1. Nemene la aqane olene koi Iesu hnene la atre Samaria?

HNA traqa la ketre ewekë ka ngazo kowe la treene lao trahmany. Hna tithi angatr hnei lepera, nge pëkö nyin la meci cili. Hna lapan asë la ngönetrei angatr. Ngo ame ngöne la ketre ijin, hnei angatre hna wangatrehmekunyi Iesu, lo Atre Ini Ka Tru, ngacama nanyi palakö nyidrë. Kola hlemu ekö ka hape, hnei Iesu hna aloine la nöjei meci asë. Celë hi matre, tha hnei angatre kö hna luelu göne la itre hna qaja göi Iesu. Öni angatr e sue: ‘Iesu, Joxu fe, epi hnimi hun!’ Nge hna aloinyi angatr asë lai ala treen. Maine jë, hnei angatr hna amamane la hni ne ole i angatr kowe la ihnimi Iesu. Ngo caasi hi la ka bëeke troa olene * koi Iesu, ene lo atre Samaria. Angeic a atrunyi Akötresie “hnene la aqane ewekë atraqat.”—Luka 17:12-19.

2-3. (a) Pine nemene matre easa thëthëhmine troa olene koi itre xan? (b) Nemene la hne së hna troa ce wang?

² Eje hi, easa ajane troa olene kowe la itre ka loi thiina, tune la atre Samaria. Ngo ame itre xaa ijin, thëthëhmine hë së troa olene koi itre xan, la itre hnei angatr hna qaja me kuca ka lolo.

³ Ame ngöne la tane mekune celë, tro sa ce wang la kepin matre nyipiewekë troa amamane la hni ne ole së, ngöne la aqane ithanata me huliwa. Nge tro fe sa ce wang la itre xaa aqane troa amamane la hni ne ole së.

4-5. Pine nemene matre nyipiewekë troa amamane la hni ne ole së koi itre xan?

⁴ Hnei Iehova hna amamai tulu göne la aqane troa olen. Hnei Iehova hna amamane lai, ngöne lo Nyidrëti a amanathithine  la itre ka kuca la aja i Nyidrë. (2 Sam. 22:21; Sal. 13:6; Mat. 10:40, 41) Öni Tusi Hmitrötr e ithuecatre ka hape, “nyi tupu Akötesieti jë nyipunie, tune la ite nekö hnimina.” (Efe. 5:1) Haawe, maine easa ajane troa amamane la hni ne ole së, loi e tro sa nyitipu Iehova.

⁵ Hetre kepin matre easa ajane troa amamane koi itre xan la madrine me ole së koi angatr. Ame la ole ke, hna aceitunëne memine la xeni hna hnëkën hnyawa. Ame la easa atre laka, hetre hni ne ole itre xan kowe la itre hne së hna kuca, easa madrin. Nge ame pena la easa amamane koi itre xan la madrine së me hni ne ole së ke, angatr a madrin. Mama cile hë koi angatr laka, hetre thangane catr la ixatua i angatr. Nge kola acatrene la aqane imelekeu së me angatr.

6. Pine nemene matre ka ceitu la aqane olene së memine la itre wene pom gol?

⁶ Ka nyipiewekë catre troa amamane la hni ne ole së. Öni Tusi Hmitrötr: “[“Ite wene pom,” MN] gole hnine la ite tenge sileva la tenge ewekë hna qaja ngöne la ijin’ ej.” (Ite edomë 25:11) Pane mekune jë së la emingömingöne me enyipiewekëne la itre wene pom gole hnine la itre trenge sileva! Nemene la thangan, e kola troa nyi ahnahna koi së la itre ewekë cili? Maine jë, troa ketr la hni ne la itre ka ham ngöne la easa olene koi angatr. Ka catr la itre wene pom gol. Ketre tune la aqane tro sa olen, tha tro jë kö angatr a thëthëhmin.

7. Tui Davita ngöne Salamo 27:4, me itre xaa ka cinyihane la tusi Salamo, tune kaa la aqane amamane angatr la hni ne ole i angatr koi Iehova?

