Hnauëne Laka Pëhë Metrötre Kowe La Mel?
PINE NEMENE MATRE LOI E TROA METRÖTRËNE LA MEL?
Pine laka ame la itre hna majemine me itre aqane ujë ka pë metrötre kowe la mel, ke itre ej a angazone la ngönetrei së me mele i itre xan.
-
Zöi sixa matre kola traqa la cancer, ngo eje fe a sawa la ngönetrei troa isi memine la meci cili. Ame thene la ala 100 lao atr ka mec hnei cancer du poumon, ke 90 la itre ka ufi sixa, maine ka majemine lapa ezine la itre ka ufi sixa.
-
Ame ngöne la itre macatre, nyimutre la itre atr hna akötrën hnene la itre ikuqany. Önine la ketre rapor ne la Université ne Stanford göne la itre ikuqany e koilo hna ini ka hape: “Hnei eahuni hna öhne laka, ngacama mele ju hë itre xan, thupene la itre macatre, angatre pala hi a hace fë la itre akötr e kuhu hni i angatr.”
-
Ame la itre atr ka ij, maine ka xomi dorog la angatr a xomi loto, ke angatr a elo memine la mele ne la itre xan ka xomi loto, me itre ka trongë ihnadro. Angatre hi lai a amamane ka hape, pëkö metrötre i angatre kowe la mel, nge ka pëkö pengöne koi angatr la mele i xan.
NYINE TRO EPUNI A KUCA
Thupëne kö la ngönetrei i epun. Ijiji epuni pala kö troa nuetrije la itre hna majemine ka ngazo tune la ufi sixa, maine cigarette électronique, maine iji menu la kahaitr, maine xomi dorog. Itre hna majemine lai ka angazone la ngönetrei i epun me ka amamane ka hape, pëkö metrötre i epun kowe la mele ne la itre atr ka lapa ezi epun, tune la fami i epun.
Thupëne kö la mele i epun. Tha tro kö epun lai me itre xan a eatr, e tro epun a nyihnyawane la uma i epun. Loi e tro fe epuni a kuca hnyawane la loto i epun, me hmek la epuni a xomi loto. The nue kö la itre xan troa uku epun troa kuca la itre xaa huliwa laka, troa eatre la itre xan, maine thapa la mele i angatr.
Hnime ju la itre atr. Ame la atr ka metrötrëne la mel, ke angeic a hnim la nöjei atr asë ka xulu qa ngöne la itre xaa nöj, maine ka isa hane ngönetrei kö, maine ka trenamo maine pë mani. Hapeu la itre isi ka tru me itre icilekeu ngöne la fen, tha itre eje kö a xulu qa ngöne la ixele ma iwai me imethinë?
ITRE HNE HUNI HNA KUCA
Itre Temoë Iehova a xatua itre xan troa atreine tulu ewekë, me thupëne la mele i angatr. Jëne la huliwa ne ini Tusi Hmitrötr, eahuni a xatuane la itre atr troa nuetrije la itre hna majemine ka ngazo.
Ame ngöne la itre hnë xupi Uma Ne Baselaia, eahuni a trongëne hnyawane la itre hna amekötin matre troa thupëne la mel. Ame la itre atr ka saene troa xupi la itre uma ne hmi hun, maine itre xaa uma i eahun, ke angatr a pane kapa la ketre formasio ka xatua angatr matre tha tro kö a eatr. Hetre contrôle pala hi hna kuca ngöne la itre hnë xupi uma hun matre wange ka hape, hna trongëne hnyawa kö la itre hna amekötin göi troa thupëne la mele ne la itre ka huliwa.
Eahuni a xatuane la itre hna lepe hnei hulö. Ame ngöne lo macatre 2022, hnei eahuni hna tro kowe la itre nöj ne la fen asë hna lep hnene la 200 lao hulö, me hamëne la 12 milio lao dollars matre xatua angatr.
Ame lo kola traqa lo Ebola, ketre mec hna mecin ka xötr e Afrique de l’Ouest (2014) me e République Démocratique du Congo (2018), hnei eahuni hna tro fë la itre ithuemacany göne troa hmekëne la itre atr, matre tha tro kö a xötre menu la meci cili. Hna upe la itre ka cilëne la organizasio hun troa cile fë la ketre cainöj hna hape, “Jëne Mel La Idrengethenge” ngöne la nyimu götrane la nöj. Hnei eahuni hna amë la itre hnë wasi wanakoim ngöne la itre hnë lö ne la itre uma ne hmi hun. Hnei eahuni hna qaja la enyipiewekëne troa wasi wanakoim, me trongëne la itre xaa hna amekötin matre tha tro kö a xötre la mec.
Ame e Sierra Leone, hnene la ketre station ne radio hna felisite la itre Temoë Iehova, ke hnei angatre hna hmekëne la itre sine hmi i angatr, me itre xaa atrene la nöj matre tha tro kö a ixötrekeu la mec Ebola.
Hnë wasi wanakoim hna acile qëmekene la Uma Ne Baselaia e Libéria, ngöne lo ijine kola lepe la nöj hnene la mec Ebola lo 2014
a Hna hamëne la hna amekötine cili kowe la itre atr ekö ka mel e Isaraela, matre troa thupëne la mele ne la fami, memine fe la mele ne la itre atr ka wai angatr.
