1-3. (a) Pine nemene matre ka tru Solomona koi Iehova, nge nemene la itre manathith hnei angeic hna kapa? (b) Nemene la itre hnyinge hne së hna troa sa ngöne la tane mekun celë?

HNA acili Solomona troa joxu ne Isaraela ngöne lo thöth petre kö angeic. Hnei Iehova hna mama koi angeic ngöne pu, me qaja ka hape: “Siponejë eö la ewekë tro ni a hamë eö.” Sa jë hi Solomona, ka hape: “Tha ’te kö ni la aqane löpi me löjë. . . . Epi hamë ni hlue i enëtilai la hni ka inamacane troa amekötine kowe la nöje i enëtilai.” (1 Ite jo. 3:5-10) Hnei Solomona hna sipo Iehova la “hni ka inamacane.” Drei la ketre sipo ka lolo! Celë hi matre, ka tru Solomona koi Iehova! (2 Sam. 12:24) Madrine catre Akötresie la aqane sa ne la joxu. Celë hi matre, Nyidrëti a hamëne koi Solomona “la hni ka inamacane me wangate hmekun.”—1 Ite jo. 3:12.

² Ame ngöne la Solomona a mele nyipici koi Iehova, ke, nyimutre la itre manathith hnei angeic hna kapa. Hnei angeic hna kapa la ketre hnëqa ka tru, ene la troa xupe la ēnē, “thatraqane la atesiwa i Iehova Akötesi angete Isaraela.” (1 Ite jo. 8:20) Hna atre angeice hnyawa jëne inamacane hna hamëne hnei Akötresie. Celë hi matre, ame la nöjei ewekë hnei angeice hna qaja, tre, hna cinyihan e hnine la köni tusi ne la Tusi Hmitrötr. Tusi Ite Edomë la ketre.

³ Anyimua qaja la hnaewekë hna hape, “hni.” Traqa koi ca hadredre lao qaja ngöne la tusi Ite Edomë. Ame ngöne Ite Edomë 4:23, kola hape: “Nyipi thupëne hnyawa ju la hni ’ö.” Thenge la xötre celë, nemene la aliene la hnaewekë “hni”? Tro la tane mekun celë a sa la hnying. Tro fe sa ce wang la itre mekun ka sa la lue xaa hnying: Nemene la aqane thele Satana troa ajojezine la  hni së? Nge nemene la nyine tro sa kuca matre thupëne la hni së? Maine easa ajane troa catre mele nyipici koi Iehova, loi e tro sa pane trotrohnine la aqane sa la itre hnyinge celë.

4-5. (a) Nemene la aqane xatua së hnene la tusi Salamo 51:6, troa trotrohnine la aliene la hna hape, “hni”? (b) Nemen la aqane troa xatua së hnene la ceitun ne la atr ka egöcatr, matre troa qaja la enyipiewekëne la aliene hni së?

⁴ Ame ngöne Ite Edomë 4:23, ame la hnaewekë “hni” tre, kola qaja la ketre atr “e kuhu hni” maine “ngöne la ga sihngöd.” (E jë la Salamo 51:6.) Kolo fe a xome la hnaewekë, “hni” matre troa qaja itre mekuna së, itre aja së, me itre aliene hni së. Kola qaja la easë e kuhu hni së, ngo tha kolo kö a qaja la itre ewekë hne së hna öhne hnei lue mek.

⁵ Tro sa pane xome la ceitune ne la ketre atr ka egöcatr, matre troa qaja la enyipiewekëne la aliene hni së. Ame la hnapan, tre, maine aja së troa lolo me egöcatr la ngönetrei së, loi e tro sa xome la itre xen ka loi, nge tro fe sa enij. Ceitune hi lai memine la götrane u. Loi e tro sa xome la itre göxeni qaathei Akötresie, me e la Tusi Hmitrötr memine la itre itusi së. Ketre, loi e tro palahi sa amamane laka, ka catre la lapaune së koi Iehova. Tro lai a mama ngöne la easa trongëne la itre hne së hna inin me qaja koi itre xan. (Rom. 10:8-10; Iako. 2:26) Ame la hnaaluen, tre, tro hi sa goeëne la pengö së. Maine jë tro sa mekun, ka hape, ka egöcatre hi së, ngo ka wezipo pe. Ceitune hi lai memine la kuca lapane la itre huliwa i Iehova. Maine jë tro sa mekun ka hape, catrecatre la lapaune së. Ngo canga tro hi a kökötre e kuhu hni së la itre aja ka ngazo. (1 Kor. 10:12; Iako. 1:14, 15) Celë hi matre, tha tro pi kö sa thëthëhmine laka, Satana palahi a thele jëne troa ajojezi së hnene la itre mekuna i angeic. Nemene la aqane kuca i angeic? Nge nemene la aqane tro sa thupëne la hni së?

