ZANNOO YƐLƐ 40
Naŋ Kyɛnɛ Puoro Jehoova Aŋa Lɛ Piita Naŋ Da E Na
“Sɛre yi N zie, Daana, bonso, N waa la yelbe-erɛ.”—LUK. 5:8.
YIELOŊ 38 He Will Make You Strong
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE a
1. Wala ka Piita da e saŋa na Yezu naŋ da somoo oŋ nyɔge zomma yaga zaa na?
TEŊSUGI gbuli ka Piita da de bɔ zomma kyɛ o da ba toɔ̃ nyɔge zommo zaa. Kyɛ a nɔmãã zie la ka, Yezu da yelkooŋ ka: “Mɔŋ a gbori kpɛ a koɔ̃ zizuluŋ zie kyɛ lɔɔ a yɛ zonkyogri, a nyɔge zoma.” (Luk. 5:4) Piita da bonnɔŋ ka o koŋ nyɔge zommo zaa, kyɛ o da eɛ lɛ na Yezu naŋ yelka o e na. Piita ane o tontoŋ taaba na da nyɔgɛɛ zomma yaga zaa ka a zonkyogri te kyeɛrɛ. Saŋa na baŋ wa nyɛ ka toŋseɛlee la oŋ toŋ na, Piita ane o tontoŋ taaba na “nɔɛ da maaɛ la.” Piita da leɛ yeleeŋ ka: “Sɛre yi N zie, Daana, bonso, N waa la yelbe-erɛ.” (Luk. 5:6-9) Aminekaŋaŋ Piita da nyɛɛŋ ka o ba seŋ neŋ ka o peɛle Yezu.
2. Bonso aŋ e nimizeɛ ka te zanne Piita zemmo yɛlɛ?
2 Yelmeŋɛ ka Piita da yel—o da eɛ “yelbe-erɛ.” A Sɛgre vɛŋɛɛŋ teŋ baŋ ka o da maŋ eɛ yɛlɛ mine kyɛ leɛ e kaŋdabaŋkalɛ a puoriŋ. Lɛ daŋ pɔge boŋ zaa? Ho taa la gyogo kaŋa naŋ ba soma hoŋ mɔɔrɔ faana ne saŋa zaa bee? Ka lɛ na, ka hooŋ zanne Piita zemmo yɛlɛ a na baŋ eŋ boŋ faŋa. Sobuoŋ? Hooŋ leɛ nyɛ a yɛlɛ ŋa: Jehoova da naaŋ baŋ vɛmeŋ ka ba iri Piita gbɛ ŋmɛ na yi a Baabole poɔŋ. Kyɛ o vɛŋɛɛŋ baŋ sɛgaa eŋ a Baabole poɔŋ ka te na baŋ zanne yelkaŋa yi be. (2 Tim. 3:16, 17) Ka teneeŋ zanne nyɛ yɛlɛ na Piita naŋ da mɔɔrɔ faana ne na, a na soŋ teŋ ka te nyɛ ka Jehoova ba kaara soriŋ ka te pɛgeyi. O boɔbo la ka te mɔɔrɔ te mɔɔbo zaa aneazaa ka te ba pɛgeyi.