⁷ Nyimutre la itre hlue i Akötresieti ekö ka amamane la hni ne ole i angatr. Davita la ketre. (E jë la Salamo 27:4.) Ka tru koi Davita la hmi ka wië, nge hnei angeic hna amamane lai ngöne la nöjei huliwa hnei angeice  hna kuca. Hnei Davita hna hamëne la itre mo me itre xaa ewekë ju kö thatraqane la ēnē i Iehova. Hnene fe la itre matra i Asafa hna amamane la hni ne ole i angatr koi Iehova. Hnei angatr hna cinyihane la tusi Salamo me sil la itre nyima. Ame ngöne la ketre nyima, hnei angatr hna atrunyi Iehova me haine la emingömingöne la “ite huliwa” i Nyidrë. (Sal. 75:1) Eje hi, hetre aja i Davita memine la itre matra i Asafa, troa amamane la etrune la hni ne ole i angatr koi Iehova. Angatr a olene koi Nyidrë la nöjei manathithi hna kapa. Hapeu, ijije kö tro epuni a hane amamane la hni ne ole i epuni koi Iehova, tune la itre ka cinyihane la tusi Salamo celë?

8-9. Nemene la aqane amamane Paulo la hni ne ole i angeic kowe la itre trejin, nge nemene la thangan?

⁸ Hnei Paulo aposetolo hna wangatrune la itre trejin trahmanyi me föe. Hnei angeice hna amamane lai ngöne la aqane ithanata me ujë i angeic. Hnei Paulo palahi hna thithi sai angatr me amamane la etrune la hni ne ole i angeic, ngöne lo angeic a cinyanyi koi angatr. Ame lo 15 lao pane xötr ne la tusi Roma mekene 16 ke, hnei Paulo hna qaja la itre ëjene la 27 lao Keresiano. Hnei Paulo hna qaja ka hape, hnei Perisila me Akula hna “amë la lue nyinawa i nyido” thatraqai angeic. Ketre, hnei Paulo hna qaja aloinyi Fibi ka hape, “ala nyimu la hnei nyidoti hna xatuan,” nge angeice la ketre. Hnei angeice hna qaja aloine la itre trejine ka huliwa catr.—Rom. 16:1-15.

⁹ Atre hnyawa hi Paulo laka, tha ka pexeje kö la itre trejin trahmanyi me föe. Ngo hnei angeice hna nyipune la tusi angeic koi angetre Roma, me qaja atrune la itre thiina ka lolo i angatr. Pane mekune jë la aqane ketr la hni ne la itre trejin me aqane thue trengecatre i angatr, ngöne la kola e la tusi Paulo e hnine la ekalesia! Eje hi, kola acatrene hnyawa la aqane imelekeu i Paulo memine la itre trejin. Hapeu, hne së kö hna majemine qaja aloine la itre ewekë ka lolo, hna qaja maine kuca pena hnene la itre trejin?

10. Nemene la ini hna hamën hnei Iesu, göne la aqane troa olene kowe la itre hlue i nyidrë?

¹⁰ Ame ngöne la tusi Iesu kowe la itre ekalesia e Asia, hnei Iesu hna qaja la hni ne ole i nyidrë kowe la huliwa hna kuca hnene la itre hlue i nyidrë. Hnei Iesu hna pane qaja la ekalesia ne Thuataira, me hape: “Ate hë ni la nöjei huliwa i ö, me ihnim, me lapaune i ö, me hna nyi hlue, me xomi hni i ’ö; nge sisitia la nöjei huliwa i eö hnapine hune la hnapan.” (Hna ama. 2:19) Hnei Iesu hna qaja aloine la nöjei huliwa memine la itre thiina i angatr ka lolo. Ngacama hnei Iesu fe hna hajine la itre xan e Thuataira, ngo hnei nyidrëti hna nyiqaane me nyipune la tusi nyidrë me hamë ithuecatr. (Hna ama. 2:25-28) Pane mekune jë la men ka eje thei nyidrë pine laka, nyidrëti la tane la nöjei ekalesia. Maine ju, tha tro kö nyidrëti a olene koi së la huliwa hna kuca. Ngo nyidrëti a madrine troa amamane la etrune la hni ne ole i nyidrë. Drei la ketre tulu ka lolo kowe la itre qatre thup!

11. Tune la hna qaja ngöne Heberu 12:16, nemene la aqane ujë i Esau göne la itre ewekë ka hmitrötr?

¹¹ Hetrenyi e hnine la Tusi Hmitrötr la itre xan ka tha hane kö amamane la hni ne ole i angatr. Ngacama hna hetru Esau hnene la kem me thin ka hnim me ka metrötrë Iehova, ngo pëkö hni ne ole i angeic kowe la itre ewekë ka hmitrötr. (E jë la Heberu 12:16.) Nemene la ka amamane laka, pëkö hni ne ole i angeic? Esau la haetra, ngo hnei angeic hna salemëne la edrö cili koi Iakobo, jini angeic, matre troa xeni adase hna ölen. (Gen. 25:30-34) Hleuhleu catre Esau, pine laka, ka ngazo  la aqane axecië mekune i angeic. Pëkö hni ne ole i Esau kowe la edrö hna hamëne koi angeic ngöne lo kola hnaho angeic. Tha ijije kö tro angeic a eetre pine lai.

