1, 2. Nemene la ewekë hna kuca hnei Diabolo matre troa akötrëne la mele ne la atr?

HNENE la itre atr hna xupe la itre xaa ewekë, matre nyine ahmaloeëne la mel. Kola qaja la telefon, me laam, me loto, me ikalepany. Hetrenyi fe la itre xaa ewekë hna xup, ngo ka hetre ethane kowe la mel, tune la itre jiane isi, me sixa, me itre xane ju kö. Ngo hetre ketre ewekë kö ka akötrëne la mele ne la atr qaan ekö. Nemene la ewekë cili? Kola qaja la thoi! Ame la atr ka thoi, tre, angeic a qaja la itre trengathoi, matre troa iaön me akötrëne la ketre atr. Drei la ka sile la pane trengathoi? Diabolo! Celë hi matre, hnei Iesu hna hë angeic, ka hape, ‘keme ne la thoi.’ (E jë la Ioane 8:44.) Eu lo Satana a sile la pane trengathoi?

² Hnei Satana hna sile la pane trengathoi ngöne la gatran e Edena. Hnei Iehova hna xupe la Paradraiso, matre tro Adamu me Eva a mele madrin. Öni Akötresie koi nyidro ka hape, maine tro nyidroti a xen “la sinöe ne ate hmekune la loi me ngazo,” tro hë nyidroti a mec. Atre hnyawa hi Satana la ewekë cili. Ngo hnei angeic hna jëne la un, matre troa qaja koi Eva  ka hape: “Tha trojë kö nyipo a mec.” Celë hi la pane trengathoi. Öni Satana: “Ate hmekune kö Akötesie laka ngöne la drai ne tro nyipoti a xeni wen’ ej, tro ha maca la lue meke i nyipo, mate kösë lue akötesie nyipo, mate ate hmekune la loi me ngazo.”—Genese 2:15-17; 3:1-5.

3. Nemene la hna thele hnei Satana, nge nemene la thangane lai?

³ Hnei Satana hna thele troa iaö Eva. Atre hi Satana laka, maine tro Eva a drei angeic me xeni la wene sinöe, tro hë Eva a mec. Nge celë hi ewekë ka traqa. Tha hnei Adamu kö me Eva hna trongëne la hna amekötin hnei Iehova, matre meci la pun koi nyidro. (Genese 3:6; 5:5) Ketre, hnene la ngazo i Adamu, matre “hna traqa la meci kowe la nöjei ate asë.” Eje hi, “joxu la meci qan’ e Adamu uti hë Mose, hui angate ka tha ngazo tune la hna shashaithe hnei Adamu.” (Roma 5:12, 14) Haawe, easa mec, ke, tha ka pexeje kö së, tune lo hna qaja ekö hnei Iehova. Easë pe hi a mele koi “[70] la o macate . . . ; nge maine egöcate kö, te, [80] la o macate.” Ketre, ka “ngazo me aköte la emingömingön” la mele së. (Salamo 90:10) Celë hi thangane la hna silitrengathoi hnei Satana!

4. (a) Nemene la itre hnying ka nyipiewekë? (b) Thenge la hna qaja ngöne Salamo 15:1, 2, drei la sinee i Iehova?

⁴ Öni Iesu göi Satana: “Tha cile huti kö ngöne la nyipici, ke pëkö nyipici thei nyën.” Tha saze kö Satana. Angeic la “ate amenune la fene hnengödrai asëjëihë” hnene la itre trengathoi. (Hna Amaman 12:9) Tha ajane kö së troa iaö së hnei Satana. Celë hi matre, ka nyipiewekë la köni hnying celë: Nemene la aqane iaöne Satana la itre atr enehila? Pine nemene matre kola thoi la itre atr? Nemene la nyine tro sa kuca matre tha tro kö sa tui Adamu me Eva, ngo tro pe sa qaja la nyipici me thupëne la aqane imelekeu së me Iehova?—E jë la Salamo 15:1, 2.

