1. Nemene la ka traqa lo epuni a tro fë la maca qa hnine la Tusi Hmitrötr?

 MEKUNE hi epun lo epuni a xötrei atre la nyipici? Canga trotrohnine hi epuni la itre ini! Ame koi epun, tro fe itre xan a hane madrin troa atre itre ej. Xecie koi epun laka, tro la itre ini cili a hamë mele ka loi me mejiune koi angatr. (Sal. 119:105) Celë hi matre hnei epuni hna tro fë la itre ini cili kowe la itre sinee i epun. Ngo nemene la aqane ujë i angatr? Tha kapa kö angatr la nyipici.

2-3. Nemene la ka traqa ngöne lo Iesu a cainöj me kuca la itre iamamanyikeu?

² Tha tro kö sa sesëkötr e pëkö ka dreng la maca hne së hna tro fë. Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hnene la itre atr hna nuetriji nyidrë, ngacama öhne hi angatr la nyidrëti a kuca la itre iamamanyikeu, jëne la mene i Akötresie. Eje hi, hnei Iesu hna amele Lazaro hmaca. Ame pe, hnene la itre tane i angetre Iudra hna icilekeu me Iesu, me thele troa humuthi nyidrë me Lazaro!—Ioane 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Atre hi Iesu laka, tha tro kö la itre atr a wangatrehmekun laka, nyidrëti hi la Mesia. (Ioane 5:39-44) Öni Iesu kowe la lue atre drei Ioane Bapataiso: “Manathithi la atre ka tha nue kö la lapaune i angeice pi ni.” (Mat. 11:2, 3, 6) Pine nemene matre alanyimu la itre ka nuetriji Iesu?

4. Nemene la hne së hna troa ce wang?

⁴ Ame ngöne la tane mekun celë memine la ketre, tro sa ce wang la itre kepin matre tha lapaune kö itre xan ekö koi  Iesu. Tro fe sa ce wang la kepin matre itre atr enehila a nuetrije la maca ka loi. Nge ame la ka sisitria, tro sa ce wang la itre kepin matre tha tro kö sa nue la ketre ewekë troa sewe së troa xötrethenge Iesu.

5. Pine nemene matre nyimutre la itre ka nuetriji Iesu me luelu laka, nyidrëti la Mesia?

⁵ Itre xan a nuetriji Iesu pine la nöje hna hnaho nyidrëti ngön. Atre hi angatr laka, ketre atre hamë ini ka tru Iesu, nge ka kuca la itre iamamanyikeu. Ngo ame koi angatr, nyidrëti hi la neköne lo atre tratrau sinöe. Nge hna hnaho nyidrëti e Nazareta, ketre neköi traon hna thatre. Qëmekene tro Nathaniela a xötrethenge Iesu, öni angeic ka hape: “Ke hetre atre ka loi fe ka troa xulu qa Nazareta?” (Ioane 1:46) Hnei Nathaniela hna wangacone la traon hna hnaho Iesu. Maine jë, angeic a mekun lo hna perofetan ngöne Mika 5:2 ka hape, troa xulu la Mesia qa Bethelema, ngo tha qa Nazareta kö.

6. Maine ju nemene la ka troa xatuane la itre atr troa wangatrehmekun laka, Iesu hi la Mesia?

⁶ Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr? Hnei Isaia hna perofetan ka hape, tro la itre ithupëjia me Iesu a wangacone la itre ithuemacany göne la Mesia, tune la itre xötrapan me nöje i nyidrë. (Is. 53:8) Ame pe, hna qaja hnyawa la itre ithuemacanyi cili e hnine la itre hna perofetan. Maine hnei angatre ju hna xomi ijine troa ithel, tro hë angatr a öhn laka, hna hnaho Iesu e Bethelema, nge ketre matra i Dravita joxu nyidrë. (Luka 2:4-7) Celë hi lai hna qaja ngöne Mika 5:2. Nga nemene la jol? Tha hnei angatre kö hna ithele hnyawa me xome la nöjei ithuemacany. Celë hi matre hnei angatr hna nuetriji Iesu.

