ZANNOO YƐLƐ 38
Baapaalba—Wala Yɛŋ Boɔrɔ Ka Yɛ Zemmo Waa?
“Nimiyuo na kaara boŋ.”—YENG. 2:11.
YIELOŊ 135 Jehovah’s Warm Appeal: “Be Wise, My Son”
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE a
1. Bo yelkpeɛŋaa la ka Gyɛhowaz, Uzaaya, ane Gyozaaya da tuore?
TE DE ka ho wa leɛ la naa Naaŋmen noba zuŋ saŋa na hoŋ naŋ e bibile, wala aŋ na waa ko bo! Wala hoŋ na de kpeɛ̃o na ho naŋ taa na toŋ ne toma? A Baabole yelee baapaalba mine naŋ da e Gyuuda namine yɛlɛ. Aŋa mannoo poɔŋ, Gyɛhowaz da di la yuomo 7 yoŋ saŋa na oŋ wa e naa, ka Uzaaya da di yuomo 16 saŋa na oŋ wa e naa, ka Gyozaaya meŋ da di yuomo 8 saŋa na oŋ da wa leɛ naa. Aneazaa ka a da eɛ kpeɛŋaa yaga ko ba, kyɛ Jehoova ane noba mine da soŋ baŋ baŋ e yelsonne yaga.
2. Ananso la wala aŋ soma ka te zanne Gyɛhowaz, Uzaaya, ane Gyozaaya zemmo yɛlɛ?
2 Te ba e namine ane pɔgenamine, kyɛ te na baŋ zannɛɛ yelsonne yaga yi a noba bata ŋa zieŋ. Ba da de la gbɛ sonne, kyɛ ba da de la gbɛ-faare mine meŋ. A yi ba zemmo yɛlɛ ŋa poɔŋ, te na nyɛɛ ananso a naŋ seŋ ka te kaa iri zɔmeŋ-sonne, a taa sigrimennoŋ, a kyɛ tagra peɛlɛ Jehoova meŋ.
KAA IRI ZƆMEŊ-SONNE
3. Sobuo ka Ŋmenpuore Wedeɛrekpoŋ Gyɛhoiyada da soŋ Naa Gyɛhowaz oŋ de gbɛ-sonne?
3 Tɔglɔ Gyɛhowaz gbɛ-sonne oŋ da de na. Saŋa na oŋ da e naa o bile saŋa na, Naa Gyɛhowaz da de la gbɛ-soŋ. Oŋ da e bikpiibɛ na zuŋ, Ŋmenpuore Wedeɛrekpoŋ Gyɛhoiyada la da guoluu, a da wuluu Jehoova yɛlɛ. Gyɛhowaz naŋ da de Gyɛhoiyada kawane tonɔ ne toma na zuŋ, o da taa la yɛŋ. Gyɛhoiyada ewuli soŋ na da soŋɛɛ Gyɛhowaz oŋ da puoro Jehoova, a da sonnɔ a noba meŋ baŋ erɛ lɛ. Gyɛhowaz gba da sɛgrɛɛ yɛlɛ ka ba leɛ maale Jehoova ŋmenpuoredie na.—2 Tun. 24:1, 2, 4, 13, 14.