6. Nemene la aja i Satana, nge nemene la aqane kuca i angeic?

⁶ Satana a ajane tro sa tui angeic, troa icilekeu memine la itre hna amekötine hnei Iehova me pi tru. Thatreine kö angeice musinë së troa mekune tui angeic me kuca la itre hnei angeice hna kuca. Celë hi matre, Satana a thele la itre xaa aqane troa akeinyi së. Angeic a amë  xötreithi së la itre atr hnei angeice hë hna ajojezin. (1 Ioane 5:19) Angeice fe a mejiune laka, tro sa ce tro me angatr, ngacama atre hnyawa hi së laka, troa hetre ethan koi së. Celë hi ka troa “angazone” la itre mekuna së me itre aqane ujë së. (1 Kor. 15:33) Hna traqa lai koi Solomona Joxu. Nyimutre la itre föe hnei angeice hna xom, nge hnei angatr “hna aukene la hni” angeic qaathei Iehova.—1 Ite jo. 11:3.

7. Nemene la itre xaa hna kuca hnei Satana, matre troa ajojezine la itre mekuna së, nge pine nemene matre nyipiewekë tro sa catre hmek?

⁷ Ame enehila, Satana a jëne la itre film me televizio, matre troa haöthe la fen hnene la itre mekuna i angeic. Atre hi Satana laka, ka hetre thangane catre la itre ifejicatre. Itre ej a amamai së la aqane troa mekun me ujë. Hnei Iesu hna hane qaja la itre ceitun, matre troa hamëne la itre ini ka tru. Hnei nyidrëti hna hamëne la ceitun ne la atre Samaria, memine lo nekön ka trotrije la hnalapa me aluzine la itre mo i angeic. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Ngo jëne la itre ifejicatre, ijije hi tro la itre hna ajojezine hë hnei Satana a ananyi së qaathei Iehova. Celë hi matre, loi e tro sa atreine waiewekë hnyawa. Eje hi laka, hetre itre film me emisio ka lolo, nge pëkö ethane koi së. Ngo ame pe, loi e tro sa hmek. Qëmekene troa iëne la ketre nyine iamadrinë, loi e tro sa isa hnying ka hape, ‘Hapeu la film maine emisio celë, eje kö a upi ni troa kei thenge la itre aja ne ngönetrei?’ (Gal. 5:19-21; Efe. 2:1-3) Nemene la nyine tro sa kuca, e kola sajuëne la itre mekuna i Satana hnene la ketre film? Loi e tro sa canga neën, tune la ketre mec ka ixötrekeu!

8. Nemene la aqane tro la itre keme me thin a xatuane la itre nekönatr troa thupëne la itre hni nyudren?

⁸ Itre keme me thin fe, hnëqa i nyipunie troa thupëne hnyawa la itre nekönatr, wanga löthi nyudreni jë hnene la itre mekuna i Satana. Maine jë epuni a kuca la itre hnei epuni hna atrein, matre troa thupëne la itre neköi epun qa ngöne la itre mec. Celë hi matre, epuni a nyihnyawane la hnalapa me trije la itre ewekë ka hetre  ethane kowe la mele i epun me itre nekönatr. Ka ceitune hi lai memine la epuni a thupëne la itre neköi epun, qa ngöne la itre film, me emisio, maine qa ngöne pena la itre jeux vidéos, me ëternet. Itre ewekë hi lai ka troa aijijë Satana troa löthe la itre mekuna i nyudren. Iehova a upi nyipunie troa xatuane la itre nekönatr, matre troa hane itre sinee i Nyidrë. (Ite edomë 1:8; Efe. 6:1, 4) The cile kö troa ami ifego e hnine la hnepe lapa. Nge loi e troa nyitrepene la itre ifego, hnene la itre trepene meköti qa hnine la Tusi Hmitrötr. Qaja jë kowe la itre nekönatr la itre nyine tro nyudrene a goeëne maine tha goeëne pena. Xatua nyudreni jë troa trotrohnine la itre eloine la itre ifego cili. (Mat. 5:37) Ame ngöne la kola tru trootro la itre neköi epun, ini angatre jë troa atreine ië ewekë hnyawa, thenge la itre trepene meköti Iehova. (Heb. 5:14) Nge the thëthëhmine kö laka, ame la itre nekönatr tre, nyudreni a xolouthe la itre hnei epuni hna qaja, nge the qaja palaha la itre hnei epuni hna kuca.—Deu. 6:6, 7; Rom. 2:21.

