1. Pine nemen matre loi e tro sa thele troa atrepengön la itre angela?

MAINE easë a thele troa atre la ketre atr, haawe loi e tro sa atre la hnepe lapa i angeic. Ceitune hi lai memine la easë a thele troa atre Iehova, laka loi e tro mina fe së a atre hnyawa la itre sine lapa i Nyidrë, ene la itre angela. Kola hëne hnei Tusi Hmitrötr la itre angela, ka hape, “nöjei nekö i Akötesie.” (Iobu 38:7) Haawe, nemene la hnëqa i angatr thenge la aja i Akötresie? Hapeu, mama kö la itre huliwa i angatr ngöne la aqane trongene la mel ne la atr? Kolo kö a hane löhnin la mele i nyipunieti hnene la itre angela? Maine nyipici, tre tune kaa?

2. Ka traqa qaa kaa la itre angela, nge ala ijetre angatr?

² Anyimua qaja hnine la Tusi Hmitrötr, la pengöne la itre angela. Loi e tro sa pane wange lai itre xaa hnepe mekune cili, matre troa atrepengöne hnyawa la itre angela. Ka traqa qaa kaa la itre angela? Kolose 1:​16 a qaja ka hape: “Hnei nyidëti [Iesu Keriso] hna xupe la nöjei ewekë asëjëihë, nöjei ewekë e hnengödrai, me e celë fen.” Haawe, ame asë hi la itre angela, tre hna xupi angatre asë hi hnei Iehova jëne la Neköne haetra i Nyidrë. Ala ije la itre angela? Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape, itre hadredre lao milio la etrune la itre angela hna xup, nge itre ka tru trenge catrene angatr.​—Salamo 103:20. *

3. Nemene la hna qaja koi së ngöne Iobu 38:​4-7 göne lo itre angela?

 ³ Önine la Tusi Hmitrötr, ene la Wesi Ula i Akötresie, ka hape ame lo kola nyitrepen la fen, hna “ce hë madine la nöjei nekö i Akötesie asëjëihë.” (Iobu 38:​4-7) Celë hi matre traqa pane kö la itre angela qëmekene troa xupe la itre atr, memine la ihnadro. Kola amamane fe hnei Tusi Hmitrötr la wene ne la hni ne la itre angela, celë hi matre hna qaja ka hape, hnei angatr “hna ce nyima.” Haawe, hnene la “nöjei nekö i Akötesie asëjëihë” hna ce madrin. Ame enehila, itre angela asë a sine la hnepe lapa ka cahae ne la itre hlue i Iehova Akötresie.

4. Tune kaa la aqane amamane Tusi Hmitrötr ka hape, ka tru kowe la itre angela la aqane ujë ne la itre atr?

⁴ Qaane lo angatr a öhne la kola xupe la itre pane atr, hnene la itre angela ka lolo hna amamane la nyipi aja i angatr ene la troa kökötr la lapa ne la itre atr me troa eatrën la aja i Akötresie. (Ite Edomë 8:​30, 31; 1 Peteru 1:​11, 12) Tro ju pë hë la itre drai, nge itre angela ka ala nyimu a öhne la itre atren la hnepe lapa, ene pe xele hë angatr ma hane nyihluene la Atre xupi angatr ka ihnim. Eje hi laka, hetre hleuhleu thene pe lo itre angela ka lolo. Ame ngöne la ketre götran, tre e bëeke hmaca ha koi Iehova la ketre atr, ene pe hetre “madine qëmeke ne la nöjei angela.” (Luka 15:10) Pine laka kola wangatrune hnyawa hnene la itre angela la mele ne la itre atr ka nyihlue i Akötresie, trotrohnine hi së lo kepin matre Iehova a anyimua upe la itre angela troa ithuecatr me thupën la itre hlue ka mele nyipici koi Nyidrë e celë fen. (Heberu 1:​7, 14) Tro sa ce wange la itre xaa ceitun.

