Paul: Tru catre la madrine i nyio! Nyio ha tro Libéria (Afrique de l’Ouest) troa mesinare lo Nofeba 1985. Hna pane cil e Sénégal la avio i nyio. Öni Anne, “Ca hawa pe hi matre traqa pi nyiso e Libéria!” Ame e cili, nyio a kapa la ketre ithuemacany ngöne avio, kola hape: “Ame la itre ka tro Libéria, kola sipo epun troa uti e celë. Pine laka, kola saze la mus, tha hna aijijëne kö la avio troa kei e cili.” Ame ngöne la 10 lao drai thupen, hnei nyio hna lapa thene la itre mesinare e Sénégal, me drenge la itre nuvel qa Libéria. Kola qaja la itre ka mec hna atë hune la itre kamio, nge troa metrötrëne la itre couvre-feux wanga troa kuqan.

Anne: Lue ka xoue catre nyio. Qane lo eni a co hna lapa hë ni ka hape, Annie ka xou. Goi xou i eni fe troa thupa la gojeny! Ngo tru la aja i nyio troa tro kowe la götrane hna upi nyio kow.

Paul: Hna hnaho ni me Anne ngöne la götrane kolojë ne Agele. Nge 8 hi lao kilomet ka iananyi nyio. Hnei kaka me nenë memine la thine i Anne hna isa ithuecatre koi nyio troa pionie. Nge celë hi hnei nyio hna kuca, lo nyio a ase ini. Hnene la kem me thine i nyio hna xatua nyio tro pala hi a huliwa i Iehova. Ame lo eni a 19 lao macatre, hna hane hë ni troa huliwa ngöne la Bethela. Nge ame lo 1982, thupene la nyio a faipoipo, hnei Anne hna hane lö kowe la Bethela.

Anne: Lolo catre la mele i nyio ngöne la Bethela. Ngo tru fe la aja i nyio troa huliwa koi Iehova ngöne la itre götrane gaa aja ixatua. Ame ngöne la Bethela, nyio a ce huliwa memine la itre trejin ka mesinare ekö, nge celë hi ka acatrene la aja i nyio. Ame ngöne la köni macatre ne lapa nyio ngöne la Bethela, nyio pala hi a ithanatane lai e nöjei hej. Celë hi matre, ame la kola hane hë nyio troa sine la hna 79 ini ne Gileada lo 1985, tha nyine qaja kö la madrine i nyio! E cili hi la kola upi nyio a tro Libéria.

Paul: Hnei nyio hna xome la pane avio ka tro Libéria. Kola xou la itre atr e cili, nge hetre couvre-feu pala hi. Ame la kola ulil catre la ketre loto, ke itre atr a nyap hmohmo ngöne la hna maketr. Eni  me Anne a e la itre Salamo e nöjei hej, matre troa lapakötre la xou ka ej thei nyio. Ngo madrine catr nyio kowe la götran hna upi nyio kow. Hna upi Anne troa catre cainöj, nge hna upi ni troa huliwa ngöne la Bethela me John Charuk a ketre trejin ka hekö hë traqa e cili, nge ka atre hnyawa la itre jole hna melën hnene la itre trejin. Nyidrëti la ka xatua ni troa xome hnyawane la itre hnëqang.

Anne: Pine nemene matre madrine catr nyio troa cainöj e Libéria? Hnene la ihnimi ne la itre trejin. Ka madrin angatr, nge tru fe la lapaune i angatr. Catrecatre hë la imelekeu nyio me angatr, matre kösë fami nyio hë angatr. Itre eamo i angatr a ithuecatr koi nyio. Nge tha nyine qaja kö la huliwa ne cainöj. Maine tha lapa aqeanyi kö së thene la itre atr, ke tha madrine kö angatr! Nge ame e kuhu gojeny, itre atr a isa qeje Tusi Hmitrötr matre eahun pe hi a lö hnine la porotrike i angatr. Tru pala ha la itre atr hnei eahun hna ini Tusi memin, matre tha ijije kö tro eahuni a ini Tus me angatr asë. Ngo ketre madrin ka tru catre lai!

Paul: Ame lo 1989 thupene la foa lao macatre ne lapa tingeting, hna traqa la isi ngöne la nöj. Ame lo 2 julai 1990, hnene la itre ka icilekeu hna lapane la ketre götran, nge e cili fe hi la Bethela. Ame ngöne la köni treu, tha ijiji eahuni kö troa hane hamë nuvel kowe la isa fami hun memine la Hnalapa Ne Xomi Meköt. Kola tro ngazo la nöj, pëhë xen, nge kola angazone la itre föe. Aqane mele i eahuni lai koi 14 lao macatre.

