KA KETREPENGÖNE KÖ LA ATR. KA ATREINE CINYIANY, PEIDR, XUPI EWEKË, ME SA LA ITRE NYIPI HNYING: Pine nemene matre xupe jë la hnengödrai memine la fene hnengödrai? Ka xulu së qa kaa? Pine nemene matre easa mel? Troa tune kaa la mele së elany?

Nyimutre la itre atr ka neëne troa hnyinge tune la, pine laka jole catre troa sa. Ketre, ame koi itre xan, tha ka nyipiewekë kö la itre hnying cili ke, angatr a mekun ka hape, ka xulu xane la mel. Öni William Provine, ketre porofesör ne Histoire me Biologie, “Pëkö Akötresie, nge pëkö aliene la mel. Easa isa kuci mekunan ke, pëkö nyipi aliene la mele së.”

Ngo hetrenyi la itre atr ka xele ma kapa ka hape, meci la pun koi angatr. Ame koi angatr, hna xupe me eköth la hnengödrai memine la fene hnengödrai, hune la itre wathebo ka lolo. Angatr a haine la emingömingöne la aqane xupe la itre ewekë. Celë hi matre, angatr a thele troa inyitipu, ngöne la angatr a kuca la itre masin. Jole catr troa trotrohnine la aqane xup la itre ewekë. Haawe, mama hnyawa pi hi koi angatr laka, tha ka xulu xane kö la itre ewekë, ngo ka inamacan la Atre Xupe itre ej.

Celë hi ka upe la itre ka inamacan, tune la itre évolutioniste troa saze la mekuna i angatr. Tro sa ce wang la lue xan.

ALEXEI MARNOV, KETRE DROKETRE NE HE. Öni nyidrë, “Nyimutre la itre uma ne ini hnenge hna tro kow, nge itre ej asë hi a sajuëne la ini évolution.” Öni nyidrëti fe ka hape, “Tha ka mele kö Akötresie, matre ka hmo la itre atr ka lapaune koi Akötresie.” Ngo ame lo macatre 1 990, kolo ha saze la aqane waiewekë i Alexei.

Öni nyidrë, “Hnenge palahi hna thel troa trotrohnine la aqane trongene la itre ewekë, memine la pengöne itre ej, tune la atuat ne la atr. Eje hi, nyine haine la atuat ke, ketre ewekë lai ka ketrepengöne kö hune la nöjei ewekë e celë fen. Ngo hapeu, hna kuca kö la atuat, matre troa kapa la itre ithuemacanyi me meci e thupen? Kösë tha nyipi trotrohnine kö ni, nge tha ka meköti kö lai. Celë hi matre eni ha nyiqane hnyingëne thel ka hape, ‘Pine nemene matre easa mel? Nemene la aliene la mel?’ Thupene la hna pane lapa mekune hnyawa la itre hnying cili, öning jë hi ka hape, ‘Maine jë, hetre Atre Xup.’ ”

Hnei Alexei hna thel la kepine la mel, matre e cili, hnei nyidrëti hna nyiqane inine la Tusi Hmitrötr. Thupene lai, hna ini Tusi Hmitrötre fe hnene la föi nyidrë, ketre droketre ka mekun ka hape, pëkö Akötresie. Ngo hnei eahlo hna inine la Tusi Hmitrötr, göne troa amamane koi Alexei laka, ka tria la mekuna i nyidrë göi Akötresie. Ngo ame hë enehila, xecie hnyawa ha koi nyidroti laka, ka mele Akötresie, nge tune la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, hetre mekuna i Nyidrëti kö kowe la nöjei atr asë.

HUABI, KA THELE PENGÖNE LA PLASMA. Hnei Huabi Yin hna inine la physique, nge nyimu macatre ne ithel angeic, matre troa atrepengöne la plasma. Ame la plasma tre, hnaafoane pengöne la itre ewekë (solide, liquide, gaz me plasma). Ceitune hi la plasma memine la jö laka, hetre trengecatre ne ej.

Öni Huabi: “Ame la eahuni a inine la nöjei ewekë xötreithi së ke, eahuni a öhn laka, hna eköthe hnyawa, nge hetre wathebo ka nyitrepene itre ej. Matre eni ha hnying ka hape, ‘Drei la ka eköth la itre wathebo cili? Maine nyipici laka, easa thupëne la eë ngöne la easa kuci xen, ngo ame koi jö ke, drei la ka thupëne la itre wathebo hna eköthe nyine trepene ej?’ Öninge jë hi ka hape, Tusi Hmitrötr la ka sa hnyawa la itre hnying celë. Ej a hape: ‘Hnei Akötesieti hna xupe la hnengödrai memine la fene hnengödrai ngöne la qan.’ ”—Genese 1:1.

Eje hi laka, nyimutre la itre hnying hna atreine sa hnei sias. Tune la kola hape, “Nemene la aqane trongene la atuat? Pine nemene matre kola idreuth me cici la jö?” Ngo tune la hna amamane hnene la tulu i Alexei me Huabi, Tusi Hmitrötr la ka sa la itre hnying ka tru. Tune la kola hape, “Pine nemene matre hetrenyi jë la hnengödrai memine la fene hnengödrai? Pine nemene matre hetre wathebo ka musinëne ej? Nge pine nemene matre easa mel?”

Ketre, Tusi Hmitrötr a qejepengöne la ihnadro me hape, “Tha hna xupe gufan’ ej; hnei [Akötresie] hna xup’ eje mate lapan.” (Isaia 45:18) Nyipici, hetre aja i Akötresieti kö thatraqane la ihnadro. Nge tune la hna troa amamane hnene la tane mekun thupen, ka ihmeku la aja i Nyidrë memine la mejiune së elany.