1. Eu la ijine Iesu a kuca la pane iamamanyikeu?

 EASË ngöne la pune la macatre 29 M.K. kolo ijine Iesu a nyiqane cainöj. Hna hane hë nyidrë me Maria, thine i nyidrë memine la itre xaa atre dreng kowe la ketre faipoipo e Kana, ngöne la götrane kolopi ne Nazareta, lo traon hna hetru nyidrë. Sinee i Maria lai lue ka faipoipo, matre hna hane upi eahlo troa kapa la itre hna hën. Ngo ame hë la kola xen, hna pë waina. b Ketre jol lai ka troa ahmahmane la fami memine la lue trefën. Hnene jë laka, alanyimu catr la itre hna hën. Matre hnei Maria hna canga qaja koi Iesu ka hape: “Pë hë waina i angatr.” (Ioane 2:1-3) Nemene la hnei Iesu hna kuca? Hnei nyidrëti hna kuca la ketre iamamanyikeu ka tru. Hnei nyidrëti hna saze la tim koi “nyipi waina.”​—Ioane 2:9, 10.

2-3. (a) Hnauëne la Iesu a kuca la itre iamamanyikeu? (b) Hnauëne la tro sa ce wange la itre iamamanyikeu i Iesu?

² Hetre itre xaa iamamanyikeu hnei Iesu hna kuca ngöne lo nyidrëti a cainöj. c Hnei nyidrëti hna kuca la itre iamamanyikeu cili matre troa xatuane la itre atr ka alanyim. Tune lo ijine nyidrëti a ithuane la 5 000 lao atr, nge 4 000 ngöne la ketre ijin. Maine e ju fe la itre föe me itre nekönatr, ke traqa jë kö koi 27 000 lao atr hna ithuan. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Ame ngöne la lue ijine cili, hnei  Iesu fe hna aloine la itre ka wezipo. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Pane mekune jë la madrine ne la itre trahmanyi me föe hna aloine me ithuane hnei Iesu!

³ Nyimutre la itre ini hne së hna xom qa ngöne la itre iamamanyikeu i Iesu. Ame ngöne la tane mekune celë, tro sa ce wange la itre xaa ini qa ngöne la itre iamamanyikeu cili ka troa acatrene la lapaune së. Nge e thupen, tro sa ce wange la aqane tro sa ipië me utipine tui Iesu lo nyidrëti a kuca la itre iamamanyikeu.

4. Nemene la eloine la itre iamamanyikeu i Iesu koi së?

⁴ Itre iamamanyikeu i Iesu a ini së la itre nyipici ka troa acatrene la lapaune së. Itre trenge nyipici göi nyidrë, me göne fe la Keme i nyidrë. Eje hi, Iehova la Qaane la itre iamamanyikeu cili. Öni Itre Huliwa 10:38, hnei Akötresie hna ië Iesu jëne “la uati hmitrötr me men. Nge hnei nyidrëti fe hna trongëne la nöj asë me kuca la loi, me aloine la itre hna axösisin hnei Diabolo, ke ce Akötresieti me Iesu.” Ame la itre hnei Iesu hna qaja me kuca, uti fe hë la itre iamamanyikeu, ke itre ej a amamane la itre mekune me itre aliene hni Iehova. (Ioane 14:9) Tro sa ce wange la köni nyipici ka mama ngöne la itre iamamanyikeu cili.

5. Nemene la ka uku Iesu troa kuca la itre iamamanyikeu? (Mataio 20:30-34)

⁵ Ame la hnapan, tru la ihnimi Iehova me Iesu koi së. Ame lo Iesu e celë fen, hnei nyidrëti hna amamane la ihnimi nyidrë kowe la itre atr. Tune kaa? Hnei nyidrëti hna kuca la itre iamamanyikeu me aupune la itre akötre i angatr. Ame lo ketre drai, hnene la lue timek hna sipo iele nyidrë troa xatua nyidro. (E jë la Mataio 20:30-34.) Öni Tusi Hmitrötr, hnei nyidrëti hna “utipi nyidro” me aloine la meci nyidro. Ame la hnaewekë Qene Geres “utipin” ke, kola qaja la akötr ka ej e kuhu hni Iesu, kösë kola treije la hni nyidrë. Ame la utipin, ke sinetrongene la ihnim. Celë hi lai ka upi nyidrëti fe troa ithuane la itre ka mecijin, me aloine la ketre atr ka lepera. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) Haawe, xecie koi së laka, tru la ihnimi Iehova, Akötresie ka tru trenge utipin, me Iesu koi së. Nge nyidroti a akötr la easa akötr. (Luka 1:78; 1 Pet. 5:7) Nyidroti pe hi a treqene la ijine troa apatrene la itre akötre së!