Anne: Kola itö ihumuth la itre tribu. Itre trahmany ka trene kuqa a tro e kuhu gojeny me atrekënö ngöne la itre uma. Öni itre xan, ame la troa humuthe la itre atr, ke ceitu memine la kola “humu gutu.” Hetre barrage ezine la Bethela. Nge e cili, ka tiqa hnei itre ka mec hna iatëkeun. Alanyimu la itre trejin memine fe la lue mesinare hna humuth e cili.

Hnene la itre Temoë Iehova hna nue mel, matre juetrëne la itre trejin ka xulu qa ngöne la itre tribu hna xele ma wang, nge hna pi humuth. Celë fe hi hna kuca hnene la itre ka lapa Bethela me itre mesinare. Ame ngöne la Bethela, hetre itre trejin ka meköle e kuhu ngöne rez-de-chaussée, nge ame la itre xan, angatr a meköl ngöne la itre hnahag e koho hun me itre ka lapa Bethela. Nge ame nyio, hnei nyio hna ce lapa memine la ketre fami ka ala 7.

Paul: E nöjei drai, hetre trahmany ka thel troa lö ngöne la Bethela matre wange ka hape, tha  eahuni kö a juetrëne la itre atr. Celë hi matre, hnei eahuni hna acil la ketre aqane troa thup. Lue trejin a tro kowe la ihag, nge lue xan a goeëne qa ngöne la mamala. Maine tro la lue trejin trahmany e kuhu trön a sili lue im qëmekei nyidro, kolo hi lai a hape, ka loi hi. Ngo e tro nyidro a amë la lue ime i nyidro e hutrö, kolo hi lai a amamane ka hape, kola wesitre lai atr. Matre tro lo lue trejin ngöne la mamala a canga tro troa juetrëne la itre trejin.

Anne: Itre wiike thupen, hnene la itre trahmany ka wesitr hna lö kowe la Bethela. Hnenge memine la ketre trejine föe hna canga lö koi kabine me kiin. Hetre placard ka double-fond e cili, matre hnene la trejine föe hna lö me zae e kuhu hnin. Hnene la itre trahmany ka trene kuqa hna öhnyi ni ngöne ieskalie, matre hnei angatr hna xötrethenge ni me fenafena la qënehlö. Öni Paul, “Eni a sipo epun, föeng a troagö.” Tru catre la mejene la eni a amë hmaca la itre étagères me thinge lai placard, matre angatr a nyiqane mekuhni. Kola hmengöhmengöne la ngönetreing. Loi e tro ni a pane triji xou qëmekene troa fe la qënehlö. Hnenge hna canga thith koi Iehova qa kuhu hning. Nge hnenge hna fe la qënehlö me ibozu hnyawa me angatr. Hnene la ketre trahmanyi hna ukapië ni me fe lai placard me goeëne hnyawane e kuhu hnin. Angeic a sesëkötr, ke pëkö aliene lai placard. Hnei angatr hna goeëne e kuhu hnine la itre hnahag, me ngöne la hune uma. Ngo pëkö hnei angatr hna öhn.

Paul: Ame ngöne la itre treu, pëkö xeni eahun. Eloine pe, hna amele hun hnene la xen qaathei Iehova. Ame la “xeni eahun e hmakany,” ke kolo hmi ne hmakany ngöne la Bethela. Celë hi ka xatua hun troa catr. Ka nyipiewekë catre lai koi eahuni asë.

Maine hnei eahuni ju hna tro qa ngöne la Bethela troa thele tim me xen, tro ha humuthe la itre trejin ka zae. Ketrepengöne kö la aqane me ijine thua i eahun hnei Iehova. Hnei Nyidrëti hna thupë eahun me xatua eahun troa elë hun la xou.

Kolo pala hi a ngazo la fen, ngo ame kö la nyipici, ej a hudrume catr. Hnene la itre xaa trejin hna kötre mel, ngo hnei angatr hna catre lapaun me lapa tingeting. Öni itre xan, ame la isi cili, ke “kola hnëkë së kowe la akötr atraqatr.” Hnene la itre qatre thup me itre xaa trejin trahmany ka jeune hna canga nyap troa xatuane la itre xaa trejin. Ame la itre trejin ka kötre mel, ke angatr a ce me itö ixatua. Angatr a cainöje trootro ngöne la itre götran hnei angatr hna kötre kow, me kuca la itre icasikeu ngöne la itre hnaxulu me ngöne la itre Uma Ne Baselaia hna acile nyimenyimën. Ngacama tru catre la itre akötr, ngo kola tingetinge la hni ne la itre trejin la angatr a sine la itre icasikeu me cainöje trootro. Ame la kola thawa la itre ahnahna hna traqa fë, itre trejin a sipo watreng koi cainöj, ngo tha itre iheetre kö. Kola ketri  eahun. Itre atr a akötr me hleuhleu matre, alanyim la ka drenge la maca ka loi. Itre atr a haine la aqane madrine me tingetinge la itre Temoë Iehova. Angatr a hudrum tune la lai nyipine la jidr. (Mat. 5:​14-​16) Jëne la hnei angatr hna catr, hnene la itre xaa ka icilekeu hna hane xomi bapataiso.

