1. Nemene la hna meköle goeëne hnei Ezekiela?

 NEMENE ju hë e traqa ju koi epuni la hna melëne hnei Ezekiela perofeta, a 2 500 hë lao macatre enehila? Epuni a easenyine la ketre ēnē ka tru catr. Nge ame e cili, hetre angela ka trene men, angeic a amamai epuni la götrane cili ka draië catr, nge nyine hain! Epuni a elëne hune la ija a sevene lao hna feke ca. Könitre la köni qanahag, nge epuni a qëmeke kowe la ketre. Hetre xou i epuni la epuni a cile qëmekene la itre qanahage cili. Kola e la 30 lao met ne edraiën itre ej. Ame la epuni a lö, tre, epuni a öhne la itre hnahage ne thup. Hna tratraune ngöne la itre kapa la itre sinöe pama.—Ezek. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Nemene la hna nyihatrene hnene la ēnē? (Wange ju fe la ithuemacany.) (b) Nemene la hne së hna inin jëne la itre ithuemacanyi göne la itre qahnahage ne la ēnē?

² Celë hi ēnē ngöne la götrane u hna meköle goeëne hnei Ezekiela. Nyimu ithuemacanyi hnei angeice hna hamën göne ej, matre eje a xome la mekene 40 koi 48 ne la tusi angeic. Kola nyihatrene la ēnē cili hnene la itre hna amekötine hnei Iehova thatraqane la hmi ka wië. Nge ame la itre ithuemacanyi cili, itre eje isa ala cas, tre, ka hetre aliene kowe la aqane isa nyihlue i Iehova hne së ngöne la itre drai ne la pune celë. a Nemene la aliene la itre qanahage ka draië catr? Itre eje a amekunë së ka hape, ame la itre ka lö kowe la hmi ka wië, tre nyipi ewekë tro angatr a mele thenge la itre trepene meköti ka draië i Akötresie. Ame fe lo itre sinöe pama e hnine la Tusi Hmitrötr, tre kola nyihatrene la thiina ka meköt. (Sal. 92:12) Nge tune kaa fe lo itre hnahage ne thup? Kola mama hnyawa ka hape, ame la itre ka xele ma trongëne la itre trepene meköti Akötresie, tre tha ijiji angatre kö troa hane lö kowe la hmi ka wië. Kola qaja lo itre hna amekötine hnei Akötresie thatraqane la mele së.—Ezek. 44:9.

3. Pine nemene matre nyipi ewekë tro pala hi la itre Keresiano a nyidrawa angatr?

³ Nemene la aqane eatre la hna meköle goeëne hnei Ezekiela? Tune lo hne së hna ce wange hë ngöne la Mekene 2 ne la itusi celë, hnei Iehova hna nyidrawane la nöje i Nyidrë jëne Iesu qaane lo 1914 uti hë lo kola xejë lo 1919. Hapeu, hna umuthe hi e cili lo huliwa ne nyidrawan? Ohea. Ame ngöne la ca hadredre lao macatre ka ase hë, tha mano kö Keriso isigöline la itre trepene meköti Iehova ngöne la götrane thiina, göi tro pala hi a nyidrawane la itretre drei nyidrë. Pine nemen? Pine laka, Keriso a thepe angatre qa  ngöne la fene ka ngazo, nge Satana pala hi a thele matre tro hmaca angatr a kuca la ngazo. (E jë la 2 Peteru 2:20-22.) Tro sa ce wange la köni götrane nyine troa nyidrawane hnene la itre nyipi Keresiano. Ame la pane götran, tre, thiina ne la Keresiano; hnaaluen, troa wië la ekalesia; hnaakönin, itre hna amekötine thatraqane la hnepe lapa.

4, 5. Nemene nyinyithiina hnei Satana hna majemine xom göi troa iaö së, nge nemene la aqane ie?

⁴ Hnene pala hi la itre hlue i Iehova hna wangatrune la itre trepene meköti göi thiina. Haawe, mama hnyawa ha koi angatre la itre ithuemacanyi göne lai. Tro sa ce wange la itre xa götran.