7. Pine nemene matre kola wangacone la itre hlue i Iehova enehila?

⁷ Hapeu, hna traqa fe la jole celë enehila? Eje hi. Ame la itre xaa hlue i Iehova, tha ka trenamo kö angatr. Celë hi matre, ame koi itre xan, ‘itre ka thatre tusi angatr nge itre atre menu hi.’ (Itre hu. 4:13) Itre xan a mekun laka, tha ijiji së kö troa hamë ini qa hnine la Tusi Hmitrötr ke, tha hne së hna sine la itre ini göi troa qejepengöne la hmi. Ame koi itre xan, ka xulu qa Etazini la hmi së, ngo ala xalaithe pe la itre trejin ka mel ngöne la nöje cili. Öni pena itre xan ka hape, tha easë kö a wangatrunyi Iesu. Ame koi angatr, itre atr ka ngazo së, me ka thë la fami, nge ka isazikeu la itre ini së memine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Pine laka, tha hnei angatre kö hna pane ithel, matre canga mejiune hi angatr kowe la itre ka silitrengathoi së.

8. Thenge la Itre Huliwa 17:11, nemene la nyine tro itre xan a kuca matre wangatrehmekune la itre nyipi hlue i Akötresie enehila?

⁸ Nemene la nyine troa kuca matre tha tro kö a nuetriji Iesu? Loi e troa ithel. Celë hi lai hna kuca hnei Luka, ngöne lo angeic a cinyihane la tusi angeic. Hnei Luka hna “thele pengöne la itre ewekë.” Aja i angeic tro la itre ka e la tusi angeic a “jele nyipicine la itre hnei [angeic] hna inin” göi Iesu. (Luka 1:1-4) Hnene fe la itretre Iudra ne Berea hna nyitipu Luka. Ame la angatr a dreng la maca ka loi göi Iesu, hnei angatr hna sine thele la Itre Hna Cinyihan Qene Heberu, matre troa jelenyipicine la hna qaja. (E jë la Itre Huliwa 17:11.) Ketre tui itre xane fe, loi e tro angatr a ithel me wang la eisapengönene la itre hna ini së memine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Loi e tro fe angatr a thele la itre ewekë ka traqa kowe la itre hlue  i Iehova enehila. Celë hi ka troa thupë angatr qa ngöne la itre trengathoi.

9. Nemene la ka traqa ngöne lo Iesu a thipetrije la sipo ne la itre xan göne la hatrene qa hnengödrai?

⁹ Ame koi itre xan, tha ijije kö la itre ini hna hamën hnei Iesu. Angatr a ajane tro Iesu a hamën “la ketre hatrene qa hnengödrai,” matre anyipicine laka, nyidrëti hi la Mesia. (Mat. 16:1) Maine jë, tha trotrohnine kö angatr lo hna perofetan ngöne Daniela 7:13, 14. Eje hi, tha hnei Iehova kö hna mekun troa eatrëne la hna perofetan celë ngöne lo ijine cili. Maine ju, ijije hi tro angatr a mejiune koi nyidrë hnene hi la itre ini hnei nyidrëti hna hamën. Ngo ame lo Iesu a thipetrij la sipo i angatr göne la hatrene qa hnengödrai, hnei angatr hna nuetriji nyidrë.—Mat. 16:4.

10. Nemene la aqane eatrëne Iesu lo hna perofetan hnei Isaia göne la Mesia?

¹⁰ Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr? Öni Isaia perofeta göne la Mesia: “Tha tro kö angeic’ a qaja catën, me ewekë draië, nge tha tro kö a denge la aqane ewekë i angeic’ e kuhu gojeny.” (Is. 42:1, 2) Ame lo Iesu a cainöj, tha hnei nyidrëti kö hna pi mama. Tha hnei nyidrëti kö hna xupe la itre uma ne hmi ka tru, maine pi mama ngöne la aqane heetr me aqane troa hë nyidrë. Ketre, ame lo kola thele troa humuthi Iesu ngöne la Hnaakootr Ka Tru, tha hnei nyidrëti kö hna pi mama me kuca la ketre iamamanyikeu qëmekei Herodra joxu. (Luka 23:8-11) Nyipici, hnei Iesu hna kuca la itre iamamanyikeu, ngo ame la ka sisitria koi nyidrë, tre, troa cainöjëne la maca ka loi. Öni nyidrë kowe la itretre dreng: “Kepine hi lai matre upi ni jë.”—Mar. 1:38.

