MODIKAI la ketre atr hna qaja atrun e hnine la tusi Esetera. Angeic la ketre atre Iudra ka huliwa kowe la joxu ne Peresi. Hnei angeic hna mel ngöne la itre macatre 400 M.P.K., “ngöne la ijine i Asueru [joxu].” (Kola mekune ka hape, nyidrëti hi lo hna hëne ka hape, Xerxès I^er.) Modikai lo ka amelene la joxu, lo kola thele troa humuthi nyidrë. Hnene la joxu hna amekötine troa atrunyi Modikai qëmekene la nöj matre olene koi angeic. Thupene la kola mec hnei Hamana, ithupëjia i Modikai me angetre Iudra, hnene la joxu hna acili Modikai troa hnaaluene atr thupei nyidrë. Celë hi ka aijijë Modikai troa acile la ketre wathebo matre tha tro kö a humuth la angetre Iudra ngöne la nöje Peresi.—Esetera 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Ame ngöne lo itre macatre 1900, hnene la itre ka ithel hna qaja ka hape, tha ka nyipici kö la hna qaja ngöne la tusi Esetera, nge pëkö Modikai ka mel ekö. Ngo ame lo 1941, hnene lo itre ka ithel hna öhne la itre ewekë ka anyipicine la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göi Modikai. Nemene la hnei angatr hna öhn?

Hnene la itre ka ithel hna öhne la ketre texte cunéiforme qene Peresi ka qaja la ketre atr hna hëne ka hape, Marduka (Modikai ngöne la qene Drehu). Angeic la ketre ka e mani e Susani. Öni Arthur Ungnad, ketre historien ka atre hnyawa la pengöne la mel e cili, ka hape, “Eje pe hi lai hna cinyanyine ka qeje Modikai thupei Tusi Hmitrötr.”

Qane ju hi lai, nyimutre catre la itre textes cunéiformes qene Peresi hna ujën. Hetrenyi fe la itre tablettes de Persépolis hna öhne ngöne la Trengamo ne la joxu, ezine la qanahag ne la traon. Hna cinyanyine la itre tablettes cili ngöne lo ijine i joxu Xerxès I^er. Hna cinyianyine itre ej qene élamite, nge nyimutre la itre ëj ka mama ngöne la tusi Esetera. a

Ame ngöne la itre xaa tablettes de Persépolis, kola qaja la ketre atr hna hëne ka hape, Marduka, ketre atre cinyihane koi joxu e Susani, ngöne lo ijine musi Xerxès I^er. Ame ngöne la ketre tablette kola qeje angeic ka hape, ketre ka ujë tus. Celë fe hi hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göi Modikai. Modikai la ketre ka cilëne la ketre göhnë ka tru fene la musi Asueru (Xerxès I^er) nge lue qene hlapa hnei angeic hna ithanatan. Ka majemine Modikai lapa ngöne la qanahage ne la joxu e Susani. (Esetera 2:19, 21; 3:3) Ame la qanahage cili, ke ketre ibatima hnë huliwa ne la itre hene katru, ngöne la hnanyijoxu.

Ceitune hi la Marduka hna qaja ngöne la itre tablettes me Modikai hna qaja hnei Tusi Hmitrötr. Casi hi la hneijine i nyidro, me götrane i nyidro me hnëqa hnei nyidroti hna xome ngöne la hnanyijoxu e Susani. Matre jëne la itre hna ithel hnene la itre archéologues, easa mekune ka hape, casi hi lo Marduka me Modikai hna qaja hnei Tusi Hmitrötr.