⁵ Kuci ngazo. Hnei Iehova hna amekötine la ce meköle trefëne e hnine la faipoipo, ewekë ka lolo lai me pë ethan. Aja i Satana catre troa ujëne la ahnahna cili matre tro pena ha ketre ewekë ka sis, nge angeice a huliwane lai troa iaöne la itre hlue i Iehova, matre tha kepe angatre pi hnei Akötresie. Celë hi nyinyithiina i Satana ka ie ekö lo hneijine i Balaama, nge catrehnine catre hmaca kö la aqane nyinyithiina i angeice cili ngöne la itre drai ne la pune celë.—Num. 25:1-3, 9; Hna ama. 2:14.

6. Nemene la hna sisinyi ka mama ngöne la Ita Ne Thup? Nemene la aqane huliwane ej, nge pine nemene matre tha kuca hmaca kö angatre tune lai? (Wange ju fe la ithuemacany.)

⁶ Ame göi troa cile kowe la aqane nyinyithiina i Satana, hnene la Ita Ne Thup ne 15 Juun 1908 hna qaja la ketre hna sisiny, kola qaja la mekune celë: “Ame ngöne la nöjei ijin, me nöjei götran, gaa sihngödri ju hë maine gaa tru atr pena, eni a sisinyi laka, maine trahmanyi ni, tro ni a thupëne la aqane ujëng kowe la föe, nge maine ketre föe ni, tro ni a thupëne la aqane ujëng kowe la trahmany.” b Ngacama tha hna musinë angatre kö, ngo ame pe nyimutre la itre ka sisiny, me sipone troa hane mama la ëje i angatre ngöne la Ita Ne Thup. Ame la itre macatre thupen, öhne jë hi angatre laka, kolo pë hë a kuca, ke hna majemin, ngo pë hë alien, haawe, tha sisinyi ju hi angatr. Ngo, ame la itre trepene meköti göi thiina ka nyitrepene la hna sisinyi cili, tre, hna amexeje pala hi.

7. Ame lo 1935, nemene jole hna qaja mekötine hnene la Ita Ne Thup, nge nemene la itre hna amekötine hna amexeje hmaca?

⁷ Kola catrehnine catre la aqane nyinyithiina i Satana. Hnene la Ita Ne Thup ne 1 Maac 1935 hna qaja mekötine la ketre jole ka tru thene la nöje i Akötresie. Itre xan a mekune ka hape, e ka catre cainöje angatr, tha nyipi ewekë pë hë tro angatr a hane trongëne la itre trepene meköti Akötresie göi thiina ngöne la mele i angatr. Kola qaja hnyawane hnene la Ita Ne Thup ka hape: “Ame la troa cainöj, tha celë hmekuje kö la nyine troa kuca. Itretre nyi trenge ewekë i Akötresieti la Itretre Anyipici Iehova, celë hi matre nyipi ewekë troa mama qa ngöne la thiina i angatre laka, angatre a nyi trenge ewekë i Iehova memine la baselaia i Nyidrë.” Nge eje fe a amamane la itre hna amekötine göi faipoipo me göi ce meköle trefën, matre xatuane la itre hlue i Akötresie troa “kötrene la kuci ngazo.”—1 Kor. 6:18.

8. Pine nemene matre hna qaja lapane hnene la Ita Ne Thup la aliene la qene Heleni ne la kuci ngazo?

⁸ Ame ngöne la itre macatre ka ase hë, hna qaja lapane hnene la Ita Ne Thup la sipu aliene la hnaewekë qene Heleni göi kuci ngazo, hna hape por·neiʹa. Kola qaja la itre aqane ce meköle trefën hnene  la lue atr ngo thaa ka faipoipo kö. Nge eje fe a qaja la nöjei pengöne aqane kuci ngazo, lo itre hna kuca ngöne la itre uma koi itre föe ne gojenyi. Haawe, hnei Keriso hna thupëne la itretre drei nyidrë qa ngöne la nöjei aqane kuci ngazo ka hetre ethanyin kowe la ka ala nyimu enehila.—E jë la Efeso 4:17-19.