6. Nemene la hnei Iehova hna hamë Iesu?

⁶ Ame la hnaaluen, hnei Iehova hna hamë Iesu la men matre troa apatrene la nöjei jol ne la itre atr. Thatreine kö së troa apatrene la itre jol e celë fen. Ngo hnei Iesu hna amamane jëne la itre iamamanyikeu i nyidrë laka, ijiji nyidrëti hi. Nyidrëti hi la ka atrein amele së qa ngöne la ngazo i Adramu, ene la itre sine mec me mec. (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19) Jëne la itre iamamanyikeu, hnei Iesu hna amamane laka, ijiji nyidrë troa “aloine la nöjei pengöne mec,” me amelene hmaca la itre ka mec. (Mat. 4:23; Ioane 11:43, 44) Ketre, ijiji nyidrë troa apëne la itre wene ka tru, me helëne trije la itre dremoni. (Mar. 4:37-39; Luka 8:2) Easa madrine laka, hnei Iehova hna hamëne la mene cili koi Iesu!

7-8. (a) Nemene la itre ewekë ka troa traqa elany fene la Baselaia i Akötresie? (b) Nemene la iamamanyikeu hnei epun hna pi öhne ngöne la fene ka hnyipixe?

⁷ Ame la hnaakönin, ke tro kö sa kapa la itre manathith hnei Iehova hna thingehnaean fene la musi ne la Baselaia i  Nyidrë. Ame la itre iamamanyikeu hnei Iesu hna kuca ekö, ke itre ewekë lai hnei nyidrëti hna troa kuca elany fene la Baselaia i Akötresie. Ame elany, fene la musi nyidrë, tro ha pexeje la itre atr, patre hë la itre sine mec me itre kucakuca. (Is. 33:24; 35:5, 6; Hna ama. 21:3, 4) Nge ketre, tro ha mana la xen, pëhë atr ka troa mecijin. Nge pë fe hë hulö ka troa lepi së. (Is. 25:6; Mar. 4:41) Drei jë kö la madrine së elanyi troa kapa la itre sinee së “ka meköl hnine la itre hua.” (Ioane 5:28, 29) Nemene la iamamanyikeu hnei epun hna pi öhne ngöne la fene ka hnyipixe?

⁸ Ame lo Iesu a kuca la itre iamamanyikeu, hnei nyidrëti palahi hna ipië me utipine la itre atr. Lue thiina lai nyine tro fe sa huliwan. Tro sa ce wange la lue hna melën e hnine la Tusi Hmitrötr. Tro sa nyiqane memine lo ka traqa ngöne la ijine faipoipo e Kana.

9. Hnauëne la Iesu a kuca la ketre iamamanyikeu ngöne la ijine faipoipo e Kana? (Ioane 2:6-10)

⁹ E jë la Ioane 2:6-10. Hetre ka musinë Iesu kö troa hamë waina ngöne la ijine faipoipo e Kana? Waea. Tha hna qaja kö hnei Tusi Hmitrötr ka hape, tro la Mesia a saze la tim koi waina. Pane mekune jë ka hape, troa pë nyine ij ngöne la ijine faipoipo i epun. Tru la hnei Iesu hna mekune la lue trefën memine la fami nyidro, xele nyidrë troa amamanyi angatr. Celë  hi matre hnei nyidrëti hna kuca la ketre iamamanyikeu, ene la troa saze la 390 lao litë tim koi nyipi waina. Hnauëne la nyidrëti a sazen atrune ju pë hë tune lai? Maine jë, ame lai munën, ke thatraqai lue trefën pë hë e thupen. Maine pena, troa salemën matre hetre manie i nyidro nyine nyiqane la mele ne trefën. Drei jë kö la madrine i nyidro kowe la aqane xatua nyidroti hnei Iesu!