4. Bo tɔnɔ teŋ maŋ nyɛ ka teneeŋ de Jehoova bege tonɔ neŋ toma? (Yeng Yelibie 2:1, 10-12)
4 Ka ho dɔgreba bee ka neɛ kaŋa la wulibo hoŋ wa nɔŋ Jehoova a de o bege tonɔ ne toma yɛŋ, a eɛ kyɔɔta tegroŋ ho naŋ nyɛ. (Kanne Yeng Yelibie 2:1, 10-12.) Ho dɔgreba na baŋ ko boŋ wulibo soe yaga poɔŋ. Te nyɛ lɛ te yɔɔpɔge kaŋa yuori naŋ di Katya saa naŋ da somoo oŋ de gbɛ-sonne. Bebiri zaa, ka o saaŋ wa de o gɛrɛ sakuu, o ne o maŋ dire la dama kyaare a daily text. O yeleeŋ ka: “Ana dama na da maŋ soŋ maŋ maŋ are yelkpeɛŋaa zaa maŋ da maŋ tuore noɔreŋ.” Aminekaŋaŋ ho dɔgreba na tu la Baabole sowuli eŋɛŋ kyɛ biŋ bege mine ko bo. Ho nyɛɛŋ ka ana bege na ba korɔ bo vuo ka ho erɛ yɛlɛ ho naŋ boɔrɔ bee? Boŋ na baŋ soŋ bo ka ho sage ba sowuli na? Te yɔɔpɔge kaŋa yuori naŋ di Anastasia yeleeŋ ka, o dɔgreba da bɔ la wagre a wuluu ananso ba naŋ biŋ bege mine koo. O yeleeŋ ka, “A da soŋ maŋ maŋ sage bege na baŋ biŋ ko ma na, a da nyɛ meŋ ka, ba naŋ nɔŋ ma zuŋ baŋ biŋ ana bege na ko ma ka a toɔ̃ go ma yi yɛlɛ mine poɔ, kyɛ a da ba e ferebo ba naŋ ferɛ ma.”
5. Sobuo ka ho yel-eree na baŋ vɛŋ ka ho dɔgreba ane Jehoova poɔ pɛle? (Yeng Yelibie 22:6; 23:15, 24, 25)
5 Ka hooŋ wa de a Baabole poɔ kawane na tonɔ ne toma, a na vɛmeŋ ka ho dɔgreba poɔ pɛle. Kyɛ a yelnimizeɛ la ka, lɛ na vɛmeŋ ka Naaŋmen poɔ pɛle, ka lɛ vɛŋ ka ho neŋ o taa zɔmennoŋ meŋ naŋ soma yaga zaa. (Kanne Yeng Yelibie 22:6; 23:15, 24, 25.) Azuŋ ho ba nyɛ ka a na somaŋ yaga zaa ka ho tɔglɔ Gyɛhowaz ewuli soŋ na o naŋ da wuli o baapaaloŋ saŋa na bee?
6. Saŋa na Gyɛhoiyada naŋ da wa kpi na, nembuo kawane ka Gyɛhowaz da leɛ kyɛnlɛ wono? Ka bo yɛlɛŋ da yi a poɔŋ wa? (2 Tungkori 24:17, 18)
6 Zanne yelkaŋa yi Gyɛhowaz gbɛ-faare na oŋ da de na poɔŋ. Saŋa na Gyɛhoiyada naŋ da wa kpi na, Gyɛhowaz zɔmenne da bɛllooŋ oŋ erɛ yɛlɛ naŋ ba soma. (Kanne 2 Tungkori 24:17, 18.) O da kyɛnlɛ wono la a Gyuuda nabiiri naŋ da ba nɔnɔ Jehoova na kawane. A da seŋ ka Gyɛhowaz tage o meŋɛ a yi ba zie, bonso ba da erɛɛ yɛlɛ naŋ ba soma. (Yeng. 1:10) Kyɛ o da kyɛnle woŋee ba kawaŋ faare na. Saŋa na gba Gyɛhowaz puroo bie Zakareya naŋ da wa koroo kawaŋ soŋ na, Gyɛhowaz da vɛŋɛɛŋ baŋ koo. (2 Tun. 24:20, 21; Mat. 23:35) A da eɛ damboli yɛlɛ naŋ ba soma fẽẽ zaa! Gyɛhowaz da piilee soŋ, kyɛ a posaanaa la ka, o da iri zɔɔrɔ ne la Jehoova puoruu a da leɛ neŋkoorɔ meŋ. A baaraa zaa, o meŋɛ tontonnebaŋ da koo. (2 Tun. 24:22-25) Nyɛ lɛ o zemmo naŋ da naaŋ soma seŋ, ka o naŋ da kyɛnle woŋ Jehoova ane bana naŋ nɔnɔ Jehoova kawaŋ sonne na! Boŋ hoŋ na baŋ zanne yi o zemmo yɛlɛ ŋa poɔŋ?