12-13. Nemene la aqane amamane la angetre Isaraela laka, pëkö hni ne ole i angatr, nge nemene la thangane lai?

¹² Nyimu kepin matre nyipiewekë tro angetre Isaraela a amamane la hni ne ole i angatr koi Iehova. Hnei Nyidrëti hna thepe angatr qa Aigupito thupene lo kola lepe la nöje cili hnene lo treene lao akötr. Hnei Iehova fe hna apatrene la trongene isi Farao ngöne lo Hnagejë Ka Palulu. Atraqatr la hni ne ole i angetre Isaraela, matre hnei angatr hna thinge la nyima nyine atrunyi Iehova. Ngo hapeu, hnei angatre palahi hna olene koi Iehova?

¹³ Ame ngöne lo kola traqa hmaca la itre jol, hnei angetre Isaraela hna canga thëthëhmine la itre ewekë ka lolo hna kuca hnei Iehova thatraqai angatr. Hnei angatr hna ketre sipu amamane laka, pëkö hni ne ole i angatr koi Iehova. (Sal. 106:7) Tune kaa? ‘Hnene la icasikeu asë itre nekö i Isaraela hna nyiulil koi Mose me Arona.’ Thatre kö angatr ka hape, angatr a nyiulil koi Iehova. (Eso. 16:2, 8) Tha madrine kö Iehova kowe la thiina ka ngazo ne la nöje i Nyidrë. Hnei Nyidrëti hna qaja e thupene laka, tro la angetre Isaraela cili a meci ngöne la hnapapa, nge troa mele pe hnei Iosua me Kaleba. (Num. 14:22-24; 26:65) Tro sa ce wang la aqane troa kuca, matre tha tro kö sa ceitu memine la itre ka thiina ka ngazo me nyitipune la itre ka thiina ka loi.

14-15. (a) Tro la lue trefën a isa amamane tune kaa, la hni ne ole i nyidro? (b) Nemene la aqane tro la itre kem me thin a inine la itre nekönatr troa olene koi itre xan?

¹⁴ E hnine la hnepe lapa. Ka hetre thangane catr, e tro la itre atrene la hnepe lapa a isa sipu qaja la hni ne ole i angatr. Maine tro palahi la lue trefën a amamane la hni ne ole i nyidro, tro ha acatrene la ihnimi nyidro nge hmaloi troa iqejemenukeu. Ame la trahmanyi ka hnime la föi angeic, tre, ka wangatrune la itre ewekë ka lolo hna kuca me qaja hnene la föe. Ketre, kolo fe a “cile me atrunyi nyido.” (Ite edomë 31:10, 28) Nge ka inamacane la föe ka qaja kowe la trahmanyi ka hape, tru la hni ne ole i eahlo.

¹⁵ Hapeu itre keme me thin, nemene la nyine tro epuni a kuca matre tro la itre nekönatr a amamane la hni ne ole i nyudren? Nyudreni a nyitipune la itre hnei epuni hna qaja me kuca. Ame la nyudreni a kuca la ketre jol,  olene jë. Ketre, ini nyudreni jë troa olene kowe la itre xan. Loi e tro la itre nekönatr a trotrohnine laka, troa olene qa kuhu hni, nge ka hetre thangane catre la itre trengewekë ka lolo hna qaja. Kola qaja hnei Clary, ka hape: “Ame lo kola 32 lao macatre i nenë, hnei eahlo hna hetrune caasi ni memine la lue trejin me eni trahmany. Ame pena la kola 32 lao macatreng, eni a mekune hmaca la ehacene ekö koi nenë troa hetru eahun. Eni palahi a olene koi eahlo. Nge hnei eahlo hna qaja koi ni ka hape, ka tru koi eahlo la itre trengewekë hnenge hna qaja. Tha hnei eahlo kö hna thëthëhmine itre ej, nge kola thue madrine koi eahlo.”

