1. Tune la hna qaja ngöne 1 Peteru 3:8, pine nemene matre easa madrin ngöne la kola wangatrunyi së hnei itre xan?

MADRINE catre së troa ce mel memine la itre atr ka wangatrunyi së me ka hnehengazo së. Tha angatre kö a thele la itre sipu aja i angatr. Angatre pe a wangatrune la itre mekuna së me itre hne së hna ajan. Tha angatre kö a treqene tro sa sipo ixatua. Ame la angatr a öhne la itre jole së, angatr a canga hamë ithuecatr me ixatua. Tru la hni ne ole së koi angatr ke, angatr a amamane la ‘ihnimi’ * angatr koi së.—E jë la 1 Peteru 3:8.

2. Pine nemene matre tha ka hmaloi kö troa utipin me wangatrune la itre xan?

² Ame easë itre Keresiano, easa hnim me utipin la itre xan. Ngo tha ka hmaloi kö e itre xaa ijin. Pine nemen? Pine laka, itre atr ka tha pexeje kö së. (Rom. 3:23) Canga tro hi sa isa meku së. Celë hi matre, loi e tro sa inin troa meku itre xan, nge pi së pë hë. Ame itre xan, jol koi angatr troa utipin me iwangatruny ke, hnene la itre ewekë hnei angatr hna melën, maine aqane hetru angatr pena. Ketre, ijije hi troa ajojezi së hnene la aqane ujë ne la itre atr. Easë ngöne la itre drai tixenuë, matre itre atr a ketre sipu meku angatre kö. Angatr a “hnimi angate kö.” (2 Tim. 3:1, 2) Haawe, nemene la ka troa xatua së troa wangatrune la itre xan?

3. (a) Nemene la aqane tro sa amamane la ihnimi së koi itre xan? (b) Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la tane mekun celë?

³ Maine tro sa nyitipu Iehova me Iesu, tro ha kökötre la ihnimi  së kowe la itre xan. Akötresieti ka ihnimi Iehova, nge Nyidrëti a amamai tulu göne la aqane troa wangatrune la itre xan. (1 Ioane 4:8) Hnei Iesu hna xötrethenge hnyawa la tulu i Iehova, Tretretro i Nyidrë. (Ioane 14:9) Ame lo nyidrëti e celë fen, hnei nyidrëti hna amamane la pengöne la atr ka ihnim. Ame ngöne la tane mekun celë, tro sa ce wang la aqane wangatrune Iehova me Iesu, la itre xan. Nge tro fe sa ce wang la aqane tro sa xome la tulu i nyidro.

4. Nemene la ka amamane ngöne Isaia 63:7-9 laka, Iehova a wangatrune la nöje i Nyidrë?

⁴ Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, ka tru koi Iehova la itre aliene hni ne la itre hlue i Nyidrë. Hanawang la aqane ujë i Iehova ekö, ngöne la kola traqa itrai la itre jol koi angetre Isaraela. Öni Tusi Hmitrötr: “Tha ithupëjia nyidë me angate ngöne la ite aköte i angat.” (E jë la Isaia 63:7-9.) Ketre, hnei Iehova hna qaja jëne Zakaria perofeta ka hape, ame la kola qanangazone la nöje i Nyidrë ke, kösë kola qanangazo Nyidrë. Öni Iehova koi angatr: “Ame la ate kete nyipunie, te, kola kete la wene demune alameke i nyidë.” (Zaka. 2:8) Eje hi, Iehova a wangatrune la nöje i Nyidrë!