7. Nembotaa aŋ seŋ ka ho iri ka ba e ho zɔmenne? (Kaa a foto meŋ.)
7 Yelkaŋa teŋ na baŋ zanne yi Gyɛhowaz gbɛre na o naŋ de na la ka, te maŋ kaa iri zɔmenne naŋ nɔŋ Jehoova, a boɔrɔ ka ba erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. A zɔmenne ŋa taa na soŋ teŋ ka te erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. Te na baŋ nyɔgɛɛ zɔmennoŋ ne noba te naŋ kore bee noba naŋ kore te. Ka hooŋ nyɛ, Gyɛhoiyada da korɛɛ o zɔmeŋɛ Gyɛhowaz. A kyaare ho zɔmenne nyɔgebo, ho na baŋ soorɛɛ ho meŋɛ ka: ‘Ka lɛ N zɔmenne maŋ sonnɔ maŋ ka N Sagediibu maŋ taa Jehoova eŋɛŋ e kpeɛŋaa bee? Ba maŋ mɔɔrɛɛ ba mɔɔbo zaa ka ba erɛ Naaŋmen boɔbo a eŋnɛ ma faŋa ka N meŋ erɛ lɛ bee? Ba maŋ diree dama a kyaare Jehoova ane yɛlɛ baŋ zanne yi a Baabole poɔŋ bee? Ba maŋ yelee yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka N poɔ pɛle yoŋ, kyɛbee ka maaŋ wa ŋmɛ gbɛre ba maŋ ko maŋ kawane naŋ seŋ neŋ?’ (Yeng. 27:5, 6, 17) A yelmeŋɛ la ka, ka ho zɔmenneŋ ba nɔŋ Jehoova, ba koŋ baŋ soŋ bo. Kyɛ ka ba naŋ nɔŋ Jehoova yɛŋ, nyɔge ba taa, ba na maŋ soŋ boŋ!—Yeng. 13:20.
8. Ka hooŋ de intanɛt zu dama di ziiri tonɔ ne toma, bo yɛlɛ aŋ seŋ ka ho kaara soŋ?
8 Zenɛ ŋa, noba maŋ tu la intanɛt zuŋ ka ba ne ba zɔmenne ane ba yideme dire dama soŋ zaa. Kyɛ, noba yaga maŋ tu la ana soe ŋa a wulo ba menne ba taaba zuŋ, ba maŋ wulee vidiori ane fotori a kyaare boma ba naŋ da bee yɛlɛ ba naŋ erɛ. Ka hooŋ de ana intanɛt zu ziiri ŋa tonɔ ne toma, soore ho meŋɛ ka: ‘N maŋ boɔrɔŋ ka N wulo N meŋɛ ka noba nyɛrɛ ma bee? N maŋ de la yɛlɛ naŋ na eŋnɛ N taaba faŋa eŋnɛ be, bee yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka ba pugiro ma maŋ maŋ de eŋnɛ be? N vɛŋɛɛŋ ka noba mine yɛlɛ ba naŋ de eŋnɛ be saana N teɛroŋ, lɛ maŋ maŋ yele yɛlɛ, ane N yel-eree bee?’ Te Yɔɔdɔɔ Nathan Knorr naŋ da e a Lantaa Zukaareba Kaŋa da terɛɛ kawane ka: “Ta erɛ yelzaa ka ho pɛle nensaalaa poɔ. Bonso ka hooŋ e lɛ, a baaraa zaa ho koŋ pɛle neɛzaa poɔ. Pɛlɛ Jehoova poɔ, ka hooŋ e lɛ ho na toɔ̃ pɛlɛɛ bana zaa naŋ nɔŋ Jehoova na meŋ poɔ.”
