1. Tune kaa la aqane goeëne Paulo la itretre ixatua?

 AME ngöne la itre ekalesia, tru la huliwa ne la itretre ixatua. Tru catre la ihnimi Paulo kowe la itre trejine cili ka mele nyipici. Ame ngöne la tusi Paulo koi angetre Filipi, angeic a ibozu kowe la itre qatre thup, me kowe fe la itretre ixatua.​—Fil. 1:1.

2. Tune kaa la aqane goeëne Luis la hnëqa ne atre ixatua?

² Alanyimu la itre trejine trahmany ka jeune maine qatr, ka madrine troa xome la hnëqa ne atre ixatua. Tui Devan, hna acili angeice troa atre ixatua lo kola 18 lao macatre. Ame pena Luis, hna acili nyidrë lo kola sasaithe la 50 lao macatre. Casi hi la mekuna i Luis memine la itre xaa atre ixatua. Öni nyidrë, “Tru la madrinenge troa cilëne la hnëqa ne atre ixatua, ke tru catre la hna hnimi ni hnene la itre trejin ne la ekalesia!”

3. Nemene la itre hnyinge hne së hna troa sa?

³ Maine ka bapataiso hë eö ngo tha atre ixatua pala kö eö, ijiji eö kö troa hane xome la hnëqa cili? Nemene la ka troa thue aja koi eö? Nemene la itre hna amekötin hnei Tusi Hmitrötr kowe la itretre ixatua? Tro la tane mekune celë a sa la itre hnyinge cili. Tro sa pane ce wange la hnëqa ne la atre ixatua.

 HNËQA NE LA ATRE IXATUA

4. Nemene la huliwa hna kuca hnene la itretre ixatua? (Wange ju fe la iatr.)

⁴ Ame la atre ixatua, ke ketre keresiano ka bapataiso hna acil hnei uati hmitrötr, matre xatuane la itre qatre thup troa kuca la itre xaa huliwa. Ame la itre xaa atre ixatua, ke angatr a thupëne matre tro pala hi la itre trejin a hetre teritoar, me itus göne la huliwa ne cainöj. Ame la itre xan, angatr a nyidrawane me nyihnyawane la Uma Ne Baselaia. Ame pena itre xan, angatr a ikep maine hnane la itre nyima maine itre video ngöne la ijine icasikeu. Matre ame la pane hnëqa i angatr, ke troa kuca la itre neköi jol ngöne la ekalesia. Ame pe, itre trejine ka macaj angatr, ka hnimi Iehova, nge ka mele thenge la itre trepene meköti i Nyidrë. Ketre, tru la ihnimi angatr kowe la itre trejin. (Mat. 22:37-39) Nemene la aqane tro la trejine trahmany a hane xome la hnëqa ne atre ixatua?

5. Nemene la nyine tro la trejine trahmany a kuca matre troa atre ixatua?

⁵ Tusi Hmitrötr a qaja wengëne la itre nyine troa kuca hnene la trejine trahmany, matre troa hane atre ixatua. (1 Tim. 3:8-10, 12, 13) Maine aja i eö troa atre ixatua, inine jë la itre hna qaja hnei Tusi Hmitrötr göne lai, nge thele jë troa eatrën itre ej. Ngo loi e tro eö a pane atre la itre kepin, matre eö a ajane troa xome la hnëqa cili.

KEPINE MATRE EÖ A AJANE TROA ATRE IXATUA

6. Nemene la kepine matre ketre trejine trahmany a huliwa kowe la itre trejin? (Mataio 20:28; wange ju fe la .)

⁶ Ame la nöjei ewekë hnei Iesu Keriso tulu së hna kuca, ke hnei nyidrëti hna kuca cememine la ihnim. Pine laka, tru la ihnimi Iesu koi Iehova me kowe la itre atr, hnei nyidrëti hna catre huliwa me kuca la itre xaa jole hna wangacon. (E jë la Mataio 20:28; Ioa. 13:5, 14, 15) Maine ihnim la ka uku eö troa atre ixatua, tro kö Iehova a amanathithi eö me xatua eö troa hetreny la itre thiina ka troa aijijë eö troa atre ixatua.​—1 Kor. 16:14; 1 Pet. 5:5.

