Pare gaa a poɔ yɛlɛ

Pare gaa a gane poɔ yɛlɛ

ZANNOO YƐLƐ 51

YIELOŊ 3 Our Strength, Our Hope, Our Confidence

Jehoova Maŋ Nyɛrɛɛ Kuori Na Zaa Ho Naŋ Maŋ Kono Na A Taa Ho Yɛlɛŋ Meŋ Yaga Zaa

Jehoova Maŋ Nyɛrɛɛ Kuori Na Zaa Ho Naŋ Maŋ Kono Na A Taa Ho Yɛlɛŋ Meŋ Yaga Zaa

‘De N nentaŋ eŋ ho kɔlibaa poɔŋ. A ba kye ho gane poɔŋ bee?’YIEM. 56:8.

YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE

A zannoo ŋa na soŋ teŋ ka te baŋ ka Jehoova maŋ baŋɛɛ sukyiri kyɛre yɛlɛ zaa poɔŋ te naŋ be, a maŋ korɔ te sukyiridii meŋ.

1-2. Bo yɛlɛ la na baŋ vɛŋ ka te koŋ?

 NEƐZAA kyebe a daŋ ba koŋ. Saŋa kaŋa te maŋ koŋeŋ te poɔ naŋ pɛle zuŋ. Kaapɔge ho da koŋeeŋ saŋa na yelnimizeɛ kaŋa naŋ e ho zemmo poɔŋ, aŋa mannoo poɔŋ, saŋa na ho pɔge naŋ wa dɔge bie, ka hooŋ wa teɛre yelsonne mine naŋ daŋ e ho zemmo poɔŋ, bee aminekaŋaŋ ho nyɛɛ ho zɔmeŋɛ kaŋa hoŋ daŋ ba lɛ nyɛ o yuomo yaga naŋ pare.

2 Kyɛ gbɛɛ yaga te maŋ koŋeŋ te naŋ tuoro yeltuo zuŋ. Aŋa mannoo poɔŋ, te maŋ koŋeŋ ka neɛ kaŋa te naŋ sagediŋ wa e te yɛlɛ mine naŋ ba soma fẽẽ zaa. Saŋa kaŋa meŋ te maŋ koŋeŋ te naŋ beɛrɛ baaloŋ nimizeɛ kaŋa a dire neŋ dɔgɛɛ zuŋ, bee ka teneeŋ wa kɔŋ te nɔŋna kaŋa kũũ poɔŋ. Kyɛ saŋa kaŋa a yɛlɛ mine maŋ beɛrɛ teŋ yaga zaa ka lɛ vɛŋ teŋ koŋ lɛɛŋ ka te nentaŋ ba ŋmaara. Lɛ aŋ da waa ko Gyeremaiya saŋa na a Baabilɔŋ deme naŋ da wa sãã Gyɛruzɛlɛm na. Gyeremaiya da yeleeŋ ka: ‘N nimie puoroŋ ane kɔnbɔɔre koɔ̃ . . . N nentaŋ puoroŋ N nimieŋ a ba ŋmaara. Aaŋ puoroŋ.’—Laad. 3:​48, 49.

3. Wala aŋ maŋ erɛ Jehoova ka onaŋ wa nyɛ ka o puorebiiri diree dɔgɛɛ? (Aizeeya 63:9)

3 Jehoova baŋɛɛ gbɛre bowala na te naŋ maŋ koŋ yeltuo poɔŋ te naŋ be zuŋ. A Baabole vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ ka ka teneeŋ wa tuoro yelkpeɛne o maŋ baŋeŋ, o maŋ woŋaaŋ ka teneeŋ wa koŋ sɔroo. (Yiem. 34:15) Jehoova ba maŋ nyɛ te bee a wono te kuori yoŋ. Kyɛ o eɛ te Saa naŋ nɔŋ te yaga zaa, azuŋ ka o naŋ wa nyɛ ka te konoŋ, a maŋ beɛrooŋ yaga zaa oŋ boɔrɔ ka o soŋ te.—Kanne Aizeeya 63:9.

