1. Drei la ka ixatua troa acile la ekalesia e Filipi?

KOLA traqa hnei Paulo, Sila, Luka me Timoteo e Filipi, ketre traon hna musinën hnei angetre Roma. Nyimutre la itre atr e cili ka thele troa atre la maca ka lolo. Hnei angatr hna ixatua matre troa acile la ekalesia. Hna nyiqaane icasikeu hnene la itre trejin, ngöne la uma i Lidia, ketre trejin ka ikep.—Itre hu. 16:40.

2. Nemene la jol hna troa cile kow hnene la ekalesia?

² Ngo hna traqa la ketre jol kowe la ekalesia hna hnyipi acil. Hnei Satana hna upe la itre atr ka methinëne la nyipici, troa icilekeu me qanangazo Paulo memine la itre sinatronge i nyidrë. E cili, hna othi Paulo me Sila me lepi nyidro. Ngo thupene la hna nue nyidroti hmaca, hnei nyidroti hna wang la itre trejin ka xötrei atre la nyipici me ithuecatr koi angatr. Thupene lai, hnei Paulo, Sila me Timoteo hna tro qa ngöne la traon, ngo hna lapa pe hnei Luka. Nemene la hna troa kuca hnene la itre trejin? Jëne la uati hmitrötr, hnei Iehova hna xatua angatr, matre tro palahi angatr a catre nyihlue i Nyidrë. (Fil. 2:12) Atraqatre la madrine i Paulo koi angatr!

3. Thenge la hna qaja ngöne Filipi 1:9-11, nemene la aliene la thithi Paulo?

³ Thupene la treene lao macatre, hnei Paulo hna cinyany kowe la ekalesia ne Filipi. Hnei Paulo hna amamane la etrune la ihnimi nyidrëti kowe la itre trejin. Öni nyidrë: “Ka tru nyipunieti koi ni, tune lo aqane hnimi nyipunieti hnei Keriso Iesu.” (Fil. 1:8) Öni Paulo mina fe ka hape, nyidrëti a thith thatraqai angatr. Hnei nyidrëti hna sipo Iehova troa xatua angatr troa amë panëne la itre huliwa ka  sisitria me pë ethan. Nge hna sipone fe matre tha tro kö angatr a athixötrëne la itre xan, me catre mele nyipici koi Iehova. Nyimutre fe enehila la itre ini hne së hna xom qa ngöne la tusi Paulo koi angetre Filipi. (E jë la Filipi 1:9-11.) Tro fe sa ce wang la itre mekun ka tru hna qaja memine la aqane tro sa trongëne itre ej.

4. (a) Thenge la hna qaja ngöne 1 Ioane 4:9, 10, nemene la aqane amamane Iehova la etrune la ihnimi Nyidrëti koi së? (b) Nemene la aqane tro sa amamane la etrune la ihnimi së koi Akötresie?

⁴ Hnei Iehova hna hnimi së me upe la Hupuna i Nyidrë kowe la fen, matre troa meci pi së. (E jë la 1 Ioane 4:9, 10.) Eje hi, hnei Iehova hna hnimi së, matre easë fe a hane hnimi Nyidrë. (Rom. 5:8) Nemene la aqane tro sa amamane la etrune la ihnimi së koi Akötresie? Hnei Iesu hna sa la hnying celë, ngöne lo nyidrëti a qaja kowe lo atre Faresaio ka hape: “Qa i eö troa hnimi Iehova Akötresi eö hnene la hni eö ka pexej, me mele i eö ka pexej, me mekuna i eö ka pexej.” (Mat. 22:36, 37) Atraqatre la aja së troa hnimi Akötresie hnene la hni së ka pexej, me acatrene la ihnimi së. Hnei Paulo hna qaja koi angetre Filipi ka hape, loi e troa “kökötre trootro” la ihnimi angatr koi Akötresie. Nemene la aqane tro sa akökötrene la ihnimi së koi Akötresie?