ASEŊ KA TE TAA SIGRIMENNOŊ
9. Bo yɛlɛ ka Jehoova da soŋ Uzaaya oŋ e? (2 Tungkori 26:1-5)
9 Tɔglɔ Uzaaya gbɛ-sonne na o naŋ de na. Saŋa na Naa Uzaaya naŋ da e baapaalaa na, o da taa la sigrimennoŋ. O da zannɛɛŋ “ka o zoro a yelmeŋɛ Naaŋmen.” O nyɔvore yuomo zaa da eɛ 68, ana yuomo na yaga zaa poɔ Jehoova da korooŋ maaloo. (Kanne 2 Tungkori 26:1-5.) Uzaaya da zɔɔtoɔ̃ la paalonne naŋ e ba dɔndɔnne yaga zie zaa, a da vɛŋ ka Gyɛruzɛlɛm paaloŋ taa gomeŋɛ. (2 Tungkori 26:6-15) Nɔkpeɛne zaa kyebe ka Uzaaya poɔ da pɛlɛɛŋ ne yɛlɛ na zaa Naaŋmen naŋ da somoo oŋ e na.—Ikil. 3:12, 13.
10. Boŋ da pɔge Uzaaya?
10 Zanne yelkaŋa yi Uzaaya gbɛ-faare na oŋ da de na poɔŋ. Naa Uzaaya da minleeŋ ka o wulo noba yɛlɛ naŋ seŋ ka ba e. Aminekaŋaŋ lɛ da vɛŋɛɛŋ oŋ teɛrɛ ka o na baŋ eɛ yelzaa o naŋ boɔrɔ. Daare kaŋa, Uzaaya da kpɛ la Jehoova ŋmenpuore die na a da e taŋkaŋ yɛlɛ a boɔrɔ ka o nyugi insɛns a sareka iri zieŋ, kyɛ a toma ŋa da ba e namine toma. (2 Tun. 26:16-18) Ŋmenpuore Wedeɛrekpoŋ Azariaya da kooŋ kawane a kyaare a yɛlɛ ŋa, kyɛ ka Uzaaya suuri zaa da iri. A posaanaa la ka, Uzaaya da ba di yelmennoŋ ko Jehoova, ka Jehoova da vɛŋ ka kɔŋkɔnne ŋmɛ o. (2 Tun. 26:19-21) O zemmo da naaŋ somaŋ yaga zaa ka o naŋ da naŋ kyɛnɛ taa sigrimennoŋ!
11. Bo yɛlɛŋ na wuli ka te taa la sigrimennoŋ? (Kaa a foto meŋ.)
11 Saŋa na Uzaaya naŋ da wa taa kpeɛ̃o yaga zaa na, o da inneeŋ ka Jehoova la somoo oŋ taa a kpeɛ̃o ane bonzaa o naŋ taa. Boŋ teŋ zanne yi be? Aseŋ ka te teɛrɛ ka Jehoova la ko te bonsoŋ zaa te naŋ taa ane apoɔsoe zaa te naŋ taa o puoruu poɔŋ. Te ta maŋ zɛgrɛ te menne yɛlɛ mine te naŋ toɔ̃ e zuŋ, kyɛ te maŋ de a pugibu zaa korɔ Jehoova. b (1 Kor. 4:7) Aseŋ ka te yi sigrimennoŋ poɔŋ a sage ka te ba pɛgeyi, a baŋ ka a na maŋ fɛreŋ ka ba ko te dɛnnoo saŋa kaŋa. Te yɔɔdɔɔ kaŋa naŋ nyɛ ŋa yuomo 60 sɛgɛɛŋ ka: “N maŋ mɔɔrɔŋ ka N suuri ta iri ka neɛ kaŋaŋ wa wuli ma yɛlɛ maŋ e a ŋmɛ gbɛre. Ka neɛ kaŋaŋ wa ko ma dɛnnoo a kyaare N gbɛ ŋmɛ, N maŋ mɔɔrɔŋ ka N maale a yɛlɛ a toɔ̃ de puoruu naŋ seŋ neŋ korɔ Jehoova.” Ka teneeŋ wa wono Jehoova yɛlɛ a taa sigrimennoŋ meŋ, te na taa la popeɛloŋ meŋɛmeŋɛ te zemmo poɔŋ.—Yeng. 22:4.