4. Nembobo yɛlɛ naŋ be a Baabole poɔŋ la teŋ na zanne? Ka boŋ aŋ na wuli te a kyaare Jehoova?

4 A Baabole poɔŋ, Jehoova wuli teŋ lɛ a naŋ maŋ beɛrɛ o ka o naŋ wa nyɛ o puorebiiri naŋ kono, ane lɛ oŋ maŋ soŋ ba. Te na baŋ nyɛɛ a yɛlɛ ŋa ka teneeŋ zanne Haana, Deevid, ane Naa Hezekaiya zemmo yɛlɛ. Te na zanne nyɛɛ bon na zuŋ baŋ da koŋ. A pãã nyɛ lɛ Jehoova naŋ da soŋ ba. Te na lɛ zanne nyɛɛ lɛ Jehoova naŋ maŋ dii te sukyie ka teneeŋ wa taa posaanaa, ka neɛ kaŋa te naŋ sagediŋ wa yi te puoriŋ, bee ka teneeŋ nyɛ ka te ba la taa teɛretɔ zaa te zemmo poɔŋ.

KA HO NƆŊNA KAŊAŊ WA KPI KA HO KONO, JEHOOVA MAŊ NYƐRƐ BOŊ

5. Wala ka yɛlɛ da waa ko Haana?

5 Haana da tuoree yeltuo yaga zaa naŋ da vɛŋ oŋ taa posaanaa yaga zaa aŋ da maŋ vɛŋ oŋ kono. Haana serɛ da taa la pɔge kaŋa a poɔ o eŋɛŋ baŋ e pɔgeba bayi. A pɔge yuori da la Pɛniina, o da ba nɔŋ Haana yɛlɛ fẽẽ zaa. Kyɛ a yɛlɛ faa zie la ka Haana da eɛ pɔge naŋ ba dɔgrɔ, kyɛ ka Pɛniina yɛŋ da dɔgrɔ biiri. (1 Saa. 1:​1, 2) Pɛniina da maŋ erɛɛ Haana seɛ wagre zaa o naŋ da ba toɔnɔ dɔgrɔ biiri zuŋ. Ka hooŋ da la, wala aŋ da naaŋ waa ko bo? Haana poɔ da maŋ sãã yaga zaa, azuŋ ‘o da maŋ koŋeŋ a zagre diibu,’ ka o ‘suuri da maŋ iri yaga zaa.’—1 Saa. 1:​6, 7, 10.

6. Boŋ ka Haana da e a nyɛ sukyiridii?

6 Boŋ da soŋ Haana oŋ nyɛ sukyirimaaroŋ? Yel na kaŋa oŋ da e la ka, o da gaa la a ŋmenpuoredie ka o te puore Jehoova. Saŋa na oŋ da wa te tara be na, aminekaŋaŋ a ŋmenpuoredie davoro denoɔreŋ ‘oŋ [da are a] puore [sɔre] Jehoova kyɛ koŋ neŋ nembaaloŋ.’ O da sɔrɛɛ Jehoova ka: ‘Kaa ho tontoŋ pɔge wahala ŋa kyɛ teɛre N yɛlɛ.’ (1 Saa. 1:10b, 11) Haana da yelee o sukyiri yɛlɛ zaa ko Jehoova puoro poɔŋ. Saŋa na Jehoova naŋ wa nyɛ lɛ Haana naŋ kono yaga zaa na, a da kyɛrɛɛ o sukyiri. O nɔŋ la o yɛlɛ a da boɔrɔ ka o koo sukyiridii!

