Tro jë kowe la alien

Tro jë kowe la itre alien

Drei La Itre Nyine Tro Sa Atrun

Drei La Itre Nyine Tro Sa Atrun

“Loi e thei nyidëti ate [të hune] la theron, memine fe la Arenio, la ole, me atrun, me lolo, me mene epin’ epine palua kö.” —HNA AMAMANE 5:13.

NYIMA: 9, 108

1. Pine nemene matre meköt troa atrune la itre xa atr, nge nemene la nyine tro sa ce wange ngöne la tane mekune celë?

NEMENE la aqane tro sa atrune la itre atr? Tro së lai a wangatrunyi angatr, me metrötrë angatr. Eje hi laka, hne së hna majemine atrune la itre atr ka kuca la ketre ewekë ka tru, maine itre ka cilëne la itre göhnë ka tru. Ame ngöne la tane mekune celë, tro sa ce wange la itre atr nyine tro sa atrun, nge pine nemen.

2, 3. (a) Pine nemene matre meköt e troa atrunyi Iehova? (Wange ju la pane iatr.) (b) Drei la Arenio hna qaja ngöne Hna Amamane 5:13, nge pine nemene matre loi e tro sa atrunyi nyidrë?

2 Kola qaja ngöne Hna Amamane 5:13 la ‘atre të hune la theron,’ nge meköt e troa atrune “la Arenio.” Ame la ‘atre të hune la theron’ tre, kola qeje Iehova. Ame ngöne la Hna Amamane mekene 4, hetrenyi la ketre kepine hna qaja hnene la itre angela matre meköt e troa atrunyi Iehova, “lo ka [mel] epin’ epine palua.” Öni angatr: “Ijiji enëtilai Joxu Akötesi hun, troa kapa la nyine atrun, me nyine Adraiën, me men ; ke hnei enëtilai hna xupe la nöjei ewekë asëjëihë, nge thatraqane la aja i enëtilai it’ ej, nge hna xupe fe.”—Hna Amamane 4:9-11.

3 Ame “la Arenio” hna qaja ngöne Hna Amamane 5:13 tre, Iesu Keriso. Pine nemene matre qaja jë së tune lai? Ame lo Iesu e celë fen, hna qeje nyidrë ka hape, “Arenio i Akötesie, la ate [köletrij] la ngazo ne la fene hnengödrai.” (Ioane 1:29) Drei fe la ketre joxu ka hane mec matre itöne la mele ne la itre jini nyidrë? Eje hi laka, ketre kepine lai ka ijij matre troa atrunyi nyidrë. Meköt e troa atrunyi Iesu ke, nyidrëti la “Joxu ne la nöjei joxu, me Tane la nöjei tan.” (1 Timoteo 6:14-16) Ma casi jë hi la mekuna i epun memine la itre angela, la angatr a nyima, me hape: “Ijije la Arenio lo hna humuthe troa kapa la men, me trenga mo, me inamacan, me cat, me atrun, me lolo, me ole.”—Hna Amamane 5:12.

4. Pine nemene matre nyipiewekë tro sa atrunyi Iehova me Keriso?

4 Kola qaja ngöne Ioane 5:22, 23 ka hape, hnei Iehova hna acili Keriso matre troa amekötine la nöjei atr. Celë hi sipu kepine lai matre loi e tro sa atrunyi Iesu. Ketre, e tro sa ujë tune lai, easë fe hi lai a atrunyi Iehova. E axeciëne hë së troa atrunyi Iesu me Keme i nyidrë, tro hë së lai a hane hetrenyi la mel ka tha ase palua kö.—E jë Salamo 2:11, 12.

