MEKENE 21
Baselaia i Akötresie a Apatrene La Itre Ithupëjia
1, 2. (a) Nemene la ka amamane ka hape, musi hë la Joxu lo 1914? (b) Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la mekene celë?
EJE HI LAKA, kola catre la lapaune i nyipunie la epuni a öhne la hna kuca hnene Baselaia e nyipine la itre ithupëjia. (Sal. 110:2) Nyimutre la itretre cainöj hna upe hnene la Joxu ngöne la hna huliwa. Hnei nyidrëti hna nyidrawane la itretre drei nyidrë ngöne la götrane u me thiina. Ketre, ngacama hnene la itre ithupëjia hna thele troa thë la casi ne la itre Keresiano, ngo tha hune kö angatr. Hetrenyi lo itre hna kuca hnene la Baselaia hne së hna ce wange hë. Itre eje a anyipicine laka qaane lo 1914, musi hë la Joxu nyipine la itre ithupëjia me nyidrë.
2 Tro hmaca kö la Baselaia elany a kuca la itre ewekë ka ketre pengöne kö. Tro eje a “traqa” troa “lep’ anyilanyilane me apatene la nöjei” ithupëjia. (Mat. 6:10, MN; Dan. 2:44) Ngo qëmekene lai, tro pala kö a traqa la itre xa ewekë ka tru catr. Nemene la itre ewekë cili? Tro sa pane ce wange la itre xa hna perofetane ekö ka ihmeku memine la itre ewekë cili.
Qëmekene Troa ‘Canga Traqa Koi Angate La Hnëjin’
3. Nemene la pane ewekë ka troa traqa?
3 Troa qeje tingeting. Ame ngöne la tusi Paulo kowe la angetre Thesalonika, hnei angeic hna qaja la pane ewekë ka troa traqa. (E jë la 1 Thesalonika 5:2, 3.) Paulo a qaja la “drai [Iehova],” drai ne troa nyiqaane lepi “Babulona Atraqat.” (Hna ama. 17:5) Ngo qëmekene lai, troa pane qaja hnene la itre tane la fen ka hape, “Tingetingë hë me lapa xetietë.” Maine jë aca tro hi a qaja maine pena anyimua troa uun. Matre tune kaa fe itre hene ne hmi? Pine laka, ka hane sine angatre la fen, maine jë ce angatre fe memine la itre nöj, angetre uun ka hape, “Tingetingë hë.” (Iere. 6:14; 23:16, 17; Hna ama. 17:1, 2) Ame hi lai la kola qeje tingeting, hatrene hi ka hape, kolo ha troa nyiqaane la drai Iehova. ‘Tha tro kö a utretr’ la itre ithupëjia ne la Baselaia i Akötresie.
4. Pine nemene matre easa thele troa trotrohnine la hna perofetane hnei Paulo göi tingeting me lapa xetietë?
4 Pine nemene matre easa thele troa trotrohnine la hna perofetane celë? Öni Paulo: “Tha nyipunieti kö ngöne la jid, mate tro ha traqa koi nyipunie la drai cili tune la ate kë’ nö.” (1 Thes. 5:3, 4) Tha ceitu së kö memine la itre atr ne fen. Atre hnyawa kö së la aqane troa nyipune la itre ewekë ka traqa enehila. Troa eatre tune kaa elanyi la hna perofetane göi tingeting me lapa xetietë? Tro kö la aqane trongene la fen a ketre sipu amamane koi së. Casi hi la nyine tro sa kuca, ene la ‘troa hmek me inamacan.’—1 Thes. 5:6; Zef. 3:8.