3. Ananso la wala aseŋ ka te naŋ nyɔge Jehoova puoruu kpeɛŋaa?
3 Bonso aŋ seŋ ka te naŋ kyɛnɛ nyɔge Jehoova puoruu kpeɛŋaa? Ka hooŋ wa moɔ̃ nimiri a erɛ yelkaŋa, ho maŋ wa baŋ la a yel eebo soŋ zaa. Aŋa mannoo poɔŋ: Ka neɛ kaŋaŋ boɔrɔ ka o zanne gyile ŋmeɛbo soŋ zaa, aminekaŋaŋ o na de la yuomo yaga a zanne sɛre kyɛ wa baŋ a ŋmeɛbo soŋ. Kyɛ saŋa na oŋ naŋ zanna na, saŋa kaŋa o na baŋ ŋmɛ la a gyil-bie mine a koŋ tori, kyɛ ka o naŋ moɔ̃ nimiri ŋmeɛrɛ, o na wa baŋ la a ŋmeɛbo soŋ zaa. Ka onaŋ gbaŋ wa baŋ a ŋmeɛbo soŋ zaa, kyɛ saŋa kaŋa o naŋ na baŋ ŋmɛ la a gyil-bie mine a koŋ tori. Kyɛ o eŋɛ naŋ ba maŋ kyoɔre. O naŋ maŋ moɔ̃ la nimiri a ŋmeɛrɛ ka lɛ na vɛŋ ka o wa baŋ a ŋmeɛbo soŋ zaa. Lɛ meŋ la, ka teneeŋ gbaŋ wa toɔ̃ bare yelfaa kaŋa eebo, kyɛ aminekaŋaŋ te na baŋ lɛ te e la ana yɛlɛ na. Kyɛ te naŋ maŋ moɔ̃ la nimiri ka te nyɛ nimitɔɔre gaabo. Saŋa kaŋa te zaa maŋ yelee yɛlɛ bee a e yɛlɛ mine kyɛ leɛ e kaŋdabaŋkalɛ a puoriŋ; kyɛ ka te eŋɛŋ ba kyoɔre, Jehoova na soŋ teŋ ka te naŋ nyɛrɛ nimitɔɔre gaabo. (1 Pit. 5:10) Te zanne Piita zemmo yɛlɛ a nyɛ lɛ oŋ da nyɔge Jehoova puoruu kpeɛŋaa. Yezu naŋ da wuli Piita nyonono aneazaa ka o da ŋmɛ la gbɛɛ mine na, ana baŋ eŋɛɛ te meŋ faŋa ka te naŋ kyɛnɛ puoro Jehoova.
YELKPEƐNE PIITA NAŊ TUORE ANE MAALOO O NAŊ NYƐ
4. Aŋa lɛ Luka 5:5-10 naŋ wuli na, bo yɛlɛ ka Piita da yelkyaare o meŋɛ, kyɛ sobuo ka Yezu da emoo faŋa?
4 A Baabole ba wuli ananso Piita naŋ da yelka “N waa la yelbe-erɛ,” o ba wuli yelbebe na meŋ yɛlɛ Piita naŋ da yele na. (Kanne Luka 5:5-10.) Kyɛ aminekaŋaŋ o da ŋmɛ la gbɛɛ mine naŋ e nimizeɛ yaga. Yezu da nyɛɛŋ ka dabeɛ̃ kpɛ la Piita, aminekaŋaŋ o da nyɛɛŋ ka o ba seŋ neŋ. Kyɛ Yezu da baŋɛɛŋ ka Piita na baŋ puoree Naaŋmen a neŋ yelmennoŋ. Azuŋ Yezu da yi la nimimaaroŋ soriŋ a yelko Piita ka “ta zoro dabeɛ̃.” Lɛ na Yezu naŋ da sage Piita di na da leɛrɛɛ Piita zemmo. A puoriŋ Piita ane o yɔɔ Anduru da bare la ba zoŋ nyɔge toma na kyɛ de ba wagre zaa a tuuro a Mɛzaaya. Jehoova meŋ da ko baŋ maaloo yaga zaa.—Mak. 1:16-18.
5. Bo maaloo ka Piita da nyɛ o naŋ da ba vɛŋ ka o teɛrɛ naŋ ba tori pigi o sori ka o ta tu Yezu na?
5 Piita da nyɛ la maaloo yaga zaa saŋa na oŋ da e Yezu potuuro na. O da nyɛɛ Yezu naŋ saŋ baaleba, a digi sifaare yi noba eŋneŋ, a gba seŋ kũũni meŋ. b (Mat. 8:14-17; Mak. 5:37, 41, 42) Piita da la nyɛ la yelnyɛ kaŋa naŋ e nɔmãã yaga zaa a kyaare lɛ Yezu naŋ na di Naaŋmen Naaloŋ na naaŋ. Piita daŋ ba inne ana yɛlɛ na zaa. (Mak. 9:1-8; 2 Pit. 1:16-18) Yelmeŋɛ la, Piita da nyɛɛ yɛlɛ yaga oŋ da naaŋ koŋ baŋ nyɛ ka onaŋ da ba tuuro Yezu. Nyɛ lɛ o poɔ naŋ na pɛle seŋ o naŋ da toɔ̃ bare o teɛrɛ naŋ ba tori na zaa ka lɛ vɛŋ oŋ nyɛ ana maaloo ŋa zaa na!
