Pare gaa a poɔ yɛlɛ

Pare gaa a gane poɔ yɛlɛ

ZANNOO YƐLƐ 10

Ananso La Wala Aŋ Seŋ Ka Ho De Suobu?

Ananso La Wala Aŋ Seŋ Ka Ho De Suobu?

“Yɛ yeni yeni zaa de suobu.”​—TOM. 2:38.

YIELOŊ 34 Walking in Integrity

YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE a

1-2. Ka neɛŋ wa derɛ suobu boŋ maŋ e, ka bo yɛlɛ aŋ seŋ ka ho meŋ teɛre a yɛlɛ?

 HO DAŊ nyɛɛ noba naŋ waana ka ba de suobu zaa? Ka ba naŋ wa soore ba a soorebie ayi na ba naŋ maŋ soore noba naŋ waana ka ba de suobu na, ba maŋ de la kɔkɔ kpeɛŋaa a iri a noɔre a wuli lɛ ba sagediibu naŋ e kpeɛŋaa seŋ. Ba yideme ane ba zɔmenne poɔ maŋ pɛleŋ yaga zaa. Ka ba naŋ wa de a suobu a wa yi a koɔ̃ poɔŋ ba maŋ kpaarɛɛ nuure korɔ ba, hoŋ nyɛ ka ba taa la popeɛloŋ yaga. Daa la daa zaa noba turituri maŋ de la a lɛ gbɛre ŋa, a de ba menne ko Jehoova a de suobu a wa leɛ O Sieree Deme.

2 Ka ho meŋ? Ho boɔrɔŋ ka ho de suobu bee? Ka lɛ na, ho eɛ neɛ naŋ e nanee yaga zaa a ko Jehoova ho naŋ ‘boɔrɔ Naaŋmen zuŋ.’ (Yiem. 14:1, 2) A zannoo ŋa yɛlɛ kyaarɛɛ neŋnyaane ane baapaalba zaa. Kyɛ te bana na zaa meŋ naŋ de suobu na, a zannoo ŋa na soŋ teŋ ka te e siri ka te puoro Jehoova tegitegilɛ. Te taa yɛlɛ yaga zuŋ te naŋ maŋ boɔrɔ ka te puoro Jehoova. Kyɛ te waanaŋ ka te zanne ana yɛlɛ ŋa ata mine a zannoo ŋa poɔ.

HO NƆŊ LA YELMEŊƐ ANE MENNOŊ

Yuomo turituri la ŋa ka Setaana saana Jehoova yosoŋ na a naŋ kyɛnɛ erɛ lɛ (Kanne o wɛlbo 3-4)

3. Ananso la wala ka Jehoova puorebiiri nɔŋ yelmeŋɛ ane mennoŋ? (Yieme 119:128, 163)

3 Jehoova da ko la o noba bege ka ba ‘nɔŋ yelmeŋɛ.’ (Zek. 8:19) Yezu da eŋɛɛ o potuuribo faŋa ka ba boɔrɔ mennoŋ. (Mat. 5:6) Ka neɛŋ boɔrɔ mennoŋ lɛ wuleeŋ ka o maŋ boɔrɔŋ ka o erɛ yɛlɛ naŋ tori Naaŋmen nimitɔɔreŋ. Ho nɔŋ la yelmeŋɛ ane mennoŋ? Nɔkpeɛne zaa kyebe ka ho nɔŋaaŋ. Ho kyiire la zirii ane yelfaare boorɔ zaa. (Kanne Yieme 119:128, 163.) Ka neɛŋ wa ŋmaara zirii o tɔglɛɛ Setaana a donɛɛ naa. (Gyn. 8:44; 12:31) Setaana boɔrɔŋ ka o sãã Jehoova yuori. A yi saŋa na Setaana naŋ da bɛle Adama ane Hawaa a Eeden gaadin poɔŋ baŋ zagre Naaŋmen noɔre na, oŋ piili a ŋmaara zirii a kyaara Naaŋmen. O boɔrɔŋ ka nensaaleba teɛrɛ ka Jehoova boɔrɛɛ o meŋɛ yoŋ boɔbo, a e Naa naŋ ba taa yelmennoŋ, a maŋ de yelsonne sɔglɔ nensaaleba. (Mun. 3:1, 4, 5) Zirii na zaa Setaana naŋ ŋmaara kyaara Jehoova na vɛŋɛɛŋ ka noba yaga ba taa teɛroŋ naŋ soma a kyaare Jehoova. Azuŋ, ka nobaŋ wa iri ka ba koŋ ‘nɔŋ yelmeŋɛ,’ Setaana maŋ bɛnle baŋ baŋ erɛ yeldɛgɛ.​—Uro. 1:25-31.

