1. Nemene la itre jol hna cile kowe hnei Dravita?

 HNEI Dravita joxu hna kötre mel ke, Saulo, joxu ne Isaraela, a thele troa humuthi angeic. Ketre, pëhë xen matre ame la Dravita a traqa e Nob, hnei angeic hna sipone la faifi lao falawa. (1 Sam. 21:1, 3) Thupene lai, hnei angeic me itre sine tronge i angeic hna kötre zae ngöne la ngönemenyi. (1 Sam. 22:1) Pine nemene matre traqa pi koi Dravita la itre jole cili?

2. Nemene la ewekë ka ngazo hna kuca hnei Saulo? (1 Samuela 23:16, 17)

² Hnei Saulo hna zalu koi Dravita ke, nyimutre la itre atr ka hnimi angeic me haine la itre hnei angeic hna kuca ngöne la hna isi. Ketre, tha hnei Saulo kö hna drei Iehova, matre hnei Nyidrëti hna nuetriji angeic, me ië Dravita troa nyihnai angeic me joxu ne Isaraela. (E jë la 1 Samuela 23:16, 17.) Ngazo pe, Saulo palahi la joxu ne Isaraela nge angeic palahi la ka elemekene la trongene isi. Celë hi matre, hnei Dravita hna kötre mel. Ngo hapeu, ijije kö tro Saulo a sewe Iehova troa acili Dravita troa joxu? (Is. 55:11) Tha hna sa kö la hnying celë hnei Tusi Hmitrötr. Ame pe, hnei Saulo hna icilekeu me Akötresie, matre hna traqa koi angeic la itre jol ka tru!

3. Nemene la aqane ujë i Dravita ngöne la angeic a cile kowe la ketre jol ka tru?

³ Ame Dravita ke, tha ka pi mama kö angeic. Tha angeice kö la ka ajane troa joxu ne Isaraela. Ngo Iehova pe la ka  ië angeic. (1 Sam. 16:1, 12, 13) E cili, hnei Saulo hna nyiqaane goeë Dravita ceitu me ketre ithupëjia. Hapeu, hnei Dravita kö hna upezö Iehova göne la nöjei jol ka traqa koi angeic? Nge hnei angeice kö hna eetr me wesitr ke, pëhë xen me zae e hnine la ngönemenyi? Waea. Celë hi lo ijine Dravita a sile la nyima ka nyi tane la topik ne la macatre celë. Kola hape: “Tha tro kö a pate la kete loi thei angete thele Iehova.”—Sal. 34:10.

4. Nemene la itre hnying hne së hna troa ce wang ngöne la tane mekun celë?

⁴ Ame enehila, nyimutre la itre hlue i Iehova ka pë ewekë me pë xen ke, hnene la mec hna hape, COVID-19. Ketre, calemi hë la “akötr atraqatr,” matre hetrenyi palakö la itre jol ka tru hne së hna troa cile kow. (Mat. 24:21) Celë hi matre, loi e tro sa ce wang la itre hnying celë: Nemene la aliene la hna hape, “tha tro kö a pate la kete loi thei” Dravita? Pine nemene matre loi e tro sa mejihnine la hne së hna hetreny? Pine nemene matre xecie koi së laka, tro kö Iehova a thupëne la mele së? Nge tune kaa la aqane tro sa hnëkë kowe la itre jol elany?

5-6. Thenge la Salamo 23, nemene la aliene la hna hape, ‘tha tro kö a pate la kete loi thene’ la itre hlue i Akötresie?

⁵ Nemene la aliene la hna qaja hnei Dravita lo kola hape, ‘tha tro kö a pate la kete loi thene’ la itre hlue i Iehova? Tro sa ce wang la hna qaja ngöne Salamo 23. (E jë la Salamo 23:1-6.) Dravita a nyiqaane la Salamo 23 me hape: “Iehova la ate thupë mamoeë ni, tha tro kö ni a pë ewekë.” Thupene lai, angeic a qaja la itre manathith ka tru ke, hnei angeic hna acatrene la aqane imelekeu i angeic me Iehova, Atre thupë mamoe. Hnei Iehova hna eatrongë Dravita “ngöne la ite gojenyi ka meköt,” me ceme angeic ngöne la itre ijine loi me ngazo. Atre hi Dravita laka, ngacama angeic “ngöne la hnënge haö ka cia loi,” ngo tro fe angeic a cile kowe la  itre jol. Eje hi, hnei angeice hna “trongëne la hnathupe ne la ahnuene la mec,” me kucakuca, me isi me itre ithupëjia. Ngo pine laka, ce Dravita me Iehova, Atre thupë mamoe, matre tha hnei angeice kö hna “qouene la ngazo.”

