1, 2. (a) Pine nemene matre ame la thith, tre, ketre ahnahna ka mingöming? (b) Pine nemene matre, nyipiewekë tro sa thithi thenge la aja i Iehova?

AME la kola aceitunëne la ihnadro memine la nöjei hna xup asë e cailo fen, ke, ka coco catre la ihnadro. Ame la Iehova a goeëne la ihnadro ke, ceitune hi la nöjei nöj me neköi wene xöla ne tim. (Salamo 115:15; Isaia 40:15) Ngacama ceitu së me wanamamik, ngo Salamo 145:18, 19 a qaja ka hape: “Eashenyi Iehova koi angat’ asë angete hë nyidë, angete hë nyidë ngöne la nyipici. Tro nyidëti a kuca la aja i angete qoue nyidë ; tro nyidëti a shamatine [dreng] la hnei angate hna teij, me amele angat.” Iehova, lo Atre Xup ka trene men, a ajane troa easenyi së, itre hnei Nyidrëti hna xup. Nyidrëti a ajane tro sa itre sinee i Nyidrë. Nge aja i Nyidrëti fe troa drenge la itre thithi së. Ketre ahnahna ka mingöminge la thith, nge ketre manathithi ka tru hnei Iehova hna hamë së isa ala cas.

² Ngo tro Iehova a kapa la itre sipo së, e hne së hna thithi thenge la aja i Nyidrë. Tro sa ce wange la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göne la thith.

3. Pine nemene matre ka nyipiewekë koi së la thith?

³ Iehova a ajane tro sa ithanata koi Nyidrë jëne la thith. Easa atre tune ka? E jë la Filipi 4:6, 7. Pane mekune jë së la hnei Akötresieti hna upi së troa kuca. Iehova Joxu a hnehengazo së, me ajane tro sa qaja la itre aliene hni së koi Nyidrë, memine la itre jole ka eje the së.

4. Troa kökötre tune ka la aqane imelekeu së me Iehova?

 ⁴ Jëne la thith, troa kökötre la aqane imelekeu së me Iehova. Ame la itre treme sineen a ifekeune la itre aliene hni angatr memine la itre jole hnei angatre hna melën tre, kola akökötrene la ihnimikeu i angatr. Ka ceitune hi lai memine la easa thithi lapa koi Iehova. Nyidrëti a qaja la mekuna i Nyidrë e hnine la Tusi Hmitrötr, memine fe la itre hnei Nyidrëti hna troa kuca epin. Haawe, ketre tro fe sa ithanata lapa koi Nyidrë, me fe la itre aliene hni së ka sihngödr (ka tha mama kö). E cili, tro ha kökötre me catre la aqane imelekeu së me Nyidrë.—Iakobo 4:8.

5. Easa atre tune ka laka, tha Iehova kö a drenge la nöjei thithi asë?

⁵ Iehova kö a drenge la nöjei thithi asë? Ohea, hnei Nyidrëti hna qaja ekö kowe la angetre Isaraela, ngöne lo hneijine i Isaia perofeta ka hape: “E tro nyipunie a nyimu a thith, tha tro kö ni a deng ; tiqa ha la lue iwanakoime i nyipunie hnei madra.” (Isaia 1:15) Loi e tro sa  thupëne wanga kuca pi së la itre ewekë ka troa aiananyi së me Iehova. E cili, tha tro hë Nyidrëti a drenge la itre thithi së.

6. Pine nemene matre ka nyipiewekë la lapaun? Tro sa amamane tune ka la lapaune së koi Akötresie?

⁶ Tro Iehova a drenge la itre thithi së, e ka lapaune së koi Nyidrë. (Mareko 11:24) Hnei Paulo aposetolo hna qejepengöne ka hape: “Ngo tha’teine kö troa amadi nyidë e pëkö lapaun ; ke ijije la ate tro koi Akötesie troa kapa, ka hape, eje kö nyidë, nge nyidëti la ate nyi june [amanathithin] koi angete thele catë nyidë.” (Heberu 11:6) Tha tro hmekuje kö sa qaja ka hape, easa lapaune koi Akötresie, ngo tro fe sa drengethenge Iehova o drai.—E jë la Iakobo 2:26.

