1, 2. Nemene la itre trenge ithanata i Iehova hna drenge hnene la köni aposetolo i Iesu, nge tune kaa la aqane kapa angatr?

 E QAJA jë Iehova Akötresieti la ketre ewekë, tro ju hë epuni a ue? Eje hi laka, tro epuni hi lai a canga trongën!

² Hna ujë tune lai hnene la köni aposetolo i Iesu, ene Peteru, me Iakobo, me Ioane thupene la Paseka 32 M.K. (E jë la Mataio 17:1-5.) Hnei angatre hna ce tro me Iesu kowe “la wete” nge e cili hnei angatre hna meköle goeëne la ijine tro nyidrëti elanyi a Joxu e koho hnengödrai. Ame koi Peteru, tha pu ne jidri kö la ewekë hna meköle goeën; celë hi matre angeice a thele jë troa acile la köni uma maano matre ce lapa memine la itre atr ka mama ngöne lai hna meköle goeën. Ame ngöne la kola ithanata hnei Peteru, kola cile la iawe hui angatr. Thupene lai, Peteru me lue sine tronge i angeice a drenge hnyawa la sipu aqane ula i Iehova; ala xalaithe fe hi la ka hane drenge la aqane ula i Akötresie. Thupene la hna anyipicine hnei Iehova ka hape, Iesu la Hupuna i Nyidrë, öni Nyidrëti hmaca jë: “Dei nyidëti ju nyipunie.” Hnene la itre aposetolo hna wangatrune la ithuecatre celë. Hnei angatre hna kapa la itre ini hnei Iesu hna hamën, me upe la itre atr troa hane kapa fe itre ej.—Ite hu. 3:19-23; 4:18-20.

3. Pine nemene matre Iehova a ajane tro sa drenge la Hupuna i Nyidrë, nge nemene la tane mekune nyine tro sa waipengöne hnyawa?

³ Hna cinyihane la hna ithanata celë, “Dei nyidëti ju nyipunie” e hnine la Tusi Hmitrötre matre nyine loi fe koi së. (Rom. 15:4) Pine nemen? Pine laka, Iesu la qene qaja i Iehova, nge ame la nöjei ijine nyidrëti a inine la itre atr, tre, hnei nyidrëti pala hi hna thuemacanyi angatre la aja i Tretretro. (Ioane 1:1, 14) Tru catre kö la hnei Iesu hna ithanatane la Baselaia i Akötresie, mus hna cilën hnene la Mesia memine la ala 144 000 ka troa ce musi me nyidrë e koho hnengödrai, nge co pë hë la hna ithanatane la itre xa ewekë, haawe, loi e tro sa waipengöne hnyawa la tane celë ka nyipi ewekë catr. (Hna ama. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Ngo tro pe sa pane ce wange la kepine matre ithanatane atrune jë Iesu la Baselaia i Akötresie.

4. Nemene la aqane amamane Iesu laka, ka tru koi nyidrë la Baselaia?

⁴ Mo ka tru alamekene la Baselaia koi Iesu. Pine nemene matre qaja jë së tune lai? Pine laka ame la itre trenge ewekë hne së hna qaja, tre, itre eje a qajaqaja la itre mekuna ne la hni së. Celë hi matre,  qaja jë Iesu ka hape: “Kola ewekë la që qa kuhu hni ka tiqa.” (Mat. 12:34) Ame ngöne la nöjei ijine ka ijij, hnei Iesu pala hi hna ithanatane la Baselaia. Kola mama la 100 lao hna ithanata ka qeje Baselaia ngöne lo foa lao Evangelia, nge nyimutre ngöne itre eje hna amexeje hnei Iesu. Hnei nyidrëti hna xome la Baselaia nyine nyi tane la huliwa ne cainöje i nyidrë; öni nyidrë: “Qânge troa cainöjëne la maca ka loi ne la baselaia i Akötesie kowe la ite xa lapa pena ; ke hna upi ni thatraqane lai.” (Luka 4:43) Ame mina fe thupene la melehmaca i Iesu, hnei nyidrëti pala hi hna ce ithanatane memine la itretre drei nyidrë la pengöne la Baselaia i Akötresie. (Ite hu. 1:3) Kola mama hnyawa laka, ka tiqa la hni ne ole i Iesu kowe la Baselaia; celë hi ka upi nyidrëti troa ithanatane ej.