9, 10. (a) Nemene la hna ithanatane hnene la Ita Ne thup ne lo macatre 1935? (b) Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göi aqane troa iji kahaitr?

⁹ Iji menu la kahaitr. Hnene la Ita Ne Thup ne 1 Maac 1935 hna qaja la ketre götrane thiina, me hape: “Kola öhne laka, hna cainöje hnei itre xa trejin, me kuca la itre xa huliwa i Akötresie, ngo ka nango iji kahaitre pe. Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göi aqane troa iji waina? Ka loi kö troa iji la waina, nge hetre ethane pe kowe la huliwa së e hnine la organizasio i Akötresie?”

¹⁰ Kola sa thenge la Wesi Ula i Akötresie hnene la Ita Ne Thup. Tha hna wathebone kö troa iji la kahaitr, ngo ame la hna wathebone hnei Tusi Hmitrötr, tre ene la troa hmo hnei kahaitr. (Sal. 104:14, 15; 1 Kor. 6:9, 10) Ame ngöne la kola kuca la itre huliwa i Akötresie nge ka nango iji pe, tre hna majemine amexeje lo Akötresie a humuthe lo lue neköi Arona pine nyidroti dreu sinöe ka pui loi, ngo tha hnëqa i nyidroti pe. Kola mama pë hë e thupen la kepine matre huliwa menu jë nyidro, ke, ase hë Akötresieti lo wathebone kowe la itretre huuje asë troa iji kahaitr ngöne la ijine angatr a kuca la itre huliwa i Akötresie. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Itretre drei Keriso enehila a trongëne la trepene meköti cili, me thupëne matre tha tro pi kö angatr a kuca la huliwa i Akötresie, nge ka nango iji kahaitre pe.

11. Pine nemene matre ketre manathith kowe la itre hlue i Akötresie troa trotrohnine hnyawa la pengöne la atr ka iji lapa la kahaitr?

¹¹ Ame ngöne lo itre macatre ka ase hë, hna amanathithine la itretre drei Keriso jëne la aqane trotrohnine hnyawa angatre la pengöne la atr ka iji lapa la kahaitr, ke thatreine hë troa nue. Eloine pe, jëne la xeni ne la u ka traqa ngöne la ijine ka ijij, ala nyimu la hna xatuan matre amekötine la mele i angatr. Ala nyimu la ka kepe ixatua qa ngön, ke, tha kuca ha angatre la ewekë cili. Pëkö ala cas the së ka ajane troa iji menu la kahaitr. Atre hnyawa hi së laka, troa thaipiëne me hetre ethane kowe la hnepe lapa së, nge tro fe ha thapa qaathe së la ewekë ka tru, ene la troa nyihlue i Iehova hnyawa.

12. Nemene la aqane trotrohnine hë ekö la itretre drei Keriso göi sixa?

¹² Sixa. Traqa pë hë la itre drai ne la pun, nge trotrohnine hë ekö hnene la itretre drei Keriso la engazone la sixa. Traqa koi itre macatre enehila, hnei Charles Capen, ketre trejine qatr hna qaja hmaca la nyidrëti a xötrei iöhnyi me Charles Taze Russell ngöne la itre macatre 1890 e Allegheny, Pennsylvanie. Kola 13 lao macatre i Charles Capen, lo angeice me köni trejine me angeic a cile qëmekene la Hnalapa Ne Huliwa. Ame la Russell a tro ezi angatr, öni nyidrë: “Heni epuni hna ufi sixa, ke, hane hi la kola pupui sixa.” Ngo angatr a sa koi nyidrë ka hape, ohea. Eje hi lai laka, atre hnyawa hi angatre la mekuna i Russell. Ame ngöne la Ita Ne thup ne 1 Ogas 1895, hnei Russell hna pane qeje pengöne la 2 Korinito 7:1, öni nyidrë: “Tro lai a atrunyi Akötresieti tune kaa, me hetre eloine kowe la ketre Keresiano e tro angeic a ufe me hucë tepek. . . . Thatreine kö  tro sa mekune ka hape, ka pui sixa la Joxu së maine tro pena nyidrëti a amë hnine la që i nyidrë la ketre ewekë ka troa apuingazonyi nyidrë.”