5. Nemene la itre nyine anyipicin hnine la Tusi Hmitrötr ka amaman la aqane ixatua ne la itre angela?

⁵ Hnene la lue angela hna xatua Lota ketre thupëtresij ka thiina ka meköt memine la lue nekö i nyidrë jajiny, matre troa mele pe ngöne la ijine kola apaatren la lue traon, zine la ngazo, ene Sodoma me Gomera; celë hi matre hna kötre sai angatr qa ngöne lai götrane hna troa lep apaatren. (Genese 19:​15, 16) Itre macatre ka nyimutre thupene hë lai, kola kuië Daniela pena hnine la ope liona, ngo thaa hna ketri angeice kö hnene itre ej, ene pe  angeic a qaja jë ka hape: “Hnei Akötesingö hna upe la angela i nyidë, me ahumune la ite qe ite liona.” (Daniela 6:​22) Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hnene la ketre angela hna thepe Peteru lo ketre aposetolo qaa kalabus. (Ite Huliwa 12:​6-​11) Ketre, hna xatua Iesu fe hnene la itre angela ngöne lo nyidrëti a nyiqaane cainöj e celë fen. (Mareko 1:​13) Nge qëmekene troa meci hnei Iesu, hna mama la ketre angela koi nyidrë me “aegöcatenyi nyidë.” (Luka 22:43) Drei la ketre ithuecatre ka tru koi Iesu ngöne lo itre hnepe ijine ka nyipi ewekë catr ne la mele i nyidrë!

6. (a) Tune kaa la aqane thupën enehila hnene la itre angela la nöje i Akötresie? (b) Nemene la itre hnyinge hne së hna troa ce wang?

⁶ Ame enehila tre thaa kolo hmaca kö a iamamany la itre angela kowe la itre atre i Akötresie e celë fen. Ngo maine thaa öhnyi angatre kö hnene la lue meke së atr, ame pe, tre, kolo pala hi a thupën la itre hlue i Akötresie hnene la itre angela i Nyidrë ka tru trengecatren, matre thepe së qa ngöne la itre iangazo ngöne la götrane la ua. Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape: “Kola lapa la angela i Iehova xöteithi angete qoue nyidë, me amele angat.” (Salamo 34:7) Pine nemen matre ithuecatr koi së la itre trenge ewekë celë? Pine laka hetrenyi la itre ua ka ngazo catr ka thele troa apaatrenyi së! Drei la itre angela cili? Ka xulu qaa kaa itre ej? Tune kaa la aqane tro itre eje a akötrë së? Tro sa ce wang la ketre pane ewekë ka traqa ekö ngöne la mele ne la atr.

7. Tune kaa la aqane ajeane Satana la itre atr qaathei Akötresie?

⁷ Tune lo hne së hna ce wang ngöne mekene 3, hnene la ketre angela hna aciane ekuhu hni angeic la ajane tro hmaca pena ha a musi kowe la itre xan, ene pe angeic a icilekeu ju me Akötresie. Ame hë thupene lai, kola hë angeic ka hape Satana lo Diabolo. (Hna Amamane 12:9) Ame ngöne lo 1 600 lao macatre thupene la hna amenu Eva, hnei Satana hna thele troa ajeane la itre atr asë qaathei Akötresie; ala xalaithe pe hi la itre ka mele nyipici koi Akötresie, ene Abela, me Enoka, me Noa.​—Heberu 11:​4, 5, 7.

8. (a) Hna tune kaa matre itre dremoni jë la itre xaa angela? (b) Nemene lo hna kuca hnene la itre demoni matre thaa paatre ju fe kö angatr hnine lo iwë ne la hneijine i Noa?

⁸ Ame ngöne lo hneijine i Noa, hetrenyi la itre xaa angela ka icilekeu  me Iehova. Hnei angatr hna nue la göhnë i angatr hnine la hnepe lapa i Akötresie e hnengödrai, me uti kowe la fen me xomi ngönetrei ne atr. Nemene la kepine lai? Kola qaja ngöne Genese 6:2 ka hape: “Öhnë hë la nöjei nekö i Akötesie la ite neköne la nöjei ate jajiny laka lolo angat ; ame hnei angate hna xome nyine ite fö’ i angate lo hnei angat hna isa ajan.” Ngo thaa hnei Iehova kö hna nue lai itre angela cili troa kuca pala hi la aja i angatr me angazon la itre atr. Hnei Nyidrëti hna axulune la ketre iwë e celë fen, ame hna apaatrene ju qaa la fen la itre atr ka ngazo asë, nge mele ju pë hë lo itre sipu hlue i Nyidrë. (Genese 7:​17, 23) Ngo hnene la itre angela ka icilekeu, lo itre dremoni hna nuetrije la itre itraunene i angatr ene lo itre ngönetrei ne atr me elë hmaca hnengödrai eë, ke itre ua angatr. Hnei angatr hna ce xöle memine lo  Diabolo, matre angeice hë la “tixene la nöjei demoni.”​—Mataio 9:​34.