NAŊ KYƐNƐ TAGRA PEƐLƐ JEHOOVA
12. Saŋa na Gyozaaya naŋ da e baapaalaa na, sobuoŋ oŋ da bɔ Jehoova? (2 Tungkori 34:1-3)
12 Tɔglɔ Gyozaaya gbɛ sonne o naŋ de na. Gyozaaya da di la yuomo 16 saŋa na oŋ da piili boɔrɔ Jehoova na. O da boɔrɔŋ ka o zanne baŋ Jehoova yɛlɛ ane yɛlɛ O naŋ boɔrɔ. Kyɛ, zemmo da ba e mɔlɔ ko a pɔl-bile ŋa naŋ da e naa na. A lɛ saŋa na, noba yaga da puoree baga, azuŋ a da seŋ ka o taa nyaa sɛre kyɛ na toɔ̃ vɛŋ ka ba bare a baga puoruu. O siriŋ da taa la nyaa meŋ! Gyozaaya da ba ta yuomo 20, kyɛ piili ire zirii puoruu bara a paaloŋ.—Kanne 2 Tungkori 34:1-3.
13. Sobuo ka ho zemmo na baŋ leɛre ka hooŋ wa de ho meŋɛ ko Jehoova?
13 Ka hooŋ gbaŋ e bibile, kyɛ ho na baŋ bɔ la Jehoova a zanne baŋ gyog-sonne na O naŋ taa na. Ka hooŋ e lɛ, a na soŋ boŋ ka ho de ho meŋɛ koo. Ka hooŋ wa de ho meŋɛ koo baare, wala ka lɛ na vɛŋ ka ho erɛ yɛlɛ ho zemmo poɔŋ bebiri zaa? Luke da de la suobu saŋa na o naŋ di yuomo 14, o yeleeŋ ka, “A yi zenɛ gɛrɛ, N na de la Jehoova puoruu de weɛ N zemmo poɔŋ, a mɔɔrɔ ka N erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka o taa popeɛloŋ.” (Mak. 12:30) Nyɛ lɛ aŋ na e maaloo yaga zaa ko bo ka hooŋ meŋ e lɛ!
14. Tere yelmannee mine naŋ wulo lɛ baapaalba mine naŋ tɔglɔ Naa Gyozaaya.
14 Bo yelkpeɛne mine la ka Jehoova puorebie naŋ e baapaalaa na baŋ tuore? Te yɔɔdɔɔ Johan naŋ de suobu saŋa na oŋ da nyɛ yuomo 12 yeleeŋ ka, o class bitaaba da maŋ ferɛ oŋ ka o nyu sigaare. Yɛlɛ naŋ da soŋ Johan oŋ toɔ̃ zagre ba ferebo na la ka, o da teɛrɛɛ o meŋɛ ka sigaare nyuubu na kooŋ baaloŋ a kyɛ sãã o neŋ Jehoova zɔmennoŋ na. Rachel meŋ naŋ da de suobu saŋa na oŋ da nyɛ yuomo 14 yelee bon naŋ da soŋ o meŋ saŋa na oŋ da tuoro yelkpeɛne sakuu poɔŋ na. O yeleeŋ ka: “N maŋ kaaraŋ ka N nyɛ bon kaŋa naŋ na baŋ teɛre ma Jehoova ane a Baabole yɛlɛ. Aŋa mannoo poɔŋ, ka ba naŋ wa wulo te takoreŋ yɛlɛ sakuuŋ, a maŋ vɛmeŋ maŋ teɛre a Baabole sɛgre bee daŋyelbo kaŋa yɛlɛ. Bee ka N neŋ neɛ kaŋaŋ wa dire dama sakuuŋ, N maŋ teɛre nyɛɛ sɛgre kaŋa maŋ na baŋ de wuluu.” Aminekaŋaŋ yelkpeɛne na ho naŋ tuoro na ne Naa Gyozaaya deme na ba yi taa, kyɛ ho meŋ na baŋ taa la yɛŋ ane yelmennoŋ, aŋa lɛ oŋ da e na. Ka hooŋ e baapaalaa kyɛ toɔ̃ are yelkpeɛne noɔreŋ pampana, a na soŋ boŋ ka ho toɔ̃ are yelkpeɛne noɔreŋ nendaare kaŋa naŋ waana.
