1, 2. (a) Nemene la ka thue madrine kowe la itre hlue i Iehova enehila? (b) Nemene la aqane tro la itre keme me thin, me itre qatre thup a xatuane la itre thöth troa trotrohnine la aliene la bapataiso?

ÖNINE la ketre qatre thup koi Christopher, ketre thöth ka 12 lao macatre, ka hape: “Atre eö hnyawa hi ni qaane lo kola hnaho eö, nge tru la madrineng la troa drenge laka, eö hë a pi xomi bapataiso. Ngo hetre hnenge hna pi atre, hnauëne laka eö a pi xomi bapataiso?” Tha nyidrëti kö e celë a hnyinge menu, hetre kepine lai. Ame e nöjei macatre, easa madrine la kola xomi bapataiso hnene la itre thöth ka ala thauzan. (Ate Cainöj 12:1) Ngo itre keme me thin, me itre qatre thup a thupëne matre, qëmekene tro la thöth a xomi bapataiso tre, xecie koi angatr laka, qa ngöne kö la sipu mekuna i angeic, nge trotrohnine fe angeic la aliene lai.

² Kola amamane hnene la Wesi Ula i Akötresie ka hape, ame la  atre sa xepu koi Iehova me xomi bapataiso, tre angeice hi lai a nyiqaane la ketre mel ka hnyipixe. Eje hi laka, tro angeice lai a kapa la itre manathithi ka nyimutre qaathei Iehova, ngo tro fe a traqa koi angeic la itre icilekeu qaathei Satana. (Ite Edomë 10:22; 1 Peteru 5:8) Celë hi kepin matre, itre keme me thin a hane xomi ijine troa inine la itre nekö i angatr, me qeje pengöne la aliene la troa xötrethenge Keriso. Ame lo itre thöth ka hmi cas, tre, qa ne la itre qatre thup troa xatua nyudren troa trotrohnine la aliene la troa sa xepu koi Iehova me xomi bapataiso. (E jë la Luka 14:27-30.) Tune la troa hnëkë matre troa xupe la ketre uma me afenesin ej, haawe nyipi ewekë fe troa hnëkë hnyawa hnene la thöth qëmekene tro angeic a bapataiso, matre ijiji angeic troa mele nyipici koi Iehova “uti hë la pun.” (Mataio 24:13) Nemene la ka troa xatuane la thöth troa catre nyihlue i Iehova epine palua? Tro sa ce ithanatan.

3. (a) Nemene la hna ini së hnene la itre ithanata i Iesu me Peteru göne la enyipiewekëne la troa bapataiso? (Mataio 28:19, 20; 1 Peteru 3:21) (b) Nemene la itre hnying hne së hna troa ce ithanatan, nge pine nemen?

³ Eö kö la ketre thöth ka ajane troa bapataiso? Maine eje hi, celë hi ketre aja lai ka lolo catre troa eatrën! Ketre ewekë ka tru lai troa bapataiso me xome la ëje i Iehova. Ketre ewekë fe lai nyine tro la keresiano a kuca, ke jëne iamele hi lai ngöne la ijine akötr atraqatr. (Mataio 28:19, 20; 1 Peteru 3:21) Ame la eö a xomi bapataiso, eö hi lai a sisinyi koi Iehova troa nyihlue i Nyidrë epine palua. Hnene laka, aja i eö troa eatrëne la hna sisiny, haawe tro la itre hnyinge celë a aijijë eö troa atrehmekun ka hape, ijiji eö hë troa xomi bapataiso: “(1) Macaje hë ni troa ketre sipu axecië mekun? (2) Sipu ajange kö troa xomi bapataiso? (3) Trotrohnine hnyawa kö ni la aliene la troa sa xepu koi Iehova?” Tro sa ce ithanatane la itre mekune celë.

4, 5. (a) Pine nemene matre tha thatraqane hmekuje kö la itre ka tru la troa xomi bapataiso? (b) Nemene la aliene la hna hape, troa macaj e hnine la Tusi Hmitrötr?

⁴ Tha Tusi Hmitrötr kö a qaja ka hape, itre qatr maine itre ka tru hë la itre ka ijiji troa xomi bapataiso. Öni Ite Edomë 20:11: “Mama ha la nekönate hnene la ite thina i nyën, maine loi maine meköti la huliwa i nyën.” Haawe, ijije fe kowe la nekönatr troa trotrohnine la enyipiewekëne troa atrehmekune la loi qa ngöne la ngazo, me nue la mele i angeic koi Iehova. Celë hi matre, ame la angeic a xomi bapataiso loi e tro angeic a mekun laka, ketre ewekë lai ka tru ngöne la mele i angeic. Celë hi aqane amamane angeic ka hape, ka macaje hë angeic nge ase hë angeic sa xepu koi Iehova.—Ite Edomë 20:7.