7. Pine nemene matre tha tro kö la ketre trejin trahmanyi a pi draië?

⁷ Ame ngöne la fen, kola wangatrune la itre atr ka pi mama. Ngo tha eje kö lai  ngöne la organizasio i Iehova. Ame la trejine ka hnime la itre xan tui Iesu, ke tha angeice kö a pi mus, me pi mama, maine isi pi hnëqa. Maine troa hamëne la itre hnëqa ngöne la ekalesia kowe la ketre atr ka pi draië, tha tro kö angeice lai a hane pi kuca la itre huliwa hna wangacon. Ngo ka sisitria pe itre ej kowe la itre neköi mamoe i Iehova. Tro angeice lai a mekune ka hape, tha hnëqa i angeice kö lai. (Ioa. 10:12) Tha tro pi kö Iehova a amanathithine la itre trengecatre hna kuca hnene la itre atr ka pi tru, me ka pi draië.​—1 Kor. 10:24, 33; 13:4, 5.

8. Nemene la eamo hnei Iesu hna hamëne kowe la itre aposetolo?

⁸ Hnene fe la itre sinee i Iesu hna hane piine la itre hnëqa ka tru. Pane mekune jë la hna kuca hnei Iakobo me Ioane, lo lue aposetolo i nyidrë. Hnei nyidroti hna sipo Iesu troa hamë göhnë ka tru koi nyidro, ngöne la Baselaia i nyidrë. Tha madrine kö Iesu kowe la sipo i nyidro. Öni nyidrëti pe kowe la 12 lao aposetolo ka hape: “Ame la atre ajane troa draië, tre, tro angeic a hlue i nyipunie, nge ame la atre ajane troa pa thei nyipunie, tro angeic a nyihlue i nyipunie asë.” (Mar. 10:35-37, 43, 44) Ame la trejine trahmany ka ajan troa nyihluene la itre trejin, ke ketre manathithi ka tru kowe la ekalesia.​—1 Thes. 2:8.

AQANE TROA HETRE AJA TROA ATRE IXATUA

9. Nemene la nyine tro eö a kuca matre troa hetre aja troa atre ixatua?

⁹ Tha luelue kö huni laka, tru la ihnimi eö koi Iehova, nge aja i eö troa nyihluene la itre trejin. Ngo maine jë, tha aja i eö kö troa hane kuca la huliwa ne la itretre ixatua. Maine eje hi, nemene la nyine tro eö a kuca? Lapa mekune jë la madrin hnei eö hna troa kapa, e tro eö a xatuane la itre trejin. Öni Iesu: “Sisitria catre kö la madrine ne la atre ham, hune la atre kapa.” (It. Hu. 20:35) Hnei Iesu hna hane melëne lai. Ame la nyidrëti a nyihluene la itre xan, ke tru la madrine i nyidrë. Ijije fe tro eö a hane kapa la madrine cili.

10. Nemene la aqane amamane Iesu laka, madrine catre nyidrë troa xatua itre xan? (Mareko 6:31-34)

¹⁰ Tro sa ce wange la ketre hna melën hnei Iesu ka amamane laka, tru la madrine i nyidrë la nyidrëti a xatua itre xan. (E jë la Mareko 6:31-34.) Kucakuca catre nyidrë me itre aposetolo, matre hnei angatre hna tro kowe la ketre götrane gaa pë atr me mano. Ngazo pe, hna i thipatrë hnene la ka alanyim, ke aja i angatr tro Iesu a ini angatr. Maine ju, tro Iesu a isa upi angatr, ke pëkö ijine nyidrë me itre aposetolo “troa pane xen.” Maine pena, ijiji Iesu troa hamëne la luetre maine köni ini, me isa upi angatr koi hnalapan. Ngo pine laka tru la ihnimi i nyidrë koi angatr, hnei nyidrëti hna “ini angatr la itre ewekë ka nyimutre.” Nge hnei nyidrëti hna ini angatr uti hë “hejiheji hë.” (Mar. 6:35) Tha hnei nyidrëti kö hna ujë tune ke hnëqa i nyidrë, ngo hnene laka, nyidrëti a “utipi angatr.” Tru la ihnimi nyidrë koi angatr, matre aja i nyidrë troa ini angatr. Madrine catre nyidrë troa xatua itre xan.

