Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

MEKENE 28

“Ngöne La Nöjei Götrane Gaa Nany Ne la Fene Hnengödrai”

“Ngöne La Nöjei Götrane Gaa Nany Ne la Fene Hnengödrai”

Itre Temoë Iehova a sisedrën la huliwa hna nyiqaan a 2 000 hë lao macatre enehila

1. Nemene la ka ceitu thene la itre pane Keresiano me itre Temoë Iehova enehila?

 ANGATR a catre cainöj, me kapa la ixatua ne la uati hmitrötr. Tha hnei angatre kö hna nue la icilekeu troa sewe angatr troa cainöj. Nge hnei Iehova pala hi hna amanathithi angatr. Angatre hi la itre nyipi Keresiano ekö, ketre tune la itre Temoë Iehova enehila.

2, 3. Pine nemene matre, ka ketre pengöne kö la tusi Itre Huliwa?

2 Drei jë kö la kola acatren la lapaune i eö, la eö a e la itre hna melën ngöne la tusi Itre Huliwa. Ka ketre pengöne kö la itusi celë, ke eje hmekuje hi la ka qejepengöne la hmi ne la itre pane Keresiano ekö.

3 Kola qaja e hnine la tusi Itre Huliwa, la 95 lao atr qa ngöne la 32 lao nöj maine götran, me 54 lao traon, me 9 lao hnapet. Nge pi tro catre sa e la itusi cili, ke kola qaja la itre atre menu hi, me itre he ne hmi ka pi tru, me itre ka kuci politik me ka iwajahuj, me itre ka iakötrë. Ngo ame la ka nyipiewekë, ke eje fe a qaja la itre trejin me eö ka ixelë memine la itre jol, nge ka catre cainöj.

4. Nemene la ewekë ka ceitu the së me Paulo, me Tabitha me itre xa Temoë ekö?

4 Traqa ha enehila koi 2 000 lao macatre, thupene la hna melën hnene la itre aposetolo ka catr, tui Peteru me Paulo, me Luka lo droketre hnimina, me Banaba lo ka catre ham, me Setefano ketre trejine ka catr, me Tabitha me Lidia lue trejin ka ihnim nge ka catre ikep, memine fe la itre xa Temoë ka mele nyipici. Ngacama patre hë angatr ekö, ngo hetre ewekë ka acasi së me angatr. Nemen? Casi hi la huliwa së, ene la troa inin la itre atr troa hane drei Iesu. (Mat. 28:19, 20) Hane hi lai ketre manathith ka tru!

“Ngöne la nöjei götrane gaa nany ne la fene hnengödrai.”—Itre Huliwa 1:8

5. Hnene la itre pane Keresiano hna nyiqaane la huliwa i angatr ekaa?

5 Pane mekune jë lo huliwa hna ahnith hnei Iesu kowe la itretre drei nyidrë: “Tro nyipunie a kapa la men, e traqa pi la uati hmitrötr koi nyipunie. Nge tro hë nyipunie a itretre anyipici ni e Ierusalema, me ngöne la nöje Iudra asë, me e Samaria, me ngöne la nöjei götrane gaa nany ne la fene hnengödrai.” (Itre hu. 1:8) Ame la pane ewekë, ke hnene la uati hmitrötr hna xatua angatr troa catre anyipicin e Ierusalema.” (Itre hu. 1:1–8:3) Thupene lai, hnene la uati hmitrötr hna amekötin koi angatr troa cainöj ngöne la nöje Iudra asë, me e Samaria.” (Itre hu. 8:4–13:3) Ame hnei angatr hna tro fë la maca ka loi uti hë ngöne la götrane gaa nany ne la fene hnengödrai.”Itre hu. 13:4–28:31.

6, 7. Pine nemen matre ka tru catre kö la ixatua koi së enehila, hune lo itre pane Keresiano?