7. Bo sukyiridii ka Haana da nyɛ saŋa na oŋ da wa puore sɔre Jehoova a yel o sukyiri yɛlɛ zaa koo na?

7 Saŋa na Haana naŋ da yel o sukyiri poɔ yɛlɛ zaa ko Jehoova puoro poɔŋ a baare na, Ŋmenpuore Wedeɛrekpoŋ Iilai meŋ da emooŋ faŋa ka Jehoova na kyɛlle woŋee o puoro na. Lɛ puoriŋ, wala ka yɛlɛ da waa ko Haana? A sɛgre yeleeŋ ka: ‘A pɔge daaŋ gaa la o gaa zie, a te di. O nimiri da ba lɛ sãã.’ (1 Saa. 1:​17, 18) Haana da taa la sukyirimaaroŋ aneazaa ka yeltuo na oŋ da tuoro na da naŋ ba baare. O da taa la sagediibu ka Jehoova baŋɛɛ lɛ yɛlɛ naŋ waa koo, a baŋ yeltuo na meŋ poɔŋ o naŋ be, a da sagedi meŋ ka Jehoova na somooŋ. Lɛ meŋ ka Jehoova da e. Jehoova da baŋɛɛ lɛ a yɛlɛ naŋ waa koo, a da kyɛlle woŋ o puoro na meŋ, a puoriŋ o da somooŋ oŋ dɔge biiri.—1 Saa. 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Aŋa lɛ na Hiburu 10:​24, 25 naŋ yel na, ananso la wala aŋ seŋ ka te maŋ mɔɔ kyɛ gaa a Kristabiiri lammore? (Kaa a foto meŋ.)

8 Yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi be. Kaapɔge ho tuoree yelkpeɛne pampana aŋ vɛŋ hoŋ taa posaanaa. Aminekaŋaŋ ho booree neɛ kaŋa bee ho zɔmeŋɛ kaŋa kpieŋ. Ka a yɛlɛ ŋa taaŋ wa e, nɔkpeɛne zaa kyebe ka ho koŋ boɔrɔ ka ho lanna neŋ noba. Kyɛ ho na baŋ tɔglɛɛ yɛlɛ na Haana naŋ da e na. O da gaa la a ŋmenpuoredie, beŋ ka Jehoova da koo sukyiridii. Azuŋ ka hooŋ meŋ gaa a Kristabiiri lammore aneazaa ka ho balɛɛŋ ka ho poɔ meŋ sãã, Jehoova na ko boŋ faŋa emmo ane sukyiridii. (Kanne Hiburu 10:​24, 25.) Ka teneeŋ wa gaa te Lammozie, te maŋ woŋee Baabole sɛgre naŋ eŋnɛ faŋa yaga zaa. Jehoova maŋ tu la lɛ eŋɛŋ kyɛ soŋ te teŋ teɛrɛ yelsonne kyɛ bare teɛrɛ naŋ maŋ vɛŋ teŋ taa posaanaa na. Lɛ maŋ soŋ teŋ teŋ taa sukyirimaaroŋ haali ka te yeltuo na gbaŋ naŋ ba baare.

9 Ka teneeŋ wa gaa te Lammozie, te yɔɔmine maŋ wulo teŋ nɔmmo a kyɛ eŋnɛ te faŋa. Te maŋ taa la sukyirimaaroŋ ka teneeŋ wa lanna neŋ te yɔɔmine. (1 Tɛs. 5:​11, 14) Te nyɛ te yɔɔdɔɔ kaŋa naŋ e special paaneɛ ka o pɔge kpi kyɛ baroo zemmo yɛlɛ. O yeleeŋ ka: “Saŋa kaŋa N ba maŋ boɔrɔ ka N lanna neŋ noba, bonso N naŋ maŋ konoŋ N pɔge na yɛlɛ. Kyɛ ka maaŋ wa gaa a Lammozie, N maŋ nyɛ la faŋa emmo yaga zaa. Lɛ na te yɔɔmine naŋ maŋ de nimimaaroŋ yel yɛlɛ ko ma, ane ba yɛlɛ nɔɛ iribo maŋ eŋ maŋ faŋa yaga zaa. Lɛ zaa N teɛroŋ naŋ gyɛre seŋ, kyɛ ka maaŋ wa ta a Lammozie N maŋ nyɛ la sukyirimaaroŋ.” Ka teneeŋ maŋ gaa a Lammozie, Jehoova na baŋ tu la te yɔɔmine eŋɛŋ kyɛ soŋ te.