5-7. (a) Easa atre tune kaa ka hape, ka tru koi Iehova la Baselaia? Qeje pengöne jë. (b) Easa amamane tune kaa ka hape, ka tru koi së la Baselaia?

⁵ Ka tru fe koi Iehova la Baselaia. Hne së hna atre tune kaa? Hnei Iehova lo hna upe la Hupuna i nyidrëti ka cas a tro celë fen; qaathei Nyidrëti la nöjei ewekë hna qaja me nöjei ini hna hamëne hnene la Hupuna i Nyidrë. (Ioane 7:16; 12:49, 50) Iehova fe lo qaane la nöjei ewekë hna cinyihane ngöne la foa lao Evangelia ka qaja la mele i Iesu memine la huliwa ne cainöje i nyidrë. Nemene la aliene lai?

⁶ Maine jë epuni a pane kuca la ketre album ne foto ne la hnepe lapa i epun. Nyimutre catre la itre foto, ngo co hi la hnen hnine lai album. Nemene la hnei epuni hna troa kuca? Tro hi epuni lai a iëne la itre foto nyine troa alön. Ceitune hi lai itre Evangelia memine la album laka, kolo hi a troa amamane hnyawa la pengöi Iesu. Tha hnene kö la uati hmitrötre i Iehova hna upe la itre ka cinyihane la itre Evangelia troa amë asë la itre hna qaja me kuca hnei Iesu e celë fen. (Ioane 20:30; 21:25) Hnene pe la uati hmitrötre hna upi angatre troa cinyihane la itre ithanata me itre huliwa hna kuca, ka troa xatua së troa trotrohnine la aliene la huliwa ne cainöje i Iesu memine la ewekë ka tru koi Iehova. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Pet. 1:21) Pine laka, ka tiqa la itre Evangelia hnene la itre ini qaathei Iesu göne la Baselaia, haawe, tha sihngödri kö koi së laka, ka tru koi Iehova la Baselaia. Kola mama laka Iehova a ajane tro sa atre la pengöne la Baselaia!

⁷ Loi e tro sa isa thele ka hape, ‘Ka tru kö e kuhu hninge la Baselaia i Akötresie?’ Maine eje hi, tro ha hetre aja së troa drenge la hnei Iesu hna qaja memine fe la hna inine göne la Baselaia cili, kola qaja la enyipiewekën ej, memine la aqan me ijin tro eje a traqa.

8. Hnei Iesu hna amamane tune kaa la enyipiewekëne la Baselaia?

⁸ Tro sa ce wange lo thith hna hape, “Tretretro i anganyihunieti.” Jëne la itre hna ithanata ka tha jole kö e troa trotrohnin, hnei Iesu hna amamane la enyipiewekëne la Baselaia, me itre ewekë hna troa kuca hnene ej. Hetrenyi la sevene lao sipo ngöne la thithi cili. Ame la köni pane sipo, kola qaja la itre mekune nyine tro Iehova a eatrën, ene la troa ahmitrötrëne la atresiwa i Nyidrë, me kuca matre troa traqa pi la Baselaia i Nyidrë, me troa aejëne la aja i Nyidrë  e celë fen tune e koho hnengödrai. (E jë la Mataio 6:9, 10, MN.) Ame la köni ewekë hna sipone cili, tre ka ce tro itre ej. Tro Iehova a xome la Baselaia hna cilëne hnene la Mesia nyine jia ne huliwa i Nyidrë matre troa ahmitrötrëne la atresiwa i Nyidrë, me troa eatrëne la aja i Nyidrë.

9, 10. (a) Nemene la aliene la kola hape, “Epi traqa pi la Baselaia i Cilie”? (b) Nemene la hna thingehnaeane hnei epuni hna hane lapa treqen?