9. (a) Nemene la ewekë ka traqa kowe la itre dremoni ngöne la angatr a bëeke hmaca hnengödrai eë? (b) Nemene la hne së hna troa wang göne la itre dremoni?

⁹ Ame ngöne la kola bëeke hmaca lo lai itre angela ka thaa idrei hnengödrai eë, hna ëji angatre pë hë tune mina fe lo tixe i angatr ene Satana. (2 Peteru 2:4) Ngacama thatreine hmaca kö angatr enehila troa nyi ngönetrei ne atr, ngo angatr pala hi a thele troa ajojezine la itre atr. Eje hi laka kola xatua Satana hnene la itre dremoni troa “amenune la fene hnengödrai asëjëihë.” (Hna Amamane 12:9; 1 Ioane 5:​19) Hna tune kaa? Hetrenyi la itre aqane nyinyithiina ne la itre dremoni nyine amenun la itre atr. (2 Korinito 2:​11) Tro sa ce wange la itre xaa aqane nyinyithiina i angatr.

10. Nemene la kuci haze?

¹⁰ Itre dremoni a amenune la itre atr hnene la kuci haze. Ame la kuci haze, tre kolo hi a nyijën la itre dremoni troa nyi sinatrongen la ketre atr, matre angatr a löthe la atr, maine pena, jëne la ketre ka kuci drösinöe. Tusi Hmitrötr a wathebon troa kuci haze me hmekë së troa kuca la ketre ewekë ka ceitun memine ej. (Galatia 5:​19-​21) Ame la kuci haze koi itre demoni, tre, ceitu me wana maja kowe la atre nyi ie. Kola xome hnene la ka nyi ie la itre maja ka isapengön, matre troa ea la itre ie ka isapengön. Ceitune hi memine la itre ua ka ngazo, laka, angatr a xome la nöjei pengöne aqane troa kuci haze matre troa ea la nöjei pengöne atr fene la hnatrapaime i angatr.

11. Nemene la nyi haze, nge pine nemen matre loi e troa thipetrije ej?

¹¹ Ame la ketre wana maja hna xome hnene la itre dremoni, tre ene la nyi haze. Nemene la nyi haze? Celë hi ketre jëne troa thele la itre ewekë ka troa traqa elany, nge hna thatre. Ame la itre xaa aqane nyi haze, tre ene la troa pi atrepengön la ketre ewekë jëne la aqane trongene la itre wëtresij, me jëne wene bul ver lo hna hape boule de cristal, me elo ihano (taro), me jëne la atre qeje loi, me troa xötre pu, me wai gerisör. Maine ala nyimu la itre atr ka mekune ka hape, pëkö engazone la nyi haze, Tusi Hmitrötre a  amamane laka lue treme sineene nyidro, ene la itre ka qeje loi me itre ua ka ngazo. Kola amamane la ketre ceitune ngöne Ite Huliwa 16:​16-​18, hetrenyi ‘la ketre dremoni ka nyi haze’ hna löthe la ketre jajiny, matre tro angeice a ‘atreine perofeta.’ Ngo eje hi laka, ame la kola ase helëne la dremoni, thatreine ju hi angeice qaja la itre ewekë ka troa traqa.