Kola Nyiqaane la Akötr Atraqatr
5. Nemene la pane ewekë ka traqa ngöne la “aköt atraqat”?
5 Kola lepe la hmi. Mekune hi së lo hna cinyihane hnei Paulo? Öni angeic: “E qaja hnei angat, ka hape, Tingetingë hë; me lapa xetietë, ene pe canga traqapi koi angate la hnëjin.” Tune la kola ulil la ume hedreng thupene la kola samek, ketre tro fe a “canga traqapi koi angate la hnëjin” thupene la hna qaja ka hape, “Tingetingë hë ; me lapa xetietë.” Nemene hnëjine lai hna qaja? Ame la hnapan, kola troa apatrenyi “Babulona Atraqat,” ene lo itre hmi e cailo fen. Eje hi lo hna hëne ka hape, “föe ne gojenyi.” (Hna ama. 17:5, 6, 15) Ame la kola apatrene la itre Hmi Keresiano Göi Ëjen memine lo itre xa hmi ju kö, tre, celë hi pane ewekë lai ka traqa ngöne la “aköt atraqat.” (Mat. 24:21; 2 Thes. 2:8) Troa hai atraqatr ngöne la ijine cili. Pine nemen? Pine laka, ame lai föe ne gojeny, tre, hnei angeice kö hna ketre sipu atrunyi angeice ceitu me ketre ‘joxu föe,’ nge öni angeic, “tha tro kö ni a öhne la aköt.” Ngo, ame ngöne la ijine cili, ketre pengöne kö la aqane troa thaipië angeic. Canga tro hi angeic a patr, kösë “ngöne la drai ka cas.”—Hna ama. 18:7, 8.
6. Drei maine nemene la ka troa lepi “Babulona Atraqat”?
6 Drei maine nemene la ka troa lepi “Babulona Atraqat”? Tro la “öni ka sheshe” ka trene “jone ka luepi [treen].” Kola aijijë së hnene la itus Hna Amamane troa trotrohnine ka hape, ame hi lai öni ka ses, tre, eje a nyihatrene la ONU (Organizasio Ne La Itre Nöj Ka Ce Xöl). Ame lai treene lao jon, tre kola qaja la itre mus ka sajuëne la “öni ka sheshe ka palulu.” (Hna ama. 17:3, 5, 11, 12) Nemene hë la thangane lai? Tro la itre nöj ka nyiatrene la ONU a thöeëne la itre mo ne la föe ne gojenyi, me “önine la ngönetei nyido, me deuthe tiji nyido hnei eë.”—E jë la Hna Amamane 17:16. a
7. Nemene la aqane eatre la itre trenge ewekë i Iesu ngöne Mataio 24:21, 22 lo hneijine i nyidrë, nge tro itre ej a eatre tune kaa elany?
7 Hna axalaithene la itre drai. Hnei Iesu Joxu hna qaja amamane la ewekë ka troa traqa ngöne la kola nyiqaane la akötre atraqatr. Öni nyidrë: “Tro ha axalaithene la nöjei drai cili göi ange hna iën.” (E jë la Mataio 24:21, 22.) Hna nyi ifegone la aqane eatre la itre trenge ewekë cili hmekune lo 66 M.K. ngöne lo Iehova a “axalaithene” la itre drai ne lepi Ierusalema hnene la trongene isi angetre Roma. (Mar. 13:20) Hnene la ewekë cili, matre mele pi pe la itre Keresiano ne Ierusalema me Iudra. Nemene la ewekë ka troa traqa elanyi e cailo fen ngöne la ijine akötr atraqatr? Jëne Iesu Joxu, tro Iehova a “axalaithene” elanyi la itre drai ne troa lep la itre hmi hnei ONU, matre tha tro kö a hane ce patre la nyipi hmi memine la hmi ka thoi. Ame asë hi la itre hmi ka thoi, tre, tro asë hi itre ej a patr, mele ju pe hi la nyipi hmi. (Sal. 96:5) Tro sa ce wange la ewekë ka troa traqa pe e thupen, ngöne la ijine akötr atraqatr.
Itre Ewekë Ka Troa Traqa Qëmekene La Isi Amagedo
8, 9. Nemene jë la ewekë ka ketre pengöne hnei Iesu hna qaja, nge nemene la aqane ujë ne la itre atr ngöne la angatr a öhne lai?
8 Ame ngöne lo hna perofetane hnei Iesu göne la itre drai ne la pun, hnei nyidrëti hna qaja la itre ewekë ka tru ka troa traqa qëmekene Amagedo. Ame la lue hne së hna pane troa ithanatan, tre ka meköle lue ej ngöne la tusi Mataio, Mareko, me Luka.—E jë la Mataio 24:29-31; Mar. 13:23-27; Luka 21:25-28.
