Öni Iesu: “Tro ha isi la ketre nöj me ketre nöj, me ketre baselaia me ketre baselaia. Nge troa hetre sa atraqatr, nge ngöne la ketre götran me ketre götran, tro ha jiinë xen me hetre itre meci ka ixötrekeu.” (Luka 21:10, 11) Ame asë hi la itre ewekë celë, tre, ketre hatrene hi lai. Nge, ame la kola aca traqa la itre ewekë cili, kolo hi lai a hape, “eashenyi hë la Baselaia i Akötresie.” Öhne kö së la itre ewekë celë, kola aca traqa ngöne la fen asë? Hane hi la itre mekun ka anyipicine lai.

1. ITRE ISI

Ame lo macatre 1914, hna xulu la ketre isi, nge tha hna hane kö traqa tun ekö. Önine la itre historiens, ketre macatre ka ketrepengön la 1914, ke, ame lo macatre cili, hna xejë la ketre isi ka acasine la nöjei nöj. Kolo petre hi a huliwane atrun la itre jia ne isi tune la itre kuqa (mitrailleuses), itre bob hna kuiën, itre gaz ka poizin, me itre chars d’assaut. Hna xulu fe la hnaaluene isi ka tru, nge hna nyiqane huliwane la arme nucléaire. Qane lo 1914, hetre isi palahi e cailo fen, nge itre milio lao atr ka mec.

2. ITRE SA

Önine la ketre diksioner (Britannica Academic), e nöjei macatre, 100 nge hetre munën la itre sa ka catr, nge ka tru degan. Önine la Institut d’études géologiques des États-Unis ka hape, “Jëne la itre rapor (qaane lo macatre 1900), e nöjei macatre, troa ha traqa koi 16 lao sa ka tru.” Öni itre xan, easa mekun ka hape, kola elë la etrune la itre sa, ke, atrehmekune hë së itre ej. Ngo ame pe, itre ej a ihumuth me akötrëne la itre atr ngöne la fen asë.

 3. ITRE JIN

Ame ngöne la fen asë, kola mecijin la itre atr. Kola traqa lai, ke, kola isi, me huliwa qene atrekënö, me huliwan menune la mani me itre hna menuën, nge tha ka hnëkë kö angatr kowe la itre hulö. Önine la ketre rapor ne 2018 (Programme alimentaire mondial), “ame ngöne la fen, 821 milio lao atr ka thë xen, nge 124 milio lao atr thei angatr ka mecijin.” E nöjei macatre, traqa koi 3,1 milio lao nekönatr ka mec hnei mecijin. Ame lo 2011, thene la 100 lao nekönatr ngöne la fen asë, 45 lao ka mec.

4. ITRE MEC KA IXÖTREKEU

Önine la Organisation mondiale de la santé, “Ame ngöne la itre macatre 2000, nyimutre la itre atr hna ketr hnene la itre mec ka ixötrekeu. Kola fetra hmaca la itre mec ka hekö (choléra, peste me fièvre jaune) me itre mec ka hnyipixe (SRAS, grippe pandémique, MERS, Ebola me Zika).” Nge eue hi lo, hna lepi së hnei COVID-19. Ngacama ka ithel la itre ka inamacan, me itre droketre, ngo, tha öhne pala kö angatr la nyin kowe la nöjei mec.

5. KOLA CAINÖJ E CAILO FEN

Hnei Iesu hna qaja la ketre götran ne la hatren, me hape: “Nge tro ha cainöjëne la maca ka loi ne la Baselaia e cailo fen nyine anyipicine kowe la nöjei nöj; ame hna traqa pi la pun.” (Mataio 24:14) Ngacama kola elë la itre jol e cailo fen, traqa koi 8 milio lao atr qa ngöne la nöjei nöj, ka cainöjëne la maca ne la Baselaia i Akötresie ngöne la 240 lao nöj, me ngöne la 1 000 lao qene hlapa. Tha hna hane kö traqa tun!

Kola mama enehila la itre götrane la hatrene hna qaja hnei Iesu. Hnauëne laka, ka nyipiewekë koi së? Ke, öni Iesu, “Ame hë la nyipunieti a öhne la kola eatre la itre ewekë cili, lapa atre ju ka hape, easenyi hë la Baselaia i Akötresie.”—Luka 21:31.

Kola mama hnene la hatrene hna hamën hnei Iesu, memine la itre xötr ne la Tusi Hmitrötr laka, ase hë Akötresie acil la Baselaia i Nyidrë e hnengödrai lo 1914. a E cili lo Nyidrëti a acili Iesu Keriso, nekö i Nyidrë troa joxu. (Salamo 2:2, 4, 6-9) Easenyi hë tro la Baselaia i Akötresie a mus kowe la fen, me lepe apatrene la itre musi atr, me aparadraisone la fen. Nge, tro la itre atr a mele palua ngöne ej.

Easenyi hë troa eatr la itre trengewekë i Iesu ngöne la tulu ne thith, hna hape, “Epi traqa pi la Baselaia i nyipë. Epi tro fe a eje la aja i nyipë e celë fen tun e koho hnengödrai.” (Mataio 6:10) Nemene la hna kuca hnene la Baselaia qane lo kola acili ej lo 1914? Nge, nemene la itre manathith hne së hna troa kapa la kola musinëne la fen asë hnene la Baselaia?