13. Nemene la ewekë ka hnyipixe nyine nyidrawane la itretre drei Keriso lo macatre 1973?

¹³ Ame lo 1935, hnene la Ita Ne thup hna aceitunëne la sixa me “feja ka ngazo,” ame la ka hucën maine ufe pena, tre, tha tro kö a ketre atrene la Bethela maine nyi trenge ewekëne la organizasio, tune la itre pionie maine itre qatre thupe ka iwai trootro. Hetre ewekë ka lolo ka traqa lo 1973 hna qaja hnene la Ita Ne Thup ne 1 Semitrepa. Kola qaja ka hape, thatreine kö tro la Atre Anyipici Iehova a hetrenyi la mekuthetheu ka loi e hnine la ekalesia, e hnei angeice hna catre xome la hna majemine cili ka adron, me humuthe me apoizinëne la itre xan. Ame koi itre ka xele ma trije la sixa, tre, hna upetrön eë angatr. c Keriso hi la a pane kuca la ketre ewekë ka tru ngöne la kola nyidrawane la itretre drei nyidrë.

14. Nemene la wathebo i Akötresie göi madra, nge kola hlemu tune kaa la hamë madra?

¹⁴ Aqane huliwane menune la madra. Ame ngöne lo hneijine i Noa, öni Akötresie ka hape, ka ngazo e troa öni madra. Hnei Nyidrëti hna amexeje hmaca lai ngöne la Trenge Wathebo kowe la nöje i Isaraela, me upe fe la itre pane Keresiano troa “iananyipi . . . me madra.” (Ite hu. 15:20, 29; Gen. 9:4; Lev. 7:26) Tha sesëkötre kö së la Satana a xome la ketre aqane ukune enehila la itre atr matre ena la wathebo i Akötresie. Hna tupathe hë troa hamë madra ngöne lo itre macatre 1800, ngo ame hë la kola atrepengöne la itre groupes sanguins, kolo hë lai a hamë madra catre kowe la itre atr. Ame hë ngöne lo 1937, tre, hna kuca ha la itre uma hnë xeen amë la itre madra hna ithingën, nge ame hë lo Hnaaluene Isi Ka Tru, kolo ha kökötre catre la hamë madra me haöthe la fene hnene la huliwa cili.

15, 16. (a) Nemene la mekune hna xome hnene la Itretre Anyipici Iehova göi hamë madra? (b) Nemene la ixatua hna kapa hnene la itretre drei Keriso göi hamë madra, me itre drösinöe nyine nyihnan ej, nge nemene hë la thangan?

¹⁵ Qaane lo 1944, hnene la Ita Ne Thup hna qaja ka hape, ame la troa hamë madra, tre, ka ceitu hi lai memine la kola öni madra. Ame hë lo macatre thupen, kolo ha acatrene hnyawa la mekuna i Tusi Hmitötr, nge nualai hnyawa ha. Ame lo 1951, hna cinyihane la wenge hnyinge me itre mekune ka sa itre ej, göi troa xatuane la itre hlue i Akötresie troa ithanata me itre droketre. Ame e cailo fen, kola catre isigöline la mekune cili hnene la itretre drei Keriso, ene pe kola methinë angatre me qanangazo angatre me icilekeu me angatr. Ame ngöne ketre götran, tre Keriso pala hi a catre xome la organizasio i nyidrë matre troa hamëne la ixatua ka ijij hna jëne la itre boroshür, me itre tane mekune ka ithanatane atrune me qeje pengöne hnyawa la mekune cili.