Te yɔɔmine na baŋ yelee yɛlɛ a dii te sukyie (Kanne o wɛlbo 8-9)


10. Ka teneeŋ wa taa posaanaa yaga zaa, wala teŋ na baŋ e tɔgle Haana ewuli na?

10 Saŋa na Haana naŋ da wa puore sɔre Jehoova a yel o sukyiri yɛlɛ zaa koo baare na, o da nyɛ la sukyirimaaroŋ. Ho na baŋ de la ho “yelwonii zaa ko [Jehoova],” a taa sagediibu ka o na kyɛlle woŋee ho puoro a soŋ bo. (1 Pit. 5:7) Te yɔɔpɔge kaŋa nannyig-kpeɛne naŋ da ko o serɛ yeleeŋ ka: “N sukyiri da kyɛrɛɛŋ yaga zaa maŋ teɛrɛ ka N daŋ koŋ baŋ lɛ taa popeɛloŋ. Kyɛ ka maaŋ wa puore sɔre Jehoova N Saa naŋ be sazuŋ a nɔŋ N yɛlɛ yaga zaa na, N da maŋ nyɛ la sukyirimaaroŋ. Saŋa kaŋa N da ba maŋ baŋ yɛlɛ na maŋ na yel gba, kyɛ o da maŋ baŋɛɛ yɛlɛ naŋ dɔnnɔ ma. Ka maaŋ wa taa posaanaa yaga zaa, N da maŋ puore sɔrooŋ ka o ko ma sukyirimaaroŋ. Lɛ da maŋ soŋ maŋ maŋ nyɛ sukyirimaaroŋ a toɔ̃ e yɛlɛ maŋ taa ka N e a lɛ bebiri na.” Ka hooŋ wa manne yɛlɛ na naŋ vɛŋ hoŋ taa posaanaa na ko Jehoova o meŋ poɔ maŋ sããŋeŋ, o maŋ baŋɛɛ lɛ meŋ a yɛlɛ naŋ dɔnnɔ bo seŋ. Ka ho yeltuo naŋ gbaŋ naŋ ba baare, kyɛ Jehoova na ko boŋ sukyiridii ka ho nyɛ sukyirimaaroŋ. (Yiem. 94:19; Fil. 4:​6, 7) O nyɛrɛɛ mɔɔre na meŋ zaa ho naŋ mɔɔrɔ a dire yelmennoŋ koroo na, o na ko boŋ maaloo meŋ.—Hib. 11:6.

KA NEƐ KAŊA HO NAŊ SAGEDIŊ WA YI HO PUORI

11. Wala ka yɛlɛ da waa ko Deevid saŋa na noba naŋ da eroo nimikpɛ yɛlɛ na?

11 Deevid zemmo poɔŋ, o da tuoree yelkpeɛne yaga zaa aŋ da maŋ vɛŋ oŋ koŋ. Noba yaga da ba nɔŋ o yɛlɛ. O yideme ane o zɔmenne mine meŋ gba da ba dire yelmennoŋ koroo a da boɔrɔ ka ba koo. (1 Saa. 19:​10, 11; 2 Saa. 15:​10-14, 30) A da wa ta la saŋa kaŋa oŋ sɛge ka: ‘N zaaŋ bale a tuuro N sigruu kuoriŋ. Zisoɔree zaa N maŋ bue N gado. N maŋ bu la N bonganaa a neŋ nentaŋ. N nimie faaleeŋ a neŋ nimiha.’ Bonso aŋ da waa lɛ a ko Deevid? O da yeleeŋ ka: ‘N dɔndɔnne zuŋ.’ (Yiem. 6:​6, 7) Saŋa na noba naŋ da erɛ Deevid nimikpɛ yɛlɛ yaga zaa na, o sukyiri zaaŋ da kyɛre oŋ da maŋ kono wagre zaa.