5. Pine nemene matre meköt e tro sa atrun, me metrötrëne la itre atr asë?

5 Hna xup la itre atr “hnaiji Akötesie.” (Genese 1:27) Kolo lai a hape, ame la atr, angeic a hane melëne la itre thiina i Akötresie. Kola qaja la ihnim, thiina ka menyik, me utipin. Hna xupe fe la atr cememine la mekuthetheu, ene la troa atreine atrehmekune la loi me ngazo, maine huliwa nyipici me huliwa thoi, maine troa atrehmekune fe la ka ijij me ka tha ijije kö. (Roma 2:14, 15) Ame la atr, ka ajane angeic la itre ewekë ka lolo, me ka mingöming, me ce mele tingeting me itre xa atr. Tha sesëkötre kö së ke, ame Iehova tre, Akötresie ne tingeting, nge ka pë ethan. Haawe, kola mama laka, hna xupe la itre atr memine la atreine troa nyitipu Nyidrë. Celë hi kepine matre meköt e tro sa atrune la itre atr, me metrötrë angatr.—Salamo 8:5.

AQANE IATRUNY KA LOI

6, 7. Pine nemene matre isapengöne kö la aqane iatrunyi hnene Itretre Anyipici Iehova memine la itre xa atr?

6 Eje hi laka, hetre itre atr nyine troa atrun, matre jole troa atre la aqane troa atrunyi angatr. Kola jole koi së pine laka, hna löth la itre atr hnene la aqane ujë ne la fene i Satana. Ala nyimu la itre atr ka xome la itre xa trahmanyi maine föe pena ceitu me itre idrola. Tha atrunyi angatre kö thenge la aja i Iehova. Nge, itre atr pena ha a atrunyi angatre menu me xome ceitu angatr me Akötresie. Kola xome la aqane heetr, me aqane ujë, me thiina ne la itre hene ne politik me hmi, me itre ka elo ngöne film, me itre xa ka hlemu ju kö.

7 Atre hnyawa hi la itre keresiano ka hape, tha loi kö troa atrune la ketre atr tune lai. Iesu hmekuje hi la tulu ka pexej nyine tro sa xötrethenge. (1 Peteru 2:21) Tha tro kö sa thëthëhmine ka hape, “ngazo asë hë la nöjei ate, me tha traqa kowe la lolo i Akötesie.” (Roma 3:23) Matre, pëkö ketre atr ka ijij nyine troa nyihluen. E atrune menune hë së la ketre atr, tha madrine kö Iehova.

8, 9. (a) Nemene la aqane goeëne la itre ka cilëne la mus hnene la Itretre Anyipici Iehova? (b) Eu la ijine tha tro kö së a drengethenge angatr?

8 Hnene laka, hetre hnëqa hna cilëne hnene la itre xa atr, haawe, meköt e tro sa atrune me metrötrë angatr. Pane mekune ju la itre ka cilëne la mus, memine la itre huliwa hnei angatr hna kuca thatraqai epun. Angatr pala hi a thel matre troa lapa tingeting la itre atrene la nöj, me hamëne la ka nyipiewekë kowe la nöj. Tru catre la itre thangane ka loi qa ngöne la itre huliwa i angatr. Öni Paulo aposetolo, loi e tro sa goeëne la itre musi cili, ceitu me itre “musi atraqat.” Öni angeice fe, loi e tro sa xötrethenge la itre wathebo hnei angatr hna acil, kola hape: “Hamënejë kowe la nöjei ate asë la ite ewekë i angat ; nyixenine kowe la hna nyixenine kow ; hote kowe la hna hote kow ; qou kowe la hna qou kow atrune kowe la hna atrune kow.”—Roma 13:1, 7.

9 Ame easë Itretre Anyipici Iehova, easa kuca asë la hne së hna atreine troa metrötrëne la itre ka cilëne la mus. Eje hi laka, isa hetre qenenöjene kö la itre nöj asë, matre tha tro kö lai a ceitune la itre hna isa amekötin koi së hnene la itre mus ngöne la isa nöje së. Nge easa ce huliwa me angatr ngöne la angatr a eatrëne la itre hnëqa i angatr. Ngo, e upi së jë troa kuca la ketre ewekë ka isazikeu memine la mekuna i Iehova, tha tro kö së lai a kuca. Ame e cili, easë a drengethenge Iehova, me atrunyi Nyidrë hune la atr.—E jë la 1 Peteru 2:13-17.