9. Nemene la mekun hna sajuëne hnei Satana, nge nemene la ethanyine lai?

⁹ Satana palahi a thele troa ajojezi së. Angeic a thele tro sa mejiune kowe la sipu inamacane së, ngo tha koi Iehova kö. (Kol. 2:8) Drei la ketre ceitun. Satana a ukune la itre atr troa mekun ka hape, ame la ka nyipiewekë ngöne la mel, tre, ene la troa trenamo. Hetre itre ka trenamo, ngo hetre itre xane fe ka puafala. Eje hi, ka hetre ethanyine la aqane mekun cili. Pine nemen? Ame la itre ka thele mo, angatr a huliwa mec, nge kösë tha nyipiewekë hmaca kö la hnepe lapa i angatr, me aqane imelekeu i angatr me Iehova. Caasi hi la aja i angatr, ene la troa aejëne la mekuna i angatr. (1 Tim. 6:10) Tru la hni ne ole së kowe la Tretretro së ka inamacan e koho hnengödrai. Hnei Nyidrëti hna xatua së troa atreine waiewekë göi manie.—Ate cai. 7:12; Luka 12:15.

10-11. (a) Nemene la aqane tro sa thupëne la hni së? (b) Nemene la hna kuca ekö hnene la itre ka thup, nge nemene la aqane troa thupë së hnene la mekuthetheu së ceitu me atre thup?

¹⁰ Maine easa ajane troa thupëne la itre hni së, loi e tro sa pane atrehmekune me canga neëne la itre ewekë ka troa ajojezi së. Ame la hnaewekë “thupën” ngöne Ite Edomë 4:23, tre, kola amekunë së la huliwa ne la atre thup. Ame ngöne la hneijine i Solomona joxu, itre atre thup a cil hune la itre ngöne uma ka ekögölithe la traon. Angatr a canga thuemacanyine la itre atr, e kola traqa la ithupëjia. Kola xatua së hnene la ceitune celë, troa atreine neëne la itre ewekë hna huliwan hnei Satana, matre troa ajojezine la mekuna së.

¹¹ Ame ekö, itre atre thup a ce huliwa memine la itre ka thupëne la qanahage ne la traon. (2 Sam. 18:24-26) Angatr a ce thupëne la itre qanahage ne la traon, matre tha tro kö a lö la itre ithupëjia. (Neh. 7:1-3) Ceitune hi la itre atre thup memine la mekuthetheu së *. Maine tro sa inine la mekuthetheu së jëne la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr, tro hë lai a canga hmekë së me thuemacanyi së, ngöne la Satana a thele troa ajojezi së. Haawe, ame la kola huliwa la mekuthetheu së, nyipiewekë tro sa canga dreng me neëne la itre nyinyithina i Satana.

12-13. Nemene jë la hna tupathi së troa kuca, ngo nemene la aqane tro sa ujë?

¹² Hanawang la nyine tro sa kuca, matre tha tro kö a löthi së hnene la itre mekuna i Satana. Hnei Iehova hna ini së ka hape, “Ame la kuci  ngazo, me ite thina ka sisi asë, me meciun, te, the qaja hmaca thei nyipunie.” (Efe. 5:3) Ngo hapeu e traqa ju la itre sine ce huliwa së maine itre ka ce ini pena me easë, a ithanatane la itre huliwa ka sisi cili? Loi e tro sa “xelene la thina ka tha ijiji Akötesie me nöjei aja ne la fen.” (Tito 2:12) Ame la mekuthetheu së tre ka ceitu memine la atre thup. Ej a hmekë së me thuemacanyi së la itre ewekë ka ngazo. (Rom. 2:15) Ngo hapeu tro kö sa dreng? Maine jë tro sa drenge la sinee së me ka ce huliwa me easë. Easë hë e cili a goeëne la itre foto hnei angatr hna amë. Ngo loi e tro sa canga neën me kötrene la itupathe cili, ngöne la easa saze la porotrike së maine tro pena qaathei angatr.

¹³ Nyipiewekë troa catr, matre tha tro kö sa kei thenge la itre mekune ka ngazo ne la itre sinee së. Loi e troa xecie e kuhu hni së laka, öhne hi Iehova la itre trengecatre hne së hna kuca. Tro kö Nyidrëti a hamë së la trengecatr memine la inamacan, matre tha tro kö a löthi së hnene la itre mekuna i Satana. (2 A. l. ite jo. 16:9; Is. 40:29; Iako. 1:5) Ngo nemene la itre xaa nyine troa kuca matre troa thupëne la itre hni së?

14-15. (a) Nemene la ka troa lapane la itre hni së, nge nemene la aqane tro sa kuca? (b) Nemene la aqane xatua së hnene la tusi Ite Edomë 4:20-22, troa kepe thangane qa ngöne la hna e Tusi Hmitrötr? (Wange ju la hna eköhagen hna hape, “ Aqane Troa Lapa Mekun.”)