16. Qaja jë la ketre tulu ka amamane la enyipiewekëne troa ithuecatre koi itre xan.

¹⁶ E hnine la ekalesia. Ame la easa olene kowe la itre trejin e hnine la ekalesia, tre, easa ithuecatre koi angatr. Hna tithi Jorge, ketre qatre thup ka 28 lao macatre hnene la ketre mec. Ca treu ne tha sine kö nyidrë la itre icasikeu. Nge ame lo nyidrëti a sine hmaca la itre icasikeu ke, thatreine kö nyidrëti troa kuca la hnëqa i angeic. Öni Jorge: “Kösë pëkö hnenge hna atreine kuca, nge ketre thatreine kö ni troa xome hnyawa la hnëqang e hnine la ekalesia. Ngo thupene la icasikeu, önine la ketre trejin: ‘Eni a olene la tulu hnei nyipëti hna amamane kowe la hnepe lapang. Madrine catre huni la nöjei cainöj hnei nyipëti hna hamën ngöne la itre macatre. Hna xatua huni troa acatrene la lapaune huni koi Iehova.’ Hna ketri ni hnene la itre trengewekë i nyipë, nge hnenge hna treij. Itre trengewekë lai ka akeukawane la hning.”

17. Tune la hna qaja ngöne Kolose 3:15, nemene la aqane troa olene koi Iehova?

¹⁷ Kowe la Akötresie ka ham. Hnei Iehova hna hamëne la itre göxeni ka acatrene la lapaune së koi Nyidrë. Easa kapa la itre hna amekötine ngöne la itre icasikeu me itre zonal me ngöne ëternet. Maine jë, ame ngöne la easa e la ketre tane mekun, maine drenge la ketre cainöj, maine goeëne pena ngöne JW Télédiffusion, tro sa isa qaja ka hape, ‘Thatraqange hnyawa hi la’? Nemene la aqane tro sa olene koi Iehova? (E jë la Kolose 3:15.) Ame la ketre aqan, tre, ene la troa thithi matre troa olene koi Iehova la nöjei ahnahna qaathei Nyidrë.—Iako. 1:17.

18. Tro sa olene tune kaa koi Iehova, la itre Uma Ne Baselaia?

¹⁸ Easë fe a olene koi Iehova, ngöne la easa nyihnyawane me nyidrawane la itre Uma Ne Baselaia, me huliwane hnyawa la itre ikaho  me video, me itre xaa ewekë ju kö. Maine tro sa nyihnyawane itre ej, tha tro kö itre ej a canga hnyeqetr, nge co hi la itre nyine troa saze. Celë hi matre, easa ami manie hnyawa, matre tro pena nyihnyawane la itre xaa Uma ne Baselaia e cailo fen.

19. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la hna melën hnene la atre thupëne la sirkoskripsio me ifënekö i nyidrë?

¹⁹ Kowe la itre ka catre huliwa koi së. Hetre thangane catre la easa olene koi itre xan. Ijije hi tro angatr a saze, ngacama angatr a cile kowe la ketre jol. Hane hi la hna melëne hnene la atre thupëne la sirkoskripsio me ifënekö i nyidrë. Kolo ijine hnötr, matre thupene la hna cainöj, kucakuca catre nyidro. Ngacama nyidroti hi e hnine la uma ngo hnei nyidroti hna meköle fë la lue ikotre i nyidro, pine laka hnötre catre palaha. Ame ngöne la hmakany, hnene la ifënekö i nyidrë hna qaja ka hape, thatreine hë eahlo xome la huliwa i Iehova. Hace catre koi eahlo. Ame ju fe kö lai hmakanyi cili, hnei eahlo hna kapa la itusi filial. Kola qaja aloine la huliwa ne cainöj me aqane xomihni eahlo. Kolo fe a qaja ka hape, trotrohnine hi filial la ejolene troa saze hnalapa e nöjei wiik. Önine jë hi la trejin trahmany: “Hna thue trengecatrene la ifëneköng. Qane ju hi lai, tha drenge hmaca kö ni la kola qaja ka hape, tha tro hmaca kö ni a xome la huliwa ne atre thupë sirkoskripsio. Nge, eahlo pena la ka ithuecatre koi ni troa catre ngöne la huliwang, ngöne la itre ijin ne eni a ajane troa nue la huliwa i Iehova.” Hnene la lue trefëne hna xome la huliwa 40 hë lao macatre enehila.

20. Nemene la nyine tro sa isa tupath troa kuca, nge pine nemen?

²⁰ Loi e tro sa tupath, easë isa ala caas, troa catre amamane la hni ne ole së, jëne la itre hne së hna qaja me kuca. Maine jë, tro lai a xatuane la itre ka cile kowe la itre jol, maine ithuecatre pena kowe la itre ka ce mele memine la itre atr ka pëkö hni ne ole. Tro hë sa acatrene la aqane imelekeu së me angatr, nge itre nyipi sinee hë së. Nge ame la ka nyipiewekë catr ke, easa nyitipune la aqane ham me ole i Iehova, Tretretro së.