10. Qaja jë la itre xaa ithuemacany ka mama ngöne Ioane mekene 2. (Wange ju fe la iatr.)

¹⁰ Goeëne la itre xaa ithuemacany ka mama ngöne Ioane mekene 2. Hapeu, Iesu kö la ka nyialiene la itre trengene tim? Waea. Hnei nyidrëti pe hna upe la itre hlue matre tha tro kö a atrunyi nyidrë. (Xötre 6, 7) Nge thupene la hna saze la tim koi waina, tha nyidrëti kö la ka tro fë la waina kowe la tane huliwa. Hnei nyidrëti hmaca hna upe la itre hlu. (Xötre 8) Ame koi epun, tro kö Iesu a xeji ver me selën ka hape: ‘Eni la ka kuca la waina, iji jë!’ Waea, tha aqane ujë i nyidrëti kö lai.

11. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la iamamanyikeu hnei Iesu hna kuca e Kana?

¹¹ Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la iamamanyikeu hnei Iesu hna kuca e Kana? Kola ini së troa ipië. Tha hnei Iesu kö hna pi mama. Tha ase kö nyidrë selëne la itre hnei nyidrëti hna kuca. Ngo hnei nyidrëti palahi hna atrune la Keme i nyidrë cememine la ipië. (Ioane 5:19, 30; 8:28) Maine aja së troa ipië tui Iesu, ke tha tro kö sa selëne la itre hne së hna kuca. Tha tro pi kö sa selëne la itre hne së hna kuca ngöne la huliwa i Iehova. Loi e tro pe sa atrune la Akötresi së hne së hna nyihluen. (Iere. 9:23, 24) Meköt tro Nyidrëti a kapa la iatruny, ke Nyidrëti la ka atreinë së troa kuca la nöjei ewekë ka loi.​—1 Kor. 1:26-31.

12. Nemene la ketre aqane tro sa ipië tui Iesu? Qaja jë la ketre ceitun.

¹² Hetre ketre aqane tro fe sa ipië tui Iesu. Pane mekune jë laka, ketre qatre thup a xatuane la ketre atre ixatua troa hnëkëne la cainöje i angeic. Hnei angeic hna trongëne la itre eamo qaathene la qatre thup. Matre lolo catr la cainöj hnei angeic hna cile fë. Thupene la icasikeu, kola qaja hnene la ketre trejin kowe la qatre thup ka hape: ‘Lolo catr la cainöj hna cile fë hnene la trejin!’ Önine jë hi lai qatre thup: ‘Nyipici eö, ngo ase petre hi ni xatua angeic!’ Maine pena, tro nyidrëti a qaja ka hape: ‘Nyipici eö, lolo catre la cainöje i angeic.’ Ame la easa kuca la loi koi itre xan, ke nyipiewekë tro sa ipië, nge tha tro kö sa thele troa selë së. Ame la ka nyipiewekë, ke ene la tro Iehova a öhne me madrine kowe la itre hne së hna kuca. (Wange ju fe la Mataio 6:2-4; Heb. 13:16) Maine tro sa ipië tui Iesu, ke tro hë së lai a amadrinë Iehova.​—1 Pet. 5:6.

13. Nemene la hnei Iesu hna öhne me kuca la nyidrëti a traqa e Naina? (Luka 7:11-15)

¹³ E jë la Luka 7:11-15. Easë ngöne la macatre 31 M.K. lo Iesu a tro Naina, ketre traon ne Galilaia. Tha nanyi kö la traone cili qa Sunema, lo traone hnei Elisaia perofeta hna amelene hmaca la neköne la föe, a 900 lao macatre qëmeken. (2 Ite jo. 4:32-37) Ame la nyidrëti a easenyine la qënehlö ne la traon, nyidrëti a öhne la kola xututhe trongëne la ngönetrei ne la ketre nekönatr ka mec. Ketre ijine akötr, ke meci hë la nekön ka cas ne la sine föe. Nge ce eahlo memine la ka alanyimu ngöne la ijine cili. Ame hnei Iesu  hna acilë angatr me kuca la ketre ewekë ka tru kowe lai thine ka treij, ene la troa amelene hmaca la nekö i eahlo trahmany! Nyëne la pane atr hnei Iesu hna amelen hna qaja ngöne la itre Evangelia.