5. Nemene la aqane tro sa acatrene la ihnimi së koi Iehova?

⁵ Troa tru la ihnimi së koi Akötresie, e hne së hna atrepengöi Nyidrëti hnyawa. Öni Tusi Hmitrötr: “Ame la atre pë ihnim, ka thatre Akötresieti lai, ke Akötresieti la ihnim.” (1 Ioane 4:8) Hnei Paulo aposetolo hna qaja ka hape, maine tro palahi sa thele troa atrepengö i Iehova hnyawa me inine troa atreine waiewekë tui Nyidrë, haawe tro ha kökötre la ihnimi së koi Nyidrë. (Fil. 1:9) Ame la easa nyiqaane inine la Tusi Hmitrötr ke, ngacama thatre Iehova hnyawa palakö së, ngo kolo ha kökötre trootro la ihnimi së koi Nyidrë. Nge ame hë la easa atre Iehova hnyawa, kolo ha acatrene la ihnimi së koi Nyidrë. Celë hi kepin matre, nyipiewekë tro palahi sa catre inine la Tusi Hmitrötr, me lapa mekun la itre hne së hna e!—Fil. 2:16.

6. Nemene la hna qaja ngöne 1 Ioane 4:11, 20, 21, matre troa acatrene la ihnimi së?

⁶ Eje hi, maine tro palahi sa acatrene la ihnimi së koi Akötresie, tro hë sa catre hnime la itre trejin. (E jë la 1 Ioane 4:11, 20, 21.) Maine jë, tha jole kö koi së troa amamane la ihnimi së kowe la itre trejin ke, easa atrunyi Iehova me xötrethenge la tulu i Iesu. Hnei Iesu hna nue la mele i nyidrë, thatraqai së. Ngo ame itre xaa ijin, jol koi së troa drenge la hna amekötin, lo kola qaja ka hape, troa ihnimikeu. Hanawang la ka traqa ngöne la ekalesia ne Filipi.

7. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la eamo i Paulo koi Euodia me Sunetuke?

⁷ Ame Euodia me Sunetuke, tre, lue trejine föe ka ce huliwa me Paulo, ngöne la huliwa i Iehova. Ngo hnei nyidroti hna iwesitrë, matre ithatre hë nyidro. Celë hi matre, ame ngöne la tus, hnei Paulo hna qaja la lue ëje i nyidro, Euodia me Sunetuke, matre ithuecatre koi nyidroti troa iloi me “ca mekun.” (Fil. 4:2, 3) Nge öni Paulo mina fe kowe la ekalesia: “Loi e tro pala hi nyipunieti a kuca la nöjei ewekë, ngo tha tro kö a iqej me isi ithanata.” (Fil. 2:14) Celë hi eamo ka xatuane la lue trejine föe, memine la itre xan troa catre ihnimikeu.

8. Nemene la ka troa ajolë së troa hnime la itre trejin, nge nemene la ka troa xatua së?

⁸ Eje hi, ame itre xaa ijin, tha ka hmaloi kö troa hnime la itre trejin. Easa  wangatrune la itre ngazo hna kuca koi së, tui Euodia me Sunetuke. Ketre, ka tria palahi së. Celë hi matre, maine tro sa goeëne hmekuje hi la itre ngazo hna kuca hnei itre xan, tro ha nanazije la ihnimi së. Maine jë, tro sa wesitr kowe la ketre trejin ke, tha hnei angeice kö hna xatua së troa nyidrawane la Uma Ne Baselaia. Eje hi, maine tro sa mekune la nöjei tria ne la trejin, tro hë sa elëhni, nge tro ha nanazije trootro la ihnimi së koi angeic. Ngo loi e troa pane mekun ka hape, atre hnyawa hi Iehova la itre tria së memine la itre ngazo ne la trejin. Atraqatre la ihnimi Iehova koi së. Celë hi matre, loi e tro sa tui Iehova, tro sa hnime la itre trejin me goeëne hmekuje hi la itre thiina ka lolo i angatr. Maine tro sa acatrene la ihnimi së kowe la itre trejin, tro hë sa caas.—Fil. 2:1, 2.

9. Nemene la “itre ka nyipiewekë” hna qaja hnei Paulo koi angetre Filipi?

⁹ Hnei Iehova hna ahnithe koi Paulo troa qaja koi angetre Filipi ka hape, troa “tuluthe la ka nyipiewekë.” Nge loi e tro sa kuca tune enehila. (Fil. 1:10) Ame la itre ka nyipiewekë, tre, ene la itre aqane troa atrune la ëje i Iehova, me itre hna thingehnaean hnei Nyidrëti ka eatr, memine fe la tingeting me caasi e hnine la ekalesia. (Mat. 6:9, 10; Ioane 13:35) Maine celë hi itre ka nyipiewekë catre ngöne la mele së, haawe hatrene hi lai laka, ka tru la ihnimi së koi Iehova.