⁵ Nemene la aliene la hna hape troa macaj? Kola qaja la atr ka macaj hnene laka, ka tru hë nge thupëtresije hë. Ngo Tusi  Hmitrötr a qaja ka hape, ame la itre atr ka macaj tre, hnei angatr hna majemine ‘huliwane la mekun me hni angatr’ matre troa atrehmekune la loi qa ngöne la ngazo. (Heberu 5:14) Ame la atr ka macaj, tre, atre hnyawa hi angeic la ewekë ka meköt, nge xecie hë e kuhu hni angeic troa trongëne lai. Haawe, thatreine kö troa canga huli angeic kowe la ngazo. Ketre, tha nyipi ewekë kö troa upi angeic lapa troa kuca la ewekë ka loi. Matre ame la kola bapataiso hnene la thöth, ke tha luelue kö së laka, tro angeic a kuca la meköt, ngacama patre ju hë la keme me thine i angeic maine itre xa ka tru pena.—Wange ju fe la Filipi 2:12.

6, 7. (a) Qejepengöne jë la itre jol ka eje thei Daniela lo angeic e Babulona. (b) Nemene la aqane amamane angeic ka hape, ka macaj angeic?

⁶ Ijije kö tro la thöth a macaje tune lai? Hanawange la tulu i Daniela. Ketre thöth angeic lo kola thepe angeic qaathene la keme me thine i angeic a tro Babulona eë. Matre aca tro saze ju hi la mele i Daniela, ke kolo pena ha a mele nyipine la itre atr ka tha hmi kö koi Iehova. Ngo, tro së a pane ce wange la pengöne la mele i Daniela e cili. Hna wangatrunyi angeic e Babulona nge hetre götrane qa i angeic e cili. Angeice la ketre thöth hna hane iëne troa huliwa i joxu. (Daniela 1:3-5, 13) Eje hi laka, thatreine kö tro Daniela a hetre götrane qa ka tune lai e Isaraela.

⁷ Haawe nemene jë la aqane tro angeic a ujë e cili? Tro kö angeic a nue la itre atr ne Babulona troa ujëne la hni angeic, me ananazijëne la lapaune i angeic? Ohea! Öni Tusi Hmitrötr, ame lo angeic e Babulona, “xecië hë e kuhu hni Daniela laka tha tro  kö a angazo angeice.” Kola mama laka, catre hë e kuhu hni angeic la troa ananyine la ketre ewekë hna löth hnene la hmi ka thoi. (Daniela 1:8) Celë hi aqane ujë ne la atr ka macaj!

8. Nemene la ini nyine tro sa xome qa ngöne la hna melëne hnei Daniela?

⁸ Nemene la ini nyine tro sa xome qa ngöne la hna melëne hnei Daniela? Tro la thöth ka macaj a catre fë la itre ini hnei angeic hna lapaune kow, ngacama traqa ju hë la itre jol. Tha tro kö angeice lai a tune la utr ka saze han ngöne la kola a wewë trootro. Tha angeice kö a ujë tune la ketre atr ka ce sinee me Akötresie e hnine la Uma Ne Baselaia, ngo ame hë ngöne la hna ini, saze hë la thiina, sinee ne la fene pena ha. Tro pe angeice lai a mele nyipici koi Iehova ngacama traqa ju hë la itre itupath.—E jë la Efeso 4:14, 15.

9, 10. (a) Nemene la thangane e tro la thöth a waipengö i angeice kö? (b) Nemene la aliene la bapataiso?

⁹ Nyipici laka, tha ka pexeje kö së. Ame itre xa ijin, kola tria hnene la itre thöth, ngo memine fe la itre ka tru. (Ate Cainöj 7:20) Ngo e aja i eö troa xomi bapataiso, tro eö a pane atre laka, loi e tro eö a catre fë e kuhu hni eö la troa drengethenge Iehova. Ketre sipu waipengö i eö jë me hape: ‘Hapeu, qea ha la hnenge hna amamane ka hape ka tru Iehova koi ni?’ Pane mekune ju la aqane cile huti eö ngöne la ketre itupath ka tha hekö catre kö. Hnei eö kö e cili hna atreine atrehmekune la loi? Hapeu, hna uku eö fe troa hane huliwane la hnei eö hna atreine kuca ngöne la fene i Satana? E traqa ju tupathi eö tune lai, atreine kö eö e cili atrehmekune la aja i Iehova?—Efeso 5:17.