6 Pëkö Tusi Hmitrötr ne la itre trejin me eö ekö, la angatr a cainöj. Kolo petre hi a hetrenyi la tusi Mataio lo 41 M.K. Nge ame Paulo, hnei angeic hna cinyanyine la itre xa tusi angeic qëmekene lo 61 M.K., lo kola afenesin la tusi Itre Huliwa. Pëkö Tusi Hmitrötr ne la itre pane Keresiano, nge pëkö sine itus nyine tro angatr a hamën kowe la itre atr. Qëmeken tro la itre Keresiano ne Iudra a xötrethenge Iesu, ke hnei angatr hna majemine drenge la kola e la Itre Hna Cinyihan Qene Heberu e hnine la sunago. (2 Kor. 3:14-16) Ngo eje hi laka, nyipiewekë tro angatr a drenge hnyawa, matre tro angatr a atreine xolouthe la itre xötr hna e. 

7 Ame enehila, isa hetre Tusi Hmitrötre i easë me itre itus. Easa inin me bapataison la itre atr ngöne la 240 lao nöj, me ngöne la nyimu qene hlapa.

Hna Aegöcatren Hnene La Uati Hmitrötr

8, 9. (a) Nemene la itre huliwa hna kuca hnene la itretre dreng jëne la uati hmitrötr? (b) Nemene la hna kuca hnene la hlu ka nyipici me ka inamacan jëne la ixatua i Akötresie?

8 Ame la Iesu a iupe troa anyipici nyidrë, öni nyidrë: “Tro nyipunie a kapa la men, e traqa pi la uati hmitrötr koi nyipunie.” Jëne la ixatua ne la uati hmitrötr, ene la trengecatr qaathei Akötresie, hnene la itretre dreng hna anyipici Iesu ngöne la fen asë. Hnene la uati hmitrötr hna aijijë Peteru me Paulo troa aloin la itre ka wezipo, me helëne la itre dremoni, me amelene hmaca la itre ka mec! Ngo hetre ketre enyipiewekëne kö la uati hmitrötr, ene la troa xatuane la itre aposetolo me itretre dreng, troa thawa la nyipi atrehmekun ka hamëne la mele ka pë pun.—Ioane 17:3.

9 Ame lo Penetekos 33 M.K., ke hnene la itretre drei Iesu hna “nyiqaane ithanatane la nyimu qene hlapa, ene la hnei ua hna aijijë angatr troa qaja.” Celë hi matre, hnei angatr hna cainöjëne la “itre ewekë nyine haine i Akötresie.” (Itre hu. 2:1-4, 11) Ame enehila, pë hmaca kö iamamanyikeu ka tun. Ngo ame pe, jëne la ixatua ne la uati hmitrötre i Akötresie, hlu ka nyipici me ka inamacan a kuca la itre itus ka qejepengöi Tusi Hmitrötr ngöne la nyimu qene hlapa. Traqa koi itre milio lao Ita Ne Thup me Hmeke Jë! hna fejan e nöjei treu. Nge ngöne la site së jw.org, hna ujëne la itre itus me itre video, ka qejepengöne la Tusi Hmitrötr ngöne la 1 000 lao qene hlapa nge hetre munën. Haawe kola aijijë së hnene la itre ewekë cili, troa cainöjëne la “itre ewekë nyine haine i Akötresie,” kowe la itre atr ne la nöjei nöj, me tribu, me qene hlapa.—Hna ama. 7:9.

10. Nemene la hna kuca qaane lo 1989 göne la Tusi Hmitrötr?

10 Qaane lo 1989, hnene la hlu hna nyiqaane kuca la Tusi Hmitrötr Fene Ka Hnyipixe Hna Ujën ngöne la itre qene hlapa ka nyimutre. Enehila, ase hë sasaithe la 200 lao qene hlapa ka kapa la Tusi Hmitrötre cili, nge traqa koi itre milio lao itus hna fejan. Ngo tha ase pala kö, ke kolo pala kö a kuca la itre xan. Akötresieti hmekuje hi me uati hmitrötr la ka atreine eatrëne la huliwa ka tru celë.