11. Nemene la aqane xatuane Iesu la itre ka drei nyidrë? (Wange ju fe la iatr.)

¹¹ Ame lo Iesu a xatuane la itre atr, tha hnei nyidrëti hmekuje kö hna hamë ini koi angatr. Hnei nyidrëti fe hna hamëne la ka nyipiewekë kowe la mele i angatr. Hnei nyidrëti hna kuca la ketre iamamanyikeu matre thue a i angatr, me upe la itretre dreng troa thawa la xen. (Mar. 6:41) E cili, nyidrëti a amamane kowe la itretre dreng la aqane troa xatua itre xan. Nyidrëti fe a amamane laka, ame la itre neköi jol (tune  la hna kuca hnene la itretre ixatua) ke, ka nyipiewekë. Pane mekune jë la madrin ne la itre aposetolo la angatr a xatua Iesu troa thawa la xen kowe la itre atr uti hë la angatr a “isa xeni mej”! (Mar. 6:42) Hnei Iesu pala hi hna amë panëne la aja ne la itre xan hune la sipu aja i nyidrë. Celë hi hnei nyidrëti hna kuca lo nyidrëti e celë fen. (Mat. 4:23; 8:16) Madrine catre Iesu troa ini itre xan, me xatua angatr. Loi e xecie koi eö laka, e tro eö a thele troa atre ixatua, tro fe eö a hane madrine tui nyidrë.

12. Pine nemene matre tha tro kö sa mekune ka hape, pëkö nyine tro sa kuca ngöne la ekalesia?

¹² Maine eö a mekune ka hape, tha ijiji eö kö, ke the dekurag kö. Maine jë, hetre itre xaa thiina ka lolo thei eö ka troa xatuane la ekalesia. Thithi jë koi Iehova, nge e jë la hna qaja hnei Paulo ngöne 1 Korinito 12:12-30. Kola amaman hnei Paulo laka, isa hetre hnëqa i easë asë hi ngöne la ekalesia. Maine tha ijiji eö pala kö troa xome la hnëqa ne atre ixatua, ke catre pi. Kuca asë jë la hnei eö hna atreine matre troa nyihlue i Iehova me itre trejin. Ketre, tro kö la itre qatre thup a hamë eö la itre hnëqa ka ihmeku koi eö.​—Roma 12:4-8.

13. Thatraqai drei fe la itre hna amekötin koi itretre ixatua?

¹³ Hane la ketre kepin matre ijiji eö hi troa hane atre ixatua. Ame la itre hna amekötin thatraqane la itretre ixatua, ke thatraqane fe la nöjei keresiano asë. Eje hi, loi e tro asë hi la itre keresiano a easenyi koi Iehova, me xatua itre xan, me mele thenge la aja i Akötresie. Ngo tro sa ce wange la nyine tro la trejine trahmany a kuca, matre troa acili angeic troa atre ixatua.

ITRE HNA AMEKÖTINE MATRE TROA ATRE IXATUA

14. Kola hapeue la troa “huliwa hnyawa”? (1 Timoteo 3:8-10, 12)

¹⁴ Tro sa ce wange la itre xaa eamo ka mama ngöne 1 Timoteo 3:8-10, 12. (E jë.) Loi e tro la atre ixatua a “huliwa hnyawa.” Ame la hnaewekë qene Geres, ke kola hape, “atre hna metrötrën,” maine “hna wangatrun.” Tha kolo kö lai a qaja ka hape, tha tro kö angeic a ihnyima, maine iqenehnyima. (A. Cai. 3:1, 4) Ame pe, loi e tro angeic a kuca hnyawane la itre hnëqa i angeic. Maine tro eö a eatrëne hnyawane la itre hnëqa hna hamë eö, tro la ekalesia a metrötrë eö.

15. Kola hapeue la hna hape, “tha tro kö a lue hna ithanata” maine “hmo pi mani”?

 ¹⁵ “Tha tro kö a lue hna ithanata.” Kolo hi lai a hape, loi e tro angeic a ithanata qa kuhu hni, me qaja pala hi la nyipici, nge ketre atr hna mejiune kow. Ketre, loi e tro angeic a metrötrën la hna qaja, nge tha angeice kö a thele troa iaö itre xan. (It. Ed. 3:32) “Tha tro kö a hmo pi mani.” Kolo hi lai a qaja la atr ka huliwa nyipici ngöne la kola itö me salem, me ngöne la itre xaa aqane huliwane la mani. Ketre, tha angeice kö a ewath la itre trejine matre hetre mani.

16. (a) Ka tune kaa la atr ka tha “pi iji gorok”? (b) Kola hapeue la troa hetre “mekuthetheu ka wië”?

¹⁶ “Tha tro kö a pi iji gorok.” Kola qaja la atr ka tulu ewekë la angeic a ije la kahaitr, nge tha hna atre angeice kö ka hape, ka lapa pi ij. Nge ame la troa hetre “mekuthetheu ka wië,” ke kola qaja la troa mele thenge la itre trepene meköti Iehova. Tro la mekuthetheu ka wië a hamë së la tingeting ke, ka lolo la imelekeu së me Iehova, ngacama atr ka tha pexeje kö së.