¹⁰ Pine nemene matre ka nyipi ewekë catre tro eö a atreine sa la itre hnying celë? Pine laka, tro lai a xatua eö troa trotrohnine la enyipiewekëne la bapataiso. Tro la bapataiso a amamane koi nöjei atr ka hape, ase hë eö sisinyi koi Iehova. Eö lai a sisinyi e cili ka hape, tro eö a nyihlue i Nyidrë me hnimi Nyidrë epine palua hnene la hni eö ka pexej. (Mareko 12:30) Loi e troa ej e kuhu hni ne la atr ka xomi bapataiso troa eatrëne la hnei angeic hna sisinyi koi Iehova.—E jë la Ate Cainöj 5:4, 5.

11, 12. (a) Nemene la ka troa xecie e kuhu hni ne la atr ka mekun troa bapataiso? (b) Nemene la nyine tro eö a kuca matre tro eö a goeëne la bapataiso tui Iehova?

¹¹ Ase hë Tusi Hmitrötr qaja ka hape, tro la nöjei hlue i Iehova asë, itre thöthi mina fe, a troa “hujë angate xane kö.” (Salamo 110:3) Matre ame la atr ka ajane troa xomi bapataiso, loi e troa pane xecie hnyawa koi angeic ka hape, ketre sipu aja i angeice kö la troa xome la bapataiso. Haawe, thöthi fe, nyipi ewekë tro eö a waipengö i eö hnyawa, ngacama hna hetru eö ngöne la nyipici.

¹² Tru jë hi eö a öhne la itre atr ka ala nyimu a xomi bapataiso. Nge ame itre xan ke itre sinee i eö hi, me itre trejin me eö. Wange kö ke mekune jë eö ka hape, tro fe hë eö a hane xomi bapataiso ke tru hë eö, nge eö pe hi la hna tha bapataison. Nemene la nyine  tro eö a kuca matre tro eö a goeëne la bapataiso tui Iehova? Xomi ijine jë troa mekune hnyawa la aliene la bapataiso. Tro sa ce wange ngöne la tane mekune celë me ngöne la ka troa xulu, la itre ewekë ka upi së troa hane xomi bapataiso.

13. Nemene la aqane tro eö a amamane ka hape, ketre sipu aja i eö kö la troa xomi bapataiso?

¹³ Ame la ketre aqane tro eö a amamane ka hape, qa kuhu hni eö la mekun troa xomi bapataiso, tre ene la troa waipengöne la itre thithi eö. Eö kö a thithi lapa koi Iehova? Mama cile kö la itre mekuna i eö ngöne la eö a thith? Tro la aqane sa i eö a amamane la ecatrene la aqane imelekeu i eö me Iehova. (Salamo 25:4) Nyimu ijine Iehova a sa la itre thithi së jëne la Tusi Hmitrötr. Matre, ame la ketre aqane tro eö a amamane la pengöne la imelekeu i eö me Iehova, tre, ene la troa waipengöne hnyawa la porogaram ne ini Tusi eö. (Iosua 1:8) Ketre sipu waipengöi eö jë me hape: ‘Tune kaa, eni kö a inine lapane la Tusi Hmitrötr? Eni kö a hane sine me qeje mekun ngöne la Hmi Hnepe Lapa?’ Ame la aqane sa i eö la itre hnyinge celë, tre, kolo hi lai a qajaqaja ka hape, sipu aja i eö, maine tha mekuna i eö pena la troa xomi bapataiso.

14. Qaja jë la eisapengönene la sa xepu me bapataiso.

¹⁴ Ame itre xa thöth, tre, tha nyipi trotrohnine kö angatr la eisapengönene la kola sa xepu me xomi bapataiso. Öni itre xan, ase hë angatre sa xepu koi Iehova troa nue la mele i angatr koi Nyidrë, ngo tha ijiji angatre pala kö troa xomi bapataiso. Ngo hapeu, ijije kö troa mekune tune lai? Ame la eö a sa xepu, eö lai a qaja me sisinyi koi Iehova ngöne la thithi troa nyihlue i Nyidrëti epine palua. Nge ame hë la eö a xomi bapataiso, eö hi lai a amamane kowe la ka ala nyimu ka hape, ase hë eö sa xepu koi Iehova. Matre, qëmekene tro eö a xomi bapataiso, nyipi ewekë tro eö a pane trotrohnine hnyawa la aliene la sa xepu.