12. Pine nemen matre sisi la troa thele ithanata memine la itre ka meci hë?

¹² Ame la ketre aqane amenune la itre atr hnene la itre dremoni, tre ene la troa iupi troa ithanata memine la itre ka mec. Ngöne la itre xaa ijin kola hnëmecin hnene la itre atr la ketre hnei angatr hna hnim, ene pe kola amenu angatr hnene la itre mekune ka ngazo göi itre ka meci hë. Maine jë tro la ketre u ne ta a hamën la ketre ithuemacanyi ka ketre pengön, maine jëne pena la aqane ithanata ne lo ketre atr ka mec. Haawe, nyimutre la itre atr ka mejiune ka hape, hetre ketre mele pala kö thene la itre ka mec, nge ame la easë a ithanata me angatr, kolo fe hi lai a xatua angatr ngöne la itre akötre i angatr. Ngo trenga thoi nge ngazo la aqane “iakeukawanyi” cili. Pine nemen? Pine laka kola nyitipune hnene la itre dremoni la aqane ithanatane la itre ka meci hë, me  hamëne jëne la ketre u ne ta la itre ithuemacanyi matre troa atrepengöne lo lai itre atr ka mec. (1 Samuela 28:​3-​19) Ketre, tune lo hne së hna ce wang ngöne lo Mekene 6, lo kola qaja ka hape, thaa ka mele hmaca kö la itre atr ka meci hë. (Salamo 115:17) Haawe, eje hi laka, ame la “ate ithanata me u ne wezipo,” tre, tha kolo caasi kö a amenu angeice hnene la itre ua ka ngazo, ngo angeice fe a icilekeu memine la aja i Iehova. (Deuteronomi 18:10, 11; Isaia 8:​19) Qa ngöne lai, thupëne hnyawa kö së, nge thipetrije pi së lai maja ka ngazo hna xome hnene la itre dremoni.

13. Nemene la hna atreine troa kuca hnene la itre atr ka nyimutre ka xouene ekö la itre dremoni?

¹³ Thaa itre ua ka ngazo hmekuje kö a amenu së, angatre fe a isi. Ame enehila, atre hi Satana me itre dremoni i angeic ka hape, “xoxopate pe hi la ijine” mele angatr qëmekene troa nyipune la iajojezi angatr, celë hi matre kola catrehnin la aqane itupathi angatr. (Hna Amamane 12:​12, 17) Itre thauzane la etrune la itre atr ka xouen ekö la itre ua ka ngazo cili, ngo pëhë xou i angatr enehila. Hna tune kaa matre paatre pi la xou thei angatr? Nemene la nyine troa kuca hnene la ketre atr, maine ka kuci haze fe angeic?

14. Tune la itre Keresiano ne Efeso, nemene la aqane tro sa thipetrij la itre ua ka ngazo?

¹⁴ Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr la aqane troa cile kowe la itre ua ka ngazo memine la aqane troa kötre angatr. Tro sa ce wang la ketre ceitun ekö ngöne la hneijine i Iesu, hna traqa ngöne la traon e Efeso. Ame la itre xaa atr ne la traon e Efeso tre, qëmekene tro angatr a lö matre itre Keresiano jë, itre ka kuci haze angatr. Ame ngöne lo angatr a mekune troa thipetrij la kuci haze, nemene lo hnei angatr hna kuca? Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape: “Nge ala nyimu fe angete nyinyithina a icasinekeune la itre tusi angat, me deuthe tije it’ eje qëmeke ne la nöjei ate asë.” (Ite Huliwa 19:19) Ame la kola dreuthetrij la itre itus ne nyinyithina hnene la itre Keresiano ka hnyipixe, tre angatre hi a hamën la ketre tulu kowe la itre atr ka ajan troa kötren la itre ua ka ngazo enehila. Nyipi ewekë tro la itre atr ka ajan troa nyihlue i Iehova, a trije la nöjei  ewekë hna xome nyine kuci haze; ene la itre itus, maine itre zonal, itre video, itre poster, itre nyima, maine itre ewekë ka nyimutre hna xome nyine kuci haze. Caasi pala hi itre ej me itre idrola, itre wene drösinöe nyine ithupë, maine itre ahnahna pena hna hamëne hnene la itre ka kuci haze.​—1 Korinito 10:21.

15. Maine easë a ajan troa cile kowe la itre ua ka ngazo, nemene la nyine tro sa kuca?

¹⁵ Itre macatre hë e thupene la hna dreuthetrij hnene la itre keresiano ne Efeso la itre itusi ne kuci haze, hnei Paulo hna cinyihane ka hape: “Tha eëshë kö a ikuië me ate, . . . ngo ite [“ua,” MN ] ka ngazo.” (Efeso 6:​12) Thaa tro jë kö a nue së hnene la itre dremoni. Angatre pala hi a thele troa imusinë. Matre nemene la itre xaa nyine troa kuca hnene la itre Keresiano? Hna qaja fe hnei Paulo ka hape: “Ce me it’ ej’ asë xomejë fe la pete ene la lapaun, mate cate nyipunie troa apine la ite jo ne hazo eë ne la ka ngazo [Satana].” (Efeso 6:​16) Nyipici laka, e catrecatre la lapaune së, atreine hi së troa hane cile kowe la itre ua ka ngazo.​—Mataio 17:20.