11. Nemene la hna haine hnei itre xan enehila?

¹¹ Hapeu, hna traqa fe la jole celë enehila? Eje hi. Alanyimu enehila la itre ka haine la itre uma hmitrötr hna amingömingön hnene la itre ewekë ka tru thupen, memine la aqane hëne la itre hene ne hmi. Angatre fe a atrune la itre feet hna majemine  kuca, ngacama thatre kö angatre la qaan. Ngazo pe, pëkö hnei angatr hna inine göi Akötresie memine la aja i Nyidrë. Ame pena la itre ka sine la itre icasikeu së, angatr a inine troa kuca la aja i Iehova. Ngacama tha hna amingömingöne kö la itre Uma Ne Baselaia hnene la itre ewekë ka tru thupen, ngo hna nyidrawane hnyawa. Nge ame la itre ka elemekene la ekalesia, tha angatre kö a pi mama ngöne la aqane heetr me aqane troa hë angatr. Ngacama hna nyitrepen hnei Tusi Hmitrötr la itre ini hne së hna mejiune kow, ngo tha kapa kö itre xane la hmi së. Ame koi angatr, tha ceitu së kö memine la itre xaa hmi.

12. Thenge la Heberu 11:1, 6, nemene la ka troa nyitrepene la lapaune së?

¹² Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö sa nuetriji Iesu? Öni Paulo aposetolo kowe la itre Keresiano ne Roma: “Ame la lapaun, tre ka xulu qa ngöne la hna dreng. Nge ame la ewekë hna dreng, tre, itre ithanata göi Keriso.” (Rom. 10:17) Maine easa ajane troa acatrene la lapaune së, loi e tro sa inine la Tusi Hmitrötr. Ketre, tha tro kö sa sine la itre feet hna majemine kuca hnei hmi, nge tha hna nyitrepene pe hnei Tusi Hmitrötr. Eje hi, loi e tro sa nyitrepene la lapaune së hnene la nyipi atrehmekun ke, “e pëkö lapaun, thatreine kö troa amadrinë Akötresie.” (E jë la Heberu 11:1, 6.) Tha nyipiewekë kö troa kuca la ketre iamamanyikeu qa hnengödrai matre tro sa lapaun. Jëne la itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr, tha easë hmaca kö a luelu, ngo easë pe a catre lapaun.

13. Pine nemene matre hna xöjetriji Iesu hnei itre xan?

¹³ Hnene la itretre drei Ioane Bapataiso hna sesëkötr ke, tha metrötrëne kö la itretre drei Iesu, la qenenöje i angetre Iudra göi troa tha xen. Öni Iesu ka hape, tha nyipiewekë kö troa metrötrëne lai ke, mele palakö nyidrë. (Mat. 9:14-17) Ame  pe, hnene la itre Faresaio me itre xaa ka icilekeu me Iesu hna xöjetriji nyidrë pine laka, tha hnei nyidrëti kö hna metrötrëne la qenenöje i angatr. Angatre fe a elëhni ke, Iesu a aloine la itre sine mec e Sabath. (Mar. 3:1-6; Ioane 9:16) Öni angatr ka hape, angatr a metrötrëne la Sabath, ngo angatre pe a nue troa salem ngöne la uma ne hmi la drai cili. Angatre fe a elëhni ngöne la Iesu a qaja amamane la itre thiina ka ngazo i angatr. (Mat. 21:12, 13, 15) Ame lo Iesu a cainöj e hnine la sunago e Nazareta, hnei itre xan hna wesitr ke, hnei Iesu hna aceitunë angatr memine lo angetre Isaraela ekö laka, itre ka pi tru me pë lapaun. (Luka 4:16, 25-30) E cili, nyimutre la itre ka nuetriji Iesu.—Mat. 11:16-19.

14. Pine nemene matre tha hnei Iesu kö hna metrötrëne la itre hna majemine kuca ka tha ihmeku memine la Tusi Hmitrötr?

¹⁴ Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr? Öni Iehova jëne Isaia perofeta: “Qa ngöne laka kola eashenyi ni la nöje celë hnene la qe i angat, me atrunyi ni hnene la ite ukeineqe i angat, ngo iananyi me ini la ite hni angat; ngo hna ini angate troa qoue ni hnene la ite hna ihajine hnei at.” (Is. 29:13) Tha hnei Iesu kö hna metrötrëne la itre hna majemine kuca ekö, ka tha ihmeku kö memine la Tusi Hmitrötr. Hnene la itre ka metrötrëne la itre qenenöj me itre wathebo, hna nuetriji Iehova memine la Mesia hnei Nyidrëti hna upe koi angatr.