17. Kola hapeue la ‘troa tupathe’ la trejine trahmany? (1 Timoteo 3:10; wange ju fe la iatr.)

¹⁷ “Loi e troa pane tupathi angatr.” Kola qaja la itre trejin laka, ijije hë troa hamë hnëqa koi angatr. Matre ame la itre qatre thup a ahnithe la ketre hnëqa koi eö, trongëne hnyawane jë la itre eamo i angatr, me itre hna amekötin hnene la organizasio. Nyipiewekë tro eö a atre la nyine tro eö a kuca, me ijine troa afenesine la huliwa. Tro hë la ekalesia a öhne la aqane huliwa i eö me itre thiina i eö. Itre qatre thupe fe, xatuane jë nge inine jë la itre trejine trahmany. (E jë la 1 Timoteo 3:10.) Hetre trejine trahmanyi kö ngöne la ekalesia ka 17 koi 19 lao macatre? Maine ka 10 koi 14 pena? Nyudreni kö a ini Tusi cas? Nyudreni kö a hamë mekun ngöne la itre icasikeu, me cainöje lapa? Maine eje hi, hamë hnëqa i nyudren pi, thenge la macatre, me itre hnei nyudreni hna atrein. Aqane tro hi epuni lai a tupathi nyudren. Matre ame hë la nyudren a nyipi atr elany, ijiji nyudreni hë troa xome la hnëqa ne atre ixatua.

18. Ka tune kaa la atr ‘tha hna qejegelene kö’?

¹⁸ “Tha hna qejegele angatre kö.” Kola qaja la atr laka, pëkö ewekë ka ngazo hna öhne thei angeic. Ame itre xaa ijin, ijije hi troa upezöne menune la ketre trejin. Hna  hane ujë tune koi Iesu. Nge hnei nyidrëti hna qaja ka hape, tro fe hane tune kowe la itretre drei nyidrë. (Ioa. 15:20) Ngo e ka meköti pala hi la aqane ujë i eö tui Iesu, tro ha qaja aloinyi eö ngöne la ekalesia.​—Mat. 11:19.

19. Kola hapeue la troa “ca föe”?

¹⁹ “Loi e tro la itre ka ixatua a ca föe.” Maine ka faipoipo angeic, loi e tro angeic a metrötrëne lo aqane acile Iehova la faipoipo ekö laka, ca trahmany koi ca föe. (Mat. 19:3-9) Tha tro kö la keresiano a kuci ngazo. (Heb. 13:4) Ngo tha celë hmekuje kö la aliene la troa ca föe. Kolo fe a qaja la troa mele nyipici kowe la föi angeic, nge tha tro kö a wesiwes kowe la itre xaa föe.​—Iobu 31:1.

20. Nemene la ka amamane ka hape, ketre trejine trahmany a ‘thupëne hnyawa la fami’ angeic?

²⁰ “Troa hiane hnyawa la itre nekö i angatr, me thupëne hnyawa la itre [fami] angatr.” Maine eö la ketre he ne fami, loi e tro eö a xome hnyawa la hnëqa cili. Isine jë matre tro pala hi a hmi ne la fami e nöjei wiik. Xomi ijine jë troa hane cainöje memine la föi eö me haa nekö i eö. Xatuane jë la itre nekö i eö troa imelekeu me Iehova. (Efe. 6:4) Ame la trejine trahmany ka thupëne hnyawa la fami angeic, ke angeice hi lai a amamane ka hape, ijiji angeice hi troa hane thupëne la ekalesia.​—Wange ju la 1 Timoteo 3:5.

21. Maine tha atre ixatua pala kö epun, nemene la nyine tro epuni a kuca?

²¹ Itre trejine trahmany, maine tha atre ixatua pala kö epun, lapa mekune jë la itre eamo hna hamëne ngöne la tane mekune celë, nge thithi jë thatraqane lai. Inine jë la itre hna amekötin hnei Tusi Hmitrötr kowe la itretre ixatua, nge isine jë troa eatrën itre ej. Mekune jë la ihnimi epuni koi Iehova me kowe la itre trejin. Nge tro la ihnimi cili a uku epun troa nyihlue i angatr. (1 Pet. 4:8, 10) Tupathe ju la madrine ka xulu qa ngöne la hna xatuane la itre trejin. Nge tro kö Iehova a amanathithine la itre trengecatre hnei epuni hna nu, me acili epun troa atre ixatua!​—Fil. 2:13.