14. Qaja jë la itre xaa ithuemacany ka mama ngöne Luka mekene 7. (Wange ju fe la iatr.)

¹⁴ Goeëne la itre xaa ithuemacany ka mama ngöne Luka mekene 7. Öhne hi epuni e celë, hnei Iesu hna “utipi eahlo,” thupene la nyidrëti a “öhnyi eahlo” e treij. (Xötre 13) Hnene la hnei nyidrëti hna öhne la thin a treije trootro, matre nyidrëti a utipi eahlo ju. Tha hnei nyidrëti kö hna lapa fë la utipine i nyidrë, ngo hnei nyidrëti hna amaman. Hnei nyidrëti hna akeukawanyi eahlo me hape: “The treije kö.” Thupene lai, hnei nyidrëti hna amelene hmaca la nekönatr me “hamë nyëne” koi eahlo.​—Xötre 14, 15.

15. Nemene la hna ini së hnene la hna kuca hnei Iesu kowe la sine föe ne Naina?

¹⁵ Nemene la hna ini së hnene la iamamanyikeu i Iesu? Loi e tro sa utipine la itre ka meci sineen. Eje hi, tha ijiji së kö troa amelene la itre ka mec tui Iesu. Ngo tui nyidrë, ijije hi tro sa amamane la utipine i easë la easa öhnyi angatr e treij. Loi e tro sa canga wai angatr, matre qaja maine kuca la ketre ewekë ka troa xatuane me akeukawanyi angatr. d (Ite edomë 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Ijije hi troa akeukawanyi angatr hnene la itre hnepe ithanata maine itre ewekë ka co hi hne së hna kuca koi angatr.

16. Thenge la iatr, hna akeukawane tune kaa la ketre thin, nge nemene la ini koi së?

¹⁶ Hane hi la ketre hna melën. Ame ngöne la ijine icasikeu, ngöne lo kola nyima, hnene la ketre trejine föe hna öhne la ketre thin a treij. Kola qeje melehmaca la nyima cili, nge kolo petre hi a ase mec la nekö i eahlo jajiny. Matre hnene la trejine föe hna canga tro troa ati im hune la iape i eahlo, me ce nyima me eahlo utihë la pun. E thupen, önine lai thine ka hape:  “Hnime catre ni la itre trejin.” Madrine catr eahlo la hna sine la icasikeu. Öni eahlo, “ngöne hi la Uma Ne Baselaia la tro sa kepe ixatua.” Xecie koi së laka, öhne hi Iehova, nge Nyidrëti a madrin la easa amamane la utipine së kowe la itre ka meci sineen me ‘itre ka akötr.’​—Sal. 34:18.

17. Nemene la hne së hna ce wang ngöne la tane mekune celë?

¹⁷ Loi e tro sa lapa mekune la itre iamamanyikeu hnei Iesu hna kuca. Itre ej a amamane la etrune la ihnimi Iehova me Iesu koi së, memine la atreine Iesu troa nyinyine la nöjei jole së. Nge itre ej mina fe a acatrene la lapaune së laka, easenyi hë tro sa kapa la itre manathith hnei Iehova hna thingehnaean fene la musi Nyidrë. Iëne jë la ketre iamamanyikeu i Iesu nyine tro epuni a ce ithanatan ngöne la epuni a hmi ne la fami maine ngöne la epuni a ini Tusi cas. Ame ngöne la ijine cili, loi e tro sa hnying ka hape: ‘Nemene la itre ini hne së hna xom, nge tro sa nyitipune tune kaa la itre thiina i Iesu?’ Thupene lai, ce thawa jë me itre xan la itre ini hne së hna öhne matre troa akeukawanyi angatr.​—Rom. 1:11, 12.

18. Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la tane mekune e thupen?

¹⁸ Ame ngöne la tane mekune e thupen, tro sa ce wang la atr tixenuë hnei Iesu hna amelene hmaca, hna qaja e hnine la Tusi Hmitrötr. Hna traqa lai ngöne lo Iesu a nyipune la huliwa ne cainöje i nyidrë. Hnauëne laka, ka isapengöne la iamamanyikeu cili memine la itre xan? Kolo ke, ketre sinee i Iesu la hna amelene hmaca, nge ka ketre pengöne kö la hna melëne cili. Nemene la itre ini hne së hna xom qa ngöne la iamamanyikeu cili hna qaja ngöne la itre Evangelia? Nge tune kaa la aqane tro sa acatrene la lapaune së kowe la melehmaca? Celë hi hne së hna troa ce wang ngöne la tane mekune e thupen.