6. Piita da toɔ̃ barɛɛ gyogiri na zaa oŋ da taa aŋ ba soma na kpɛlɛŋkpɛlɛŋ bee? Wuli a muni.
6 Aneazaa ka Piita da woŋeeŋ kyɛ nyɛ a yɛlɛ ŋa zaa, kyɛ o da naŋ mɔɔrɔ faanaŋ o gbɛ ŋmɛ mine poɔŋ. Yɛ vɛŋ ka te nyɛ ana yɛlɛ na mine. Saŋa na Yezu naŋ da wulo lɛ oŋ na di dɔgɛɛ a kyɛ kpi aŋa lɛ a Baabole daŋyelbo naŋ wuli na, Piita da yeleeŋ ka, lɛ koŋ baŋ e. (Mak. 8:31-33) Gbɛɛ yaga, Piita ane o taaba bitontonee na da ŋmɛ la nɔkpeɛne a kyaare ona naŋ e ba kpoŋ soba. (Mak. 9:33, 34) A zisoɔree na sɛre kyɛ ka Yezu na kpi na, Piita da ba teɛre yɛlɛ gaa tɔɔre kyɛ da de soɔ ŋmaa dɔɔ kaŋa toori lɔɔ. (Gyn. 18:10) Ana zisoɔree na ne o zu, dabeɛ̃ zuŋ, gbɛre bota zaa ka Piita da yelka o ba baŋ Yezu. (Mak. 14:66-72) A puoriŋ Piita da ŋmaa la nentaŋ yaga zaa.—Mat. 26:75.
7. Bo poɔsori la ka Piita da nyɛ saŋa na Yezu naŋ da wa iri yi kũũni poɔŋ na?
7 Yezu da ba gyɛ o bitontona ŋa eŋɛ naŋ da kyoɔre yaga zaa na bare. Saŋa na Yezu naŋ da wa iri, yi kũũni poɔŋ na, o da ko la Piita vuo ka o wuli ka o naŋ nɔnooŋ. Yezu da yelko la Piita ka o e o piire na kyiinɛ naŋ sigri o meŋɛ. (Gyn. 21:15-17) Piita da eɛ siri ka o e yɛlɛ na Yezu naŋ yelka o e na. Azuŋ a Pɛnteko daare na, o meŋ da be la Gyɛruzɛlɛm poɔŋ, a meŋ da e a neŋ dɛndɛŋ na kaŋa a vooroŋ soŋ naŋ da sɔ a sazu naaloŋ kãã na.
8. Bo gbɛ faa ka Piita da ŋmɛ Antoɔki poɔŋ?
8 Saŋa na gba Piita naŋ wa e Kristabie ba naŋ sɔ sazu naaloŋ kãã na, kyɛ o da naŋ mɔɔrɔŋ ka o bare o gyogi faare na. Yuoni 36 C.E. poɔŋ, Piita da bebeŋ kyɛ ka Konelio naŋ da ba e Gyuu neɛ, a ba iri o dɛgre meŋ kyɛ ka a vooroŋ soŋ da sɔ o sazu naaloŋ kãã, aŋ da e sieree ka “Naaŋmen ba wɛlɛ noba,” a la wuli ka noba naŋ ba e Gyuumine na baŋ wa leɛ la Kristabiiri. (Tom. 10:34, 44, 45) Lɛ puoriŋ, Piita da laŋna dire la bondirii neŋ noba naŋ ba e Gyuumine, saŋa kaŋa naŋ pare o da koŋ sage e lɛ. (Gal. 2:12) Kyɛ Kristabiiri mine naŋ da e Gyuumine na da naŋ teɛrɛŋ ka a ba seŋ ka Gyuumine neŋ noba naŋ ba e Gyuumine laŋna dire bondirii. Saŋa na a Gyuumine na naŋ da taa ana teɛroŋ ŋa naŋ da wa Antoɔki na, Piita da ba lɛ laŋna dire neŋ Kristabiiri naŋ ba e Gyuumine, aminekaŋaŋ oŋ da zoro dabeɛ̃ ka o ta erɛ wa sãã Kristabiiri naŋ e Gyuumine poɔ zuŋ. A bitontona Pɔɔl naŋ da wa nyɛ yɛlɛ na Piita naŋ e na, o da yelee o nimiri yɛlɛ koo a noba zaa nimitɔɔreŋ. (Gal. 2:13, 14) Aneazaa ka Piita da ŋmɛ la ana gbɛre ŋa, kyɛ o eŋɛ da naŋ ba kyoɔre. Boŋ da somoo?