5. Nemene la aqane iaöne Satana la itre atr enehila?

⁵ Ijije hi tro sa neëne la itre nyinyithiina i Satana. Öni Paulo aposetolo: “Tha tha ’te kö shë la ite nyinyithina i nyën.” (2 Korinito 2:11) Atre hi së laka, Satana la ka musinëne la fen, tune la itre hmi, me itre mus, memine fe la itre hnë salem. (1 Ioane 5:19) Haawe tha sesëkötre kö së laka, Satana me itre dremoni a upe la itre atr troa “thoi.” (1 Timoteo 4:1, 2) Ame la itre xaa ka salem, tre, angatr a thoi me iaöne la itre atr matre troa itöne la itre ewekë ka angazone la mel. Ketre, angatr a iaöne la itre atr, matre troa atrekënö la manie i angatr.

6, 7. (a) Pine nemene matre ka ngazo catr e tro la itre hene ne hmi a thoi? (b) Nemene la itre xaa trengathoi hna qaja hnene la itre hene ne hmi?

⁶ Ka ngazo catr troa thoi hnene la itre hene hmi. Pine nemen? Maine tro ketre atr a mejiune kowe la itre ini ka thoi hnei angatr hna qaja, me kuca la itre ewekë hna sisin hnei Akötresie, tro ha luz la mele ka tha ase palua kö. (Hosea 4:9) Atre hi Iesu laka, itre hene ne hmi ekö a iaöne la itre atr. Öni nyidrë: “Ekölö hi ni nyipunie, angete cinyihanyi me angete faresaio, itete thoi! ke nyipunie a trongëne la hnagejë me nöje troa nyi sine i nyipunie ka ala cas, nge e hetenyi hë, te, nyipunie a celohmë angeice nekö i gena,” ene la hnaaluene mec. (Mataio 23:15) Öni Iesu göne la itre hene ne  hmi ka thoi ka hape, angatr a nyitipu Diabolo, keme i angatr, lo “Atre ihumuth.”—Ioane 8:44.

⁷ Nyimutre fe enehila la itre hene ne hmi. Kola hë angatr ka hape, hnamiatr, peenëdi, rabbi, me itre xaa aqane hëne ju kö. Tune la itre Faresaio, tha angatre kö a inine la nyipici qa hnine la Wesi Ula i Akötresie. Angatre pe a “itö hnanëne la nyipici Akötesie thatraqane la thoi.” (Roma 1:18, 25) Ame la itre xaa trengathoi angatr, tre, “hna mejiune kow hnene la nyimu atr,” tune la u ka mele pe kö. Nge ame koi angatr, Akötresieti a kapa la lue trahmany maine lue föe ka ce lapa me ka faipoipo.

8. Nemene la trengathoi hna troa qaja elany hnene la itre hene ne politik, nge nemene la nyine tro sa kuca?

⁸ Ame fe la itre hene ne politik, angatr a iaö me thoi kowe la itre atr. Ame la ketre trengathoi hnei angatre hna troa qaja elany, tre, “tingetingë hë; me lapa xetietë” la fen. Ngo “canga traqapi koi angate la hnëjin.” Celë hi matre, tha tro kö sa lapaun kowe la itre hnei angatr hna qaja ka hape, kola troa tro loi la fen. Ngo ame pe, “ate hnyawa [hi së] laka tro ha traqa la drai ne la Joxu tune la ate kë ’nö e jid.”—1 Thesalonika 5:1-4.

9, 10. (a) Pine nemene matre itre atr a thoi, nge nemene la itre thangane lai? (b) Nemene la mekuna i Iehova?

⁹ Tha itre ka cilëne hmekuje kö la itre hnëqa ka tru la ka silitrengathoi. Kola qaja ngöne la tane mekun hna hape, “Pourquoi nous mentons” (National Geographic) ka hape, “hnahone pi la atr a ka thoi.” Ame kowe la itre atr enehila, pëkö engazone troa thoi. Itre atr a thoi matre troa thupëne la mele i angatr, maine juetrën la itre huliwa ka ngazo hna kuca. Angatre fe a thoi göi manie maine göi thupen. Önine lai tane mekun ka hape, tha jole kö kowe la itre atr troa thoi “kowe la itre trenyiwa, itre sine huliwa, itre sinee, me itre atr hna hnim.”