15. Pine nemene matre itre xan a wesitr kowe la itre Temoë Iehova enehila?

¹⁵ Hapeu, hna traqa fe la jole celë enehila? Eje hi. Ame enehila, itre xan a wesitr kowe la itre Temoë Iehova pine laka, tha hane kö së atrune la ijine hnaho me Noël ke, lue feete lai tha hna nyitrepene kö hnei Tusi Hmitrötr. Ketre, tha easë kö a sine la itre huliwa i nöj, me itre hna majemine kuca ngöne la itre ijine hnë mec, ka tha ihmeku kö memine la Tusi Hmitrötr. Maine jë, angatr a mekun laka, celë hi aja i Akötresie. Ngo tha tro kö Akötresieti a kapa la hmi angatr, e tro angatr a wangatrune la itre qenenöj hune la itre hna qaja hnei Tusi Hmitrötr.—Mar. 7:7-9.

16. Thenge la Salamo 119:97, 113, 163-165, nemene la nyine tro sa kuca, nge nemene la nyine tro sa thipetrij?

¹⁶ Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö sa nuetriji Iesu? Loi e tro sa acatrene la ihnimi së kowe la itre wathebo me itre trepene meköti Iehova. (E jë la Salamo 119:97, 113, 163-165.) Maine tro sa catre hnimi Iehova, tro hë sa thipetrije la itre hna majemine ka tha ihmeku kö memine la Tusi Hmitrötr, me amë panëne la aja i Nyidrë.

17. Ame ngöne la hneijine i Iesu, nemene la hna ajane hnene la angetre Iudra göne la Mesia?

¹⁷ Ame ngöne la hneijine i Iesu, itre xan a ajane troa saze mus. Ame koi angatr, tro la Mesia a thepe angatr qa ngöne la musi angetre Roma, ka qanangazo angatr. Ngo ame lo angatr a thele troa acili Iesu troa joxu, hnei nyidrëti hna thipëne la aja i angatr. (Ioane 6:14, 15) Ame itre xan, tune la itre hene ne hmi, angatr a xou tro Iesu a saze la ka mus ke, wanga thapa pi qaathei angatr la itre hnëqa hna hamën hnei angetre Roma. Celë hi kepin matre alanyimu thei angetre Iudra ka nuetriji Iesu.

18. Nemene la hna perofetan göne la Mesia, hna tha wangatrune hnei angetre Iudra?

¹⁸ Nemene la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr? Hna perofetan göne la Mesia ka hape,  tro nyidrëti a ketre Atre Isi Ka Tru, nge tro nyidrëti a meci pine la itre ngazo së. (Is. 53:9, 12) Ngo pine nemene matre ngazo la aqane goeëne la Mesia hnei angetre Iudra? Pine laka, tha hnei angatre kö hna wangatrune la itre hna perofetan göne la Mesia. Ame koi angatr, tro la Mesia a canga nyinyin la itre jol ka traqa ngöne la ijine cili.—Ioane 6:26, 27.

19. Pine nemene matre alanyimu la itre ka xelene la maca hne së hna tro fë?

¹⁹ Hapeu, hna traqa fe la jole celë enehila? Eje hi. Nyimutre la itre ka xelene la maca hne së hna tro fë pine laka, tha easë kö a sine la kuci politik. Angatr a ajane tro sa hane voot. Ame pe, atre hi së la aja i Iehova. Maine tro sa iën la ketre atr troa mus, kösë easë hi lai a thipetriji Nyidrë. (1 Sam. 8:4-7) Ame koi angatr, loi e tro sa xupe la itre uma ne ini, me pital, me itre xaa ewekë ju kö. Angatr a nuetriji Iesu pine laka, sisitria catre koi së la maca ka loi hune la troa nyinyin la itre jol ne la fen.

20. Thenge la Mataio 7:21-23, nemene la ka sisitria koi së?

²⁰ Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö sa nuetriji Iesu? (E jë la Mataio 7:21-23.) Ame la ka sisitria koi së, tre, troa eatrëne la hnëqa hna ahnithe koi së hnei Iesu. (Mat. 28:19, 20) Tha tro kö sa nue la kuci politik me itre ewekë ne fen troa ajolë së qa ngöne la hnëqa së. Eje hi, easa hnime la itre atr me meku angatr. Ngo maine easa ajane troa xatua angatr, loi e tro sa cainöjëne la Baselaia i Akötresie, me amamai angatr la aqane troa nyisinee i Iehova.

21. Nemene la hne së hna troa kuca?

²¹ Ame ngöne la tane mekun celë, hne së hna ce wang la foa lao kepin matre hna nuetriji Iesu ekö me enehila. Ame ngöne la ketre tane mekun, tro sa ce wang la foa lao ewekë ka troa ajolë së troa xötrethenge Iesu. Haawe, tha tro pi kö sa nue la ketre ewekë troa sewe së troa xötrethenge Iesu, ngo loi e tro pe sa acatrene la lapaune së!