15. Boŋ da soŋ Gyozaaya oŋ toɔ̃ puore Jehoova yelmennoŋ poɔŋ? (2 Tungkori 34:14, 18-21)
15 Saŋa na Naa Gyozaaya naŋ da nyɛ yuomo 26 na, o da piili maalɛɛ a ŋmenpuoredie. Ana toma na poɔŋ baŋ da nyɛ “Jehoova Bege gane na oŋ daaŋ tere a tuuro Moosis eŋɛŋ na.” Saŋa na a Naa naŋ da wa woŋ yɛlɛ na baŋ kanne yi o poɔŋ na, o da eɛ leɛroo wieoŋ lɛ a na de a bege yɛlɛ tonɔ ne toma. (Kanne 2 Tungkori 34:14, 18-21.) Ho maŋ kannɛɛ a Baabole bebiri zaa? Ka hooŋ maŋ erɛ lɛ, ka lɛ a Baabole kannoo maŋ noma korɔ boŋ bee? Ho maŋ magi la sɛgre mine naŋ na baŋ soŋ bo ho zemmo poɔŋ biŋ a baŋ zie a naŋ be bee? Te yɔɔdɔɔ Luke te naŋ yel o yɛlɛ baare na maŋ sɛgɛɛ yelsonne o naŋ nyɛ binne. Ka hooŋ meŋ e lɛ, a na soŋ boŋ ka ho teɛre sɛgre bee yɛlɛ mine hoŋ zanne yi ho Baabole kannoo poɔŋ. Ka hooŋ wa baŋ a Baabole soŋ, a nɔnɔ a Baabole meŋ, lɛ na soŋ boŋ ka ho boɔrɔ ka ho puoro Jehoova. Aŋa lɛ na Naaŋmen Yelbiri naŋ da soŋ Gyozaaya oŋ e yɛlɛ naŋ soma na, lɛ oŋ na soŋ ho meŋ.
16. Ananso la wala ka Gyozaaya da ŋmɛ gbɛre naŋ e nimizeɛ? Ka bo teŋ na baŋ zanne yi be?
16 Zanne yelkaŋa yi Gyozaaya gbɛ-faare na oŋ da de na poɔŋ. Saŋa na Gyozaaya naŋ da nyɛ ŋa yuomo 39 na, o da de la gbɛ-faa kaŋa naŋ da vɛŋ oŋ kɔŋ o nyɔvore. O da dɛlɛɛ o meŋɛ, a da ba bɔ sowuli yi Jehoova zie. (2 Tun. 35:20-25) Te na baŋ zannɛɛ yelkaŋa yi be. Lɛ zaa te naŋ kore seŋ bee lɛ zaa te naŋ zanne a Baabole kɔɔre seŋ, kyɛ aseŋ ka te naŋ boɔrɔ Jehoova sowuli. Lɛ wuleeŋ ka, te maŋ puore sɔroo wagre zaa ka o ko te sowuli, a zanna o Yelbiri, a maŋ sagra kawaŋ sonne te Kristabitaaba naŋ kyile naŋ maŋ korɔ te na. Ka teneeŋ e lɛ, a na eɛ kpeɛŋaa ka te ŋmɛ gbɛɛ naŋ e nimizeɛ, kyɛ te na taa la popeɛloŋ meŋ.—Gyi. 1:25.