¹⁰ Nemene la thangane la itre trengathoi cili? Pëhë mejiune la itre atr koi itre xan. Ase hë thë la aqane imelekeu ne la itre atr. Pane mekune jë la akötre ne la ketre trahmany, ngöne la nyidrëti a atre laka, kola nyixetë hnene la föi nyidrë, nge hnei nyiidro hna juetrën. Pane mekune jë fe la etrune la akötr, ngöne la kola qanangazone hnene la trahmany, la ifënekö i nyidrë me ha nekö i nyidrë. Ngo ame pena ngöne la gaa tru atr, nyidrëti a amamane koi itre xan laka, nyidrëti a hnime la hnepe lapa i nyidrë me thupë angatre hnyawa. Eje hi, atreine hi së troa iaöne la itre atr, ngo thatreine kö së iaö Iehova. Öni Tusi Hmitrötr ka hape, “leulawa me mamapi hë la nöjei ewekë asëjëihë kowe la lue xajawa i nyidë.”—Heberu 4:13.

11. Nemene la ini hne së hna xom qa ngöne la tulu ka ngazo i Anania me Safaira? (Wange ju la pane iatr.)

¹¹ Ame e hnine la Tusi Hmitrötr, hna iaöne la lue trefën hnei Satana, matre troa  thoi koi Akötresie. Hnei Anania me Safaira hna thele troa iaöne la itre aposetolo. Hnei nyidro hna salemëne la hlapa i nyidro, ngo tha hamën asë kö nyidro la thupene kowe la itre aposetolo. Pine laka, aja i nyidro troa wangatrunyi nyidro hnene la itre trejin ne la ekalesia, matre öni nyidro, ase hë hamën asë la mani. Ngo atre hi Iehova laka, nyidroti a thoi, matre hnei Nyidrëti hna ameköti nyidro.—Itre Huliwa 5:1-10.

12. Nemene la pun kowe la itre ka thoi nge ka tha ietra kö, nge pine nemen?

¹² Nemene la mekuna i Iehova göne la itre atr ka thoi? Ame asë hi la itre atr ka thoi nge ka tha ietra kö, tre, troa triji angatr e hnine “la hneopegejë eë,” tui Satana. Eje hi, kola troa lep apatrenyi angatr epine palua. (Hna Amaman 20:10; 21:8; Salamo 5:6) Pine nemen? Ame koi Iehova, ceitune hi la itre trengathoi memine la “itre ka kuca la itre huliwa ka sis xajawa i Nyidrë.”—Hna Amaman 22:15.

13. Nemene la hne së hna atre göi Iehova, nge nemene la nyine tro sa kuca e cili?

¹³ Atre hi së laka, “tha ate Akötesie, mate thoi” nge “tha ’teine kö Akötesieti troa thoi.” (Numera 23:19; Heberu 6:18) “Hnei Iehova hna sisin . . . la sesepeneqë ate thoi.” (Ite Edomë 6:16, 17) Maine easa ajane troa amadrinë Nyidrë, nyipiewekë tro sa qaja la nyipici. Haawe, tha tro kö sa “ithoikeu.”—Kolose 3:9.

14. (a) Pine nemene matre ka isapengöne kö la itre nyipi keresiano memine la itre hmi ka thoi? (b) Qejepengöne jë la hna qaja ngöne Luka 6:45.

¹⁴ Pine nemene matre ka isapengöne kö la itre nyipi Keresiano memine la itre hmi ka thoi? Pine laka, easa ‘iqajakeune la nyipici.’ (E jë la Zakaria 8:16, 17.) Öni Paulo:  “Eëhuni a amamai huni kö ite hlue i Akötesie . . . ngöne la wesi ula ka nyipici.” (2 Korinito 6:4, 7) Ketre, öni Iesu ka hape, itre atr a ithanata “qa kuhu hni ka tiqa.” (Luka 6:45) Kola amamane ka hape, ame la atr ka nyipici, tre, angeic a qaja la nyipici. Angeic a qaja la nyipici kowe la itre trenyiwa, itre sine huliwa, itre sinee, me itre xaa atr hna hnim. Tro sa ce wang la itre xaa aqane tro sa amamane ka hape, easa ajane troa qaja la nyipici.

15. (a) Pine nemene matre ka ngazo troa lue ialamek? (b) Nemene la ka troa xatuane la itre thöth? (Wange ju la ithuemacany.)