⁶ Celë hi lai ka sa la pane hnying: Nemene la aliene la hna hape, “tha tro kö a pate la kete loi thei” Dravita? Kola hape, catrecatre la lapaune i Dravita koi Iehova. Ame koi angeic, tha nyipiewekë kö troa hetre mo ka tru matre troa mele madrin. Hnei angeic hna mejihnine la itre hnei Iehova hna hamën. Ka sisitria catre kö koi angeic troa amanathithi angeic me thupë angeic hnei Iehova.

7. Thenge la Luka 21:20-24, nemene la itre jol ka traqa kowe la itre Keresiano ne Iudra?

⁷ Itre trengewekë i Dravita a xatua së troa atreine waiewekë göne la itre mo. Eje hi, pëkö engazon e tro sa hetre mo. Ame pe, tha celë kö lai ka troa sisitria ngöne la mele së. Celë hi lai hna kuca ekö hnene la itre Keresiano ne Iudra. (E jë la Luka 21:20-24.) Hnei Iesu hna hmekë angatr laka, tro “la itre trongene isi a lapa xötreithe” la traon ne Ierusalema. Celë hi matre, nyipiewekë tro la itre Keresiano a “kötre kowe la itre wetr.” Eje hi, hnei angatr hna kötre mel me nue pe la itre ewekë i angatr. Kola qaja ngöne la ketre Ita Ne Thup, ka hape: “Hnei angatr hna nue la itre hlapa me itre uma i angatr, nge pëkö hnei angatr hna xom trongën. Xecie koi angatr laka, tro kö Iehova a xatua angatr me thupë angatr. Ame la ka sisitria koi angatr ke, ene la aqane imelekeu i angatr me Iehova.”

8. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la ka traqa ekö kowe la itre Keresiano ne Iudra?

⁸ Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la ka traqa ekö kowe la itre Keresiano ne Iudra? Kola qaja ngöne lo Ita Ne Thup ka hape: “Troa traqa elanyi la itre jol ka troa tupathe la lapaune së me amamane la aqane goeëne së la itre mo. Hapeu, ka nyipiewekë kö itre ej hune la troa mele nyipici koi Akötresie? Eje hi. Calemi hë la pun, nge loi e tro sa cile kowe la itre jol ka tru. Ketre, hetre itre xaa ewekë së ka troa paatr. Celë hi matre, nyipiewekë tro sa canga hnëkë enehila tune lo itre Keresiano ne Iudra ka kötre mel.”

9. Nemene la eamo hna hamën hnei Paulo aposetolo koi angetre Heberu?

⁹ Atre hnyawa hi së laka, jol kowe la itre pane Keresiano ekö troa nue la itre mo i angatr me fek kowe la ketre nöj. Nyipiewekë tro angatr a lapaune laka, tro Iehova a hamën la ka ijij thatraqane la mele i angatr. Eloine pe, hnei Iehova hna hnëkë angatr kowe la jol cili. Faifi lao macatre qëmekene tro la angetre Roma a lep la nöj e Ierusalema, hnei Paulo hna hamën la eamo celë me hape: “Ngöne la aqane mele i nyipunie, the tro kö a hni koi mani, ngo tro pe a melëne la ka ijij. Ke öni nyidrë: ‘Tha tro jë kö ni a triji eö, nge tha tro jë kö ni a nuaxöji eö.’ Qa ngöne lai, tro hë së a catr me qaja ka hape: ‘Iehova la ixatuang, tha tro kö ni a xou. Nemene la hna troa kuca koi ni hnei atr?’ ” (Heb. 13:5, 6) Eje hi, tha jole kö kowe la itre Keresiano ka drengethenge la eamo i Paulo troa ahmaloeëne la mele i angatr, me mel ngöne la ketre uma ka co. Xecie koi angatr laka, tro kö Iehova a hamën la ka ijij thatraqane la mele i angatr. Celë hi matre, tui angatr, loi e tro fe sa mejiune kowe la eamo hna hamën hnei Paulo.