7. (a) Pine nemene matre, tro sa ipië me metrötr ngöne la easa thithi koi Iehova? (b) Nemene la aqane tro sa amamane la nyipici së ngöne la easa thith?

⁷ Ame la easa thithi koi Iehova, loi e tro sa ipië me metrötr. Pine nemen? Ame la easa ithanata kowe la ketre joxu maine ketre perezida, ke tro së lai a metrötr. Ka draië catre kö Iehova, nge Kapucatinasë. Celë hi kepin matre tro pala kö a tru la metrötre memine la ipië së koi Nyidrë. (Genese 17:1; Salamo 138:6) Loi e tro sa thithi koi Iehova qa kuhu hni së, ngo tha tro kö sa qaja lapaane la ca hnaewekë.—Mataio 6:7, 8.

8. Nemene la nyine tro sa kuca matre tro Iehova a kapa la thithi së?

⁸ Maine tro sa sipo Iehova la ketre ewekë jëne la thith, loi e tro fe sa kuca thenge la hne së hna sipon. Tune la easa sipo Iehova troa hamëne la xen maine uma, tha tro kö sa lapa menu me geny. Tha tro kö sa treqene tro Iehova a hamën asë, nge pëkö hne së hna kuca. Loi e tro pe sa catre huliwa me kapa la nöjei huliwa hne së hna atreine kuca. (Mataio 6:11; 2 Thesalonika 3:10) Nge ame ngöne la easa thithi me sipo ixatua matre troa nuetrije la ketre ewekë ka  ngazo, loi e tro sa neëne la itre ewekë ka troa huli së kowe lai ngazo. (Kolose 3:5) Tro së enehila a sa la itre hnying göne la aqane troa thith.

9. Drei la hne së hna troa thithi kow? Nemene la ini göi thithi hne së hna kapa qa ngöne Ioane 14:6?

⁹ Drei la hne së hna troa thithi kow? Hnei Iesu hna ini së troa thithi kowe la “Tretretro së e koho hnengödrai.” (Mataio 6:9) Öni nyidrëti fe: “Ini la gojeny, me nyipici, me mel ; pëkö ate a tro koi Tetetro e tha qa kö theng.” (Ioane 14:6) Tro hmekuje hi sa thithi koi Iehova, me nue la thith, jëne Iesu. Kola hapeue lai? Kola hape, tro Iehova a kapa la itre thithi së, e hne së hna metrötrëne la hnëqa hnei Nyidrëti hna hamë Iesu. Ketre, hnei Iesu hna traqa e celë fen troa thepe së qa ngöne la ngazo me mec. (Ioane 3:16; Roma 5:12) Hnei Iehova fe hna acili Iesu troa Atre Huuj Ka Sisitria me Atre Amekötin.—Ioane 5:22; Heberu 6:20.

10. Hetre hna amekötine kö göne la aqane tro sa thith? Qeje pengöne jë.

¹⁰ Hetre itre hna amekötine kö göne la aqane tro sa thith? Ohea, pëkö hnei Iehova hna amekötin, tune la troa sa iwatingöneca, maine lapa, maine cile pena ngöne la easa thith. Tusi Hmitrötr a ini së ka hape, ijije hi tro sa kuca la nöjei pengöne aqane thith, ngo ame la ka nyipiewekë tre, troa hetre metrötr. (1 Aqane lapa ite joxu 17:16; Nehemia 8:6; Daniela 6:10; Mareko 11:25) Ame la ka nyipiewekë koi Iehova tre, tha ene kö la aqane me götrane hnë tro sa thith, ngo ene la aqane metrötre së. Ijije hi tro sa ithanata catr, maine thithi qa kuhu hni së ngöne la nöjei götran, me nöjei ijin, e lai me jidr. Nge xecie hnyawa koi së laka, tro Iehova a drenge la itre thithi së.—Nehemia 2:1-6.