¹⁵ Itre thöth, maine jë, epuni a ajan troa kepe epun hnene la itre sine tronge i epun. Celë hi kepin matre, ame la itre xaa thöth, tre, angatr a lue ialamek. Ketrepengöne kö la aqane ujë i angatr qëmekene la hnepe lapa me ekalesia, me qëmekene la itre atr ka tha nyihlue i Iehova kö me ngöne ëternet. Tha loi kö la aqane ithanata me aqane heetre i angatr. Ketre, angatr a dreng la itre miuzik ka qaja la itre trengewekë ka sis, angatr a xomi dorog me ihanyi, me kuca la itre xaa ewekë ka ngazo. Angatr a thoi koi kem me thin, me kowe la itre trejin, me koi Iehova fe. (Salamo 26:4, 5) Ngo öhne hi Iehova la easa kuca la aja i Nyidrë me kuca fe la itre xaa ewekë hnei Nyidrëti hna sisin. (Mareko 7:6) Loi tro pe sa trongëne la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr, ka hape: “The tro kö la hni ’ö a kucane la ite ka ngazo; ngo qouju e Iehova o drai pala hi.”—Ite Edomë 23:17. * (Wange ju la ithuemacany.)

16. Nemene la aqane tro sa nyialiene la pepa göne la huliwa i Iehova?

¹⁶ Maine epuni a ajane troa xom la huliwa ne pionie lapa maine huliwa pena ngöne Bethela, loi e troa pane nyialiene la ketre pepa. Nyipiewekë troa qaja la nyipici ngöne la kola hnyingëne la pengöne së göi itre sine mec, maine itre nyine iamadrinë hne së hna iën, me mekuthetheu së. (Heberu 13:18) Ngo tune kaa e hnei epuni hna kuca la ketre ewekë hna sisin hnei Iehova? Tune kaa e kola huliwa la mekuthetheu i epun ke, tha ase kö epuni qaja kowe la itre qatre thup? Sipo ixatua jë thei angatr, matre tha tro kö a huliwa la mekuthetheu i epun la epuni a huliwa i Iehova.—Roma 9:1; Galatia 6:1.

17. Nemene la nyine tro sa kuca e traqa ju hnyingëne la pengöne la itre xaa trejin?

¹⁷ Nemene la nyine tro sa kuca e traqa ju wathebone la hmi së hnei mus, me hnyingëne la pengöne la itre xaa trejin? Hapeu, tro  kö sa qaja koi angatr? Nemene la hnei Iesu hna kuca la kola hnying koi nyidrë hnene la Gavena ne Roma? Hnei Iesu hna trongëne la hna qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape, hetre “ijine lapa thaupu, me ijine ewekë.” Eje hi, pëkö hnei nyidrëti hna qaja! (Ate Cainöj 3:1, 7; Mataio 27:11-14) Maine easë fe a melëne la jol cili, nyipiewekë tro sa hmek me thupëne la aqane ithanata së, wanga troa hetre ethane kowe la itre trejin.—Ite Edomë 10:19; 11:12.

18. Nemene la nyine tro sa kuca e traqa ju la itre qatre thup sipo ithuemacany göne la itre trejin?

¹⁸ Tune kaa e traqa ju së atre laka, hna kuca la ngazo hnene la ketre trejin? Tro la itre qatre thup a thupën matre tro palahi a wië la ekalesia. Celë hi matre, angatr a troa sipo ithuemacany koi së. Maine ketre sinee së la ka kuca la ngazo, nemene la nyine tro sa kuca? Öni Tusi Hmitrötr: “Ame la ate qaja la nyipici, te, kola amamane la meköt.” (Ite Edomë 12:17; 21:28) Haawe, hnëqa së troa qaja asë la nyipici kowe la itre qatre thup. Celë hi ka troa xatua angatr troa axecië mekune hnyawa, matre xatuane lai trejin troa acatrene la aqane imelekeu i angeic me Iehova.—Iakobo 5:14, 15.

19. Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la ketre tane mekun?

¹⁹ Öni Davita e thith, ka hape: “Hnei cilieti hna ajane la nyipici e kuhu hni.” (Salamo 51:6) Atre hi Davita laka, ame la ka sisitria, tre, aliene hni së. Hnene palahi la itre nyipi Keresiano hna “iqajakeun la nyipici.” Ame la ketre aqane tro sa amamane la eisapengö së memine la itre hmi ka thoi, tre, ene la troa inine la nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr. Ame ngöne la ketre tane mekun, tro pë hë sa ce wang la aqane troa kuca ngöne la hna cainöj.