4. Bo yɛlɛ ka Jehoova e a wuli ka ona la ‘yelmeŋɛ Naaŋmen’? (Kaa a foto meŋ.)

4 Jehoova la a ‘yelmeŋɛ Naaŋmen.’ O maŋ wulee noba na zaa naŋ nɔmoo na a yelmeŋɛ. (Yiem. 31:5) O maŋ eɛ lɛ a soŋ ba ka Setaana ta bɛle ba. Jehoova maŋ wulee o puorebiiri ka ba e yelmeŋɛ deme a kyɛ e nenmenne meŋ. A maŋ vɛmeŋ baŋ taa gyeremɛ ko ba menne ane sukyirimaaroŋ. (Yeng. 13:5, 6) A yi saŋa na hoŋ piili zanna a Baabole na, Jehoova eɛ lɛ ko ho meŋ bee? Ho wa zanne nyɛɛŋ ka Jehoova sowuli yoŋ la soma a ko nensaaleba ane hooŋ meŋɛ. (Yiem. 77:13) Azuŋ ho boɔrɔŋ ka ho erɛ yɛlɛ naŋ tori Naaŋmen nimitɔɔreŋ. (Mat. 6:33) Ho boɔrɔŋ ka noba zaa baŋ a yelmeŋɛ, a boɔrɔ ka noba zaa baŋ ka yɛlɛ na Setaana naŋ yel kyaare Jehoova na eɛ zirii. Kyɛ wala hoŋ na toɔ̃ e lɛ?

5. Wala hoŋ na baŋ e a wuli ka ho boɔrɛɛ yelmeŋɛ ane mennoŋ?

5 Ho na baŋ de la ho yel-eree wuli ka ho zagrɛɛ Setaana zirii na zaa bare a kyɛ e neɛ naŋ boɔrɔ yelmeŋɛ. Lɛ meŋ na wuliŋ ka Jehoova la hoŋ boɔrɔ ka o e ho Naa, a boɔrɔ ka ho erɛ yɛlɛ na zaa o naŋ yelka a somaŋ. Kyɛ, wala hoŋ na toɔ̃ e lɛ? Puore sɔre Jehoova a de ho meŋɛ koo, a kyɛ pãã de suobu a wuli neɛzaa ka ho deɛ ho meŋɛ ko Jehoova. Ka hooŋ nɔŋ yelmeŋɛ ane mennoŋ, ana eŋ boŋ faŋa yaga zaa ka ho boɔrɔ ka ho de ho meŋɛ ko Jehoova a de suobu.

HO NƆŊ LA YEZU KRISTA

6. Bo yɛlɛŋ be Yieme 45:4 a na baŋ soŋ bo ka ho nɔŋ Yezu Krista?

6 Bonso hoŋ nɔŋ Yezu? Yɛlɛ na mine zuŋ te naŋ nɔŋ Yezu na be la Yieme 45:4. (Kanne.) Yezu nɔŋ la yelmennoŋ, sigrimennoŋ, ane mennoŋ. Ka hooŋ meŋ nɔŋ yelmeŋɛ ane mennoŋ, nɔkpeɛne zaa kyebe ka ho nɔŋɛɛ Yezu Krista meŋ. Hooŋ leɛteɛre nyɛ lɛ na Yezu naŋ da de nyaa a are yelmeŋɛ ane mennoŋ puoriŋ. (Gyn. 18:37) Kyɛ wala ka Yezu e a de wuli ka o taa la sigrimennoŋ?