⁹ Nemene la aliene la kola hape, “Epi traqa pi la Baselaia i Cilie”? Ame la easa thithi tune lai, easë hi lai a sipone koi Iehova matre musi hmekuje jë la Baselaia e cailo fen asë. Tro eje elanyi a apatrene la fene celë ka ngazo, memine fe la itre musi ne la fen, me axulune la ketre fene ka hnyipixe me ka meköt. (Dan. 2:44; 2 Pet. 3:13) Thupene lai, fene la musi ne la Baselaia, troa paradraiso asë la fen. (Luka 23:43) Tro la itre atr ka lapa ngöne la mekuna i Akötresie a mele hmaca, me ce madrine memine la itre sinee i angatr. (Ioane 5:28, 29) Tro ha pexeje la itre atr ka idrengethenge, nge tro angatr a mele epine palua. (Hna ama. 21:3-5) Ame hë e cili, tro ha pexeje asë la nöjei ewekë e celë fen tune e koho hnengödrai, tune ekö lo aja i Iehova Akötresie. Hapeu, epuni kö a hane lapa treqene la troa eatre elanyi la itre hna thingehnaeane hnei Tusi Hmitrötr? Mekune hnyawa kö së ka hape, ame la nöjei ijine easa thithi matre troa traqa la Baselaia i Akötresie, tre, easë hi lai a thithi matre eatre pi la itre hna thingehnaeane cili.

¹⁰ Kola mama laka, tha eatre pala kö lo thith hna hape, “Traqa pi.” Eje hi laka, ka cile pala hi la itre musi ne la atr, nge patre pala kö la fene ka hnyipixe me ka meköt. Ngo ame pe, hetre maca ka loi; ase hë acile la Baselaia i Akötresie. Celë hi hne së hna troa ithanatane ngöne la mekene thupen. Tro sa pane ce wange la hnei Iesu hna qaja göne la ijine troa acile la Baselaia, memine la ijine tro eje a traqa.

11. Nemene la hnei Iesu hna qaja hnyawa göne la ijine kola troa acile la Baselaia i Akötresie?

¹¹ Hnei Iesu hna amamane laka, tha tro kö a cile la Baselaia lo hneijine i nyidrë, ngacama kola treqene lai hnene la itretre drei nyidrë. (Ite hu. 1:6) Tro sa ce wange la hnei nyidrëti hna qaja ngöne la lue ceitun hnei nyidrëti hna hamën hmekune la lue macatre.

12. Hna amaman tune kaa hnene la ceitune göi qitr me zizania ka hape, tha hna acile kö la Baselaia lo hneijine i Iesu?

¹² Ceitune göi qitr me zizania. (E jë la Mataio 13:24-30.) Thupene la hna qaja la ceitune celë, maine jë ngöne lo kola xötrei xejë la macatre 31 M.K., hnei Iesu hna qeje pengöne lai kowe la itretre drei nyidrë. (Mat. 13:36-43) Hanawange la hna qaja hnene la ceitun, me aliene ej: Thupene la hna meci la itre aposetolo, tro Diabolo a traane la zizania (Itre Keresiano göi ëjen) trane la qitr (“neköne la Baselaia” ene la itre Keresiano hna iën). Troa nue la qitr me zizania matre troa ce kökötre ngöne la hneijine cia feja. Tro nyidroti a ce cia uti hë la hneijine menu, ene lo hna hape, “pune la fen.” Ame hë la kola nyiqaane la hneijine menu, tro ha hleme xawane la zizania. Thupene lai, tro ha hleme icasikeune la qitr. Celë hi matre kola amamane hnene la ceitune ka hape, tro ha acile la Baselaia e  fenesi hë la hneijine cia feja, nge troa nyiqaane la hneijine menu lo 1914 M.K., ngo tha ngöne kö lo hneijine i Iesu.