12. Aŋa lɛ na Yieme 56:8 naŋ yel na, bo ka Deevid da sagedi peɛlaaŋ?

12 Aneazaa ka zemmo da eɛ kpeɛŋaa yaga zaa ko Deevid, kyɛ o da sagedieŋ ka Jehoova nɔmooŋ. O sɛgɛɛŋ ka: ‘Jehoova [na] woŋee N kuori kɔkɔre.’ (Yiem. 6:8) O da la sɛgɛɛ yɛlɛ mine naŋ toɔrɔ sukyiri yaga zaa aŋ be Yieme 56:8. (Kanne.) A na yɛlɛ na vɛŋɛɛŋ aŋ pɛle yaga zaa ka Jehoova nɔŋ teŋ yaga zaa a taa te yɛlɛŋ meŋ. Deevid da yeleeŋ ka, a waa ŋa Jehoova naŋ lanna o nentaŋ eŋnɛ kɔlibaa poɔŋ bee a sɛgraa eŋnɛ gane poɔŋ. Deevid da baŋɛɛŋ ka Jehoova nyɛrɛɛ awonaa na poɔŋ oŋ be na a kyɛ teɛraa meŋ. Deevid da sagedieŋ peɛlaaŋ ka o Saa naŋ be sazuŋ a nɔŋ o yɛlɛ yaga zaa na baŋɛɛ awonaa na zaa poɔŋ o naŋ be, a baŋ lɛ meŋ aŋ da waa koo.

13. Ka nobaŋ ba wa di yelmennoŋ ko te, boŋ aŋ seŋ ka te maŋ leɛteɛre? (Kaa a foto meŋ.)

13 Yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi be. Ho sukyiri kyɛrɛɛŋ neɛ kaŋa ho naŋ dɛle yaga zaa naŋ ba di yelmennoŋ ko bo zuŋ bee? Aminekaŋaŋ, ho sukyiri kyɛrɛɛŋ ho kultatɔ bee neɛ kaŋa hoŋ da kaara soriŋ ka yɛ na kulee taa bare boŋ saŋa na hoŋ ba kaara soriŋ, kyɛbee neɛ kaŋa ho naŋ nɔŋ yaga zaa barɛɛ Jehoova puoruu. Te yɔɔdɔɔ kaŋa pɔge naŋ sãã kultaa a kyɛ zagre o bare yeleeŋ ka: “N da ba sagedi ka maaŋ la ka a yɛlɛ ŋa pɔge. N poɔ zaaŋ da sãã, N suuri zaaŋ da iri, kyɛ aŋ da waa ŋa N ba taa tɔnɔ zaa.” Ka neɛ kaŋaŋ wa iri bo tere bee a ba di yelmennoŋ ko bo, taa sagediibu ka Jehoova yɛŋ daŋ koŋ gyɛ bo bare zaa. Te yɔɔdɔɔ na yeleeŋ ka: “Wagre zaa naane ka nensaaleba na maŋ dire yelmennoŋ korɔ te, kyɛ Jehoova yɛŋ maŋ diree yelmennoŋ korɔ te wagre zaa. Lɛ zaa yɛlɛ naŋ na waa, o na maŋ soŋ teŋ. O daŋ koŋ zagre o yelmeŋɛ puorebiiri bare zaa.” (Yiem. 37:28) Ane meŋ, maŋ teɛre ka Jehoova nɔŋ boŋ yaga zaa a gaŋ lɛ na nensaalaa zaa naŋ na baŋ nɔ bo aseŋ. Ka neɛ kaŋa ho naŋ nɔŋ yaga zaaŋ wa gyɛ bo bare, a maŋ beɛrɛɛŋ yaga zaa, kyɛ Jehoova yɛŋ naŋ nɔŋ boŋ, ho eɛ nanee yaga zaa a koo. (Uro. 8:​38, 39) Yɛlɛ a naŋ seŋ ka ho teɛre la ka: Lɛ zaa neɛ kaŋa naŋ erɛ bo, kyɛ ho Saa naŋ be sazuŋ yɛŋ naŋ nɔŋɛɛ ho yɛlɛ.