7. Bo yɛlɛŋ noma korɔ bo a kyaare Yezu sigrimennoŋ na?

7 Yezu deɛ o yel-eree wuli ka o taa la sigrimennoŋ. Ka nobaŋ wa pugruu, o maŋ de la a pugibu zaa korɔ o Saa. (Mak. 10:17, 18; Gyn. 5:19) Bo teɛroŋ hoŋ taa kyaare lɛ na Yezu naŋ taa sigrimennoŋ na? Nɔkpeɛne zaa kyebe ka a vɛŋɛɛŋ hoŋ nɔŋ Yezu a boɔrɔ ka ho tuuruu. Ananso la wala ka Yezu taa sigrimennoŋ? Bonso o nɔŋɛɛ o Saa naŋ taa sigrimennoŋ na a maŋ tɔgloo meŋ. (Yiem. 18:35; Hib. 1:3) Lɛ na Yezu naŋ maŋ tɔglɔ Jehoova gyog-sonne na, a vɛŋɛɛŋ hoŋ maaleŋ tage peɛloo yaga zaa bee?

8. Bonso ka te poɔ pɛle Yezu naŋ e te Naa?

8 Te poɔ pɛlɛɛŋ Yezu naŋ e te Naa, bonso ona la Naa naŋ soma gaŋ naa zaa. Jehoova meŋɛ la wuli o Bidɔɔ na a iruu ka o e Naa. (Aiz. 50:4, 5) Ka hooŋ nyɛ, Yezu wulee nɔmmo yaga zaa a ko te a de o meŋɛ iri sareka a ko te. (Gyn. 13:1) Yezu naŋ e ho Naa na zuŋ, aseŋ ka ho nɔmoo. Yezu meŋɛ da yeleeŋ ka bana na zaa naŋ nɔnoo na, o maŋ boɔle baŋ ka o zɔmenne. Ba maŋ tuuree o bege meŋ a wuli ka ba nɔŋ o la. (Gyn. 14:15; 15:14, 15) Nyɛ lɛ aŋ e emmo yaga zaa ka ho e Jehoova Bidɔɔ na zɔmeŋɛ!

9. Sobuo ka Kristabiiri suobu deebo ane Krista suobu deebo na yitaa?

9 Yezu da ko la o potuuribo noɔre ka ba de suobu. (Mat. 28:19, 20) O da eɛ ewuli ko o potuuribo ana yɛlɛ ŋa poɔŋ. Sori kaŋa poɔŋ, Yezu suobu deebo na ane o potuuribo suobu deebo na ba yitaa. (Kaa a daga ŋa, “ Bo Tɛɛtɛɛ La Be Yezu Suobu Deebo Na Ane O Potuuribo Suobu Deebo Na Kpakyagaŋ?”) Kyɛ sori kaŋa meŋ poɔŋ a yi la taa. Yezu naŋ da de suobu na, o da de la o meŋɛ ko o Saa ka o erɛ o Saa boɔbo. (Hib. 10:7) Lɛ meŋ la, ka Krista potuuro kaŋa zaaŋ wa de suobu, o maŋ wuliŋ ka neɛzaa nyɛ ka o de la o meŋɛ ko Jehoova. Azuŋ pampana ŋa, Naaŋmen boɔbo eebo la yelnimizeɛ o zemmo poɔŋ kyɛ o meŋɛ boɔbo naane. Ka Yezu potuuriboŋ wa erɛ lɛ, ba wuleeŋ ka ba tɔglɛɛ ba Neŋkpoŋ na ewuluu.

10. Bonso aŋ seŋ ka nɔmmo ho naŋ taa ko Yezu vɛŋ ka ho de suobu?

10 Ho sagedieŋ ka Yezu la Jehoova Bidɔɔ yeni oŋ iruu ka o e Naa a kaara te zu. Ho baŋɛɛŋ ka Yezu taa la sigrimennoŋ a maŋ tɔglɔ o Saa gyog-sonne yaga zaa. Ho wa zanne nyɛɛŋ ka Yezu da ko la noba yaga kɔŋ naŋ kpɛ bondirii, a dii noba eŋɛ naŋ kyoɔre sukyie, a kyɛ saŋ baaleba meŋ. (Mat. 14:14-21) Ho nyɛɛ lɛ Yezu naŋ deɛrɛ a lantaapuoruu weɛ zenɛ ŋa. (Mat. 23:10) Ho baŋɛɛŋ meŋ ka Yezu la Naaŋmen Naaloŋ na Naa, ka nendaare kaŋa meŋ naŋ waana o na maalɛɛ yɛlɛ yaga ko nensaaleba. Ho na baŋ wuliŋ ka ho nɔnɔ la Yezu ka hooŋ tɔglɔ o gyog-sonne na. (Gyn. 14:21) Ka hooŋ de ho meŋɛ ko Jehoova a de suobu lɛ wuleeŋ ka ho piili erɛɛ lɛ.