10. Nemene la nyine tro sa kuca matre tro sa wië?

¹⁰ Hnei Paulo hna qaja ka hape, loi e tro sa “wië.” Ngo tha kolo kö lai a hape, tro sa itre atr ka pexej ke, tha ceitu së kö me Iehova. Ngo tro sa wië xajawa i Iehova, e hne së hna acatrene la ihnimi së, me wangatrune la itre ka nyipiewekë. Tro fe sa amamane la ihnimi së, ngöne la easa thupën, matre tha tro kö sa athixötrëne la itre xan, me thë la aqane imelekeu i angatr me Iehova.

11. Pine nemene matre tha tro pi kö sa athixötrëne la itre xan?

¹¹ Eje hi, ngazo ka tru la troa athixötrëne la itre xan. Tro sa athixötrëne tune kaa la itre xan? Maine jë, qa ngöne la aqane iëne së la itre nyine iamadrinë, maine pena, qa ngöne la aqane heetre së, maine huliwa së pena. Maine jë, tha itre ewekë kö hna sisine hnei Iehova. Ngo ame pe, easa athixötrëne la mekuthetheu ne la itre xan, matre angatr a trotrije la nyipici. Haawe, ase hë së ngazo xajawa i Iehova. Hnei Iesu hna qaja ka hape, maine tro sa thë la aqane imelekeu ne la itre trejin me Iehova ke, loi ju kö troa kuië së e kuhu hnagejë, me athip ngöne la nyinawa së la ketre ietë ka tru!—Mat. 18:6.

12. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la hna kuca hnene la lue trefën pionie?

¹² Nemene la aqane trongëne hnene la ketre trejin trahmanyi ka pionie me ifënekö i angeic, la hna qaja hnei Iesu? Hnei nyidroti hna ce huliwa memine la lue xaa trefën ka xötrei bapataiso. Ame la lue trefën cili, tre, lue ka tru ngöne la fami ka acili wathebo, matre hetre hnei nyidroti hna tha kuca kö ekö. Ame koi nyidro, tha tro kö la itre Keresiano a goeë film, ngacama ka loi hi la itre xaa film. Hnei nyidroti hna sesëkötr, lo nyidroti a atre laka, hnene la lue trefën pionie hna goeëne la ketre film. Celë hi matre, tha tro hmaca kö la lue trefën koi cinéma. Ame koi nyidro, loi e tro la lue trefën a pane acatrene la aqane imelekeu i nyidro me Iehova, matre  troa atrehmekune la ka loi qa ngöne la ka ngazo. (Heb. 5:14) E cili, kola mama la ihnimi ne la lue trefën pionie kowe la lue trefën ka xötrei atre la nyipici, ngöne la aqane ithanata me aqane ujë i nyidro.—Rom. 14:19-21; 1 Ioane 3:18.

13. Nemene la aqane tro sa iathixötrë?

¹³ Ame la ketre aqane iathixötrë ke, troa uku itre xan troa kuca la ketre ewekë ka ngazo. Hna tune kaa? Hanawang la ketre ceitun. Hnene la ketre atr ka ini tus hna isi memine la aja troa iji menu la kahaitr. Trotrohnine hë angeic ka hape, loi e tro angeic a trije la kahaitr. Hnei angeic hna saze la mele i angeic, me xome la bapataiso. Thupene lai, hnene la ketre trejin hna hë angeic troa ce xen. Hnei angeic hna neimene lai trejin, me hape: “Ketre Keresiano hë eö. Hetrenyi hë eö la uati hmitrötre i Iehova. Ame la ketre götrane ne la wene ne la ua, tre, xomehnöth, matre maine eö a pi ij ke, atreine eö lai ketre tuluth.” Eje hi, ka ngazo e troa drenge hnene la trejin ka xötrei bapataiso la itre trengewekë celë. Tro hmaca angeice lai a kei me iji menu la kahaitr!

14. Thenge la hna qaja ngöne Filipi 1:10, nemene la aqane xatua së hnene la itre icasikeu?

¹⁴ Kola xatua së hnene la itre icasikeu troa trongëne la hna amekötin ngöne Filipi 1:10. Ame la hnapan, kola mama ngöne la hna icasikeu la itre ewekë hna wangatrune hnei Iehova. Ame la hnaaluen, kola ini së la aqane tro sa trongëne la itre hne së hna inin, matre troa wië xajawa i Iehova. Nge ame la hnaakönin, kola  ithuecatre koi së troa “aciane la ihnim me kuca la itre huliwa ka loi.” (Heb. 10:24, 25) Ketre, ame ngöne la kola ithuecatre koi së hnene la itre xaa trejin, kola kökötr me acatrene la ihnimi së koi Iehova me koi angatr. Nyipici laka, maine tro sa hnimi Akötresie memine la itre trejin hnene la hni së ka pexej, tro hë sa thupën matre tha tro kö sa iathixötrë.