9 Ewekë ka mama e hnengödrai. Hnei Iesu hna ahnith ka hape: “Tro ha melöhlemipi la jö, nge tha tro kö a meleme la teu, nge tro ha mala la nöjei wëtesij,” qaa hnengödrai. Eje hi lai laka, tha easë kö a thele la lai thene la itre hene ne hmi, maine ajane tro pena angatr a eatrongë së, ke, patre tro hë angatre lo. Ngo hapeu, Iesu kö la a qaja la itre ewekë ka ketre pengöne kö ka troa mama e caha hnengödrai? Ma eje jë hi lai. (Is. 13:9-11; Ioela 2:1, 30, 31) Nemene la aqane ujë ne la itre atr ngöne la angatr a öhne la itre ewekë cili? Tro angatr a “hleuhleu,” ke atraqatre la “luelue” thei angatr. (Luka 21:25; Zef. 1:17) Ame itre ithupëjia memine la Baselaia i Akötresie, qaane ju hi la ‘joxu uti hë la hlue,’ tro angatr elanyi a “coköte . . . hnei qou, me hnëkë teqene la nöjei ewekë,” me thele troa zae. Ngazo pe, pëkö ka atreine troa cile kowe la elëhni ne la Joxu së.—Luka 21:26; 23:30; Hna ama. 6:15-17.
10. Nemene la iameköti hna troa kuca hnei Iesu, nge nemene la isa aqane ujë ne la itre ka sajuëne la Baselaia i Akötresie me itre ka icilekeu memine ej?
10 Kola iameköti. Hetre hna troa xouene pala kö hnene la itre ka ithupëjia memine la Baselaia i Akötresie. Öni Iesu: “Tro angat’ a öhne la Nekö i ate kola traqa ngöne la ite iawe, ce memine la mene atraqate me lolo.” (Mar. 13:26) Ame la ewekë ka tru ka traqa ngöne la ijine cili, tre, eje hi lai a troa qajaqaja la ijine traqa Iesu troa iameköti. Ame ngöne la ketre götrane ne la hna perofetane la itre drai ne la pun, ngöne lo ceitune ne la mamoe me gootr, hnei Iesu hna hamëne la itre ithuemacanyi göne la aqane tro nyidrëti a iameköti ngöne la ijine cili. (E jë la Mataio 25:31-33, 46.) Hna aceitunëne me “ite mamoe” la itre atr ka sajuëne la Baselaia. Angatre a ‘gala’ draië, ke trotrohnine hë angatre laka “eashenyi hë la troa amele” angatr. (Luka 21:28) Ame pena ha itre ka icilekeu memine la Baselaia, tre, hna aceitunë angatre me itre “gote.” Öhne jë hi angatre laka, “tro angate lai kowe la hna nyi thupene [hnëjin] ka tha ase palua kö,” haawe, angatr a “iteijenyi.”—Mat. 24:30; Hna ama. 1:7.
11. Nemene la nyine tro sa lapa mekune la easa ce wange la itre ewekë ka troa traqa?
11 Thupene la iameköti Iesu kowe “la nöjei nöj’ asëjëihë,” nyimu ewekë ka tru nge ka tro pala kö a traqa qëmekene la isi Amagedo. (Mat. 25:32) Tro hë sa ce wange la lue ewekë ka traqa: la isi Gog memine la kola iacasinekeune la itre hna iën. Ame la easa ce wange la lue ewekë celë, nyipi ewekë mina fe tro sa lapa mekune ka hape, tha Wesi Ula i Akötresieti kö a qaja la drai ne tro la itre ewekë cili a traqa. Kola mekune ka hape, nyidroti hi a itrongëpi.
12. Nemene la aqane tro Satana elanyi a kuca matre troa isi memine la Baselaia?
12 Isi ka tru. Tro Gog ne Magog a lepe la thelene la itre hna iën, memine la itre xa mamoe. (E jë la Ezekiela 38:2, 11.) Celë hi isi tixenuë i angeice lai memine la Baselaia i Akötresie. Kola mama la isi cili ngöne la angeic a akötrëne la itre hna iën qaane lo ijine kola waja ukapië angeic qaa hnengödrai. (Hna ama. 12:7-9, 17) Qaane lo hna iacasinekeune la itre hna iën ngöne la ekalesia i Keresiano hna awiën, hnei Satana hna thele pala hi troa apatrene la mana i angatre ngöne la götrane la u, ngo tha hune pi kö angeic. (Mat. 13:30) Ame ngöne la ijine laka patre hë la itre hmi, lapa ju pe hi la nöje i Akötresie kösë lo “angat’ asë a lapa nge pëkö hna xupi hag, nge pëkö ecatene me thingene qanahag.” Nge e cili hi la Satana a mekune troa apatrenyi angatr. Tro angeic a ukune la itre musi asë troa lepe apatrene la itre ka sajuëne la Baselaia.