HO NƆŊ LA JEHOOVA NAAŊMEN

11. Bo yɛlɛ naŋ e nimizeɛ la maŋ vɛŋ ka neɛ boɔrɔ ka o de suobu, ka ananso la wala?

11 Bo yɛlɛ naŋ e nimizeɛ la maŋ vɛŋ ka neɛ boɔrɔ ka o de suobu? Yezu da wuli teŋ Naaŋmen bege zaa poɔ bon kpoŋ, o da yelka: “Nɔŋ [Jehoova] ho Naaŋmen ne ho sukyiri zaa, ane ho [nyɔvore] zaa, ane ho yɛŋ zaa, ane ho faŋa zaa.” (Mak. 12:30) Lɛ na a Baabole naŋ bigre lɛ a naŋ seŋ ka te nɔŋ Jehoova na, lɛ hoŋ nɔŋ Jehoova seŋ bee?

Bonsoŋ zaa hoŋ taa aŋ maŋ vɛŋ hoŋ taa popeɛloŋ zenɛ ane nendaare kaŋa naŋ waana yi la Jehoova zie (Kanne o wɛlbo 12-13)

12. Ananso la wala hoŋ nɔŋ Jehoova? (Kaa a foto meŋ.)

12 Aseŋ ka te nɔŋ Jehoova bonso o eɛ yɛlɛ yaga a ko te. Aŋa mannoo poɔŋ, ho wa zanne nyɛɛŋ ka Jehoova zie ka nyɔvore ‘kɔn-bulee be,’ ka ona meŋ la maŋ korɔ te “mennoŋ kyɔɔtaare . . . zaa ane kyɔɔtaa zaa naŋ soma.” (Yiem. 36:9; Gyi. 1:17) Bon soŋ zaa te naŋ taa yi la te Naaŋmen naŋ nɔŋ te yaga zaa na zie.

13. Bonso ka a yɔɔdeɛbo e kyɔɔta kpoŋ yaga zaa?

13 A yɔɔdeɛbo eɛ kyɔɔta kpoŋ Jehoova naŋ ko te. Ananso la wala? Jehoova ane o Bidɔɔ na taa la zɔmennoŋ naŋ e kpeɛŋaa yaga zaa. Yezu da yeleeŋ ka: ‘A Saa nɔŋ maŋ,’ maŋ meŋ “nɔŋ . . . a Saa.” (Gyn. 10:17; 14:31) Yezu ane o Saa naŋ laŋkpɛ yuomo turiturituri yaga na, a vɛŋɛɛŋ ka ba zɔmennoŋ na e kpeɛŋaa yaga zaa. (Yeng. 8:22, 23, 30) Teɛre nyɛ lɛ aŋ da beɛrɛ Naaŋmen seŋ ka o vɛŋ ka o Bidɔɔ wa di dɔgɛɛ a kpi. Jehoova nɔŋ boŋ ane nensaaleba yaga zaa, lɛ zuŋ oŋ da tere sori ka o Bidɔɔ na wa di dɔgɛɛ a de o meŋɛ iri sareka, ka lɛ na vɛŋ ka nensaaleba nyɛ nyɔvore naŋ ba taa baaraa. (Gyn. 3:16; Gal. 2:20) A yeltegroŋ ŋa la vɛŋ teŋ nɔŋ Naaŋmen.

14. Bo yɛlɛ naŋ soma gaŋ yelzaa la hoŋ na baŋ de biŋ ho nimitɔɔreŋ?

14 Ho naŋ zanne yɛlɛ yaga a kyaare Jehoova na vɛŋɛɛŋ hoŋ maaleŋ nɔmoo yaga zaa. Yelmeŋɛ la ka ho boɔrɔŋ ka ho tage peɛloo pampana a gɛrɛ wagre naŋ ba taa baaraa. Ho na toɔ̃ eɛ lɛ meŋ. Jehoova eŋnɛ boŋ faŋa ka ho erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka o poɔ pɛlɛ. (Yeng. 23:15, 16) Ho yelyaga yoŋ naane hoŋ na baŋ de wuli ka ho pɛlɛɛ Naaŋmen poɔ. Ho na baŋ deɛ ho yel-eree meŋ wuli lɛ. Ho yel-eree la na wuli ka ho sereŋ nɔŋɛɛ Jehoova. (1 Gyn. 5:3) Ka hooŋ de biŋ ho nimitɔɔreŋ ka ho erɛ yɛlɛ naŋ na pɛlɛ Jehoova poɔ, a somaŋ yaga zaa.