11. Nemene la itre ewekë nyine tro sa thithi fë koi Iehova?

 ¹¹ Nemene la itre ewekë nyine tro sa thithi fë? Tro sa thithi koi Iehova göne la nöjei ewekë asë, ngo loi e troa ihmeku memine la aja i Nyidrë. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape: “E tro sha sipone kete ewekë thenge la aja i nyidë, nyidëti a dei shë.” (1 Ioane 5:14) Ijije kö tro sa sipo Iehova la ketre ewekë hne së hna ajane catrën? Ijije hi. Ame la easa thithi koi Iehova tre, ceitune hi memine la easa ithanata kowe la ketre sipu sinee së. Tro sa thithi fë la itre hne së hna hnehengazon, memine la itre ewekë hne së hna lapa fë. (Salamo 62:8) Nyipiewekë tro sa sipone la uati hmitrötre i Nyidrë ka men, matre xatua së troa kuca la loi. (Luka 11:13) Tro sa sipo Nyidrëti la inamacane matre tro sa atreine ië ewekë hnyawa. Tro fe sa sipone la trengecatr matre troa xatua së troa cile kowe la itre jol. (Iakobo 1:5) Tro sa sipo Iehova troa nuetrije la itre ngazo së. (Efeso 1:3, 7) Loi e tro sa thith thatraqane la itre xan, tune la hnepe lapa së, maine itre trejine ngöne la ekalesia.—Itre Huliwa 12:5; Kolose 4:12.

12. Nemene la itre ewekë nyine tro sa pane qaja ngöne la easa thith?

¹² Nemene la nyine troa pane qaja ngöne la easa thith? Tro sa pane qeje Iehova memine la aja i Nyidrë. Loi e tro sa amamane la hni ne ole së göne la itre manathith qaathei Nyidrë. (1 Aqane lapa ite joxu 29:10-13) Easa atre tune ka? Ame ngöne lo Iesu e celë fen, hnei nyidrëti hna inine la itretre drei nyidrë troa thith. (E jë la Mataio 6:9-13.) Öni Iesu, tro sa pane thithi me sipone matre troa ahmitrötrëne la ëje i Akötresie. Easë fe a sipon matre traqa pi la Baselaia i Nyidrë memine la aja i Nyidrëti e celë fen. Iesu a qaja ka hape, e thupene hë la itre ewekë cili ka nyipiewekë, ijije hë tro sa thithi thatraqane la itre sipu aja së. Maine tro sa amë panë Iehova memine la aja i Nyidrë ngöne  la itre thithi së, ke easë hi lai a amamane la itre ka nyipiewekë ngöne la mele së.

13. Nemene la hna amekötine göne la eqean la itre thithi së?

¹³ Nemene la hna amekötine göne la eqeane la itre thithi së? Pëkö hnei Tusi Hmitrötr hna qaja. Ngo thenge la hne së hna thithi fë, ijije hi troa xoxopatre maine qea pena la thith. Tune lo easa thith qëmekene tro sa xen, ijije hi troa ahopatren. Nge tro pena ha qea ngöne la easa ole maine qaja koi Iehova la itre jole së. (1 Samuela 1:12, 15) Tha  tro kö sa thithi göi troa pi mama, tune lo itre hene ne hmi ngöne lo ijine i Iesu. (Luka 20:46, 47) Tha hna ketri Iehova kö hnene la itre aqane thithi cili. Ame la aja i Nyidrë, tre, tro sa thithi qa kuhu hni së.

14. Nyipiewekë kö troa thithi lapa? Nge nemene la aja i Iehova?

¹⁴ Nyipiewekë kö troa thithi lapa? Eje hi. Aja i Iehova tro sa ithanata lapa me Nyidrë. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, “Hmekëneju nyipunie me thith,” “thithi iele jë,” nge “thithi jë the mano kö.” (Mataio 26:41; Roma 12:12; 1 Thesalonika 5:17) Aja i Iehova palahi troa drenge la itre thithi së. Matre nyipiewekë tro sa olene o drai la ihnimi Nyidrë, memine la nöjei hne së hna kapa qaathei Nyidrë. Easë fe a sipo Nyidrë troa eatrongë së me akeukawanyi së, me thue trengecatre së. Maine tro sa kapa la thith tune la  ketre ahnahna ka tru, tro hë së lai a thithi lapa koi Iehova, e nöjei ijin.

