋ yel a yɛlɛ, ane yɛlɛ na zaa a naŋ seŋ ka ho zanne eebo na na baŋ soŋ boŋ ka ho wa e pɔge-soŋ ane bi-ma naŋ soma. Ka hooŋ taa nɔmmo, nimimaaroŋ ane kannyiri, a na soŋeŋ ka ho yideme taa popeɛloŋ, a kyɛ soŋ ka ho biiri na taa gomeŋɛ.—Yeng. 24:3.

Bipɔgeba yaga zie zaa ba naŋ wuli a Baabole baŋ de toŋ neŋ toma ba zemmo poɔŋ wa leɛ la Kristabiiri naŋ kyile (Kanne o wɛlbo 21)

21. Bo teɛroŋ teŋ taa kyaare te yɔɔpɔgeba na, ka ananso la wala? (Kaa a gane niŋe foto.)

21 Te nɔnɔ la te yɔɔpɔgeba ŋa yaga zaa ane yɛlɛ na zaa ba naŋ erɛ korɔ Jehoova ane o puorebiiri na. (Hib. 6:10) Yɛ maŋ mɔɔrɛɛ yɛ mɔɔbo zaa ka yɛ taa gyogri naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ, a kyɛ zanne yɛlɛ mine eebo naŋ na baŋ soŋ ka yɛ neŋ neɛzaa naŋ peɛle yɛ taa popeɛloŋ, a kyɛ soŋ yɛ ka yɛ nare yɛ menne soŋ ko nendaare kaŋa yɛlɛ. Yɛ e la maaloo yaga zaa a ko Jehoova ane o lantaapuoruu na!

YIELOŊ 137 Faithful Women, Christian Sisters

a Te yɔɔpɔgeba naŋ e baapaalba naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ, te nɔnɔ yɛŋ yaga zaa. Ka yɛneeŋ mɔɔ kyɛ taa gyogri naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ, a mɔɔ kyɛ baŋ yɛlɛ mine eebo naŋ na baŋ soŋ yɛ yɛ zemmo poɔŋ, a sɛgre yɛ menne meŋ soŋ ko nendaare kaŋa yɛlɛ, a na soŋɛɛŋ ka yɛ wa e Kristabiiri naŋ kyile. Lɛ na vɛŋeŋ ka yɛ nyɛ maaloo yaga zaa Jehoova puoruu poɔŋ.

b YELBIE MINE BA NAŊ WULI A MUNI: Naaŋmen vooroŋ soŋ la maŋ wulo Kristabie naŋ kyile sori, o ba maŋ vɛŋ ka a donɛɛ ŋa yɛŋbaŋ wuluu sori. O maŋ tɔglɛɛ Yezu zemmo yɛlɛ, a mɔɔrɔ o mɔɔbo zaa ka o neŋ Jehoova niiloŋ soma, a kyɛ maŋ wulo meŋɛ de terebo nɔmmo korɔ o taaba.

d Ka hooŋ boɔrɔ ka ho baŋ lɛ kannoo naŋ e nimizeɛ seŋ, kanne a zannoo yɛlɛ ŋa jw.org zuŋ, “Why Reading Is Important for Children—Part 1: Read or Watch?” O be la Nansaalee ane Twi kɔkɔɛ poɔŋ.