13. Nemene la aqane amamane Iesu laka, tha tro kö a acili nyidrëti troa Joxu thupene la nyidrëti a bëeke hnengödrai eë?

¹³ Ceitune göi itre mina. (E jë la Luka 19:11-13.) Hnei Iesu hna hamëne la ceitune celë lo macatre 33 M.K. hmekune lo tronge i nyidrëti tixenuë Ierusalema eë. Hna mekune hnene la itre ka ce to me nyidrë ka hape, ame ju fe kö la nyidrëti a traqa e Ierusalema, tre, nyidrëti hi a acile jë la Baselaia i nyidrë. Hnei Iesu hna wenë amekötine la aqane mekune celë me amamane laka nanyi pala kö la troa acile la Baselaia; hnei nyidrëti hna aceitunë nyidrëti kö memine la ketre “joxu” ka tro pi “kowe la nöje ga nanyi, troa kapa la baselaia thatraqai angeic.” a Ame göi Iesu, ame “la nöje ga nanyi” tre, e koho hnengödrai; e cili hi la tro nyidrëti a kapa la mus qaathei Tretretro i nyidrë. Ngo atre hnyawa hi Iesu laka, tha tro kö a canga acili nyidrëti troa Joxu thupene la nyidrëti a bëeke hmaca hnengödrai eë. Tro pe nyidrëti a pane lapa ngöne la götrane maca i Akötresie me treqene la drai hna sa. Haawe, kola mama laka, hna pane lapa itreqe a nyimu hadredre lao macatre.—Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Heb. 10:12, 13.

14. (a) Nemene la aqane sa Iesu kowe la hnyinge ne la itre aposetolo i nyidrë? (b) Nemene la hna anyipicine koi së hnene la aqane eatre la hna perofetane hnei Iesu?

¹⁴ Itre drai qëmekene tro Iesu a mec, hna hnyinge koi nyidrë hnene la foa lao aposetolo, me hape: “Nemene la hatrene laka cilieti hë la, memine la hneijin ne kola troa nyipune la fen?” (Mat. 24:3, MN; Mar. 13:4) Hnei Iesu hna sa me qaja la ketre hna perofetane ngöne la tusi Mataio mekene 24 me 25. Hnei nyidrëti hna qaja  la itre ewekë ka troa traqa e cailo fen, hatrene la hneijine hna hëne ka hape, ‘nyidrëti hë la.’ Ame la hneijine cili, tre, kola nyiqaane lo hmekune la kola acile la Baselaia, nge kola troa nyipune ngöne la ijine troa traqa la Baselaia cili. Nyimutre la itre ewekë ka anyipicine ka hape, eatre hnyawa ha la hna perofetane hnei Iesu qaane lo 1914. b Haawe, ijije hi tro sa qaja ka hape, ame lo lai macatre cili, hna nyiqaane hi la hna hape ‘nyidrëti hë la,’ nge kolo hi lo hmekune lo kola acile la Baselaia.

15, 16. Kola qeje drei la hna ithanata hna hape, “xöte celë”?

¹⁵ Ngo, eue la troa traqa la Baselaia i Akötresie? Tha hnei Iesu kö hna qaja asë la itre ewekë ka troa traqa elany. (Mat. 24:36) Ngo hetre ewekë hnei nyidrëti hna qaja, nge ka anyipicine koi së ka hape, easenyi catre hë la ijine tro eje a traqa. Hnei Iesu hna qaja ka hape, troa traqa la Baselaia thupene la hna öhne hnene la “xöte celë” la kola eatre la hatrene hna perofetane hnei nyidrë. (E jë la Mataio 24:32-34.) Kola qeje drei la hna ithanata hna hape, “xöte celë”? Loi e tro sa wai pengöne hnyawa la trenge ewekë i Iesu.

¹⁶ “Xöte celë.” Iesu kö a qeje itre ka tha hmi? Ohea. Drei la hnei nyidrëti hna ithanata kow? Hnei Iesu hna qaja la hna perofetane celë kowe la itre aposeloto ka ala xalaithe hi, nge ka “tro juetë koi nyidëti.” (Mat. 24:3) Easenyi hë matre iëne jë la ange aposetolo hnei uati hmitrötr. Ketre, wange ju fe la itre xötre ka lapa xötreith. Qëmekene tro nyidrëti a qaja la “xöte celë” öni Iesu: “Ininejë nyipunie la ceitune me hmejieng ; ija pete kö la umen’ ej, me sajemu la ite dön, ate hë nyipunie laka eashenyi hë la hnaön. Tune lai e öhnejë nyipunie la nöjei ewekë asëjëihë cili, te, atejë laka eashenyi hë, nge celë hë e qëhnelö.” Tha itre atr asë kö, ngo itretre drei Iesu hna iën hmekuje hi la ka troa öhne la kola eatre la itre ewekë hna perofetane hnei nyidrë me trotrohnine la aliene itre ej, nge ka amamane laka, “easenyi hë [Iesu] nge celë hë e qëhnelö.” Haawe, ame la Iesu a qeje “xöte celë” tre, nyidrëti a mekune la itretre drei nyidrë hna iën.