15. Pine nemene matre easa qaja ka hape, “amen” ngöne la kola nyipune la thith?

¹⁵ Pine nemene matre easa qaja ka hape “amen” ngöne la easa nyipune la thith? Ame la hnaewekë “amen”, tre kola hape, “eje hi lai” maine, “loi e troa ej.” Ame la easa qaja ka hape, “amen” tre, kola amamane la hni së ka nyipici, nge kola anyipicine la itre hne së hna qaja. (Salamo 41:13) Tusi Hmitrötre fe a amamane laka, loi e troa qaja catrën, maine qaja e kuhu hni ka hape, “amen” ngöne la pune la thith hna cile fë koi ka alanyim. Celë hi ka amamane ka hape, easa kapa la hna qaja ngöne la thith.—1 Aqane lapa ite Joxu 16:36; 1 Korinito 14:16.

16. Iehova kö a sa la itre thithi së?

¹⁶ Akötresieti kö a sa la itre thithi së? Eje hi. Tusi Hmitrötr a qeje Iehova ka hape, “ka drenge la thith.” (Salamo 65:2) Iehova a drenge la thithi ne la itre atr ka alanyim, hna qaja hnyawa qa kuhu hni. Nge nyimu aqane tro Nyidrëti a sa.

17. Iehova a sa tune ka la itre thithi së?

¹⁷ Iehova a sa la itre thithi së jëne la itre angela me itre hlue i Nyidrëti e celë fen. (Heberu 1:13, 14) Ame itre xa ijin, alanyimu la ka thith koi Akötresie matre troa trotrohnine la Tusi Hmitrötr. Tha hmitre ju kö, nge traqa pi hi la ketre Atre Anyipici Iehova kowe lai atr ka thith. Tusi Hmitrötr a amamane laka, hetre hnëqa ne la itre angela ngöne la kola cainöjëne “la maca ka loi.” (E jë la Hna Amaman 14:6.) Tu së fe hi ngöne la ketre ijin, hne së hna hane thith göne la ketre jol maine ketre hne së hna ajan. Tha hmitre ju kö nge traqa pi hi la ketre trejin troa hamëne lo hne së hna sipon.—Ite Edomë 12:25; Iakobo 2:16.

18. Nemene la aqane xatua së hnei Iehova jëne la uati hmitrötre i Nyidrë me Tusi Hmitrötr troa sa la itre thithi së?

 ¹⁸ Iehova mina fe a sa la itre thithi së jëne la uati hmitrötre i Nyidrë. Ame la easa sipo ixatua göne la ketre jol, Nyidrëti a hamë së la uati hmitrötr matre troa ameköti së me hamë trengecatre koi së. (2 Korinito 4:7) Jëne la Tusi Hmitrötr, Iehova a sa la itre thithi së me xatua së troa ië mekune hnyawa. Matre, ame ngöne la easa e la Tusi Hmitrötr, tro së lai a öhne la itre xa xötre ka troa xatua së. Nge ame ngöne la itre ijine icasikeu, tro Iehova a nyi jëne la ketre trejin matre troa qaja la mekun ka ihmeku memine lo hne së hna sipon. Maine pena, tro Iehova a nyi jëne la ketre qatre thup ne la ekalesia, matre troa xatua së jëne la Tusi Hmitrötr.—Galatia 6:1.

19. Pine nemene matre ame itre xa ijin, tha canga sa kö Iehova la itre thithi së?

¹⁹ Ame itre xa ijin, easa hnyinge ka hape, ‘Hnauëne laka tha sa pala kö Iehova la itre thithi së?’ Atre kö Iehova la ijin me aqane troa sa la itre thithi së, ke atre hi Nyidrëti la hne së hna ajan. Ame ngöne la ketre götran, loi e tro palahi sa thith, matre troa amamane la nyipici së me lapaune së koi Nyidrë. (Luka 11:5-10) Ame itre xa ijin, kola asesëkötrë së la aqane sa i Nyidrë la itre thithi së. Tune la easa thith göne la ketre jol ka tru laka, tha hnei Nyidrëti kö hna canga apatrene lai jol. Ngo Nyidrëti pe a hamëne la trengecatr, matre atreine së troa xomihni ahoeany.—E jë la Filipi 4:13.

20. Pine nemene matre tro pala hi sa thithi koi Iehova?

²⁰ Tru la madrine së troa ithanata me Iehova jëne la thith! Xecie hnyawa koi së laka Nyidrëti a drenge la itre thithi së. (Salamo 145:18) Maine tro pala hi sa thithi qa kuhu hni së, tro ha acatrene la aqane imelekeu së me Nyidrë.