BAAPAALBA—YƐ NA BAŊ NYƐ LA POPEƐLOŊ YƐ ZEMMO POƆŊ
17. Bo yelsonne hoŋ zanne yi a Gyuuda namine bata ŋa zemmo yɛlɛ poɔŋ?
17 Yɛlɛ yaga bebeŋ hoŋ na baŋ e ho baapaaloŋ saŋa. Gyɛhowaz, Uzaaya ane Gyozaaya zemmo yɛlɛ ŋa wuleeŋ ka, baapaalba na baŋ de la gbɛ-sonne ba zemmo poɔŋ, a erɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ. Yelmeŋɛ la, a noba bata ŋa da de la gbɛ-faare naŋ da waneŋ toɔrɔ ba zuŋ. Kyɛ ka hooŋ tɔglɔ yelsonne na a namine ŋa naŋ e, a kyɛ kaara soŋ ka ho ta de gbɛ-faare na ba naŋ de na, ho na taa la popeɛloŋ ho zemmo poɔŋ.
18. Bo Baabole poɔ ewuli sonne mine meŋ la wuli ka ho na baŋ taa la popeɛloŋ ho zemmo poɔŋ? (Kaa a foto meŋ.)
18 Baapaalba mine meŋ naŋ da tage peɛle Jehoova oŋ ko ba maaloo ka ba zemmo da soma yɛlɛ be la a Baabole poɔŋ. Deevid la ana baapaalba ŋa kaŋa. Saŋa na oŋ da e bibile na, o da ireeŋ ka o na puoree Jehoova, a puoriŋ o da wa leɛ la naa naŋ taa yelmennoŋ. Yelmeŋɛ la ka o da de la gbɛ-faare mine, kyɛ Jehoova da nyɛɛŋ ka Deevid eɛ dɔɔ naŋ taa yelmennoŋ. (1 Nam. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Ka hooŋ zanne Deevid zemmo yɛlɛ, o ewuli soŋ na na eŋ boŋ faŋa ka ho puoro Jehoova yelmennoŋ poɔŋ. Ho na baŋ zannɛɛ Marko bee Timoti meŋ zemmo yɛlɛ. Ho na wa nyɛŋ ka ba da puoree Jehoova ba baapaaloŋ saŋa zaa a te ta ba kũũ saŋa. Baŋ da e lɛ na da vɛŋɛɛŋ ka Jehoova poɔ pɛle, kyɛ baŋ meŋ da taa popeɛloŋ.
19. Wala ka ho zemmo na baŋ waa nendaare kaŋa?
19 Yɛlɛ hoŋ na erɛ ho zemmo poɔŋ pampana la na wuli lɛ ho zemmo naŋ na waa nendaarekaŋa. Ka hooŋ dɛle Jehoova, a kyɛ ba dɛle ho meŋɛ bammo, O na soŋ boŋ ka ho de gbɛ-sonne ho zemmo poɔŋ. (Yeng. 20:24) Ho na baŋ taa la popeɛloŋ ane zemmo naŋ soma. Teɛre baŋ ka, Jehoova niŋe paɛ̃ ne yɛlɛ zaa ho naŋ erɛ koroo na. Yel-soŋ zaa ba kyebe hoŋ na baŋ e ho zemmo poɔŋ a gaŋ hoŋ na puoro Jehoova, te Saa naŋ taa nɔmmo yaga zaa na!
YIELOŊ 144 Keep Your Eyes on the Prize!
a Baapaalba, Jehoova baŋɛɛŋ ka saŋa kaŋa a maŋ eɛ kpeɛŋaa ka yɛ erɛ yɛlɛ naŋ soma ka lɛ vɛŋ ka yɛ ne o naŋ e zɔmenne. Bo yɛlɛ hoŋ na baŋ erɛ ka ho Saa naŋ be sazuŋ na poɔ pɛlɛ? Te na nyɛɛ bidɔɔ bilii bata mine naŋ da wa e Gyuuda namine zemmo yɛlɛ. A nyɛ yɛlɛ teŋ na baŋ zanne yi ba gbɛ deree poɔŋ.
b Kaa a daga ŋa, “Beware of the ‘Humble Brag’” naŋ be jw.org zannoo yɛlɛ yelzu naŋ la “How Important Is Online Popularity?”