5. Qaja jë la ketre ceitun ka amamane la aqane xatuane Iehova la nöje i Nyidrë ka akötr.

⁵ Iehova a utipin me hnime la itre hlue i Nyidrëti ka akötr. Ngo Nyidrëti fe a xatua angatr. Hanawang la ketre ceitun. Hna apon ekö me thahluëne la angetre Isaraela e Aigupito. Öhne hi Iehova la akötre i angatr, matre hnei Nyidrëti hna xatua angatr. Öni Nyidrëti koi Mose: “Öhnë hë ni la aqan’ angazone la nöjeng . . . , nge dengë hë ni la latesi angate . . . Ate kö ni la aköte i angat. Nge uti hë ni troa thepe angate qa ngöne la ime i angete Aigupito.” (Eso. 3:7, 8) Hnei Iehova hna utipin me hnime la nöje i Nyidrë, matre hnei Nyidrëti hna thepe angatr qa Aigupito. Itre hadredre lao macatre thupen, hmekune lo angetre Isaraela ngöne la Nöje Hna Thingehnaean, hna thele troa lepi angatr hnene la itre ithupëjia. Nemene la hnei Iehova hna kuca? Hnei Iehova “hna ietrane la aqane awe i angat, pi angete axösisi angate me akötë angat.” Eje hi, hnei Iehova palahi hna utipin me hnime la  nöje i Nyidrë. Celë hi matre hnei Nyidrëti hna xatua angatre hmaca. Hnei Nyidrëti hna upe la angetre amekötin, matre troa amelene la nöje i angatr qa ngöne la ime ne la ithupëjia me angatr.—A. ame. 2:16, 18.

6. Qaja jë la ketre ceitune ka amamane la aqane wangatrune Iehova la atr, ngacama tria la mekuna i angeic.

⁶ Ngacama ame itre xaa ijin ke, ka ngazo la aqane axecië mekune la itre hlue i Iehova, ngo ame pe, Nyidrëti a wangatrunyi angatr. Hanawang la tulu i Iona. Hnei Akötresie hna upi Iona troa tro fë la maca ne iameköti kowe la angetre Nineve. Hnei angatr hna ietra, matre tha apatrene ju kö Iehova la nöj. Tha madrine kö Iona, ngo angeic a “elëhni” ke, tha apatrene ju kö la nöje Nineve, tune lo hnei angeic hna perofetan. Trotrohni Iona hi hnei Iehova, matre hnei Nyidrëti hna thele troa amekötine la mekuna i angeic. (Iona 3:10–4:11) Trotrohnine hi Iona la ini hna hamën hnei Akötresie. Nge hnei Iehova hna aijijë Iona troa cinyihane la tusi angeic thatraqai së.—Rom. 15:4. *

7. Nemene la ka mama qa ngöne la aqane ujë i Iehova kowe la itre hlue i Nyidrë?

⁷ Kola mama hnyawa ngöne la aqane imelekeu Iehova memine la itre hlue i Nyidrë laka, Nyidrëti a utipine me hnimi angatr. Tha sihngödri kö koi Iehova la itre akötre së. “Ate hmekune hmekuje hi [Iehova] la ite hni ne la nöjei at.” (2 A. l. ite jo. 6:30) Trotrohni së hnyawa hi hnei Iehova. Öhn asë hi Nyidrëti la itre mekuna së me itre aliene hni së. Nge atre hi Nyidrëti la itre ifego së. Tha tro kö Iehova a “nue [së] kowe la itupathi hune la hne [së] hna atein.” (1 Kor. 10:13) Hapeu, tha kolo kö a akeukawanyi së hnene la xötre celë?

8-10. Nemene la ka xatua Iesu troa wangatrune la itre xan?

⁸ Ame lo Iesu e celë fen, hnei nyidrëti hna wangatrune la itre atr. Köni ewekë ka xatua Iesu troa hnime la itre xan. Ame la hnapan, tune hë lo hne së hna qaja, hnei Iesu hna nyitipune hnyawa la Tretretro i nyidrëti e koho hnengödrai. Ceitui Iesu hi me Iehova. Tru la ihnimi Iesu kowe la itre atr. Madrine catre Iesu la itre ewekë hnei nyidrëti hna ce xup me Iehova. Ngo öni nyidrë, “hanyinge la ite nekö i at.” (Ite edomë 8:31) Ihnimi la ka upi Iesu troa wangatrune la itre xan.

⁹ Ame la hnaaluen, atre hi Iesu la aliene hni ne la itre atr, tui Iehova. Ketre tune fe la itre mekuna i angatr. (Mat. 9:4; Ioane 13:10, 11) Celë hi matre, ame la Iesu a öhn la kola hleuhleu me akötre la itre atr, nyidrëti a canga thele troa aupun me akeukawane la hni angatr.—Is. 61:1, 2; Luka 4:17-21.