16. Tune kaa la aqane tro sa acatren la lapaune së?

¹⁶ Nemene la aqane tro sa acatren la lapaune së? Troa catre inin la Tusi Hmitrötr. Ame la ecatrene la ngöne uma, tre qa ngöne la ecatren la trepene ne ej. Ceitune hi lai memine la lapaune së, laka tro eje a catr e hna eköthe hnyawa la trepen, ene la troa atrepengöne hnyawa me hetrenyi la atrehmekun ne la Wesi Ula i Akötresie ene la Tusi Hmitrötr. Maine hne së pala hi hna e me inin la Tusi Hmitrötr ngöne la nöjei drai, tro ha catre la lapaune së. Tune la ngöne uma ka catr, tro ha thupë së qa ngöne la iajojezi ne la itre ua ka ngazo.​—1 Ioane 5:5.

17. Nemene la itre nyine troa kuca matre tro sa atreine cile kowe la itre ua ka ngazo?

¹⁷ Nemene lo itre xaa hna kuca hnene la itre Keresiano ne Efeso? Angatr a aja nyine troa thupë angatr, pine laka angatr a mele hnine la ketre traon hna jilapane hnene la itre dremoni. Haawe, hnei Paulo hna qaja koi angatr ka hape: “Kola thithi pala hi . . . la thithi sipo asë ngöne la ua.” (Efeso 6:​18) Pine laka easë fe enehila a mele ngöne la fene hna jilapane hnene la itre dremoni, nyipi ewekë tro sa catre thithi koi Iehova matre tro Nyidrëti a thupë së, nge matre tro sa atreine cile kowe la itre ua ka ngazo. Ketre,  nyipi ewekë tro sa qaja la ëje i Iehova ngöne la itre thithi së. (Ite Edomë 18:10) Qa ngöne lai, loi e tro sa catre thithi koi Akötresie matre tro Nyidrë a ‘thepe së qaathene la ua ka ngazo,’ ene Satana lo Diabolo. (Mataio 6:​13) Nge ame Iehova, tro Nyidrëti a drenge la itre thithi së.​—Salamo 145:19.

18, 19. (a) Pine nemen matre ijije hi tro sa ngaane la itre ua ka ngazo? (b) Nemene la hnying hna troa sa ngöne la mekene thupen?

¹⁸ Eje hi laka ka iakötrë la itre ua ka ngazo, ngo e hne së hna thipetriji Diabolo me qale catre koi Akötresie, ene la troa kuca la aja i Nyidrë, thaa tro kö së lai a xoue angatr. (Iakobo 4:​7, 8) Hna nyi ifegone hi la trenge catre ne la itre ua ka ngazo. Hna thaipië angatre ngöne lo ijine i Noa, nge troa kootrë angatr elany. (Iuda 6) Mekune hnyawa kö së laka, kola thupë së hnene la itre angela i Iehova ka catr. (2 Ite Joxu 6:​15-​17) Atraqatr la ajane la itre angela tro së a cile kowe la itre ua ka ngazo. Eje hi laka, kola xatua së hnene la itre angela ka lolo. Qa ngöne lai, loi e tro sa qale catre koi Iehova memine la hnepe lapa i Nyidrë ene lo itre ua ka mele nyipici. Epi tro fe së a kötren la nöjei pengöne aqane kuci haze, me trongëne pala hi la eamo qa hnine la Wesi Ula i Akötresie. (1 Peteru 5:​6, 7; 2 Peteru 2:9) Nyipici laka, ijije hi tro sa ngaan la itre ua ka ngazo.

¹⁹ Ngo pine nemen matre Akötresieti a nue la itre ua ka ngazo troa akötrën la itre atr? Celë hi la hnyinge hna troa ce wang ngöne la mekene thupen.