BOŊ DA SOŊ PIITA OŊ NAŊ KYƐNƐ PUORO JEHOOVA?
9. Sobuo ka yɛlɛ naŋ be Gyɔɔn 6:68, 69 na wuli ka Piita da taa la yelmennoŋ?
9 Piita da taa la yelmennoŋ; o da ba vɛŋ ka yelzaa pigoo sori ka o bare Yezu puori tuubu. Aŋa mannoo poɔŋ, saŋa na Yezu naŋ daaŋ yel yelkaŋa o potuuribo naŋ da ba woŋ a muni soŋ na, Piita da wuleeŋ ka o taa la yelmennoŋ. (Kanne Gyɔɔn 6:68, 69.) Ba yaga zie da ba soore Yezu bon na o naŋ boɔrɔ ka o wuli, bee a kyɛnle ka o wuli a muni kyɛ da bare o puori tuubu. Kyɛ Piita yɛŋ da ba e lɛ. O da baŋɛɛŋ ka Yezu yoŋ la “taa a nyɔvore naŋ ba taa baaroo yelbie.”
10. Sobuo ka Yezu da wuli ka o sagɛɛ Piita di? (Kaa a foto meŋ.)
10 Yezu da ba gyɛ Piita bare a yɛlɛ ŋa zuŋ. A zisoɔree na sɛre kyɛ ka Yezu na kpi na, O da baŋɛɛŋ ka Piita ane o bitontonee kyɛlee na zaa na gyɛ oŋ bare. Kyɛ aneazaa, Yezu da baŋɛɛŋ peɛlaaŋ ka Piita na leɛ wa taa la sagediibu o eŋɛŋ. (Luk. 22:31, 32) Yezu da baŋɛɛŋ ka “[a vooroŋ] eŋ sereŋ boɔrɔ la, kyɛ ka a eŋɛ ba taa faŋa.” (Mak. 14:38) Azuŋ, aneazaa ka Piita da yeleeŋ ka o ba baŋ o, kyɛ Yezu da ba zagre o bitontona ŋa bare. Yezu naŋ da iri yi kũũni poɔŋ na, O da iree o meŋɛ wuli Piita yoŋ. (Mak. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5) Piita eŋɛ da kyoɔrɛɛŋ, kyɛ hooŋ leɛ teɛre nyɛ lɛ a yɛlɛ ŋa naŋ da emmo faŋa seŋ!