¹⁰ Ame la hnaakönin, hnei Iesu fe hna hane akötre tu së. Tha ka trenamo kö la hnepe lapa i nyidrë. Hnei nyidrëti hna ce huliwa me Iosefa, keme i nyidrë, nge tha ka hmaloi kö la huliwa. (Mat. 13:55; Mar. 6:3) Ketre, tha fenesi palakö Iesu la huliwa ne cainöje i nyidrë, ngöne la kola meci hnei Iosefa. Atre hnyawa hi Iesu la akötr ka ej thene la atr ka meci sineen. Nge atre fe hi nyidrëti la akötre ne la atr ka trene sinee ka tha hmi kö. (Ioane 7:5) Celë hi matre, trotrohnine hi Iesu la itre jole së.

11. Eu la ijine Iesu a amamane laka, nyidrëti a wangatrune la itre atr? Qejepengöne jë. (Wange ju la pane iatr.)

¹¹ Kola mama mina fe la aqane wangatrune Iesu la itre atr, ngöne la nyidrëti a kuca la itre iamamanyikeu. Tha hnei nyidrëti kö hna kuca la itre iamamanyikeu ke, hna upi nyidrë troa kuca. Hnene pe la ‘ihnimi’ nyidrëti kowe la  itre atr ka akötr, matre nyidrëti a kuca la itre iamamanyikeu cili. (Mat. 20:29-34; Mar. 1:40-42) Pane mekune jë së lo ijine Iesu a xom ananyine la ketre trahmany ka simihnangenyë qa ngöne la gaa tru atr. Mekune jë fe lo ijine nyidrëti a amelene hmaca la neköne la ketre sine föe. (Mar. 7:32-35; Luka 7:12-15) Hnei Iesu hna utipi angatr me xatua angatr.

12. Tune la hna qaja ngöne Ioane 11:32-35, nemene la aqane amamane Iesu la ihnimi nyidrëti koi Maretha me Maria?

¹² Hnei Iesu fe hna hnim me wangatrunyi Maretha me Maria, ngöne lo kola meci hnei Lazaro, xa i nyidro. Ame la Iesu a öhnyi nyidroti e treij me akötr ke, hnei ‘Iesu hna treij.’ (E jë la Ioane 11:32-35.) Tha nyidrëti kö a treije pine la ehnemu i nyidrë. Nga atre hnyawa hi Iesu laka, tro kö nyidrëti a amele Lazaro hmaca. Trotrohnine hi nyidrëti la akötr ka eje thene la itre sinee i Lazaro.

13. Pine nemene matre easa madrin troa atre laka, Iesu a hnime la itre atr?

¹³ Tru la madrine së troa atre laka, Iesu a hnime la itre atr. Nyipici, tha ka pexeje kö së tui Iesu. Ngo easa hnimi nyidrë ke, hnei nyidrëti hna hnime la itre xan. (1 Pet. 1:8) Easa madrine ke, hna acili Iesu troa joxu hune la Baselaia i Akötresie, nge easenyi hë matre apatrene pi nyidrëti la nöjei akötr. Iesu hmekuje hi la ka ijij troa xatuane la itre atr hna akötrëne hnei Satana. Ketre manathith troa lapa fene la musi ne la Joxu ka “aköte ngöne la ite kucakuca shë.”—Heb. 2:17, 18; 4:15, 16.

14. Tune la hna qaja ngöne Efeso 5:1, 2, nemene la nyine tro sa isa kuca?

¹⁴ Ame la easa lapa mekune la tulu i Iehova me Iesu ke, kola thue aja së troa wangatrune la itre xan. (E jë la Efeso 5:1, 2.) Eje hi laka, thatre kö së la itre mekun ne la itre atr. Ngo ame pe, ijije hi tro sa thele troa trotrohni angatr me xatua angatr. (2 Kor. 11:29) Tha ceitu së kö memine la itre atr ne la fen laka, ka sipu meku angatre kö. Easa trongëne la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, ka hape: “The isa wai ewekëne kö, ngo loi e isa wange la ite ewekë i ite xan.”—Fil. 2:4.