15. Wala hoŋ na baŋ e wuli ka ho nɔŋɛɛ Jehoova?

15 Wala hoŋ na baŋ e wuli ka ho nɔŋɛɛ Jehoova? Daŋ puore sɔre Jehoova, a de ho meŋɛ ko a yelmeŋɛ Naaŋmen bonyeni na. (Yiem. 40:8) Lɛ puoriŋ ka ho pãã de suobu a wuli neɛzaa ka ho de la ho meŋɛ ko Jehoova. Aŋa lɛ teŋ nyɛ a zannoo ŋa piilee na, ho suobu deebo bebiri maŋ eɛ popeɛloŋ bebiri, kyɛ la e yelnimizeɛ meŋ yaga zaa ho zemmo poɔŋ. Ka hooŋ wa de suobu baare, ho ba maŋ la erɛ yɛlɛ hooŋ meŋɛ naŋ boɔrɔ kyɛ ho maŋ erɛɛ yɛlɛ naŋ na pɛlɛ Jehoova poɔ yoŋ. (Uro. 14:8; 1 Pit. 4:1, 2) Ka hooŋ wa de gbɛre ka ho na deɛ suobu, a eɛ gbɛre naŋ e nimizeɛ yaga zaa. Kyɛ ka hooŋ wa de suobu a na yuo la sori ko bo ka ho taa zemmo naŋ soma a gaŋ zemmo zaa. Ananso la wala?

16. Aŋa lɛ Yieme 41:12 naŋ yel na, sobuo ka Jehoova maŋ de kyɔɔtaa ko noba naŋ yi ba poɔ zaa a de ba nyɔvore zaa puoruu na?

16 Jehoova la neɛ naŋ yuoro o nu a gaŋ neɛzaa. Azuŋ bonzaa te naŋ ko Jehoova, o na baŋ ko teŋ gaŋ lɛ. (Mak. 10:29, 30) O na ko boŋ zemmo naŋ soma, a taa tɔnɔ ane maaloo yaga zaa aneazaa ka te be la a donfaa ŋa poɔŋ. Kyɛ a zaa naane lɛ, ka hooŋ wa de suobu baare ho na toɔ̃ puoree Jehoova naŋ e ho Saa naŋ nɔŋ bo yaga zaa na tegitegilɛ. Nɔmmo na naŋ be ho neŋ ho Saa Jehoova kpakyagaŋ na na maaleŋ eɛ kpeɛŋaa. Jehoova bebeŋ tegitegilɛ, azuŋ o na ko la ho meŋ nyɔvore naŋ ba taa baaraa.​—Kanne Yieme 41:12.

17. Bo ka Jehoova ba taa hoŋ meŋ na baŋ de koo?

17 Ka hooŋ wa de ho meŋɛ ko Naaŋmen a de suobu, ana baŋ yuo la sori ko bo ka ho de bon kaŋa naŋ e nanee yaga zaa ko ho Saa Jehoova. Ona la ko bo bonsoŋ zaa ane yelzaa naŋ maŋ vɛŋ hoŋ taa popeɛloŋ ho zemmo poɔŋ. Azuŋ bon na ho meŋ naŋ na baŋ de ko Jehoova Naaŋmen naŋ so sazu ane teŋɛzu oŋ ba taa la, ka ho yi ho poɔ zaa a puoruu yelmennoŋ poɔŋ. (Joob 1:8; 41:11; Yeng. 27:11) Ka hooŋ e lɛ, ho na taa la zemmo naŋ soma yaga zaa. Nɔkpeɛne zaa kyebe ka ka hooŋ nɔŋ Jehoova, a na vɛmeŋ ka ho boɔrɔ ka ho de suobu.

PAMPANA ŊA YƐŊ HO EƐ SIRI KA HO DE SUOBU?