A Yieme gane eŋ teŋ faŋa ka Jehoova peɛlɛɛ bana na zaa sukyie naŋ kyɛre (Kanne o wɛlbo 13)


14. Bo teɛretɔ la ka Yieme 34:18 korɔ te?

14 Ka ba naŋ wa gyɛ bo bare, Deevid yelbie naŋ be Yieme 34:18 na na baŋ dii la ho sukyiri. (Kanne.) Yelpeɛre gane kaŋa yeleeŋ ka, a yelbie bana na “sukyie naŋ gyɛre” na baŋ wuliŋ ka “noba na naŋ ba la taa teɛretɔ zaa.” Sobuoŋ ka Jehoova maŋ soŋ a noba ŋa taa? Aŋa lɛ na bidɔgrɔ naŋ nɔŋ o bie naŋ maŋ diire o sukyiri wagre kpeɛne saŋa na, lɛ meŋ la ka Jehoova maŋ ‘peɛle’ te, a taa nimibaaloŋ ko te, a kyɛ maŋ e siri ka o soŋ te ka te nɔŋna kaŋaŋ wa yi te puoriŋ bee a gyɛ te bare ka lɛ vɛŋ ka te enne kyoɔre. O eŋɛ maŋ nyagraŋ ka o dii te sukyie ka te sukyieŋ wa kyɛre. O ko teŋ nendaarekaŋa tamaa naŋ na baŋ soŋ te ka te naŋ dire kannyiri a are yelkpeɛne te naŋ tuoro pampana ŋa noɔreŋ.—Aiz. 65:17.

KA BAALOŊ WA KPƐ BO KA HOOŊ WA KONO, JEHOOVA MAŊ NYƐŊ

15. Bo yɛlɛŋ da vɛŋ ka Hezekaiya poɔ sãã oŋ da kono?

15 Saŋa na Gyuuda Naa Hezekaiya naŋ da wa nyɛ yuomo 39 na, baaloŋ nimizeɛ kaŋa da kpɛ oŋ. Jehoova da yelko la daŋyele Aizeeya ka Hezekaiya na kpiŋ, azuŋ o da de la a duoro te ko Hezekaiya. (2 Nam. 20:1) Saŋa na Hezekaiya naŋ da wa woŋ a duoro ŋa na, o poɔ zaaŋ da sãã, oŋ da koŋ yaga zaa. O da puore sɔrɛɛ Jehoova ka o somoo.—2 Nam. 20:​2, 3.

16. Boŋ ka Jehoova da e ko Hezekaiya?

16 Saŋa na Jehoova naŋ da wa woŋ Hezekaiya puoro a nyɛ o nentaŋ na, o da zo la o nembaaloŋ a yelka: ‘N woŋ la ho puoro na. N nyɛ la ho nentaŋ na meŋ. Sereŋkɔne N na vɛŋeŋ ka ho nyɛ laafeɛ.’ A tuuro Aizeeya eŋɛŋ, Jehoova da wulee nembazo ko Hezekaiya a koo laafeɛ a kyɛ faa a Izerayɛl biiri yi Asiiriya deme nuuriŋ.—2 Nam. 20:​4-6.

17. Sobuo ka Jehoova maŋ soŋ te ka teneeŋ wa beɛrɛ baaloŋ nimizeɛ kaŋa? (Yieme 41:3) (Kaa a foto meŋ.)

17 Yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi be. Ho taa la baaloŋ kaŋa naŋ dɔgrɔ bo yaga zaa aŋ waa ŋa teɛretɔ zaa ba lɛ kyebe bee? Puore sɔre Jehoova. O na kyɛlle woŋee ho puoro haali gba ka hooŋ kono. A Baabole eŋ teŋ faŋa ka “a nembaalonzoe Saa ane mooreteroo zaa Naaŋmen” na ko teŋ sukyiridii te yelkpeɛne saŋa. (2 Kor. 1:​3, 4) Te ba kaara soriŋ pampana ŋa ka Jehoova iri te yelwonii zaa bare, kyɛ te na baŋ dɛlooŋ ka o soŋ te te yelkpeɛne saŋa. (Kanne Yieme 41:3.) A tuuro a vooroŋ soŋ eŋɛŋ, Jehoova maŋ ko teŋ faŋa, yɛŋ, ane sukyirimaaroŋ ka te toɔ̃ are te yelkpeɛne noɔreŋ. (Yeng. 18:14; Fil. 4:13) O maŋ ko teŋ teɛretɔ ka nendaarekaŋa baaloŋ koŋ lɛ bebe, a yɛlɛ ŋa maŋ dii la te sukyie yaga zaa.—Aiz. 33:24.