15. Drei la itre ka troa wangatrune la itre xan?

¹⁵ Nyipiewekë troa wangatrune la itre xan hnene la itre qatre thup. Hnëqa i angatr qaathei Iehova troa thupëne la itre mamoe. (Heb. 13:17) Nyipiewekë troa pane thele hnene la itre qatre thup troa trotrohni angatr, matre hmaloi troa xatua angatr. Nemene la aqane tro la itre qatre thup a wangatrune la itre xan?

16. Nemene la aqane tro la qatre thup a wangatrune la itre xan, nge pine nemene matre ka nyipiewekë?

¹⁶ Ame la qatre thup ka wangatrune la itre xan ke, nyidrëti a xomi ijin troa pane ce lapa memine la itre trejin. Nyidrëti a hnying me drenge hnyawa la aqane sa. Ame itre xaa ijin, thatreine kö la itre trejin fe la itre hni angatr. (Ite edomë 20:5) Maine tro la itre qatre thup a xomi ijine troa ithanata me ce mel memine la itre trejin, haawe, tro hë lai a acatrene la ihnim me aqane imelekeu i angatr.—Itre hu. 20:37.

17. Nemene la ka ketr la hni ne la itre trejin? Qaja jë la ketre ceitun.

¹⁷ Nyimutre la itre trejin ka qaja ka hape, hna ketr la hni angatr hnene la aqane wangatrune la itre qatre thup la itre xan. Pine nemen? Öni Adelaide: “Ka hmaloi hi troa ithanata me angatr ke, trotrohni së hi hnei angatr. Ketre, mama hi ngöne la aqane sa i angatr laka, angatr a wangatrunyi së.” Önine la ketre trejin trahmany: “Ame lo eni a qaja la itre hnenge hna melën kowe la ketre qatre thup,  hnei nyidrëti hna treij. Thatreine kö tro ni a thëthëhmine la ijine cili.”—Rom. 12:15.

18. Nemene la aqane tro sa amamane ka hape, easa wangatrune la itre xan?

¹⁸ Tha itre qatre thup hmekuje kö la ka troa wangatrune la itre xan. Tro fe sa hane xome la thiina cili. Tune kaa? Loi e tro sa thele troa trotrohnine la itre jol ka traqa kowe la itre sinee së me itre trejin ne la ekalesia. Tro fe sa wangatrune la itre thöth ne la ekalesia me itre ka wezipo. Ketre tune fe la itre qatr me qatre föe, me itre trejin ka meci sineen. Nyipiewekë tro sa nango ithanata me angatr, me hnyingë pengöi angatr, me drenge la angatr a fe la hni angatr. Tro fe sa amamane laka, trotrohni angatre hi hne së. Tro sa kuca la hne së hna atrein matre troa xatua angatr. Celë hi itre aqane tro sa amamane la ihnimi së.—1 Ioane 3:18.

19. Pine nemene matre nyipiewekë tro sa atreine waiewekë me inamacan, ngöne la easa xatuane la itre xan?

¹⁹ Nyipiewekë tro sa atreine waiewekë me inamacan, e hne së hna ajane troa xatuane la itre xan. Pine nemen? Pine laka, isapengönene kö la aqane ujë ne la itre atr, ngöne la angatr a cile kowe la itre jol. Ame itre xan, xele kö angatr troa qaja la itre jol hnei angatr hna melën. Maine easa ajane troa xatua angatr, tha tro pi kö sa canga qaja la itre hnying ka troa ajolë angatr. (1 Thes. 4:11) Ame itre xaa ijin, itre trejin a qaja la mekuna i angatr, nge isapengöne kö memine la aqane waiewekë së. E cili, tha tro kö sa thëthëhmine laka, angatr a fe la hni angatr. Loi e tro sa canga dreng me hmitre troa ewekë.—Mat. 7:1; Iako. 1:19.

20. Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la ketre tane mekun?

²⁰ Easa wangatrune la itre atrene la ekalesia. Ngo easë fe a ajane troa wangatrune la itre atr hne së hna cainöje kow. Nemene la nyine tro sa kuca? Celë hi la hne së hna troa ce wang ngöne la ketre tane mekun.