¹⁶ Ame lo 1979, hnene la itre qatre thup hna nyiqaane iwai ngöne la itre pital matre troa ce ithanatane memine la itre droketre la pengö së, me qaja la itre kepine hna hamëne hnei Tusi Hmitrötr göi madra, me ce wange la itre drösinöe ka troa nyihnane la madra. Ame lo 1980, hna hnëkëne kowe la huliwa cili la itre qatre thup ka xulu qa ngöne la 39 lao traone ne Etazini. Ame hë e thupen, kola eköthe hnene la Lapa Ne Xomi Meköt la itre Kometr Ne Ixatua e  Pital e cailo fen. Hapeu, hetre thangane ka loi kö qa ngöne la itre hna amekötine cili? Ame enehila, nyimutre la itre droketre me itre ka huliwa i pital, me itre droketre ka ixöj me itre droketre ka thine iameköle, ka metrötrëne la aja së laka, tha tro kö a hane hamë madra. Kolo pala hi a tru catre hnei pital ka thele la itre xa aqane troa nyihnane la madra. Ame itre xan, angatr a wangatrune lai ceitu me ketre aqane inyië ka sisitria catr. Pane mekune jë së la hna kuca hnei Iesu matre troa thupëne la itretre drei nyidrë qa ngöne la itre nyinyithiina i Satana! Hapeu, tha kolo kö lai a akeukawane la itre hni së?—E jë la Efeso 5:25-27.

17. Tro sa amamane tune kaa ka hape, easa nyipiewekëne la aqane nyidrawane Keriso la itretre drei nyidrë?

¹⁷ Ka loi tro sa isa hnyinge ka hape, ‘Eni kö a hane nyipiewekëne la aqane nyidrawane Keriso la itretre drei nyidrë me aqane ini angatre hnei nyidrë troa trongëne la itre wathebo i Akötresie? Tha tro pi kö sa thëthëhmine ka hape, Satana pala hi a thele troa ananyi së qaathei Iehova me Iesu, me apujene la aqane metrötrëne së la itre wathebo i Akötresie. Eloine pe, tha ka cipa ewekë kö la organizasio i Iehova. Kola hmekë së me hamëne la itre eamo ka lolo matre troa thepe së qa ngöne la itre thiina ka sis ne la fen. Haawe, loi e hmala la itre hni së me canga drengethenge la itre eamo cili ka sisitria.—Ite edomë 19:20.

18. Nemene la mekune ka mama qa ngöne la hna meköle goeëne hnei Ezekiela göne la itre atr ka xele ma trongëne la itre hna amekötine hnei Akötresie?

¹⁸ Ame la hnaaluene götrane hna nyidrawan, tre, ene la ekalesia. Hetre itre hna kuca matre tro pala hi a wië la ekalesia. Ngazo pe, ame thene la itre ka kapa la itre hna amekötine hnei Iehova göi thiina, me nue la mele i angatre koi Nyidrë, hetre itre xane hmaca kö ka trotrije la hnei angatre hna sisiny. Ame itre xan, kola saze la aqane mekuna i angatr, me icilekeu memine la itre hna amekötine cili. Matre nemene la nyine troa kuca? Ame ngöne la ēnē hna meköle goeëne hnei Ezekiela, tre, hetrenyi la mekune ka sa la hnyinge celë. Mekune hi nyipunieti lo itre qanahage ka draië catr? Ame la kola lö cili thenge, hetrenyi la itre hnahage ne thup. Kola troa thupëne la ēnē ngöne la götrane u hnene la itretre thup, me sawa troa hane lö hnin hnene la itre “tha hna peritomone la hni.” (Ezek. 44:9) Hane hi lai ka amekunë së hnyawa laka, tha nöjei atr menu kö la ka troa lö hnine la hmi ka wië, ngo ene hmekuje hi lo itre ka catre metrötrëne la itre hna amekötine hnei Iehova göi thiina. Ketre tune mina fe la manathith hna kapa qa ngöne la hna ce mele memine la itre Keresiano hnine la hmi ka wië, laka, tha thatraqai nöjei atr menu kö.