15. Nemene la aliene la kola qaja ka hape, kola “tiqa hnene la wene ne la [thiina ka] meköt”?

¹⁵ Hnei Paulo hna thith, matre tro la angetre Filipi a “tiqa hnene la wene ne la [thiina ka] meköt.” (Fil. 1:11) Eje hi, ame la kola qaja la “wene ne la [thiina ka] meköt,” tre, kola qaja la ihnimi angatr koi Iehova, me kowe la nöje i Nyidrë. Nge kolo mina fe a qaja la huliwa ne cainöj, ngöne la angatr a qaja koi itre xan la lapaune i angatr koi Iesu, memine la mejiune i angatr. Hna qaja fe ngöne Filipi 2:15 ka hape, troa ‘hudrum kösë itre lai ne la fen.’ Kola amexej koi së lo hna qaja hnei Iesu, göne la itretre drei nyidrë ka hape, angatr la “lai ne la fen.” (Mat. 5:14-16) Hnei Iesu fe hna qaja kowe la itre ka xötrethenge nyidrë, troa “inine la nöjei atr” me “itretre anyipici [nyidrë] . . . ngöne la nöjei götrane gaa nany ne la fene hnengödrai.” (Mat. 28:18-20; Itre hu. 1:8) Eje hi, hetrenyi së la “wene ne la [thiina ka] meköt,” ngöne la easa catre kuca la huliwa hna ahnithe koi së hnei Iesu.

16. Nemene la hna qaja ngöne Filipi 1:12-14, göne la aqane troa ahudrumene la lai së, ngacama nyimutre la itre jol? (Wange ju la iatr ngöne icetrön.)

¹⁶ Ijije hi tro sa ahudrumene la lai së, ngöne la nöjei götrane la mele së. Ame itre xaa ijin, ngacama kola sewe së troa cainöj, ngo ijije hi tro sa qaja la nyipici koi itre xan. Ame ngöne lo Paulo aposetolo a  cinyianyi koi angetre Filipi ke, kolo ijine kola othi nyidrë. Ngacama hna akalabusi nyidrë, ngo hnei nyidrëti palahi hna catre cainöj kowe la itre atre thup me itre ka iwai. Pëkö ewekë ka sewe Paulo troa cainöj. Celë hi ka thue trengecatr me mejiun kowe la itre trejin ekö, “troa catre cainöjëne la trengewekë i Akötresie.”—E jë la Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Troa cainöj tune kaa hnene la itre trejin ngacama jole koi angatr?

¹⁷ Nyimutre la itre trejin enehila ka catr, tui Paulo. Angatr a mel ngöne la itre nöj, hna wathebone troa cainöj ngöne la itre hnalapa trootro me ngöne la gaa tru atr. Celë hi matre, angatr a thele la itre xaa aqane troa cainöj. (Mat. 10:16-20) Ame ngöne la ketre nöj, hnene la ketre atre thupëne la sirkoskripsio hna qaja kowe la itre trejin troa cainöj kowe la itre sinee i angatr, me itre ka lapa ezi angatr, me itre sine ini me sine huliwa me itre xaa hnei angatr hna atre. Lue macatre hi e thupen, nge kola acile la itre ekalesia ngöne la götrane cili. Maine jë, ame ngöne la nöje së ke, tha hna wathebone kö. Ngo hetre ini hne së hna xom, qa ngöne la hna melën hnene la itre trejin. Maine tro sa kuca la hne së hna atrein, matre troa tro fë la maca ka loi koi itre xan, haawe, tro kö Iehova a xatua së troa cainöj ngacama jol.—Fil. 2:13.

18. Nemene la nyine tro sa catre kuca enehila?

¹⁸ Nyipiewekë enehila tro sa catre trongëne la eamo hna hamëne hnei Paulo koi angetre Filipi. Loi e tro sa pane atrepengöne la itre ka nyipiewekë, me pë ethan. Ketre tha tro kö sa athixötrëne la itre xan. Nge loi e tro fe sa tiqa hnene la wene ne la thiina ka meköt. Eje hi lai laka, tro ha acatrene la ihnimi së me atrune la ëje i Iehova, Keme së.