10. Nemene la tulu ka lolo hna amë hnene la itre hlue i Iehova ekö?

10 Hetre ini nyine tro sa xome qaathene la itre hlue i Iehova ekö, itretre atrune la itre musi, me itre ka cilën. Iosefa me Maria la lue tulu ka lolo. Hnene la angetre Roma hna thel troa atre la etrune la itre atr ka mel ngöne la nöj. Ngacama easenyi hë matre mala pi la upune i Maria, ngo hnei Iosefa me Maria hna feke a tro Bethelema matre troa hane cinyihane la ëje i nyidro. (Luka 2:1-5) Paulo aposetolo la ketre tulu ka metrötrëne la itre ka cilëne la mus. Ame la kola uti sai angeic hnene la angetre Iudra, hnei angeice hna ketre sipu cilëgöline la meköti angeic qëmeke i Heroda Ageripa joxu, me qëmeke i Feso, gavena ne Roma e Iudra.—Ite Huliwa 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Pine nemene matre tha easë kö a atrune menune pala ha la itre hene ne hmi? (b) Nemene la ewekë ka traqa la kola metrötrëne la ketre atr ka kuci politik hnene la ketre Atre Anyipici Iehova?

11 Nge tune kaa fe la itre hene ne hmi? Tro kö sa atrunyi angatr menu pala ha? Ceitune hi la aqane tro sa atrunyi angatr, me aqane tro sa atrune la ketre atre hi. Tha loi kö tro sa atrunyi angatr menu pala ha, ngacama angatre hi a treqene lai. Pine nemen? Pine laka, tha angatre kö a inine la nyipici göi Akötresie me Wesi Ula i Nyidrë, ene la Tusi Hmitrötr. Hnei Iesu hna jelengazone la itretre hamë ini ka thoi, me qeje angatr ka hape, itretre thoi me itre hene ka ngazo. (Mataio 23:23, 24) Nge ketre, hetre ketre aqane tro sa atrune me metrötrëne la itre ka cilëne la mus. Hnei angatre hë ekö hna hane xatua së ke, hne së hna ujë tune lai.

12 Heinrich Gleissner, la ketre atr ka kuci politik e Autriche ka xatua së. Ame ngöne lo Hnaaluene Isi Ka Tru, hna akalabusi nyidrë hnene la itre nazi. Ame ngöne la train ka ati nyidrë a tro kowe la iuma ne iaxösisi, iöhnyi ju hi nyidrë me Leopold Engleitner, ketre Atre Anyipici Iehova ne Autriche. Hnei Engleitner hna qejepengöne la itre ini hnei angeic hna lapaune kow koi Gleissner, nge hnei nyidrëti hna drenge hnyawa. Thupene hë la isi, hnei Gleissner pala hi hna xatuane la Itretre Anyipici Iehova e Autriche jëne la götrane qa i nyidrë ngöne la mus. Maine jë, hetre itre xa ewekë ka loi ka traqa hnei epuni hna atre ke, hnene la itre keresiano hna metrötrëne la itre ka cilëne la mus.