11. Tune kaa la aqane ujën la itre itus ne la itre Temoë Iehova?

11 Ame la huliwa ne ujë qene hlapa, ke hna kuca hnene la itre Keresiano ka saen ngöne la 150 lao nöj me götran. Tha sesëkötre kö së, ke pëkö organizasio e celë fen ka tune la, ke uati hmitrötr la ka aijijëne lai, matre troa “qejepengöne hnyawa” la Akötresi së Iehova, memine la Joxu hnei Nyidrëti hna acil, memine fe la Baselaia e koho hnengödrai ka cile hë!—Itre hu. 28:23.

12. Tune kaa la aqane eatrëne Paulo me itre xan la huliwa ne cainöj?

12 Hnei Paulo hna cainöj kowe la angetre Iudra me itre Atre Ne Fen e Anetioka e Pisidia, nge hnei angatr hna “hmalahnine troa kapa la mele ka pë pun.” (Itre hu. 13:48) Ame ngöne la pune la tusi Itre Huliwa, Luka a qaja ka hape, Paulo a ‘qejepengöne hnyawa la Baselaia i Akötresie, me catre hamë ini, nge pëkö ka sewe angeic.’ (Itre hu. 28:31) Angeic a cainöj ekaa? E Roma, lo kapital ne la nöj ka catr ngöne la ijine cili! Jëne la itre cainöj, me itre xa aqane tro fë la maca, hnene la itretre drei Iesu hna eatrëne la hnëqa i angatr, ke hna troxomi angatr me xatua angatr hnene la uati hmitrötr.

Kola Catr Ngacama Hetre Icilekeu

13. Hnauëne laka, nyipiewekë tro sa thith qëmeken la icilekeu?

13 Ame la itre pane Keresiano a xötrei melën la icilekeu, ke hnei angatr hna sipo Iehova troa hamë trengecatre i angatr. Nemene hë la thangan? Tiqa ha angatr hnei uati hmitrötr, nge hetre trengecatre i angatre hë troa catre cainöjëne la trengewekë i Akötresie. (Itre hu. 4:18-31) Tu së fe, easa thith troa hetrenyi la inamacan me trengecatr, matre tro pala hi sa cainöj, ngacama easë e hnine la icilekeu. (Iako. 1:2-8) Nge pine laka, kola amanathithi së hnei Akötresie me xatua së hnei uati hmitrötr, easa isin troa catre cainöjëne la Baselaia. Ke eje hi, pëkö icilekeu me iaxösisi ka atreine acilën la huliwa ne cainöj. Haawe, e akötrë së jë, loi e tro sa canga sipo Akötresie la uati hmitrötr, me inamacan, me catr, matre troa cainöjëne la maca ka loi.—Luka 11:13.

14, 15. (a) Nemene hë la thangane la ‘icilekeu ka traqa thupene lo meci Setefano’? (b) Tune kaa la aqane kapa la nyipici hnene la angetre Sibérie?

14 Qëmekene troa tranyi Setefano, hnei angeice pala hi hna catre cainöj. (Itre hu. 6:5; 7:54-60) Nge ngöne la ijine cili, hna traqa la ketre “icilekeu ka tru,” matre hnene la itretre drei Iesu hna isa ije a tro Iudra me Samaria. Ngo tha hna acilëne kö la huliwa ne cainöj, ke hnei Filipo hna “cainöjë Keriso” e Samaria, nge ka hetre thangane catr la huliwa i angeic. (Itre hu. 8:1-8, 14, 15, 25) Nge ketre, “ame lo itretre dreng ka kötre mel lo ijine traqa la iakötrë ka tru thupei Setefano, hnei angatre hna tro Foinike, me Kupero, me Anetioka, nge hnei angatre hmekuje hi hna cainöje koi angetre Iudra. Matre hnene pë hë la itre xan e angatr ka qaa Kupero, me Kurene, hna tro Anetioka, me cainöjëne la maca ka loi göi Iesu Joxu kowe la angetre ithanatane la qene Geres.” (Itre hu. 11:19, 20) Ame la ijine cili, hnene la iakötrë hna xatuane la huliwa ne cainöj troa kökötr.