Paul: Akönia tro nyio qa Libéria koi hnepe ijine hi, nge alua tro koi ca macatre. Casi hi la mekuna i nyio memine la ketre mesinare ka hape: “Tune la hna ini eahun e Gileada, troa nu asë kowe la götran hna upi huni kow. Matre tru catre la akötre i eahun la eahuni a trotrij la itre trejin nge kolo pe a isi ngöne la nöj!” Eloine pe, hnei nyio hna xatuane la huliwa ne cainöj e Libéria, qa ngöne la itre nöj ezin.

Anne: Ame lo Mei 1996, ala foa thei eahun ka tro qa ngöne la Bethela, matre tro fë la itre pepa ka nyipiewekë ne la filial kowe la ketre götran ka tingeting, a 15 lao kilomet qaa cili. Ame la eahuni a tro, traqa ju eahun la kola isi e kuhu gojeny. Hnene la itre trahmany ka elëhni hna huji kuqa me aretë eahun me hule la alakön qa ngöne la loto me kötrefë la loto. Ngo Paul pala hi e kuhu hnin. Cile ju pe hi eahuni a goe me xou. Öhne ju hi eahun la Paul a tro koi eahun, kola madra la göbadri nyidrë. Eahuni a xou, ke mekuna i eahun ka hape, hna kuqanyi nyidrë. Ngo tro nyidrëti lai a tro tune kaa? Hnei nyidrëti hna eatr lo kola ukapië nyidrë qa ngöne la loto hnene la ketre trahmany! Eloine pe, tha ka tru kö la eatre i nyidrë.

Tha nanyi kö qa cili, hetre kamio i hnënge sooc. Tru catre la itre atr ka xou ka canga nyap troa të. Pëhë göhnë e kuhu hnine la kamio, matre eahuni pë hë ea la loto qa kuhu trön. Aca hlethe ju hi la loto, matre xönë hi hun troa mala. Hnei eahuni hna sipone kowe la ka xomi loto troa cil, ngo xou pala ha nyidrë. Ame hë la kola cile la loto, kola akötr me hmengöhmengöne la itre ijön i eahun.

Paul: Ame pe hi la hnei eahuni hna hetreny, ke kolo iheetr hnei eahuni hna heetrën ka dro nge ka zezeny. Matre eahuni a igoeëtili, me thele la kepin matre mele pala kö hun. Hnei eahun hna meköle ngöne la ketre hlapa ezine la hélicoptère hna huji kuqan, ke ame elany, ej a xomi hun a tro Sierra Leone. Ngacama madrine catre hun ke, mele kö hun, ngo eahuni a mekune la itre trejin.

Anne: Ame la eahuni a traqa ngöne la Bethela e Freetown (Sierra Leone), ke hna hnimi hun me thupë huni hnyawa hnene la itre trejin. Ngo eni hmaca mekun lo itre ewekë hnenge hna melëne e Libéria. Ame e lai, eni a xou nge kösë tha öhne hnyawa kö ni la itre ewekë xötreithi ni. Nge ame e jidr, eni a hlë hmohmo, ke kösë drenge hi eni laka, hetre ewekë ka ngazo ka troa traqa. Thatreine hë ni mano, matre Paul a haluthi ni me ce thith me ni. Nyio a thinge la itre nyima ne baselaia uti hë la kola lapakötre la hmengöhmengön. Kösë eni a nyiqane menu, nge tha ijijinge hë troa mesinare.