ATRUNE JË LA ITRE TREJIN

13. Drei la nyine tro pala hi sa atrune me metrötrën, nge pine nemen?

13 Meköt e tro sa atrune me metrötrëne la itre trejin, trahmanyi me föe. Celë hi nyine tro fe sa kuca kowe la itre mekene së, ene la itre qatre thup, me itretre thupëne la sirkoskripsio, me itre atrene la Komite Ne Filial, me itre atrene la Lapa Ne Xomi Meköt. (E jë la 1 Timoteo 5:17.) Angatr asë hi a hamën la hna ajan hnene la itre hlue i Akötresie, nge Tusi Hmitrötr a qeje angatr ka hape, “ite ahnahna.” (Efeso 4:8) Celë hi kepine matre, easa atrun me metrötrë angatr, ngacama isa nöje së kö, me aqane hia së, me aqane mele së, me aqane isa hetre mo së. Ame la easa ce me angatr, tha easë kö a xome ceitu angatr me itre angela, kösë itre atr ka sisitria catr. Ngo, easë pe a atrunyi angatr, me metrötrë angatr pine la aqane huliwa catre i angatr, memine la thiina ka ipië thei angatr. Ketre tulu ka lolo koi së la itre pane keresiano ekö. Ka atrun angatr ekö la itre mekene i angatr, nge easë fe a ujë tune lai enehila.—E jë la 2 Korinito 1:24; Hna Amamane 19:10.

14, 15. Pine nemene matre isa pengöne catr la itre qatre thup memine la itre hene ne hmi ka ala nyim?

14 Ceitune hi la itre qatre thup memine la itretre thup ka hetre hni ka ipië. Tha aja i angatre kö troa xome ceitu angatr me itre atr ka hlemu. Matre, isa pengöi angatre catr memine la itre hene ne hmi ka ala nyimu enehila, memine fe lo itre hene ne hmi ngöne lo ijine i Iesu. Öni nyidrë e qeje angatr ka hape: “Angatʼ a ajane la ite maca ne lapa ngöne la nöjei pui ne xen, me ite nyipi ita ne lapa hnine la nöjei sunago, me troa ihehe ngöne la nöjei hnaitö.”—Mataio 23:6, 7.

E ka ipië la qatre thup, nge ka trongëne la hna qaja hnei Iesu, tro hë la itre trejin a hnim, me atrunyi angeic

15 Itre qatre thup a xötrethenge la hna qaja hnei Iesu, kola hape: “The tro kö a hë nyipunie, Rabi, ke casi hi la ate ini nyipunie, ene Keriso ; nge ite tejine asë nyipunie. Nge the tro kö a hëne la kete ate e celë fen, kaka ; ke casi hi la Tetetro i nyipunie e hnengödrai. Nge kete the tro kö a hë nyipunie, ite meken ; ke casi hi la mekene i nyipunie, ene Keriso. Ngo ame la ka tru e nyipunie, te, tro ha hlue i nyipunie. Nge tro ha acone la ate atrunyi angeice kö ; nge tro ha atrune la ate aconyi angeice kö.” (Mataio 23:8-12) E ka hni ka ipië la itre qatre thup ne la itre ekalesia ne la fen asë, nge itre ka xötrethenge fe la itre hna qaja hnei Iesu, eje hi lai laka, tro la itre trejin a hnimi angatr, me metrötrë angatr, me atrunyi angatr.

Tro la itre trejin a hnim, me metrötrën, me atrune la itre qatre thup ka hni ka ipië (Wange ju la paragarafe 13-15)

16. Pine nemene matre loi e tro pala hi sa atrune la itre trejin?

16 Eje hi laka, tro lai a nango qea la itre hnepe ijin, matre atre jë së la aqane troa atrune hnyawane la itre trejin. Hna traqa fe lai ekö thene la itre pane keresiano. (Ite Huliwa 10:22-26; 3 Ioane 9, 10) Ngo, loi e tro pala hi sa huliwa catr ngöne la götrane cili. E tro sa atrune la itre trejin thenge la aja i Iehova, tro hë së lai a kapa la itre manathithi ka nyimutre.