19, 20. (a) Nemene la aqane xatuane Keriso la itretre drei nyidrë göi troa amekötine la aqane kootrëne la atr ka tha ietra kö? (b) Nemene la köni kepine matre kola upetrön eë la itre ka xele ma ietra?

¹⁹ Ame lo 1892, hna qaja hnene la Ita Ne Thup “la hnëqa së troa upetrön eë (itre Keresiano) la itre ka kelikelën ka hape, hnei Keriso hna hamëne la thupene mel thatraqa së asë. Ka mama la aqane icilekeu itre xan, nge ame itre xan tha mama kö, ngo itre ka tune fe hi.” (E jë la 2 Ioane 10.) Ame lo 1904, hna qeje pengöne hnene la itus La Nouvelle Création ka hape, troa angazone la ekalesia hnene la itre ka catre kuca la ngazo. Ame ekö, ke maine troa kuca la ketre ngazo ka tru hnene la ketre trejin, tre, troa ameköti angeic qëmekene la ekalesia. Ame e cili, kola isa qeje mekune hnene la itre atren. Ngo xalaithe hi la itre hna amekötine tune lai. Ame lo 1944, hnene la Ita Ne Thup hna qaja ka hape, tro hmekuje hi a ithanatane la itre jole cili hnene la itre trejine trahmanyi ka cilëne la itre hnëqa ngöne la ekalesia. Ame hë lo 1952, hna qaja hnine la Ita Ne Thup la aqane troa ithanatane la itre jol ngöne la kola iameköti e hnine la ekalesia, thenge la hna amekötine hnei Tusi Hmitrötr. Hna ithanatane atrune la kepine matre kola upetrön eë la itre ka kuca la ngazo, nge ka xele kö ma ietra. Ame hi lai kepin, tre kola thupëne matre tro pala hi a wië la ekalesia.

²⁰ Qaane ju hi lai, hnei Keriso pala hi hna xatuane la itretre drei nyidrë matre troa nyidrawane me wenë la aqane tro angatr a amekötine la itre ka kuca la itre ngazo ka tru. Hna hnëkëne me inine hnyawa la itre qatre thup matre tro angatr a iameköti hnyawa thenge la aqane waiewekë i Iehova, Atre thiina ka meköt me ka utipin. Mama hnyawa ha koi së enehila la köni kepine matre kola upetrön eë la atr ka tha ietrane kö la ngazo i angeic: (1) troa thupëne matre tha tro kö a adrone la ëje i Iehova (2) troa thupëne matre tha tro kö a hetre ethane kowe la itre atrene la ekalesia la ngazo hna kuca, nge (3) troa xatuane hmaca la ka kuca la ngazo troa ietrane la itre ngazo i angeic.

21. Hnei nemene matre ketre manathith kowe la nöje i Akötresie la hna amekötine hnei Iehova göi troa upetrön eë?

 ²¹ Öhne hi epuni la manathith hna kapa hnene la itretre drei Keriso ngöne la kola upetrön eë la atr ka tha ietra kö? Ame ekö e Isaraela, ka hetre ethane kowe la nöj, la kola kuca la ngazo hnene la itre atr. Hna traqa fe ngöne la ketre ijin, laka, tru catre kö hnei ka kuca la ngazo, nge co pë hë la hnei ka hnimi Iehova me ajane la thiina ka meköt. Celë hi matre hnene la nöje hna adrone lapane la ëje i Iehova, ene pe tha kepe angatre hë hnei Nyidrë. (Iere. 7:23-28) Ngo ame la nöje i Iehova enehila, tre itre trahmanyi me föe ka macaje ngöne la götrane u. Qa ngöne laka hna upetrön eë la itre ka xele ma ietra, thatreine hmaca kö Satana troa angazone la ekalesia me adrone ej jëne angatr. Hna nyifegone hi la hnei angatre hna atreine troa kuca. Haawe, xecie hnyawa kowe la itre hlue i Iehova ka hape, ce angatre me Nyidrë. Tha tro pi kö sa thëthëhmine la hnei Nyidrëti hna thingehnaeane koi së ka hape: “Pëkö ewekë hna kuca nyine ishi me nyipo hna troa ien.” (Is. 54:17) Easë kö a sajuëne la itre qatre thup ka cile kowe la itre ejolene la troa iameköti e hnine la ekalesia?