15 Celë fe hi ka traqa fene lo Union Soviétique. Ngöne lo itre macatre 1950, ala nyimu catre la itre Temoë Iehova hna xom a tro Sibérie. Nge pine laka, hna isa ije angatr, hna haöthe la itre teritoare cili hnene la maca ka loi. Maine ju, pëkö Temoë ka atreine nyithupene pases, troa nyinyapën la 10 000 kilomet göi troa cainöjëne la maca ka loi e cili! Ngo hnene la mus hna nyi pases i angatr. Celë hi matre önine la ketre trejin: “Hnene la mus hna aijijëne la itre atre ka nyimutre e Sibérie troa kapa la nyipici.”

Hna Amanathithin Atrun Hnei Iehova

16, 17. Nemene la ka anyipicin laka, Iehova a amanathithine la huliwa ne cainöj?

16 Eje hi, hnei Iehova hna amanathithin la itre pane Keresiano. Hnei Paulo me itre xan hna traan me fii, “ngo Akötresie la ka acian.” (1 Kor. 3:5, 6) Tru catre la hna qaja ngöne la tusi Itre Huliwa ka amamane laka, kola kökötr la huliwa ne cainöj, ke Iehova la ka amanathithin. Celë hi ka traqa ekö, ke hna “kökötre trootro la maca i Akötresie [me] elë catre la etrune la itretre dreng e Ierusalema.” (Itre hu. 6:7) Nge pine laka, hnene la itre Keresiano hna cainöj ngöne la nyimu götran, matre “tingetinge pi la itre ekalesia e Iudra, me Galilaia, me Samaria; nge itre ej a kökötr, nge kolo pala hi a elë la etrune la itretre dreng, ke angatr a xoue Iehova, me mele thenge la mene ne la uati hmitrötr.”—Itre hu. 9:31.

17 Ame e Anetioka e Suria, ke ala nyimu la angetre Iudra me itre ka qene Geres ka atre la nyipici qaathene la itre ka catre cainöj. Nge pine laka, “thei angatre hi la ime i Iehova, matre ala nyimu la itre atr ka hane lapaun me xötrethengene la Joxu.” (Itre hu. 11:21) Önine la tusi Itre Huliwa ka hape, ame ngöne la traone cili, “kolo pala hi a hlemu trootro la itre trengewekë i Iehova, nge kolo fe a kökötre la etrune la itretre lapaun.” (Itre hu. 12:24) Nge jëne la aqane catre i Paulo me itre xan troa cainöj kowe la itre Atre Ne Fen, “ketre pengöne kö la aqane kökötr me hlemu loi la trengewekë i Iehova e cili.”—Itre hu. 19:20.

18, 19. (a) Easa atre tune kaa laka, “ime i Iehova” a ce me easë? (b) Nemene la ka amamane ka hape, Iehova a xatuan la nöje i Nyidrë?

18 Eje hi laka, easë pala hi a öhne la “ime i Iehova.” Celë hi matre, tru pala hi hnei atr ka lapaun, me nue la mele i angatr me xomi bapataiso. Ketre, atreine hë së xomihnine la icilekeu me iaxösisi, me eatrëne la huliwa së tui Paulo me itre Keresiano ekö, ke Iehova la ka hamë manathith me ixatua koi së. (Itre hu. 14:19-21) Tro pala hi Iehova a ce me easë, nge tro la “lue ime i nyidrë ka epine palua” a isigöli së ngöne la nöjei akötre së. (Deu. 33:27) The thëthëhmine kö së laka, tha tro jë kö Iehova a nuaxöji së pine la ëje i Nyidrë, nge tha tro jë kö Nyidrëti a nuetrije la nöje i Nyidrë.—1 Sam. 12:22; Sal. 94:14.