ELOINE E TROA ATRUNE LA ITRE ATR

17. Nemene la itre xa eloine hna kapa qa ngöne la hna metrötrëne la itre atr ka hetre götrane qa ngöne la nöj?

17 E tro sa atrune me metrötrëne la itre atr ka hetre götrane qa ngöne la nöje së, eje hi laka, tro angatre lai a sajuëne la meköti së troa cainöj. Ka lolo fe hi la aqane wange angatr la huliwa ne cainöj. Celë hi ewekë lai ka traqa ekö e Alema, lo Birgit, ketre pionie a hane sine la kola hamë diplôme hnene la uma ne ini kowe la nekö i angeice jajiny. Hnene la itre porofesör hna qaja koi Birgit ka hape, madrine catr angatr troa hetre nekönatr ka anyipici Iehova thei angatr ngöne la itre macatre ka ase hë. Ame koi angatr, kola lolo la uma ne ini ke, hetre nekönatr ka anyipici Iehova. Öni Birgit koi angatr, “Hna inine la itre nekö hun troa xötrethenge la itre trepene meköt i Akötresie, nge kolo lai a hape, troa metrötrëne la itre ka hamë ini me atrunyi angatr.” Önine la ketre porofesör, maine ka anyipici Iehova ju la nöjei nekönatr e celë, tha tro kö a jol troa hamë ini. Lolo catr la aqane goeëne angatr la itre nekönatr ka anyipici Iehova, matre nyimu wiik thupene lai, hnene la ketre porofesör hna hane sine la ketre asabele.

18, 19. Nemene la nyine tro sa lapa mekune la easa atrune la itre qatre thup?

18 Hnene la itre trepene meköt e hnine la Wesi Ula i Akötresie hna xatua së troa trotrohnine la aqane tro sa atrune la itre qatre thup. (E jë la Heberu 13:7, 17.) Loi e tro sa qaja la madrine së koi angatr pine la aqane huliwa catre i angatr. E tro sa xötrethenge la itre hna amekötine hnei angatr, tro lai a aijijë angatr troa huliwa i Akötresie cememine la madrin. Öni Tusi Hmitrötr, loi e tro fe sa nyitipune la lapaune i angatr. Ngo, tha kolo kö lai a hape, tro sa thel troa nyitipune la aqane heetre ne la ketre qatre thup “ka mama,” me aqane ithanata i angeic, me aqane hamë ini angeic. E hne së hna ujë tune lai, kösë easë hi lai a xötrethenge atr, ngo tha Keriso pe. Tha tro pi kö sa thëthëhmine ka hape, ka tu së hi la itre qatre thup, itre ka tha pexeje kö.

19 Loi e tro sa atrune me metrötrëne la itre qatre thup, nge tha tro kö sa xome ceitu angatr me itre atr ka hlemu. Celë hi ka troa xatua angatr matre tro pala hi angatr a hetre hni ka ipië. Nge ketre, tha tro pi kö angatr a mekune ka hape, ka sisitria kö angatr hui itre xan, maine pena ka meköti pala hi la hnei angatr hna kuca.

20. Nemene la itre eloine la troa atrune la itre xa atr?

20 E tro sa atrune la itre xa atr, tha tro kö së lai a sipu meku së kö. Nge ketre, tro lai a aijiji së troa ipië, e traqa ju atrunyi së menu pala ha. Nge, tha tro kö së lai a thixötr, e traqa ju akötrë së hnene la ketre atr hne së hna metrötrën. Ame la ketre eloine lai, kola acasi së hnine la organizasio i Iehova. Tha organizasio kö a atrune menune pala ha la ketre atr, ka hmi ju hë maine ka tha hmi kö.

21. Nemene la manathithi ka tru hne së hna kapa qa ngöne la hna atrune la itre xa atr?

21 Ame la manathithi ka tru hne së kapa qa ngön la hne së hna atrune la itre atr tre, ene laka, easa amadrinë Akötresie. Tro hë së lai a kuca asë la hnei Nyidrëti hna amekötine koi së, nge tro fe hë së lai a mele nyipici koi Nyidrë. Ijiji Iehova ha e cili troa sa koi Satana, atre sil ka hape, pëkö ketre ka atreine troa mele nyipici koi Akötresie. (Ite Edomë 27:11) Tha mama hnyawa kö kowe la itre atr ne la fen la aqane iatrunyi ka loi. Matre, tru la madrine së laka, atre hnyawa hi së la aqane troa atrune la itre atr thenge la aja i Iehova!