11. Sobuo ka Yezu da soŋ Piita oŋ baŋ ka Jehoova na somooŋ?
11 Yezu da vɛŋɛɛŋ ka Piita baŋ ka Jehoova na somooŋ. Yezu naŋ da iri yi kũũni poɔŋ na, O da la vɛŋɛɛŋ ka Piita ane a bitontonee kyɛlee na nyɔge zomma soseɛlee poɔŋ. (Gyn. 21:4-6) Nɔkpeɛne zaa kyebe ka a yelseɛlee ŋa Yezu naŋ da e na soŋɛɛ Piita oŋ sagedi ka Jehoova na kooŋ bonzaa yɛlɛ naŋ fɛroo. Kaapɔge, a bitontonee da na teɛrɛɛ yɛlɛ na Yezu naŋ da yel ko ba na, ka bana naŋ “daŋ bɔ a Naaŋmen Naaloŋ” na, Jehoova na maŋ korɔ baŋ boma yɛlɛ naŋ ferɛ ba. (Mat. 6:33) A yɛlɛ ŋa zaaŋ da soŋ Piita oŋ de a naaŋ moɔloo toma aŋ e nimizeɛ yaga zaa o zemmo poɔŋ a gaŋ o zoŋ-nyɔge toma na. O da de la nyaa kpoŋ moɔle a duorisoŋ a Penteko 33 C.E. daare na, ka lɛ da vɛŋ ka noba turituri wa sage de a duorisoŋ. (Tom. 2:14, 37-41) A lɛ puoriŋ, Piita da la soŋɛɛ a Samareya noba ane noba naŋ ba e Gyuumine baŋ wa zanne a kyɛ sage de a Krista yɛlɛ. (Tom. 8:14-17; 10:44-48) Jehoova sereŋ da tu la Piita eŋɛŋ kyɛ soŋ nemboorɔ yaga baŋ wa leɛ Kristabiiri.
BO TEŊ ZANNE?
12. Sobuo ka Piita zemmo yɛlɛ na na baŋ soŋ te ka teneeŋ taa gyog-faa kaŋa a mɔɔrɔ ka te baroo?
12 Jehoova na baŋ soŋ teŋ ka te naŋ kyɛnɛ puoruu yelmennoŋ poɔŋ. A koŋ maŋ e mɔlɔ saŋa kaŋa, agaŋaazaa ka teneeŋ de yuomo yaga a mɔɔrɔ faana ka te bare gyog-faa kaŋa. Saŋa kaŋa a na maŋ waa ŋa aŋ e kpeɛŋaa yaga ko te ka te bare te gyog-faa na a gba gaŋ lɛ na aŋ da e kpeɛŋaa ko Piita na. Kyɛ Jehoova na baŋ ko teŋ a faŋa ka te nyɔge kpeɛŋaa. (Yiem. 94:17-19) Aŋa mannoo poɔŋ, sɛre ka te yɔɔdɔɔ kaŋa na wa zanne a yelmeŋɛ na, o da be la dɔɔ ne dɔɔ gaŋ ne taa yɛlɛ poɔŋ yuomo yaga. O da leɛ la o zemmo yɛlɛ kpɛlɛŋkpɛlɛŋ a de a Baabole sowuli tonɔ ne toma. Kyɛ saŋa kaŋa a vɔlfaare ŋa naŋ maŋ wa la o teɛroŋ poɔŋ. Boŋ da somoo oŋ naŋ kyɛnɛ puoro Jehoova yelmennoŋ poɔŋ? O yeleeŋ ka: “Jehoova maŋ korɔ teŋ faŋa.” A la yel ka: “Jehoova vooroŋ soŋ sommo zuŋ . . . , N maŋ toɔnɔ erɛɛ yɛlɛ naŋ pɛlɛ Jehoova poɔ . . . Jehoova de maŋ toŋ ne toma, aneazaa ka N ba pɛgeyi kyɛ o naŋ kyɛnɛ eŋnɛ maŋ faŋa.”