19 Ame ngöne lo Hnaaluene Isi Ka Tru, hnene la itre nazi hna upi trejin Harald Abt kowe la ketre camp de concentration e Sachsenhausen, pine la hnei angeice hna cainöj. Nge ame lo Mei 1942, hnene la Gestapo hna tro kowe la hnalapa i Elza, föi angeic me thapa la nekö i nyidro jajiny. Thupene lai, hna othi Elza me xomi eahlo kowe la nyimu camp de concentration. Nge öni eahlo pë hë: “Hetre ini ka tru hnenge hna xom qa ngöne la itre macatre hnenge hna lapa ngöne la itre camp de concentration e Alema. Öhne hë ni enehila la aqane aegöcatrenyi së hnene la uati hmitrötre i Iehova, ngöne la easë e hnine la itre itupath ka tru. Qëmekene troa othi ni, hnenge hna e la tusi ne la ketre trejine föe, ka qaja ka hape, maine kola traqa koi së la ketre iakötrë ka tru, ke tro la uati hmitrötre i Iehova a hamë së e cili la tingeting. Matre öning, ma eahlo la a nango atrun. Ngo ame hë la eni a melëne lai, trotrohnine ju hi ni laka, nyipici hi lo hnei eahlo hna qaja. Maine tha ase pala kö traqa koi së la ewekë ka tun, thatreine kö së troa trotrohnin, ngo ame eni, hna traqa tune koi ni, matre atre hë ni.”

The Cile Kö Troa Tro Fë Maca!

20. Nemene la hna kuca hnei Paulo ngöne la uma hna umë angeice ngön, nge drei fe la ka troa nyitipune la tulu i Paulo?

20 Ame ngöne la pune la tusi Itre Huliwa, ke Paulo a “qeje Baselaia i Akötresie.” (Itre hu. 28:31) Pine laka, hna umë angeic, tha ijiji angeice kö troa tro fë trongëne la maca ngöne la itre hnalapa e Roma. Ngo ame pe, tha cile kö angeice cainöj kowe la itre ka traqa koi angeic. Ame la itre xa trejin me easë enehila, ke angatre pe hi a lapa ngöne la hnalapa i angatr, maine pena kolo pe hi a meköle ili, maine kola lapa pital ke qatre catre hë, maine ka wezipo, maine thatreine hë tro. Ngo ka tru pala hi la ihnimi i angatre koi Iehova, nge tha patre kö la aja i angatr troa cainöj. Haawe, loi e tro sa thithi sai angatr kowe la Keme së e hnengödrai, matre tro angatr a iöhnyi memine la itre atr ka ajan troa atre Nyidrë, me itre hnei Nyidrëti hna thingehnaean.

21. Pine nemen matre, tha tro kö sa hmitre kuca la huliwa i Iehova?

21 Ala nyimu the së la ka ijije troa cainöj ngöne la itre hnalapa trootro, me xatuane la itre atr troa xötrethenge Iesu. Haawe, loi e tro sa isine troa eatrëne la hnëqa së troa fë la maca “ngöne la nöjei götrane gaa nany ne la fene hnengödrai.” The hmitre kö troa kuca la huliwa cili, ke mama ha la itre “hatrene” laka, celë hë Keriso. (Mat. 24:3-14) The aluzi traeme hmaca kö, ngo “loi e tro pala hi a tru hnei huliwa i nyipunie koi Joxu.”—1 Kor. 15:58.

22. Nemene la ka xecie hnyawa koi së troa kuca qëmeken troa traqa la drai Iehova?

22 The mano kö, nge catre pi tro fë hnyawa la maca, ke sasaqe hë la “drai i Iehova, drai ka tru nge hna xouen.” (Ioela 2:31) Tru catre pala kö la itre atr ka tune lo angetre Berea, “angatr a canga kapa madrine la trengewekë i Akötresie.” (Itre hu. 17:10, 11) Loi e tro sa tro fë catrëne la maca uti hë la tro sa drenge ka hape: “Ka lolo catr, hlue ka loi me ka nyipici!” (Mat. 25:23) Maine tro sa catre kuca la hnëqa së ngöne la huliwa ne cainöj, me xatuane la itre atr troa mele nyipici koi Iehova, tro së lai a madrin uti hë epine palua, ke hne së hna ‘tro fë hnyawa la maca ne la Baselaia i Akötresie’!