18. Bo soorebie la aŋ seŋ ka ho soore ho meŋɛ?

18 Ka ba naŋ soore bo ka ho na deɛ suobu, wala hoŋ na yel? Hooŋ meŋɛŋ na baŋ iri a noɔre. Kyɛ boŋ na baŋ soŋ bo? Soore ho meŋɛ ka: ‘Ananso la wala maŋ naara ka N de suobu?’ (Tom. 8:36) Hooŋ leɛteɛre a yɛlɛ ata na te naŋ zanne na. A dɛndɛŋ soba, ho nɔŋ la yelmeŋɛ ane mennoŋ. Soore ho meŋɛ ka, ‘N kaarɛɛ soriŋ ka nendaare kaŋa neɛzaa na yelee yelmeŋɛ a kyɛ erɛ yɛlɛ naŋ soma bee?’ A yiiloŋ soba, ho nɔŋ la Yezu Krista. Soore ho meŋɛ ka, ‘N boɔrɔŋ ka Naaŋmen Bidɔɔ na e N Naa, a boɔrɔ ka N tɔglɔ o gyog-sonne na bee?’ Agaŋaazaa a taaloŋ soba, ho nɔŋɛɛ Jehoova. Soore ho meŋɛ ka, ‘N boɔrɔŋ ka N puoro Jehoova sori naŋ seŋ neŋ poɔŋ ka lɛ vɛŋ ka o poɔ pɛle bee?’ Ka hooŋ iri a soorebie ŋa zaa nɔɛ ka ɛɛ, lɛ yɛŋ ananso la wala hoŋ koŋ de suobu? Bonso hoŋ naara?​—Tom. 16:33.

19. Ananso la wala aŋ ba seŋ ka ho zoro dabeɛ̃ ka ho de suobu? Tere yelmannaa kaŋa. (Gyɔɔn 4:34)

19 Ka hooŋ zoro dabeɛ̃ ka ho de suobu, yelmannaa kaŋa Yezu naŋ da manne na baŋ soŋ boŋ. (Kanne Gyɔɔn 4:34.) Ka hooŋ nyɛ, Yezu da de la o Saa boɔbo eebo manne neŋ bondirii. Ananso la wala? Bonso, ka teneeŋ wa di bondirii a maŋ yi la tɔnɔ ko te. Yezu meŋ baŋɛɛŋ ka yelzaa Jehoova naŋ yelka te e meŋ na taa la tɔnɔ ko te. Jehoova daŋ koŋ sage yelka te e yelkaŋa naŋ na baŋ pere te. Azuŋ ho teɛre ka Jehoova boɔbo la ka ho de suobu bee? Ɛɛ. (Tom. 2:38) Ho na baŋ sagediŋ ka ka hooŋ de suobu ho na nyɛɛ tɔnɔ yaga. Ka banaŋ maale bondirii naŋ noma yaga zaa ko bo ka ho di, ho na zoree dabeɛ̃ ka ho di a bee? Ai. Azuŋ ananso la wala hoŋ na zoro dabeɛ̃ ka ho de suobu?

20. Bo teŋ na zanne a zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ?

20 Bonso ka noba mine maŋ naara ka ba de suobu? Ba mine maŋ iree a noɔre ka, “N ba e siri sɛre.” Yelmeŋɛ la, ka neɛŋ wa de o meŋɛ ko Jehoova a de suobu a eɛ gbɛre naŋ e nimizeɛ yaga zaa o soba naŋ de. Azuŋ a na de la wagre yaga zaa ka ho teɛre a yɛlɛ gaa tɔɔre a erɛ yɛlɛ meŋ naŋ na wuli ka ho seŋnɛɛ suobu deebo. Kyɛ ka hooŋ sereŋ boɔrɔ ka ho de suobu yɛŋ, wala hoŋ na baŋ e sɛgre ho meŋɛ pampana? Te na nyɛɛ a soorebiri ŋa noɔre iribo a zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ.

YIELOŊ 28 Gaining Jehovah’s Friendship

a Ka neɛŋ wa zanna a Baabole, gbɛre naŋ e nimizeɛ yaga zaa oŋ na baŋ de o zemmo poɔŋ la ka o de suobu. Boŋ na baŋ soŋ Baabole zannezanna ka o de a lɛ gbɛre ŋa? Aseŋ ka o taa nɔmmo. Kyɛ bo yɛlɛ aŋ seŋ ka o nɔŋ, ka nembuo meŋ aŋ seŋ ka o nɔŋ? A zannoo ŋa poɔŋ te na nyɛɛ a soorebie ŋa nɔɛ iribo. Te na lɛ zanne nyɛɛ lɛ Kristabie naŋ de suobu zemmo naŋ seŋ ka o waa?