13. Wala teŋ na baŋ e tɔgle Piita zemmo yɛlɛ, aŋa lɛ Toma 4:13, 29, 31 naŋ yel na? (Kaa a foto meŋ.)
13 Aŋa lɛ na te naŋ nyɛ na, Piita da ŋmɛɛ gbɛɛ yaga o naŋ da zoro nensaaleba dabeɛ̃ zuŋ. Kyɛ Piita da puore sɔrɛɛ sukyirikpagu, Azuŋ Naaŋmen meŋ da kooŋ sukyirikpagu oŋ toɔ̃ de e ne yɛlɛ. (Kanne Toma 4:13, 29, 31.) Te meŋ na baŋ zɔɔtoɔ̃ la te dabeɛ̃. Te nyɛ te yɔɔdɔɔ Horst zemmo yɛlɛ, o da eɛ baapaalaa naŋ be Germany paaloŋ a Donɛɛ Zaa Zɔɔre Ayi soba saŋa na. Ana saŋa na, ba da wulee yelbie mine noba naŋ maŋ seŋ ka ba yel ka ba naŋ wa puoro taa, ka ana yelbie na tɛgɛ la ka, “Hitler na faa teŋ.” Aneazaa ka te yɔɔdɔɔ bile ŋa da baŋ ka a ba soma ka o yel a yɛlɛ ŋa, kyɛ oŋ da zoro o wulwulobo ane o class bitaaba zuŋ, saŋa kaŋa o da maŋ yelaaŋ. Kyɛ Horst dɔgreba da ba maŋ yel o nimiri yɛlɛ koo, kyɛ ba ne o da maŋ laŋ puore sɔrɛɛ Jehoova ka o koo nyaa kpoŋ. Sommo na o dɔgreba naŋ da koo ane oŋ da dɛle Jehoova na da somooŋ. Fẽẽfẽẽ fẽẽfẽẽ o da wa toɔ̃ arɛɛ kpeɛŋaa. A puoriŋ o yeleeŋ ka: “Jehoova daŋ ba gyɛ ma bare zaa.” c
14. Sobuo ka lantaapuoruu nembɛrɛ naŋ taa ba yɔɔmine yɛlɛŋ maŋ eŋ bana na eŋɛ naŋ kyoɔre na faŋa?
14 Jehoova ane Yezu eŋɛ daŋ koŋ kyoɔre te yɛlɛŋ. Piita naŋ da wa zagre Yezu bare puoriŋ, a da ferɛŋ ka o de gbɛ nimizeɛ kaŋa. Ka o naŋ na arɛɛ kpeɛŋaa aŋa Krista potuuro, kyɛbee o na zagrooŋ bare. Yezu da puore sɔrɛɛ Jehoova ka o soŋ Piita ka o sagediibu ta wa baara. Yezu da mannɛɛ ana puoro ŋa yɛlɛ ko Piita, kyɛ taa sagediibu ka a puoriŋ Piita meŋ na eŋɛɛ o yɔɔmine na faŋa. (Luk. 22:31, 32) Nyɛ lɛ a naŋ na eŋ Piita faŋa saŋa na zaa o naŋ na maŋ wa teɛre yɛlɛ na Yezu naŋ yelkoo na! Ka a naŋ wa fɛre ka te meŋ de gbɛre kaŋa naŋ e nimizeɛ te zemmo poɔŋ, Jehoova na tu la a lantaapuoruu nembɛrɛ naŋ taa te yɛlɛ zieŋ a kyɛ eŋ te faŋa ka te naŋ nyɔge te sagediibu kpeɛŋaa. (Efe. 4:8, 11) Te yɔɔdɔɔ Paul naŋ e a lantaapuoruu neŋkpoŋ kaŋa yuomo yaga maŋ mɔɔrɛɛ o moɔbo zaa ka o eŋ te yɔɔmine faŋa. O da maŋ yelko la te yɔɔmine na eŋɛ naŋ kyoɔre na ka, leɛteɛre nyɛ lɛ Jehoova naŋ tu kyɛ soŋ bo hoŋ wa baŋ a yelmeŋɛ na. A kyɛ pãã maŋ eŋ ba faŋa ka Jehoova nɔmmo na zuŋ, O koŋ gyɛ ba bare. A baaraa zaa o yeleeŋ ka, “N nyɛɛ noba eŋne naŋ da kyoɔre kyɛ Jehoova sommo zuŋ, ba naŋ kyɛnɛ puoruuŋ yelmennoŋ poɔŋ.”