Jehoova na kyɛlle woŋee te puoro a ko te faŋa, yɛŋ, ane sukyirimaaroŋ (Kanne o wɛlbo 17)


18. Ka hooŋ wa tuoro yeltuo kaŋa, bo sɛgre la maŋ korɔ bo sukyiridii? (Kaa a daga ŋa, “ Yelbie Naŋ Na Baŋ Dii Te Sukyie Ka Teneeŋ Wa Kono.”)

18 Yɛlɛ na Jehoova naŋ da yelko Hezekaiya na da dii la o sukyiri. Ka teneeŋ wa tuoro eŋkyoɔre yɛlɛ, yɛlɛ naŋ be a Baabole poɔŋ na na baŋ dii la te sukyie. (Uro. 15:4) Saŋa na dɔkta naŋ da yelka te yɔɔpɔge kaŋa naŋ be Africa Saniŋe seŋ taa la cancer baaloŋ na, o da koŋeeŋ yaga zaa. O yeleeŋ ka: “Sɛgre kaŋa naŋ maŋ diire N sukyiri yaga zaa la Aizeeya 26:3. Aneazaa ka gbɛɛ yaga te koŋ baŋ e yelzaa a kyaare yeltuo na te naŋ tuoro na, kyɛ a lɛ sɛgre na da eŋ maŋ faŋa maŋ nyɛ ka Jehoova na baŋ soŋ maŋ ka N e bɔin a toɔ̃ are a yelkpeɛne noɔreŋ.” Ka hooŋ wa tuoro yeltuo kaŋa ka ho teɛretɔ zaa baare, ho baŋɛɛ sɛgre kaŋa naŋ maŋ diire sukyiri yaga zaa naŋ na baŋ ko bo sukyiridii bee?

19. Bo teɛretɔ la teŋ kaara soriŋ ka te na nyɛŋ nendaarekaŋa?

19 Te be la a donɛɛ ŋa bebi-baaree poɔŋ, te kaarɛɛ soriŋ meŋ ka te na tuoree yelkpeɛne yaga zaa te zemmo poɔŋ. Kyɛ aŋa lɛ te naŋ nyɛ yi Haana, Deevid, ane Naa Hezekaiya zemmo yɛlɛ poɔŋ na, ka teneeŋ wa taa posaanaa a kono, Jehoova maŋ nyɛaŋ, ka lɛ vɛŋ ka o poɔ sãã. O nɔŋ teŋ yaga zaa ane lɛ te naŋ dire yelmennoŋ koroo aneazaa ka te tuoree yelkpeɛne. O maŋ nyɛɛ kuori na meŋ zaa te naŋ kono na. Azuŋ ka teneeŋ wa tuoro yelkpeɛne, te na baŋ yi la te poɔ zaa a yel te sukyie yɛlɛ zaa ko Jehoova puoro poɔŋ. Aseŋ ka te maŋ mɔɔ kyɛ peɛlɛ te yɔɔmine naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ na. Ka teneeŋ wa kanna a Baabole meŋ, te na nyɛɛ yɛlɛ naŋ na dii te sukyie. Te na baŋ sagediŋ ka, ka teneeŋ moɔ̃ nimiri a dire yelmennoŋ korɔ Jehoova, o na ko teŋ maaloo. A maaloo mine la ka, nentaŋ na zaa te naŋ maŋ ŋmaara te naŋ tuoro yelkpeɛne zuŋ na, o na eɛrɛɛ a zaa bare te nimieŋ. (Yel. 21:4) A lɛ saŋa na ka teneeŋ wa kono, te poɔ naŋ pɛle zuŋ teŋ kono.

YIELOŊ 4Jehovah Is My Shepherd