10. Nemene la ewekë “hna atre hnene la ala xalaith” hna qaja hnei Paulo?

¹⁰ Hnei Paulo hna hamën la ketre eamo koi Timoteo, nge koi së fe enehila. Öni nyidrë: “Qa ngöne lai, e hetrenyi hë së la xen me iheetr, haawe, mejihnine ju.” (1 Tim. 6:8) Hapeu, kolo lai a hape, tha tro kö sa xome la itre xeni ka lolo, me hetre uma ka mingöming, maine itö iheetr ka hnyipixe? Waea. Paulo a qaja ka hape, loi e tro sa mejihnine la itre hne së hna hetreny. (Fil. 4:12) Celë hi lai hna atre hnei Paulo me “hnene la ala xalaith.” Eje hi, ka sisitria catr koi së la aqane imelekeu së me Iehova, ngo tha ene kö la itre hne së hna hetreny.—Hab. 3:17, 18.

11. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la hna qaja hnei Mose koi angetre Isaraela?

¹¹ Ame la itre ka nyipiewekë koi së ke, tha itre ka nyipiewekë kö koi Iehova. Hanawang la hna qaja hnei Mose kowe la angetre Isaraela thupene la 40 lao macatre ne lapa angatr ngöne la hnapapa. Öni angeic: “Hnei Iehova Akötesi ’ö hna amanathithinyi ’ö ngöne la nöjei huliwa asë ne la iwanakoime i ’ö; ate kö nyidëti la tronge i ’ö nyipine la hnapapa ka tru celë; hna ce me eö hnei Iehova Akötesi ’ö ngöne la nöjei macate ka luate; nge tha pate kö thei ’ö la kete ewekë.” (Deu. 2:7) Ame ngöne la 40 lao macatre, hnei Iehova hna hamë mana kowe la angetre Isaraela, nge goi tha hnyeqetre fe kö la itre iheetre i angatr qa Aigupito. (Deu. 8:3, 4) Maine  jë, kola mekun hnei itre xan laka, tha ijije kö la hna kuca hnei Iehova. Ame pe, hnei Mose hna amekunë angatr laka, celë hi lai itre ka nyipiewekë. Ketre tu së fe, loi e tro sa mejihnine la hne së hna hetreny, me olen me kapa la itre manathith qaathei Iehova. E cili, tro hë sa amadrinë Nyidrë.

12. Nemene la ka amamane laka, Dravita a mejiune koi Iehova, ngo tha kowe kö la sipu trengecatre i angeic?

¹² Atre hnyawa hi Dravita laka, Akötresie ka nyipici Iehova, nge tro kö Nyidrëti a thupëne la itre ka hnimi Nyidrë. Ame lo Dravita a cinyihane la Salamo 34 ke, hetre ka thele troa humuthi angeic. Ngo pine laka catrecatre la lapaune i angeic, matre hnei angeic hna öhne “la angela i Iehova” kola lapa “xöteithi” angeic. (Sal. 34:7) Maine jë, Dravita a aceitunëne la angela i Iehova memine la ketre sooc ngöne la hna isi ka thupë angeic qa ngöne la ithupëjia. Ngacama ketre sooc ka catre fe Dravita nge hna ië angeice troa joxu, ngo tha hnei angeice kö hna mejiune kowe la itre hnei angeice hna atre, matre troa isi jëne trehle maine taua. (1 Sam. 16:13; 24:12) Hnei angeice pe hna lapaune koi Akötresie me mejiune laka, tro la angela i Nyidrë a amelene la “angete qoue nyidë.” Eje hi, tha tro kö Iehova a kuca la ketre iamamanyikeu. Ngo xecie koi së laka, tro kö Nyidrëti a xatuane me thupëne la itre ka mejiune koi Nyidrë.

13. Pine nemene matre itre xan a troa mekun laka, tha jole kö troa lepi së ngöne la isi Gog atre Magog, nge pine nemene matre tha tro kö sa xou? (Wange ju la icetrön.)