22, 23. Pine nemene matre easa madrine atraqatre kowe la itre Keresiano ngöne lo kola xejë la itre macatre 1900, ngo hnei nemene matre qaja jë ka hape, loi e troa atreine tulu ewekë e hnine la hnepe lapa?

²² Ame la hnaakönine götrane kola nyidrawane la itretre drei Keriso, tre, ene la faipoipo me melene la hnepe lapa. Ka maca hnyawa kö la aqane goeëne së la hnepe lapa së ngöne la kola tro la itre macatre? Eje hi. Drei la ketre ceitun, easa haine la aqane catre ne la itre hlue i Akötresieti ekö ngöne lo kola xejë la itre macatre 1900. Madrine catre së la aqane nue asë hnei angatre ekö la mele i angatre matre kuca la huliwa i Akötresie. Ame ngöne la ketre götran, loi e troa atreine tulu ewekë. Pine nemen?

²³ Hnene la itre trejine ekö hna majemine nue la hnalapa i angatre koi itre treu, matre troa xome la huliwa ne cainöje maine troa wange trongëne la itre ekalesia. Hna sewe itre xane fe troa faipoipo, ngo tha celë pe hna qaja hnene la Tusi Hmitrötr. Ketre, co catre hi hnei eamo hna hamëne göi troa acatrene la ce mele hnene la lue trefën. Nge tune kaa fe enehila?

24. Nemene la aqane xatuane Keriso la itretre drei nyidrë matre troa tro loi la faipoipo me hnepe lapa i angatr?

²⁴ Maine hetre hnëqa së e hnine la ekalesia, ngo loi e tro pala hi a xome panëne la hnëqa së e hnine la hnepe lapa. (E jë la 1 Timoteo 5:8.) Ketre, hnei Keriso pala hi hna thupëne matre troa kapa hnene la itre itretre drei nyidrë, la itre eamo ka lolo thatraqane la faipoipo me hnepe lapa. (Efe. 3:14, 15) Ame lo 1979, hna kapa la itus hna hape, Comment s’assurer une vie de famille heureuse, nge ame pë hë lo 17 lao macatre thupen, kolo pena ha kapa la itus Jëne Madrine Kowe La Fami. Nyimutre mina fe la itre Ita Ne Thup hna kuca matre troa xatuane la trahmanyi me föe troa trongëne la itre trepene meköti ngöne la mele i nyidro lue trefën.

25-27. Tune kaa la aqane wangatrune hnyawa la nöjei nekönatr ngöne la itre macatre ka ase hë?

²⁵ Nge tune kaa fe la itre thöth? Kolo mina fe a hane wangatrunyi angatr. Ekö catre hë la organizasio i Iehova hamëne la ixatua ka lolo kowe la nöjei nekönatr, itre hnepe ixatua hi ekö ngo ame hë enehila, kösë neni gala ha. Ame hë lo 1919 koi 1921, hna kapa  hnine la zonal L’Âge d’Or (qene papale), la ketre ixatua thatraqane la itre thöth, hna hape “Ini Tus kowe La Itre Thöth.” Thupene lai, kola kapa la boroshür hna hape, L’ABC de l’Âge d’Or (qene papale) ngöne la macatre 1920 memine la itus, Itre Nekönatr (qene Papale), ngöne lo 1941. Ame lo macatre 1970 koi 1980 hna kapa la itre itus Drenge Ju La Atre Hamë Ini Ka Sisitria, me Votre jeunesse : comment en tirer le meilleur parti me Trenge Edromë Qa Hnine La Tusi Hmitrötr. Ame lo 1982, hna xötrei mama hnine la zonal Réveillez-vous ! la ketre tane mekune thatraqane la itre thöth, hna hape, “ Les jeunes s’interrogent ”, nge ame pë hë lo 1989 kola ce xome la itre tane mekune asë matre troa kuca la ketre itus, ame la taan, tre, Les jeunes s’interrogent. Réponses pratiques.