13. Nemene la aqane tro Iehova a isigöline la itre hlue i Nyidrë?
13 Ezekiela a qeje pengöne la ewekë ka troa traqa. Ame göi Gog, önine la hna perofetan: “Tro eö a traqa qa ngöne la hne i ’ö, ite götrane kolopi, eö, me ite nöje ka nyimute ce me eö, itete ti hose angat’ asë, icasikeu atraqat, me gejë ka tru ; nge tro eö a xulu kowe la nöjenge . . . , tune la iawe a he la nöj.” (Ezek. 38:15, 16) Nemene la aqane tro Iehova a ujë qëmekene la isi cili? Öni Iehova: “Troa mama la elëhninge ngöne la qëmekeng. . . . Nge tro ni a hëne la taua.” (Ezek. 38:18, 21; e jë Zekaria 2:8.) Tro Iehova a isigöline la itre hlue i Nyidrë e celë fen. Nge isi cili hi la hna hape, Amagedo.
14, 15. Nemene la ewekë ka troa traqa ngöne la ijine kola lepe la nöje i Akötresie hnei Satana?
14 Qëmekene tro sa wange la aqane tro Iehova a isigöline la itre hlue i Nyidrë ngöne la isi Amagedo, loi e tro sa pane cile me wange la ketre ewekë ka tru ka troa traqa. Tro la ewekë cili a traqa thupene la isi ka tru i Satana, me qëmekene la isi Iehova e Amagedo. Tune lo hna qaja ngöne la paragarafe 11, ame la hnaaluene ewekë ka traqa, tre, ene la kola iacasinekeune la thelene la itre hna iën.
15 Kola iacasinekeune la itre hna iën. Hnei Mataio me Mareko hna qeje “ange hna iën” ene la itre Keresiano hna iën hnei uati hmitrötre ngöne la nyidroti a ithanatane la itre ewekë ka troa traqa qëmekene la isi Amagedo. (Wange ju la paragarafe 7.) Iesu a perofetane la nyidrëti a troa Joxu ka hape: “Tro [Iesu] a upe la ite angela i angeice troa icasikeune la nöjei iana i angeice qa ngöne la ite enyi ka ekete, qa ngöne la cane la fene hnengödrai uti hë la cane la hnengödrai.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Drei la hna troa iacasinekeun e celë? Tha Iesu kö a qaja la kola pelehatrene tixenuëne la itre hna iën, ka troa traqa qëmekene la kola nyiqaane la akötre atraqatr. (Hna ama. 7:1-3) Iesu pe a qaja la ketre ewekë ka troa traqa e nyipine la akötre atraqatr. Ame hë la kola troa lepe la nöje i Akötresie hnei Satana, tro ha iacasinekeune la thelene la itre hna iën e hnengödrai.
16. Nemene la hna troa kuca hnene la itre hna iën ngöne la isi Amagedo?
16 Hapeue la kola iacasinekeune lo thelene la itre hna iën, eje kö a traqa e qëmekene la isi Amagedo? Kola troa amamane hnene la ijine cili laka, ame la itre hna iën, tre angatr asë hë e koho hnengödrai qëmekene tro Akötresieti a isi e Amagedo. Tro hë lo ala 144 000 a kapa la mus e hnengödrai. Thupene lai, tro angatre me Keriso a lepe la itre ithupëjia ne la Baselaia i Akötresie, “hnene la wameuce fao,” kola hape, troa apatrene la itre ithupëjia. (Hna ama. 2:26, 27) Ame e cili, troa ce me angatre hnene la itre angela, nge tro angatr a sine la trongene isi Iesu matre troa lepe la trongene isi Satana, lo ka thele troa lepe apatrene la nöje i Iehova. (Ezek. 38:15) Ame la kola itronyi la lue trongene isi, tre, kolo hi lai a nyiqaane la isi Amagedo!—Hna ama. 16:16.
Ewekë Ka Nyipune La Akötre Atraqatr
17. Nemene la ewekë ka troa traqa kowe la itre “got” e Amagedon?
17 Ijine ihnyingë. Ame la ka troa nyipune la akötre atraqatr, tre, ene la isi e Amagedo. Thupene la hna amekötine la “nöjei nöj’ asëjëihë,” tro hë Iesu a apatrene la itre atr hna ahnëjinëne me aceitunëne me itre “got.” (Mat. 25:32, 33) Tro la Joxu së a xome la ketre “taua ka idei,” nge tro nyidrëti a “lepe la nöjei etheni.” Ame asë hi la itre atr hna aceitunëne me gootr, qaane ju hi la “nöjei joxu” uti hë la “nöjei hlu,” tre, troa apatrenyi angatr epine palua.—Hna ama. 19:15, 18; Mat. 25:46.