17. Nemene la aliene la itre hna hape, “xöte” me “nöjei ewekë asë cili”?

¹⁷ “Tha tro kö a canga pate la xöte celë, pane eatejë la nöjei ewekë asë cili.” Hna eatre tune kaa la itre ithanata celë? Lue ewekë nyine tro sa pane atre: aliene la hna hape “xöte celë” me “nöjei ewekë asë cili.” E qaja ha hnei Tusi Hmitrötr la hnaewekë hna hape, “xöte” tre, kola qaja la itre atr ngacama isa macatre i angatre kö, ngo hnei angatre hna ce mele ngöne la ketre hnepe ijine ka cas. Ame la itre xötre atr, ka xoxopatre hi la etrune la mel, nge ka troa hetre pun. (Eso. 1:6) Ame la hnaewekë hna hape, “nöjei ewekë asë cili” tre, kola qaja la nöjei ewekë ka traqa qaane lo 1914 uti hë la “aköte atraqate” lo hnei Iesu hna qaja amë ka hape, troa traqa ngöne la hneijine hna hape, Iesu hë la.—Mat. 24:21.

18, 19. Nemene la aqane tro sa trotrohnine la trenge ewekë i Iesu hna hape, “xöte celë” nge nemene hë la hne së hna trotrohnin?

¹⁸ Nemene la aqane tro sa trotrohnine la itre trenge ewekë i Iesu hna hape, “xöte celë”? Eje hi laka, ame lai hna hape, “xöte” tre, kola qaja la lue lapa ne la itre hna iën laka, ame la pane lapa, tre, kolo itre hna iën ka öhne lo kola nyiqaane eatr la hatren lo 1914, nge  ame la hnaaluene lapa, tre, ene la itre hna iën ka hane ce mele memine lo pane lapa, ngöne hi la ketre hnepe ijin. Ame la itre xa atrene la hnaaluene lapa, tre, tro fe angatr a hane öhne elanyi la kola nyiqaane la akötre atraqatr. Ame lai lue lapa cili, tre, celë hi hna hëne ka hape, xötr, ke itre Keresiano hna iën angatr, angetre ce mele ngöne la ketre hnepe ijin. c

¹⁹ Nemene hë la hne së hna trotrohnin? Atre hnyawa hi së ka hape, mama hnyawa ha la hatrene e cailo fene laka, ase hë acili Iesu troa Joxu, matre nyidrëti hë la. Nge easë fe a öhne laka, qatre catre hë la itre Keresiano hna iën ka sine la “xöte celë” ngo tha tro kö angatr elanyi a meci asë qëmekene troa nyiqaane la akötre atraqatr. Haawe, easa trotrohnine ka hape, easenyi catre hë matre traqa pi la Baselaia i Akötresie troa musi hune la fen asë. Drei la ketre ewekë ka tru koi së elanyi troa goeëne la aqane troa eatre lo thithi hna ini së hnei Iesu, kola hape: “Epi traqa pi la Baselaia i Cilie”!

20. Nemene la tane mekune ka tru hna troa ithanatane ngöne la itusi celë, nge nemene la hna troa ithanatane ngöne la mekene thupen?

²⁰ The thëthëhmine pi kö së lo trenge ewekë hna qaja hnei Iehova qaa hnengödrai göne la Hupuna i Nyidrë, kola hape: “Dei nyidëti ju.” Ame easë itre Keresiano, hetre aja së troa trongëne la hna amekötine celë. Easa pi atre la nöjei ewekë hna qaja me inine hnei Iesu göne la Baselaia i Akötresie. Ame la itre ewekë hna eatrëne hë hnene la Baselaia, memine fe la itre ewekë hna troa kuca elanyi hnene ej, tre, tane mekune hi lai ka tru hna troa ithanatane ngöne la itusi celë. Tro la mekene thupen a ithanatane la itre ewekë ka traqa qëmekene troa acile la Baselaia i Akötresie e hnengödrai.