²⁶ Ame enehila, kola mama pala pë hë lo lai tane mekune cili, ngöne la sit ëternet jw.org, nge hetrenyi fe la lue uke tus hnine la itus Les jeunes s’interrogent. Eje mina fe e hnine la sit la itus, Drenge Ju La Atre Hamë Ini Ka Sisitria. Hna hnëkëne mina fe hnine lai sit la itre pepa thatraqane la itre thöth ka qaja la mele ne la itre hlue i Akötresieti ekö, itre aqane troa inine la itre nekönatr me itre thöth,  itre elo, itre video, itre bandes dessinées, me itre ini thatraqane la itre nekönatr ka co catr nge uti hë koi köni macatre. Tune lo aqane nyipiewekëne Keriso ekö lo itre thöth, kola mama ngöne lo nyidrëti a xepe la itre nekönatr, ame mina fe enehila, tre casi pala hi la aqane nyipi nyudreni hnei nyidrë. (Mar. 10:13-16) Ame la aja i nyidrë, tre, tro angatr a öhne laka kola hnimi angatr, nge hna ithua i angatre hnyawa pala hi ngöne la götrane u.

²⁷ Aja i Iesu tro sa thupëne hnyawane la itre nekönatr. Ke kola lapane la fene hnene la itre ewekë ka sis, me elë la etrune la itre nekönatre hna angazon. Haawe, hna hamëne kowe la itre keme me thin la itre eamo ka lolo göi troa thupëne la itre nekönatr qa ngöne la ngazo cili. d

28. (a) Nemene la nyine tro sa kuca matre tro sa hane lö hnine la hmi ka wië ngöne lo lai ēnē hna meköle göeën hnei Ezekiela? (b) Nemene la hnei epuni hna troa catre kuca?

²⁸ Tha hnei Keriso kö hna cile troa nyidrawane la itretre drei nyidrë me ini angatre troa metrötrëne me trongëne la itre hna amekötine hnei Iehova. Hapeu, tha kolo kö lai a akeukawane la itre hni së? Pane mekune hmaca jë lo ēnē hna meköle goeëne hnei Ezekiela, memine lo itre qanahage ka draië catr. Ngacama tha öhne kö la ēnē cili hnene la lue meke së, ngo ame pe, ej a cil ngöne la götrane u. Matre tune kaa, mejiune fe kö së laka, ka cil la ēnē? Tha tro kö sa mekune laka, easa lö hnine la ēnē la easa tro kowe la Uma Ne Baselaia, me fe la Tusi Hmitrötr, maine fenifeni qëhnelö ngöne la hna cainöj. Atreine fe hi la atr ka juetrë thiina a kuca asë la itre ewekë cili, ngo tha tro kö angeic a hane lö hnine la ēnē i Iehova. Ngo maine tro sa kuca asë la itre ewekë cili, me trongëne la itre hna amekötine hnei Iehova, me thupëne hnyawa la itre thiina së, haawe, easë fe hë e hnine la götrane gaa hmitrötre catr, lo lai ēnē ngöne la götrane u. E cili hi la hnë tro sa nyihlue i Iehova ngöne la hmi ka wië. Loi e tro pala hi sa nyipiewekëne la hnëqa ka sisitria cili. Nge catre pi së troa qale catre kowe la itre hna amekötine hnei Iehova, matre troa mama hnyawa pala hi laka Akötresie ka hmitrötre Nyidrë.