Tha tro kö ni a thëthëhmine la ewekë ka traqa e thupen. Ame lo wiike cili, hnei eahuni hna kapa la lue zonal. Ame lo pane zonal, ke kolo Hmeke Jë! ne 8 Juun 1996, hna hape “Comment venir à bout des crises de panique.” Eni ha trotrohnine la ewekë ka traqa koi ni. Nge ame la hnaaluen, ke kolo Ita Ne Thup ne 15 Mei 1996, hna hape, “Où puisent-ils leur force ?” Kola mama ngöne la icetrön la fenifen ka eatr. Kola qaja e kuhu hnine ka hape, ngacama ka eatre la iap ne la fenifen, ngo ijiji ej pala hi troa xen me sesë. Ketre tune mina fe, jëne la ixatua ne la uati hmitrötre i Iehova, ijiji easë troa xatua itre xan ngacama easa akötr. Jëne la lue zonal cili, hnei Iehova hna aegöcatrenyi ni ngöne la nyipi ijin. (Mat. 24:45) Hnenge hna ce xawane la itre xaa tane mekune ka ceitu me lue ej, nge celë hi ka akeukawanyi ni. Kola tro la itre drai, nge eni a nyiqane lolo trootro.

Paul: Ketre madrine ka tru la nyio a bëeke hmaca a tro Libéria. Ame ngöne la pun la macatre 2004, traqa koi 20 lao macatre ne lapa nyio e cili. Pëhë isi, nge kolo ha mekune troa xupe hmaca la Bethela. Ame e cili, kolo pena upi nyio kowe la ketre götran.

Ketre akötr ka tru catre lai koi nyio. Thatreine kö nyio trotrij la itre trejin ne Libéria. Ngo ame lo nyio a tro troa sine la ini Gileada, hnei nyio hna trotrij  la isa fami nyio, matre hnei nyio hna öhne e cili laka, manathith ka tru la troa nue Iehova troa iujine la mele i nyio. Matre hnei nyio hna kapa troa tro e Ghana, ketre nöj ezin.

Anne: Ame hë la nyio a tro, ke tru catre la hnei nyio hna treij. Nyio a sesëkötr la kola qaja hnei Frank, ketre trejin ka qatre hë ka hape: “The meku eahuni hmaca kö!” Öni nyidrëti hmaca jë hi: “Atre hi eahun laka, tha tro jë kö epone lai a thëthëhmi eahun, ngo nyipiewekë tro epon a nu asë kowe la götran hna upi epone kow. Iehova la ka upi epon, matre mekune catrëne jë la itre trejin e cili.” Celë hi la ka ithuecatr koi nyio troa tro kowe la nöje cili ka hnyipixe laka, pëkö ka atre nyio.

Paul: Tha qea ju kö, nge tru catre hë la ihnimi nyio kowe la itre trejin ne Ghana. Alanyim catre la itre Temoë e cili! Tru la itre ini hnei nyio hna kapa qa ngöne la lapaun, me aqane mele nyipici angatr koi Iehova. Thupene la 13 lao macatre ne lapa e Ghana, hna asesëkötrë nyio la kola upi nyio kowe la Bethela ne Afrique de l’Est e Kenya. Nyipici laka, tru catre la hnei nyio hna mekune la itre trejin e Libéria me Ghana, ngo hnei nyio hna öhne la itre xaa sinee. Tru catre la teritoare e Kenya, matre tru catre fe la huliwa.

Anne: Qane ekö, hnenge hna öhne la itre ewekë ka iaxoueny. Ame la easa mel ngöne la itre götrane ka isi maine ka ngazo, ke kola traqa koi së la itre sine mec me itre mekun ka ngazo. Tha Iehova kö a thupë së qa ngöne la itre ewekë cili. Ame pala hi enehila la eni a drenge la itre ikuqany, kola sesëkötre la hning me hmengöhmengöne la ngönetreing. Ngo hnenge hna inine troa kapa la ixatua qaathei Iehova, tune la itre ithuecatre qaathene la itre trejin. Nge hnenge hna öhne laka, ame la easa catre kuca la itre huliwa Iehova, Nyidrëti a xatua së troa catr ngöne la itre hnëqa hna upi së kow.

Paul: Ame itre xaa ijin, kola hnyingë nyio ka hape, “Ka tru kö koi epon la hnëqa i epon?” Ngacama mingöminge catre la nöj, ngo kola traqa la itre isi nge easa xou. Matre, nemene hö la ka tru koi nyio hune la nöj? Itre trejin, kolo fami nyio hi lai. Ngacama isa hane ngönetrei eahuni kö, kola acasi hun hnene la ihnimi hun koi Iehova. Nyio ekö a mekune ka hape, hna upi nyio troa ithuecatre koi angatr, ngo angatre pe la ka ithuecatre koi nyio.

Tro ju hë së kowe la ketre nöj, ngo easa öhne la ketre iamamanyikeu, ene la casi së. Hetre ekalesia së, hetre fami me hnalapa së. Xecie koi së laka, e tro sa qale koi Iehova, tro kö Nyidrëti a hamë së la trengecatr ka ijij matre cile kowe la nöjei pengöne jol.​—Fil. 4:​13.