15. Nemene la aliene la sa xepu?

¹⁵ Ame la eö a sa xepu koi Iehova, eö hi lai a qaja koi Nyidrë jëne la thith ka hape, ewekë i Nyidrëti hë la mele i eö. Nge eö fe hi lai a sisinyi koi Nyidrë ka hape, aja i Nyidrëti pë hë la ka troa tro pa ngöne la mele i eö. (E jë la Mataio 16:24.) Tha mekune kö lai nyine troa xome ahmalohmaloeën! (Mataio 5:33) Ngo tro eö a amamane tune kaa ka hape, tha eö hmaca kö a troa mele koi eö ngo koi Iehova pe?—Roma 14:8.

16, 17. (a) Qaja jë la ketre ceitun ka amamane la engazone troa hamëne sinëne la ketre ahnahna. (b) Nemene la hna qaja hnene la atre ka sa xepu?

¹⁶ Pane mekune jë laka, ketre sinee i eö a hamë eö la ketre loto nyine ahnahna. Angeic a hamë eö la itre pepa ne la loto me hape, “Loto i eö hë la.” Ngo öni angeice fe ka hape, “Loto hi, ngo ame la kii, tro kö ni a lapa fë, nge eni la ka troa xome la loto, ngo tha eö kö.” Tune kaa la eö a mekune la ahnahna cili? Nemene la aqane goeëne eö la sinee i eö cili?

¹⁷ Ame la ketre atr a sa xepu koi Iehova, angeic a qaja koi Nyidrë ka hape: “Eni a nue la meleng koi Nyipë, matre ewekë i Nyipëti hë ni.” Haawe, hnëqa ne lai atr cili troa trongëne hnyawa la hnei angeic hna sisinyi koi Iehova. Ngo pane mekune jë: Tune kaa ju hë e traqa ju angeic nyiqaane iatre me ketre atr ka tha nyihlue i Iehova kö? Nge tune kaa ju hë e traqa ju angeice xome la ketre huliwa ka troa ajolë angeic troa sine la huliwa ne cainöj,  maine sine la itre icasikeu pena? Ame hë e cili, tha angeice hmaca kö a metrötrëne lo hnei angeic hna sisinyi koi Iehova. Kösë angeice lai a cipane lo kii ne loto. The thëthëhmine kö laka, ame la easë a sa xepu koi Iehova, tre, ewekë i Nyidrëti hë së. Haawe, kolo hi lai a hape, tro pala hi sa thele troa kuca la aja i Iehova, ngacama jole pi hë e itre xa ijin. Catre pi së xötrethenge la tulu i Iesu, lo nyidrëti a hape: “Tha uti kö ni qa hnengödrai troa kuca la ajang, ngo loi pe la aja i nyidëti ate upi ni.”—Ioane 6:38.

18, 19. (a) Nemene la ka amamane ka hape, ketre jëne manathithi ka tru la troa xomi bapataiso? (b) Tune kaa la aqane goeëne eö la bapataiso?

¹⁸ Eje hi laka, ame la mekun troa xomi bapataiso, tre tha ketre mekun kö nyine troa wang acon. Ketre manathithi ka tru lai, la troa sa xepu koi Iehova me xomi bapataiso. Ala nyimu la itre thöth ka hnimi Iehova nge ka trotrohnine hnyawa la aliene la sa xepu. Matre, pëkö ewekë ka sewe angatr troa eatrëne la lue ewekë cili. Tha hane fe kö angatre hace pine la mekun hnei angatr hna xom. Hanawang la hna qaja hnei Rose, ketre thöth ka hane xomi bapataiso. Öni angeic: “Atraqatre la ihniming koi Iehova, matre pëkö ketre ewekë ka troa amadrinë ni catr hune la troa nyihlue i Nyidrë. Nyimutre la itre mekun hnenge hna xom ngöne la meleng nge hnenge hna luelu, ngo ame göi xomi bapataiso, tre ketre mekune lai ka xecie hnyawa koi ni.”

¹⁹ Nge tune kaa ha Christopher, lo hne së hna pane ce ithanatan? Nemene la aqane goeëne angeic la mekuna i angeic troa xomi bapataiso lo angeic a 12 lao macatre? Tru la manathithi hnei angeice hna kapa qa ngön. Hnei angeic hna nyiqaane la huliwa ne pionie lo angeic a 17 lao macatre, nge hna acili drikona angeic lo kola 18 lao macatre. Ame hë enehila angeic a hane huliwa e hnine la Bethela. Öni angeic: “Tha aqane lolo kö la troa xomi bapataiso! Melenge hi la troa huliwa i Iehova me troa sajuëne la organizasio i Nyidrë.” Maine aja i eö fe hi troa xomi bapataiso, nemene la aqane tro eö a hnëkë? Troa sa la hnying celë hnene la tane mekune ka troa xulu.