¹⁴ Maine easa ajane troa thupëne la hni së, nyipiewekë tro sa thipëne la itre ewekë ka ngazo, ngo tro fe sa kapa la itre ewekë ka lolo. Pane mekune jë la ketre traon hna ekögölith. Ame la kola traqa la itre ithupëjia, kola canga thinge la itre qënehlö hnene la atre thupë qënehlö. Ngo ame itre xaa ijin, angeic a fe la itre qënehlö, matre alöne la itre ka salemë xen me itre xaa ewekë ju kö. Maine ka thinge palahi la itre qënehlö ne la traon, troa mecijine la itre atr. Ketre tune fe, nyipiewekë troa fe me lapane la itre hni së hnene la mekuna i Akötresie.

¹⁵ Tusi Hmitrötr a qatreng la itre mekuna i Iehova. Ame la easa e Tusi Hmitrötr, easë hi lai a nue la itre mekuna i Iehova troa eatrongë së ngöne la aqane mekuna së, me aqane ujë së. Nemene la aqane tro sa kepe thangane qa ngöne la hna e Tusi Hmitrötr? Ka nyipiewekë la thith. Önine la ketre trejine föe: “Qëmekene tro ni a e Tusi Hmitrötr, eni a thithi koi Iehova, me sipo Nyidrëti troa xatua ni troa “goeëne la ite nyine haine” qa hnine la Wesi Ula i Nyidrë.” (Sal. 119:18) Nyipiewekë tro fe sa lapa mekune la itre hne së hna e. Ame la easa thith, me e, me lapa mekune la Wesi Ula i Akötresie, easë hi lai a ‘thupëne itre ej e kuhu hni” së, me hniin la itre mekuna i Iehova.—E jë la Ite Edomë 4:20-22; Sal. 119:97.

16. Nemene la thangane hna kapa hnene la itre xaa trejin, ngöne la angatr a goeë JW Télédiffusion?

¹⁶ Ame la ketre aqane tro sa nue la mekuna i Akötresie troa lapane la itre hni së, tre, ene la troa goeëne la itre ka mama ngöne JW Télédiffusion^®. Önine la lue trefën ka hape: “Ame koi nyio, kösë Iehova a sa la itre thithi nyio jëne la Télédiffusion ka mama e nöjei treu! Celë hi ka aegöcatrenyi nyio me ithuecatre koi nyio, ngöne la nyio a nango hleuhleu. Ketre, nyio pala pe hi a drenge la itre nyima hna kuca hnene la itre trejin, ngöne la kola kuci xen, maine nyidrawane la hnalapa, maine iji tri pena.” Eje hi, kola thupëne la hni së hnene la itre jiane huliwa cili. Kola ini së troa ce mekune me Iehova, me thipetrije la mekuna i Satana.

17-18. (a) Tune la hna qaja ngöne 1 Ite Joxu 8:61, nemene la thangan e tro sa trongëne la hna qaja hnei Iehova? (b) Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la tulu i Hezekia joxu? (c) Tune la thithi Davita ngöne Salamo 139:23, 24, nemene la itre nyine tro sa thithi fë?

¹⁷ Ame la easa öhne la eloine la troa kuca la loi, kola acatrene la lapaune së. (Iako. 1:2, 3) Easa madrin ke, Iehova a hë së ka hape, itre  nekö i Nyidrë. Celë hi ka acatrene la aja së tro palahi a amadrinë Nyidrë. (Ite edomë 27:11) Ame la kola traqa la itre itupath, loi e tro sa amamane la aja së tro palahi a nyihluene la Keme së ka ihnim. (Sal. 119:113) Aqane tro hi së lai a amamane laka, easa hnimi Iehova hnene la hni së ka pexej. Nge ka xecie e kuhu hni së laka, easa troa drengethenge Nyidrë me kuca la aja i Nyidrë.—E jë la 1 Ite Joxu 8:61.

¹⁸ Hapeu, tro kö sa kei? Eje hi ke, tha ka pexeje kö së. Maine easa kei kowe la ngazo, loi e tro sa mekune la tulu i Hezekia joxu. Hnei angeic hna kei kowe la ngazo. Ngo hnei angeic hna ietra, me catre nyihlue i Iehova cememine “la hni ka pexej.” (Is. 38:3-6; 2 A. l. ite jo. 29:1, 2; 32:25, 26) Loi e tro fe sa thipetrije la itre ewekë ka uku së troa mekune tui Satana. Catre pi së thith matre troa hetre “hni ka inamacan (me drengethenge).” (1 Ite jo. 3:9; e jë la Salamo 139:23, 24.) Maine tro sa thupëne la itre hni së, tro hë së lai a catre mele nyipici koi Iehova.