¹³ Calemi hë la ijine troa tupathe la lapaune së koi Iehova. Hapeu, xecie kö koi së laka, tro Iehova a thupëne la nöje i Nyidrë ngöne la isi Gog atre Magog, ene la itre nöj hna acasin? Maine jë, tro sa mekun laka, kola troa humuthi së nge pëkö jë ne kötre së. Ngo loi e xecie koi së laka, tro kö Iehova a amele së. Ketre, tro la itre musi a goeë së ceitu me itre mamoe hna nuaxöj, nge pëkö atre thupën. (Ezek. 38:10-12) Pëkö jiane isi së nge thatreine kö së isi. Celë hi matre, kola mekune hnene la itre nöj laka tha jole kö troa lepi së. Ame pe, tha itre ka lapaune kö angatr koi Akötresie. Tha öhne kö angatr la trongene isi ne la itre angela ka lapa xötreithe la nöje i Akötresie. E cili, tro ha asesëkötrë angatr ngöne la kola traqa la trongene isi Iehova matre amele së!—Hna ama. 19:11, 14, 15.

14. Tune kaa la aqane tro sa hnëkë kowe la itre jol ka troa traqa elany?

¹⁴ Tune kaa la aqane tro sa hnëkë kowe la itre jol ka troa traqa elany? Ame la hnapan, loi e tro sa atreine waiewekë göne la itre mo me mekun laka, ijije hi troa thapa itre ej elany. Loi e tro fe sa mejihnine la itre hne së hna hetreny, me wangatrune la aqane imelekeu së me Iehova. Maine tro sa thele troa atrepengöi Iehova hnyawa, tro ha xecie koi së laka, ijije hi tro Nyidrëti a thupë së ngöne la isi Gog atre Magog.

15. Nemene la itre ewekë ka traqa koi Dravita nge ka acatrene la lapaune i angeic koi Iehova?

¹⁵ Hanawang la ketre ewekë ka xatua Dravita ekö, nge ka troa hnëkë së kowe la itre jol elany. Öni Dravita: “Demeju, nge atejë laka ate ihnimi Iehova; manathithi la ate lapau nyidë.” (Sal. 34:8) Eje hi, Dravita a mejiune kowe la ixatua i Iehova. Hnei angeice palahi hna lapaune  koi Iehova, nge hnei Nyidrëti palahi hna xatua angeic. Ame lo Dravita a nekötrahmany, hnei angeic hna cile koi Goliatha, ketre sooce i angetre Filisiti ka hoea, me hape: “Tro Iehova a nue hmunë koi ni ngöne la drai celë.” (1 Sam. 17:46) Thupene lai, hnei Dravita hna huliwa koi Saulo joxu, nge hnei nyidrëti hna anyimua thele troa humuthi angeic. Ame pe, “eje kö Iehova thei” Dravita. (1 Sam. 18:12) Eje hi, hnei Dravita hna öhne la ixatua i Iehova, matre xecie koi angeic laka, tro kö Nyidrëti a xatua angeic ngöne la ijine jol.

16. Tune kaa la aqane tro sa ‘dreme’ la ihnimi Iehova?

¹⁶ Loi e tro sa nue Iehova troa eatrongë së enehila. E cili, tro ha xecie koi së laka, tro palahi Nyidrëti a xatua së elany. Easa amamane la lapaune së koi Iehova, ngöne la easa sipo drai ne mano matre troa sine la ketre asabele, maine saze la traeme ne huliwa koi maseta, matre sine la itre icasikeu me cainöj. Ngo tune kaa e xele kö maseta, nge kola upi së qa ngöne la hna huliwa? Hapeu, xecie kö koi së laka, tro palahi Iehova a ceme easë, me hamën la ka ijij thatraqane la mele së? (Heb. 13:5) Nyimutre la itre trejin ka huliwa i Iehova ngöne la drai ka pexej. Ijije hi tro angatr a qaja la aqane xatua angatr hnei Iehova. Eje hi, Akötresie ka nyipici Iehova.

17. Nemene la topik ne la macatre 2022, nge pine nemene matre ka nyipiewekë koi së enehila?

¹⁷ Ce easë me Iehova, matre tha tro pi kö sa xouene la itre jol ka troa traqa elany. Maine tro palahi sa amë panëne la aja i Iehova ngöne la mele së, tha tro jë kö Nyidrëti a nuaxöji së. Haawe, loi e tro sa hnëkë enehila kowe la itre drai elany, me acatrene la mejiune së koi Iehova. Ame la topik ne la macatre 2022 hna iëne hnene la Lapa Ne Xomi Meköt ke hna xome qa ngöne Salamo 34:10. Kola hape: “Tha tro kö a pate la kete loi thei angete thele Iehova.”