18. (a) Nemene la ewekë ka traqa kowe la itre “mamoe”? (b) Nemene la aqane troa hun hnei Iesu elany?
18 Ketre pengöne kö la ewekë ka traqa kowe la itre atr hnei Iesu hna aceitunëne me itre “mamoe”! Maine ju troa lepe apatrenyi angatre hnene la trongene isi ne la itre “got.” Ngacama kola mekune ka hape, ka luzi hë angatr, ngo mama ju pe hi lo lai itre mamoe, hna hëne ka hape, “ka ala nyimu atraqat,” itre ka mele pe “qa ngöne la aköte atraqat.” (Hna ama. 7:9, 14) Thupene la hna lepe apatrene asë la itre ithupëjia ne la Baselaia, tro pë hë Iesu a kuië Satana me itre dremoni hnine la hnaop. Troa umë angatre e cili, a waane thauzane lao macatre, nge tro angatr a ceitu me itre ka mec, ke, thatreine hë angatre troa iajojezi.—E jë la Hna Amamane 6:2; 20:1-3.
Aqane Tro Sa Hnëkë
19, 20. Nemene la aqane tro sa trongëne la ini qa ngöne la itre hnëewekë ngöne Isaia 26:20 me 30:21?
19 Nemene la aqane tro sa hnëkë kowe la itre ewekë ka tru, laka calemi catre hë? Kola qaja hnene la Ita Ne Thup ngöne lo itre macatre ka ase hë ka hape: “Mele pe hi elanyi la atre drengethenge.” Pine nemen? Kola sa la hnyinge celë ngöne lo kola hmekë angetre Iudra, lo angatr a po e Babulona. Hnei Iehova hna qaja la nyine tro la itre hlue i Nyidrë a kuca ngöne la kola troa thapa la traon, öni Nyidrë: “Trojë fe, nöjeng; löjë kowe la hnahage i ’ö, nge thingeju la qëhnelö thupe i ’ö, nge zaju kösë une meke, pane patë hë la elëhni.” (Is. 26:20) Easa öhne la itre hnëewekë hna xome ngöne la xötr, tune la hna hape, “Trojë,” “löjë,” “thingeju,” “zaju.” Kösë itre hna amekötine lai, maine itre trenge ewekë nyine iup. Ame pe kö la itretre Iudra ka lapa hnine la itre uma i angatr, tre, tha tro kö a hane lepi angatre hnene la itre trongene isi ka traqa troa thapa la traon. Mele pe hi la itretre Iudra ka drengethenge la itre hna amekötine hnei Iehova. b
20 Nemene la ini koi së? Tro sa hane mele pe, e hne së hna drengethenge la itre hna amekötine hnei Iehova. (Is. 30:21) Easa kapa la itre hna amekötine cili jëne la ekalesia. Celë hi kepine matre loi e troa drengethenge ngöne la kola hamë eamo koi së. (1 Ioane 5:3) Maine hne së hna nyiqaane drengethenge enehila, tro ha hmaloi koi së troa drengethenge ngöne la itre drai elany. Ketre, tro ha thupë së hnei Iehova Tretretro së me Iesu Joxu së. (Zef. 2:3) Haawe, mele pë hë së elany ngöne la kola troa apatrene la itre ithupëjia asë hnene la Baselaia i Akötresie. Thatreine kö tro sa thëthëhmine elanyi la ewekë celë!
a Meköti e troa mekune ka hape, ame la kola apatrenyi “Babulona Atraqat,” tre kola qaja la kola apatrene la itre hmi, ngo tha ene kö la itre atrene la itre hmi cili. Tru catre pe kö la itre ka mele pe qa ngön, nge tune la hna qaja ngöne la Zakaria 13:4-6, maine jë tro angatr a amamane koi atr ka hape, tha angatre hmaca kö a hane sajuëne la hmi.
b Maine epuni a aja itre xa ithuemacany, wange ju la itus La prophétie d’Isaïe, lumière pour tous les humains (volume 1), götrane 282-283.