15. Sobuo ka Piita ane Horst zemmo yɛlɛ wuli ka yɛlɛ naŋ be Matio 6:33 na eɛ yelmeŋɛ?
15 Aŋa lɛ Jehoova naŋ da ko Piita ane a bitontonee na boma yɛlɛ naŋ ferɛ ba na, lɛ Oŋ na e ko te meŋ ka teneeŋ de a naaŋ moɔloo toma de weɛ te zemmo poɔŋ. (Mat. 6:33) Saŋa na a Donɛɛ Zaa Zɔɔre Ayi soba naŋ wa baare na, te yɔɔdɔɔ Horst teŋ yel o yɛlɛ baare na da boɔrɔŋ ka o piili a paaneɛ toma. O da eɛ naŋdaana, azuŋ o da bonnɔŋ ka aminekaŋaŋ o koŋ nyɛrɛ libie sonnɔ o meŋɛ kyɛ tonɔ a wagre zaa naaŋ moɔloo toma na. Wala oŋ pãã na e? O da de la gbɛre ka o e yelkaŋa nyɛ ka Jehoova na kaa la o zu bee. Azuŋ o da gaa la a naaŋ moɔloo a daa gbuli zaa poɔŋ saŋa na ba gbandige zukaara naŋ da wa ka o puore ba na. A daa baaroo saŋa, o noɔre zaaŋ da mãã saŋa na a gbandige zukaara naŋ da de libie naŋ be envelope poɔŋ a koo, kyɛ o da ba yelkoo neɛ naŋ tere a libie. A libie ŋa da na baŋ somooŋ ka o toŋ a paaneɛ toma kyuuri awala poɔŋ. A kyɔɔtaa ŋa da vɛŋɛɛŋ ka Horst sagedi ka Jehoova na kooŋ bonzaa yɛlɛ naŋ na fɛre o. Azuŋ o da piili deɛ a Naaŋmen Naaloŋ yɛlɛ de weɛ o zemmo zaa poɔŋ.—Maal. 3:10.
16. Ananso la wala aŋ seŋ ka te zanne Piita zemmo yɛlɛ ane yɛlɛ na o naŋ sɛge eŋ o lɛtare na poɔŋ?
16 Nɔkpeɛne zaa kyebe ka Piita poɔ da pɛlɛɛŋ yaga zaa Yezu naŋ da ba tage o meŋɛ yi o zieŋ saŋa na oŋ da yelkoo ka o tage yi o zieŋ na! Krista da ko la Piita wuluu oŋ wa leɛ bitontona naŋ da taa yelmeŋɛ, a e ewuli soŋ meŋ yaga zaa a ko Kristabiiri. Te meŋ zaa zannɛɛ yelsonne yaga yi wuluu na Yezu naŋ da de koo na poɔŋ. Piita lɛtare ayi na oŋ da sɛge ko lantaapuoruu mine a dɛndɛŋ Kristabiiri saŋa aŋ be a Baabole poɔŋ na, o da yelee yɛlɛ na mine oŋ zanne yi Yezu zie ane yɛlɛ yaga. A zannoo naŋ tɔnne na poɔŋ, te na nyɛɛ yɛlɛ mine teŋ na baŋ zanne yi a lɛtare ŋa poɔŋ, ane lɛ teŋ na baŋ de a toŋ neŋ toma zenɛ ŋa.
YIELOŊ 126 Stay Awake, Stand Firm, Grow Mighty
a A zannoo ŋa na soŋɛɛ noba naŋ mɔɔrɔ ka ba bare gyog-faare mine ka ba nyɛ ka, ba na baŋ barɛɛ ana gyogri na a kyɛ naŋ kyɛnɛ puoro Jehoova yelmennoŋ poɔŋ.
b A sɛgre yaga zie zaa naŋ be a zannoo ŋa poɔ yi la a Marko gane na poɔ. Aminekaŋaŋ Piita la da manne a yɛlɛ koo oŋ sɛge biŋ, bonso o da bebeŋ kyɛ ka a yɛlɛ e.
c Ho na baŋ kannɛɛ Horst Henschel zemmo yɛlɛ yelzu naŋ la ka, “Motivated by My Family’s Loyalty to God,” naŋ be Awake!, February 22, 1998 gane na poɔŋ. (O be la Nansaalee ane Twi kɔkɔɛ poɔŋ.)
d FOTO POƆ YƐLƐ: Aŋa lɛ ba naŋ manne a yɛlɛ wuli a foto poɔŋ na, Horst Henschel dɔgreba ne o da maŋ puoreŋ, baŋ emoo faŋa ka o are kpeɛŋaa.